Edward Pentin của tờ National Catholic Register, ngày 24 tháng 8 năm 2023, tường trình rằng theo Giám mục Công Giáo Byzantine người Hy Lạp Manuel Nin, Thượng hội đồng trước hết có nghĩa là đồng hành với Chúa Kitô và cảnh cáo chống lại “chủ nghĩa nghị viện Kitô giáo”.
Thực vậy, theo ngài, bất chấp những tuyên bố ngược lại, Thượng hội đồng sắp tới về tính đồng nghị không giống bất cứ thượng hội đồng nào của các Giáo hội Đông phương – nó giống một tiến trình nghị viện và thiếu mục tiêu rõ ràng và mạch lạc.
Trong một bài bình luận ngày 3 tháng 8 được đăng trên trang web của Tòa Thánh Công Giáo Hy Lạp, Đức Giám Mục Manuel Nin, giám mục tông tòa của Giáo Hội Công Giáo Byzantine Hy Lạp tại Hy Lạp, đã bày tỏ một số lo ngại về phiên khoáng đại của thượng hội đồng, sẽ diễn ra lần đầu từ ngày 4 đến ngày 29 tháng 10, và lần thứ hai vào tháng 10 năm 2024. Cuộc họp sắp tới đánh dấu một bước đột phá đáng kể so với các kỳ họp thượng hội đồng trước đó trong đó một nhóm giáo dân tham gia được chọn, nay, sẽ được phép bỏ phiếu.
Đức Giám Mục Manuel thừa nhận rằng việc thực thi quyền lực này có “chiều kích đồng nghị” ở điểm các quyết định được đưa ra ở “cấp độ tập thể hoàn toàn thuộc về các giám mục của thượng hội đồng”, nhưng ngài nhấn mạnh rằng nếu phương Tây hiểu tính đồng nghị là nơi “mọi người, giáo dân và giáo sĩ, cùng hành động với nhau để đi đến một số quyết định mang tính giáo hội, tín lý, giáo luật, kỷ luật, bất kể đó là gì, thì rõ ràng là tính đồng nghị như vậy không hề hiện hữu ở phương Đông”.
Ngài cảnh cáo rằng tính đồng nghị trong tất cả các Giáo hội Kitô giáo, cả Đông lẫn Tây, không thể là một kiểu phản ảnh thế giới hiện đại, theo đó Giáo hội trở nên giống như một “nền dân chủ phương Tây hiện đại, có thể là nghị viện, nơi mọi người có thể nói mọi điều”. Ngài nói, đời sống của Giáo hội “chưa bao giờ là một hình thức dân chủ trong đó mọi người quyết định mọi việc theo nguyên tắc đa số”.
Ngài tiếp tục, “Chủ nghĩa nghị viện Kitô giáo” như vậy có thể dẫn đến việc xây dựng một “giáo hội học hình piramít”, bởi vì nó đã mời gọi rất nhiều giáo dân và những người không phải là giáo sĩ tham gia vào quyền bầu cử, gạt ra ngoài lề hoặc quên đi tính hợp đoàn giám mục trong các vấn đề quản trị và đời sống của Giáo Hội.
Ngài lưu ý thêm rằng “thiếu sự minh xác rõ ràng” về ý nghĩa của tính đồng nghị, và nhận xét rằng toàn bộ diễn trình, bắt đầu ở cấp quốc gia và lục địa vào năm 2021-22, là một nơi “mà bất cứ ai cũng có thể bày tỏ ý kiến về bất cứ điều gì, thậm chí đề xuất các vấn đề và ý kiến thường được để cho độc quyền của Giám mục Rôma.”
Ngài nói rằng với tư cách là một giám mục Công Giáo Đông phương, điều khiến ngài đặc biệt bối rối là những tuyên bố của “nhiều” người, “thậm chí cả những người có thẩm quyền”, những người từng nói: “Các bạn ở phương Đông luôn có tính đồng nghị” không giống như Giáo hội ở phương Tây.
“Nhưng chúng ta đang nói về tính đồng nghị nào?” Đức Giám Mục Manuel đã hỏi và cảnh cáo về việc nhầm lẫn giữa tính đồng nghị với tính hợp đoàn giám mục của các công đồng trong các Giáo hội Đông phương.
Ngài nói, điều vừa nói “gắn liền với việc thực thi thẩm quyền, thừa tác mục vụ, phục vụ trong các Giáo hội Kitô giáo, diễn ra trong phiên họp các giám mục thuộc một Giáo hội đặc thù và do một thượng phụ, tổng giám mục hoặc thủ đô đứng đầu”.
Ngài nói: “Các quyết định trong các Giáo hội này được đưa ra bởi phiên họp giám mục (hầu như luôn được gọi là “thượng hội đồng” hoặc đôi khi là “hội đồng các giáo phẩm”) thuộc một Giáo hội Đông phương. Và ngài giải thích rằng những cuộc họp như vậy được triệu tập bởi các giám mục chủ tọa nhằm đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến “cuộc hành trình Kitô giáo được các mục tử thực hiện vì lợi ích của các tín hữu, về mặt thiêng liêng và vật chất”.
Ngược lại, ngài lưu ý rằng Thượng hội đồng về tính đồng nghị là một “cuộc thăng cấp tập thể” các giáo dân và giáo sĩ nhưng ngài tự hỏi: “Để đi đến đâu? Để đạt được mục đích gì?” Ngài cũng đặt ra câu hỏi: những người tham gia đi với ai?
Ngài chỉ ra rằng chữ synod xuất phát “trực tiếp từ tiếng Hy Lạp và có nghĩa là bước đi với”, nhưng ngài nói thêm rằng điều phải được “làm rõ ngay lập tức để suy nghĩ của chúng ta về tính đồng nghị không đi lạc lối” là ý nghĩa và mục tiêu thực sự của giới từ tiếng Hy Lạp syn (“với”). Ngài viết: “Nó không ám chỉ ‘cuộc hành trình’ mà ám chỉ ‘ai đó’ cùng thực hiện và hoàn thành hành trình đó. “Nó là đối tượng hoặc con người mà ‘với họ’ giới từ ‘syn’ kết nối chúng ta và mang chúng ta lại với nhau.”
Đức Giám Mục Manuel nhấn mạnh nó không đề cập đến con đường, cũng không đề cập đến giáo dân hay giáo sĩ, nhưng giới từ syn “kết nối chúng ta là những Kitô hữu và đưa chúng ta đến với một Ngôi vị là Chúa Kitô”.
Cùng Hành Trình Với Chúa Kitô
Ngài nói, “Do đó, cần làm rõ điều đầu tiên: đó không phải là ‘cuộc tuần hành của tất cả mọi người với nhau’ mà là ‘cuộc tuần hành của tất cả mọi người cùng với Chúa Kitô’. Chúng ta đừng quên rằng điều ‘với Chúa Kitô’ này được hoàn thành trong Giáo hội, được nuôi dưỡng và sinh động bởi Thánh Thể là Mình và Máu quý giá của Người”.
Ngài nói tiếp, tính đồng nghị ở phương Đông và phương Tây là một kinh nghiệm sống động, và hành trình “đồng nghị” luôn là một phần của đời sống Kitô hữu bởi vì cuộc sống của mỗi người đã được rửa tội là một “cuộc hành trình cùng với Chúa Kitô, Đấng là đường, là sự thật và là sự sống.” Ngài nói, việc bước đi của những người đã được rửa tội với Chúa Kitô này là “điều quan trọng cần nhấn mạnh”, và đó là điều cần được “khôi phục lại vào vị trí hàng đầu trong đời sống Kitô hữu của chúng ta”.
Ngài nhắc lại câu chuyện được cho là của Thánh Antôn Cả, một giáo phụ sa mạc của Giáo hội sơ khai, người nghĩ rằng những dấu chân trên cát là của mình, chỉ để khám phá ra rằng chúng không thuộc về ngài mà thuộc về “Người đi bên cạnh Antôn và người nâng đỡ ngài trong những lúc yếu đuối.”
Đức Giám Mục Manuel cũng nhắc lại đời sống đơn tu, cả ở phương Đông và phương Tây, như một “mô hình của tính đồng nghị” cho phép người ta “được Tin Mừng hướng dẫn”, cùng với những hướng dẫn tâm linh trần thế, để “đồng hành với Chúa Kitô trong việc tìm kiếm Thiên Chúa." Ngài kể câu chuyện về cố Hồng Y Giacomo Biffi của Bologna, người đã cảnh cáo trong Năm Thánh 2000 về mối nguy hiểm “che khuất hoặc thậm chí quên mất Đấng là lý do duy nhất cho Năm Thánh”.
Kết thúc bằng câu hỏi, “Vậy thì tính đồng nghị là gì?” Đức Giám Mục Manuel nói rằng đối với ngài, đó là “cuộc hành trình của tất cả chúng ta, những người đã được rửa tội trong Chúa Kitô, những người nghe Tin Mừng của Người, cử hành đức tin của chúng ta, lãnh nhận ân sủng của Người trong các bí tích, thậm chí qua anh chị em của chúng ta - một cuộc hành trình chắc chắn cùng với nhau, đôi khi được hướng dẫn và đồng hành bởi bàn tay, hoặc thậm chí được các mục tử của chúng ta vác trên vai, theo bước chân của Đấng là đường, là sự thật và là sự sống.”
Đức Giám Mục Manuel nhắc lại, Thượng Hội đồng là “cuộc hành trình với Chúa Kitô”, Đấng là “người bạn đồng hành duy nhất của tất cả chúng ta với tư cách là thành viên của Thân thể Người là Giáo hội.
Ngài nói thêm: “Đừng bao giờ quên danh tính của vị chủ tế [Chúa Kitô]”.