Theo tin Tòa Thánh, ngày 13 tháng 12 vừa qua, để trả lời thắc mắc mà từ ngữ ngày nay khoác cho danh hiệu "dubium" của Đức Cha Ramón Alfredo de la Cruz Baldera của giáo phận San Francisco de Macorís (Cộng hòa Dominica) bày tỏ mối quan tâm: một số bà mẹ đơn thân không dám rước lễ do thái độ quá nghiêm khắc của hàng giáo sĩ và một số lãnh đạo cộng đồng, Đức Hồng Y Víctor Manuel Fernández, tân Bộ trưởng Bột Giáo Lý Đức Tin, với sự chuẩn y của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đã gửi bức thư trả lời như sau:



Thư gửi Đức Cha Ramón Alfredo de la Cruz Baldera,
Giám mục Giáo phận San Francisco de Macorís (Cộng hòa Dominica)

Về việc rước lễ cho các bà mẹ đơn thân
Prot. 803/2023, 13 tháng 12 năm 2023

Thưa Đức Cha,

Vào ngày 24 tháng 10 năm 2023, Bộ này đã nhận được email của Đức Cha bày tỏ mối quan ngại về những bà mẹ đơn thân “kiêng rước lễ vì sợ sự nghiêm khắc của các giáo sĩ và lãnh đạo cộng đồng”. Một số lá thư của giáo dân Đức Thánh Cha nhận được cũng quay trở lại cùng chủ đề. Cần lưu ý rằng ở một số quốc gia, cả linh mục và một số giáo dân đã ngăn cản những bà mẹ đã có con ngoài hôn nhân được lãnh nhận các bí tích và thậm chí rửa tội cho con mình.

Gần đây Đức Thánh Cha đã nhắc lại rằng “Bí tích Thánh Thể là sự đáp trả của Thiên Chúa đối với cơn đói sâu thẳm nhất của tâm hồn con người, cơn đói khát sự sống đích thực, vì trong Bí tích Thánh Thể, chính Chúa Kitô thực sự ở giữa chúng ta, để nuôi dưỡng, an ủi và nâng đỡ chúng ta trên hành trình của chúng ta” [1]. Những phụ nữ, trong hoàn cảnh này, đã chọn sự sống và sống một cuộc sống rất phức tạp vì sự lựa chọn này, cần được khuyến khích tiếp cận với quyền năng chữa lành và an ủi của các bí tích.

Vấn đề của những bà mẹ đơn thân và những khó khăn mà họ và con cái họ gặp phải khi lãnh nhận các bí tích đã được Đức Thánh Cha đề cập khi ngài còn là Hồng Y Tổng Giám mục Buenos Aires: “Có những linh mục không rửa tội cho con cái của những bà mẹ đơn thân vì [ những đứa trẻ] không được thụ thai trong sự thánh thiêng của hôn nhân. Họ là những kẻ đạo đức giả thời nay. Họ đã giáo sĩ hóa Giáo hội. Họ khiến dân Chúa xa rời sự cứu rỗi. Và cô gái tội nghiệp đó lẽ ra có thể gửi lại đứa con của mình cho người gửi nhưng đã can đảm đưa nó vào thế giới, lại hành hương từ giáo xứ này sang giáo xứ khác để xin rửa tội cho cháu”[2]. Sau đó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã công nhận sự can đảm của những người phụ nữ này khi tiếp tục mang thai: “Tôi biết rằng làm một bà mẹ đơn thân không hề dễ dàng. Tôi biết rằng đôi khi mọi người có thể coi thường chị. Nhưng tôi muốn nói với chị điều này: chị là một người phụ nữ dũng cảm vì chị đã có thể sinh ra hai cô con gái này. Chị có thể đã giết chúng trong bụng mình, nhưng chị vẫn tôn trọng sự sống: chị tôn trọng sự sống mà chị có trong mình, và Chúa sẽ thưởng cho chị vì điều đó, và Người sẽ thưởng cho chị. Chị đừng xấu hổ; hãy ngẩng cao đầu bước đi: ‘Tôi không giết con gái mình; Tôi đã đưa cháu vào thế giới'. Tôi chúc mừng chị; Tôi xin chúc mừng chị và xin Chúa ban phước lành cho chị”[3].

Theo nghĩa này, công việc mục vụ nên được thực hiện trong Giáo hội địa phương để làm cho mọi người hiểu rằng việc làm mẹ đơn thân không ngăn cản người đó đến với Bí tích Thánh Thể. Đối với tất cả các Kitô hữu khác, bí tích xưng tội cho phép một người được rước lễ. Hơn nữa, cộng đồng giáo hội nên đánh giá cao sự thật này: những bà mẹ đơn thân đã đón nhận và bảo vệ món quà sự sống mà họ mang trong bụng và đấu tranh hàng ngày để nuôi dạy con cái của họ [4].

Thật vậy, có những “hoàn cảnh khó khăn” cần được phân định và đồng hành về mặt mục vụ. Có thể xảy ra trường hợp một trong những bà mẹ này, vì hoàn cảnh mong manh của mình, đôi khi phải bán thân để nuôi gia đình. Cộng đồng Kitô giáo được kêu gọi làm mọi điều có thể để giúp cô tránh được nguy cơ rất nghiêm trọng này thay vì phán xét cô một cách gay gắt. Vì lý do này, “các mục tử của Giáo hội, khi đề xuất cho các tín hữu lý tưởng trọn vẹn của Tin Mừng và giáo huấn của Giáo hội, cũng phải giúp họ đối xử với những người yếu đuối bằng lòng trắc ẩn, tránh những lời gay gắt hoặc những phán xét quá khắc nghiệt hoặc vội vàng” [5].

Thông thường, khi bình luận về tình tiết Kinh Thánh về người đàn bà ngoại tình (Ga 8:1-11), cụm từ cuối cùng được nhấn mạnh: “đừng phạm tội nữa”. Chắc chắn, Chúa Giêsu luôn mời gọi chúng ta thay đổi cuộc sống, trung thành hơn với ý muốn của Thiên Chúa và sống với phẩm giá cao cả hơn. Tuy nhiên, cụm từ này không phải là sứ điệp trung tâm của phần Tin Mừng này, mà chỉ là lời mời gọi nhìn nhận rằng không ai có thể ném viên đá đầu tiên. Vì lý do này, Đức Thánh Cha Phanxicô, khi đề cập đến những người mẹ phải nuôi con một mình, nhắc nhở chúng ta rằng “trong những hoàn cảnh khó khăn cần thiết như vậy, Giáo hội phải đặc biệt quan tâm đến việc mang lại sự hiểu biết, an ủi và chấp nhận, thay vì áp đặt ngay lập tức một loạt các những quy tắc chỉ khiến con người cảm thấy bị phán xét và bỏ rơi bởi chính Người Mẹ được mời gọi tỏ cho họ lòng thương xót của Thiên Chúa”[6].

Cuối cùng, cần phải nhắc lại những lời của Đức Thánh Cha trong thông điệp gửi Thượng Hội đồng. Ngài nhấn mạnh đến khuôn mặt nữ tính và mẫu tử của Giáo hội, đồng thời tố cáo “thái độ nam nhi và độc tài” của những thừa tác viên “đi quá xa trong việc phục vụ của mình và ngược đãi dân Chúa” [7]. Đức Cha có trách nhiệm đảm bảo rằng loại hành vi này không xảy ra trong Giáo hội địa phương của Đức Cha.

Khi truyền đạt những điều trên, tôi nhân cơ hội này chúc Đức Cha một Giáng sinh vui vẻ và tái khẳng định tình cảm huynh đệ của tôi.

Trong Chúa Kitô,

Hồng Y Víctor Manuel. Fernández
Bộ trưởng

Tại buổi yết kiến ngày 13/12/2023
Franciscus

________________________________________

[1] Đức Phanxicô, Lời chào của Đức Thánh Cha Phanxicô với Ban tổ chức Đại hội Thánh Thể Quốc gia Hoa Kỳ (19 tháng 6 năm 2023).

[2]Đức Hồng Y Jorge Bergoglio, Bài giảng Thánh lễ Bế mạc Cuộc họp năm 2012 của Vùng Mục vụ Đô thị Buenos Aires (2 tháng 9 năm 2012).

[3] Đức Phanxicô, Qua Hội nghị Truyền hình Vệ tinh với Đức Thánh Cha Phanxicô do Mạng lưới ABC Hoa Kỳ chủ trì với ba nhóm từ các thành phố khác nhau của Hoa Kỳ (ngày 4 tháng 9 năm 2015); L'Osservatore Romano, ấn bản hàng tuần bằng tiếng Anh, số 37 (11 tháng 9 năm 2015).

[4] Xem Đức Gioan Phaolô II, Thư gửi Phụ nữ (29/6/1995), Số 5: “Phải bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc biết bao đối với những người phụ nữ, với tình yêu anh hùng dành cho đứa con mà họ đã thụ thai, đã mang thai do bị cưỡng hiếp một cách bất công. Ở đây chúng ta đang nghĩ đến những hành động tàn bạo không chỉ xảy ra trong các tình huống chiến tranh, vẫn còn quá phổ biến trên thế giới, mà còn trong những xã hội được may mắn thịnh vượng và hòa bình nhưng lại thường bị tha hóa bởi nền văn hóa buông thả theo chủ nghĩa khoái lạc vốn làm trầm trọng thêm xu hướng hành vi hung hăng của nam giới. Trong những trường hợp này, việc lựa chọn phá thai luôn là một tội nặng. Nhưng trước khi đổ lỗi cho phụ nữ, đó là một tội ác mà tội lỗi cần phải đổ lỗi cho nam giới và sự đồng lõa của môi trường xã hội nói chung”.

[5] Đức Phanxicô, Tông huấn Hậu Thượng Hội đồng Amoris Laetitia (19 tháng 3 năm 2016), n. 308.

[6] Như trên, n. 49.

[7] Đức Phanxicô, Can thiệp của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Phiên họp chung lần thứ 18 của Đại hội thường kỳ lần thứ 16 của Thượng Hội đồng Giám mục (25 tháng 10 năm 2023).