1. Tin nóng nhất trong 24 giờ qua: Phải chăng Tổng Tham Mưu Trưởng Nga Valery Gerasimov đã tử trận?

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Was Putin's Top General Gerasimov Killed in Crimea Attack? What We Know”, nghĩa là “Phải chăng Tướng hàng đầu của Putin là Gerasimov đã bị giết trong cuộc tấn công ở Crimea? Những gì chúng tôi biết?” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Phương Thảo.

Có tin đồn rằng tướng hàng đầu của Nga, Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của lực lượng Ukraine hôm Thứ Năm vào Crimea bị Nga sáp nhập.

Người dùng mạng xã hội bắt đầu đặt câu hỏi về tung tích của tướng Nga sau khi Ukraine cho biết họ đã tấn công một sở chỉ huy quân sự của Nga gần Sevastopol và một đơn vị quân đội gần thành phố Yevpatoria, trong các cuộc tấn công riêng biệt trên bán đảo Hắc Hải, nơi đã bị Vladimir Putin sáp nhập vào năm 2014

Tư lệnh Lực lượng Không quân Ukraine Mykola Oleshchuk đã gửi lời cảm ơn đến các phi công và “tất cả những người đã lên kế hoạch cho hoạt động chiến đấu hoàn hảo” trong một tin nhắn trên Telegram.

Nga cho biết lực lượng phòng không của nước này đã bắn hạ 10 hỏa tiễn dẫn đường trên bầu trời Crimea và đã ngăn chặn nỗ lực của lực lượng Ukraine nhằm thực hiện một “cuộc tấn công khủng bố”. Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ cũng đã chặn 36 máy bay không người lái của Ukraine trên bán đảo.

Tin đồn chưa được xác minh về cái chết của Gerasimov dường như đã bắt đầu lan truyền sau khi người dùng X WarVehicleTracker, chuyên theo dõi các phương tiện và tổn thất của Nga ở Ukraine, chia sẻ một hình ảnh có nội dung hiển thị một thông báo do kênh Telegram của Nga đăng tải có tên “Chủ nghĩa Sa hoàng tầm thường” với hơn 34.000 người theo dõi.

WarVehicleTracker “Gerasimov chết rồi à?”.

Thông điệp trong hình ảnh có nội dung: “Theo dữ liệu sơ bộ, Valrey Gerasimov, người đang ở sở chỉ huy gần Sevastopol vào thời điểm xảy ra vụ không kích, đã thiệt mạng trong cuộc tấn công vào Crimea”.

Bài đăng của WarVehicleTracker đã được xem hơn 60.000 lần tại thời điểm viết bài và khiến hàng trăm người dùng mạng xã hội đặt câu hỏi liệu Gerasimov có bị giết ở Crimea hay không.

Một cuộc tìm kiếm của Newsweek cho thấy thông báo được cho là do kênh “Chủ nghĩa Sa hoàng tầm thường” đăng tải không tồn tại tại thời điểm viết bài. Không rõ liệu tin nhắn đã bị xóa hay do người dùng mạng xã hội bịa đặt. Newsweek đã gửi email cho tác giả đằng sau kênh để làm rõ thêm.

Người dùng X WarVehicleTracker nói với Newsweek lần đầu tiên họ nhìn thấy hình ảnh và tin nhắn trên nền tảng xã hội Discord.

Các câu hỏi được người dùng X đặt ra khi có tin đồn bao gồm: “Gerasimov đã chết chưa?”; “Chuyện gì đã xảy ra với Gerasimov?”; “Họ đã thanh lý Gerasimov chưa?”; “Gerasimov chết à?”; “Ukraine có thực sự giết được Gerasimov?”; và “Gerasimov, bạn đang ở đâu?”.

“Cho đến khi Nga chứng minh được rằng Gerasimov còn sống, chúng ta chỉ nên cho rằng ông ta đã chết”, một người dùng X viết.

Một người khác nói thêm: “Tôi không nín thở nhưng nếu Gerasimov bị đóng băng trong vũng lầy Crimea, thì đó sẽ là… sự kiện lớn.”

Trang Wikipedia của Gerasimov cũng được tạm thời chỉnh sửa để tuyên bố rằng ông đã chết vào ngày 4 tháng 1, ngày xảy ra vụ tấn công Crimea.

Không có bằng chứng cụ thể nào cho thấy Gerasimov đã bị giết, cũng như không có bằng chứng nào cho thấy Gerasimov đang ở Crimea vào thời điểm xảy ra vụ tấn công. Điện Cẩm Linh chưa bình luận về tin đồn này và Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga qua email để yêu cầu bình luận.

Tờ New York Times đưa tin vào tháng 12 năm 2022 rằng chính quyền Ukraine đã cố gắng ám sát Gerasimov khi ông đến thăm tiền tuyến ở Ukraine.

2. Ukraine 'phá hủy' chiến đấu cơ Su-34 đang đậu trên phi trường sâu bên trong nước Nga

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine 'Destroyed' Su-34 Combat Jet on Airfield Deep Inside Russia: Kyiv”, nghĩa là “Kyiv cho biết quân Ukraine đã 'phá hủy' chiến đấu cơ Su-34 trên phi trường sâu bên trong nước Nga”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv sáng thứ Sáu 5 Tháng Giêng, phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Thượng Úy Andriy Yusov, cho biết cơ quan tình báo quân sự Ukraine đã phá hủy một máy bay phản lực Sukhoi Su-34 tại một căn cứ không quân sâu bên trong nước Nga vào hôm thứ Năm 4 Tháng Giêng.

Các nguồn tin tình báo nói với hãng tin Ukrainska Pravda rằng một cuộc tấn công vào phi trường Shagol ở Chelyabinsk, Nga, đã được thực hiện bởi cơ quan tình báo quân sự Ukraine. Chelyabinsk nằm cách biên giới Ukraine gần 2.000 km về phía đông.

“Tổng cục Tình báo Ukraine đang ghi công về việc chiếc Su-34 của Nga bị phá hủy đêm qua ở Chelyabinsk tại phi trường Shagol. Tốt”

Vụ việc được báo cáo xảy ra ngay sau khi Tư lệnh Không quân Ukraine Mykola Oleshchuk tuyên bố Nga đã mất 3 chiếc Su-34 chỉ trong một ngày.

Cũng có những tổn thất khác của máy bay ném bom trị giá 50 triệu Mỹ Kim do chính người Nga gây ra.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố vào tháng 9/2023 rằng một chiếc Su-34 đã bị rơi ở khu vực Voronezh của Nga. Các quan chức cho biết chiếc máy bay phản lực siêu thanh đã bị phá hủy “khi đang thực hiện chuyến bay huấn luyện theo lịch trình” và nguyên nhân vụ tai nạn có thể là do trục trặc kỹ thuật.

Hai thành viên phi hành đoàn của nó đã có thể thoát ra khỏi máy bay một cách an toàn trước khi nó rơi.

Vào tháng 10 năm 2022, một chiếc Su-34 khác đã đâm vào một tòa nhà dân cư ở một thị trấn cảng nhỏ ở vùng Krasnodar Krai, miền Tây nước Nga trong một chuyến bay huấn luyện, khiến 15 người trên mặt đất thiệt mạng.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố vào thời điểm đó: “Khi đang chuẩn bị thực hiện chuyến bay huấn luyện từ một phi trường quân sự ở quân khu phía Nam, một chiếc máy bay Su-34 đã bị rơi”. “Theo báo cáo của các phi công đã phóng ra ngoài, nguyên nhân máy bay rơi là do một trong các động cơ bốc cháy khi cất cánh.”

Và vào tháng 3 năm 2022, một chiếc Su-34 khác đã bị rơi ở YenaKyivo, thuộc tỉnh Donetsk phía đông Ukraine, với các báo cáo cho thấy Ukraine không liên quan, theo kênh Baza Telegram, là một kênh có liên kết với các cơ quan an ninh của Nga.

Theo dữ liệu do Newsweek tổng hợp vào tháng 8 năm 2023, hơn 20% số tổn thất về máy bay có người lái và trực thăng được biết đến của Nga kể từ khi Mạc Tư Khoa phát động cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022 không phải do hành động của đối phương.

Trang web phân tích tình báo quốc phòng nguồn mở Oryx của Hà Lan đã xác nhận trực quan rằng 91 máy bay Nga đã bị phá hủy và 8 máy bay bị hư hại kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện ở Ukraine.

3. Chương trình F-16 của Ukraine có thêm hỗ trợ mới

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “NATO Ally Gives Ukraine's F-16 Program Additional Boost”, nghĩa là “Đồng minh NATO hỗ trợ thêm cho chương trình F-16 của Ukraine”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.

Bỉ đang cử hai chiến đấu cơ và hàng chục nhân viên huấn luyện tới hỗ trợ chương trình huấn luyện phi công F-16 của Ukraine khi các nước phương Tây tập hợp lại để tăng cường khả năng phòng không của Kyiv.

Theo một báo cáo hôm thứ Năm từ đài truyền hình Bỉ RTBF, trong đó trích dẫn các cuộc trò chuyện với Bộ Quốc phòng Brussels, hai máy bay phản lực F-16B – phiên bản huấn luyện hai chỗ ngồi của F-16A – đang được gửi tới Đan Mạch. Máy bay này nhằm tăng cường nỗ lực chung giữa một số đồng minh NATO đang nỗ lực đào tạo phi công Ukraine ở Đan Mạch về cách vận hành F-16 để sử dụng trong cuộc chiến của Ukraine chống lại lực lượng xâm lược Nga.

Các máy bay F-16 của Bỉ sẽ đóng quân tại Đan Mạch trong hai khoảng thời gian 8 tháng từ tháng 3 đến tháng 9, cùng với gần 50 giảng viên nhằm giúp đào tạo phi công, kỹ thuật viên và nhà hoạch định sứ mệnh của Kyiv.

Tin tức này xuất hiện một ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy Bjørn Arild Gram thông báo rằng nước ông cũng đang gửi hai máy bay phản lực do Mỹ sản xuất để hỗ trợ chương trình F-16 ở Đan Mạch. Kyiv dự kiến sẽ nhận được hàng chục chiếc F-16 trong năm tới từ Bỉ, Đan Mạch, Hà Lan và Na Uy.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã yêu cầu F-16 trong nhiều tháng trước khi các đồng minh phương Tây của ông đạt được thỏa thuận tặng máy bay. Các chuyên gia nói với Newsweek rằng các máy bay phản lực này sẽ tạo cơ hội mới cho lực lượng Kyiv đe dọa ưu thế trên không của Nga.

Bộ Quốc phòng Ukraine hồi tháng trước thông báo rằng lứa phi công đầu tiên của Kyiv đã hoàn thành chương trình huấn luyện cơ bản ở Vương quốc Anh và đang chuyển sang huấn luyện với các chiến binh ở Đan Mạch. Vào thời điểm đó, Bộ Quốc phòng Anh đã viết trong một bài đăng rằng “F-16 sẽ là nòng cốt của lực lượng không quân tương lai của Ukraine”.

Việc huấn luyện cho F-16 cũng đang diễn ra ở Rumani và Hoa Kỳ. Các quan chức am hiểu vấn đề này trước đó đã nói với tờ Washington Post rằng các phi công Ukraine được huấn luyện ở Arizona dự kiến sẽ không sẵn sàng chiến đấu cho đến mùa hè tới. Nhà lập pháp Ukraine Oleksandra Ustinova cho biết vào tháng 11 năm 2023 rằng Kyiv có thể triển khai F-16 vào cuối mùa xuân trong “kịch bản tốt nhất”.

Tuy nhiên, một nguồn tin Mỹ nói với Newsweek vào cuối tháng 12 rằng Ukraine có thể đã nhận được lô chiến đấu cơ đầu tiên như đã hứa, mặc dù Kyiv và các đồng minh có thể hy vọng sẽ giữ kín việc giao hàng nhằm nỗ lực gây bất ngờ cho quân đội Mạc Tư Khoa.

“Tôi hy vọng phương Tây đã học được cách KHÔNG công bố các hệ thống vũ khí mới, như đã được thực hiện trong hầu hết 20 tháng đầu của cuộc chiến”, Daniel Rice, cựu cố vấn đặc biệt của Tổng tư lệnh Ukraine, Tướng Valery Zaluzhny, nói với Newsweek.

Rice, hiện là hiệu trưởng của Đại học Mỹ ở Kyiv, nói thêm: “Các lực lượng Nga nên học 'một cách khó khăn' khi Ukraine phát triển vũ khí mới.

Trong khi đó, Putin đã bác bỏ khẳng định rằng F-16 sẽ thay đổi cục diện cuộc xung đột, nói rằng vào mùa thu năm ngoái rằng loại máy bay này chỉ có khả năng “kéo dài” cuộc chiến.

4. Sự cai trị bằng bí mật của Vladimir Putin

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Vladimir Putin's Rule by Secrecy”, nghĩa là “Sự cai trị bằng bí mật của Vladimir Putin” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Phân tích gần đây cho thấy một nửa số mệnh lệnh hành pháp của Putin vào năm 2023 là bí mật đối với công chúng Nga, đánh dấu kỷ lục hàng năm mới kể từ khi ông lần đầu tiên đảm nhận chức tổng thống hơn hai thập kỷ trước.

Khoảng 49,5% các sắc lệnh của Putin vào năm 2023 được giữ bí mật với công chúng, hãng tin độc lập của Nga Mediazona đưa tin, tăng từ 45% vào năm 2022. Kỷ lục hàng năm trước đó là vào năm 2001, khi Putin phân loại 47% các sắc lệnh tổng thống của mình.

Mediazona đưa tin, các mệnh lệnh hành pháp của tổng thống có thể được giữ bí mật vì một số lý do, trong đó bao gồm khen thưởng các đơn vị quân đội và ân xá cho những người bị kết án được tuyển vào quân đội của ông vì cuộc chiến ở Ukraine.

Putin, 71 tuổi, tuyên bố tranh cử một nhiệm kỳ tổng thống khác vào tháng 12 năm 2023. Theo những thay đổi hiến pháp do nhà lãnh đạo Nga dàn xếp trước cuộc chiến ở Ukraine, ông có thể tiếp tục nắm quyền cho đến năm 2036.

Một yếu tố khác trong sự cai trị của Putin được giữ bí mật là chi tiêu ngân sách liên bang của Nga cho năm 2023, theo Bloomberg, báo cáo rằng 30% tổng chi tiêu ngân sách đã được giữ bí mật hoặc không đưa ra dấu hiệu nào về mục đích của khoản chi tiêu theo kế hoạch, tăng gấp đôi tỷ lệ chia sẻ bí mật kể từ năm ngoái - mức thấp nhất là 14,9% vào năm 2021.

Trong dự thảo ngân sách liên bang Nga năm 2023, Điện Cẩm Linh đã giữ bí mật hoặc không nêu rõ mục đích chi tiêu theo kế hoạch với tổng số tiền là 11,1 ngàn tỷ rúp hay 121,19 tỷ Mỹ Kim.

Ngày càng có nhiều vụ án hình sự được giấu kín với công chúng và giới truyền thông.

Một ví dụ đáng chú ý là vụ án cựu chỉ huy quân đội Nga Igor Girkin, người bị giam giữ tại nhà riêng vào tháng 7 năm 2023 và bị cáo buộc công khai kêu gọi chủ nghĩa cực đoan.

Girkin, còn được biết đến với bí danh Igor Strelkov, là một người theo chủ nghĩa dân tộc Nga, một blogger quân sự nổi tiếng và là cựu sĩ quan Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB, người đã hỗ trợ Nga sáp nhập bán đảo Crimea ở Hắc Hải từ Ukraine vào năm 2014.

Kể từ khi Putin tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, Girkin đã công khai đăng tải những bài bình luận chỉ trích chiến lược của Nga và nêu bật những thất bại quân sự.

Ông đã nhiều lần nói rằng Nga phải đối mặt với cách mạng và thậm chí là nội chiến trừ khi cuộc chiến ở Ukraine được tiến hành hiệu quả hơn.

Luật sư của ông, Alexander Molokhov, cho biết trường hợp của ông đã được giữ bí mật vào tháng 8 năm 2023 và ông đã bị buộc phải ký một thỏa thuận không tiết lộ thông tin.

Cuộc bầu cử năm 2024 của Nga dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 17 tháng 3.

5. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg triệu tập phiên họp khẩn cấp

Nhà lãnh đạo NATO, Jens Stoltenberg, sẽ triệu tập một cuộc họp giữa các nhà ngoại giao NATO và các quan chức từ Ukraine vào ngày 10 Tháng Giêng, sau một làn sóng không kích dữ dội gần đây của Nga vào nước này, liên minh phòng thủ xuyên Đại Tây Dương cho biết hôm thứ Năm.

Phát ngôn nhân của Nato cho biết cuộc họp, theo hình thức của Hội đồng NATO-Ukraine mới thành lập, được triệu tập theo yêu cầu của Kyiv sau các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay không người lái nhằm vào dân thường, thành phố và thị trấn của Ukraine.

Theo Reuters, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công trong thời gian đầu năm mới, với việc Putin cảnh báo rằng một cuộc không kích của Ukraine vào thành phố Belgorod của Nga, mà Mạc Tư Khoa cho rằng đã giết chết 25 dân thường, sẽ “bị trừng phạt”.

6. Tư lệnh Ukraine cảnh báo về tình trạng sắp hết đạn

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine Commander Sounds Alarm on Forces Running Out of Ammo”, nghĩa là “Tư lệnh Ukraine phát ra cảnh báo về các lực lượng sắp hết đạn”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Bích Ngọc.

Theo một chỉ huy cao cấp của quân đội Kyiv, các hệ thống phòng không di động của Ukraine đang cạn kiệt đạn dược và sẽ chỉ có thể ngăn chặn thêm một vài cuộc tấn công từ Nga.

Nga đã tiến hành một loạt các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay không người lái không ngừng nghỉ vào Ukraine vào cuối tháng 12 và những ngày đầu năm 2024. Trong khi Ukraine tuyên bố đã ngăn chặn được nhiều cuộc tấn công, lo ngại về việc lực lượng phòng thủ đang yếu đi vì lượg đạn sử dụng ngày càng gia tăng, trong khi dòng chảy của viện trợ từ các đồng minh phương Tây gần đây đã chậm lại ở mức nhỏ giọt.

Trung tướng Serhii Nayev, chỉ huy Lực lượng chung của Lực lượng vũ trang Ukraine, cho biết trong cuộc phỏng vấn do AFP công bố hôm thứ Năm rằng Ukraine đang rất cần thêm viện trợ quân sự, nhấn mạnh đến đạn dược cho các hệ thống phòng không. một mối quan tâm chính.

Tướng Naev nói: “Tình hình hiện nay với các hệ thống phòng không cầm tay dành cho các nhóm phòng không cơ động là có đủ đạn dược để chống chọi với một số cuộc tấn công mạnh mẽ tiếp theo”. “Trong trung và dài hạn, chúng tôi cần sự giúp đỡ từ các nước phương Tây để bổ sung kho hỏa tiễn.”

Ông nói thêm: “Ưu tiên là có nhiều đạn dược hơn”. “Lực lượng Nga thực sự muốn làm suy yếu hệ thống phòng không của chúng tôi.”

Tướng Nayev nói tiếp rằng hệ thống hỏa tiễn Patriot do Mỹ cung cấp là đặc biệt cần thiết. Ukraine gần đây cho biết hệ thống này đã được sử dụng để tiêu diệt ít nhất 15 hỏa tiễn Kinzhal của Nga, là loại vũ khí mà Putin từng gọi là “bất khả chiến bại”.

Tướng Nayev nói: “Tất nhiên, chúng tôi muốn có nhiều hỏa tiễn hơn cho Patriot và bản thân các hệ thống này. “Không có hệ thống phòng không nào trên thế giới có khả năng cho thấy kết quả như vậy, đặc biệt là khi chiến đấu với Nga”.

Chuẩn tướng Ukraine Oleksandr Tarnavskyi cho biết trong một cuộc phỏng vấn do Reuters công bố vào tháng trước rằng quân đội Kyiv đang “lên kế hoạch lại” các nỗ lực của mình do tình trạng thiếu đạn pháo xảy ra “trên toàn bộ chiến tuyến”, với đạn pháo 122ly và 152ly đặc biệt cạn kiệt.

Quân đội Ukraine, vốn phụ thuộc nhiều vào vũ khí và thiết bị quân sự được viện trợ trong cuộc chiến kéo dài gần 2 năm với Nga, có thể phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn do một số trở ngại gần đây trong việc có thêm viện trợ.

Tháng trước, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã gửi cho Ukraine gói viện trợ cuối cùng của năm 2023, bao gồm hỏa tiễn, đạn pháo, đạn dược và các loại thiết bị, vật tư quân sự khác trị giá 250 triệu Mỹ Kim.

Gói viện trợ trị giá 60 tỷ Mỹ Kim lớn hơn nhiều vẫn bị trì hoãn trong bối cảnh tranh chấp đảng phái tại Quốc hội. Ukraine hồi tháng trước cũng được biết rằng kế hoạch viện trợ quân sự trị giá khoảng 54 tỷ Mỹ Kim của Liên minh Âu Châu đã bị Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orbán chặn lại.

Ukraine đã được một số đồng minh Âu Châu trao cho một chiếc phao cứu sinh. Đầu tuần này, Na Uy thông báo rằng họ đang thay đổi chính sách xuất khẩu vũ khí để cho phép Ukraine mua hàng trực tiếp từ các nhà sản xuất Na Uy.

Ngoài ra, Na Uy là một trong bốn thành viên NATO ở Âu Châu đã cam kết tài trợ chung hàng chục chiến đấu cơ F-16 do Mỹ sản xuất, dự kiến sẽ là một bản nâng cấp đáng kể cho Không quân Ukraine. Các phi công Ukraine hiện đang được huấn luyện trên máy bay phản lực ở Đan Mạch.

7. Bộ Ngoại giao Estonia hôm thứ Năm cho biết Nga sẽ đóng cửa một trạm kiểm soát biên giới quan trọng đối với giao thông đường bộ trong hai năm với lý do là do công trình cải tạo.

Các nhà chức trách ở Tallinn cho biết họ đã nhận được công hàm chính thức từ Nga cho biết cửa khẩu Narva-Ivangorod sẽ đóng cửa vào ngày 1 tháng 2, AFP đưa tin.

Bộ trưởng Ngoại giao Margus Tsahkna cho biết:

Theo ghi chú, công việc cải tạo dự kiến kéo dài đến cuối năm 2025. Chúng ta sẽ xem điều gì thực sự xảy ra.

Về phía chúng tôi, chúng tôi sẽ tiếp tục công việc kinh doanh thông thường ở biên giới.

Giao lộ – nối Narva, thành phố lớn thứ ba của Estonia và nước láng giềng Ivangorod của Liên Bang Nga – sẽ vẫn mở cửa cho người đi bộ.

Là một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và hiện là nước ủng hộ Ukraine trung thành, Estonia và Nga có chung đường biên giới dài 333 km (207 dặm) với 5 cửa khẩu vẫn mở sau khi trạm kiểm soát Narva đóng cửa.

Vào tháng 11 năm 2023, Estonia đã cảnh báo công dân của mình không nên “bất kỳ chuyến du lịch nào” đến Nga, nói rằng Tallinn có thể tạm thời đóng cửa biên giới với nước láng giềng phía đông vì lo ngại dòng người di cư.

8. Đồng minh của Putin tự tặng cho mình kim bài miễn tù suốt đời

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Putin Ally Gives Himself Lifetime Get Out of Jail Free Card”, nghĩa là “Đồng minh của Putin tự tặng cho mình kim bài miễn án tù suốt đời.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, đồng minh lâu năm của Putin, hôm thứ Tư đã ký một đạo luật cho phép ông ta được miễn truy tố hình sự suốt đời.

Luật này áp dụng cho bất kỳ cựu tổng thống nào của Belarus, cũng như các thành viên trong gia đình ông ấy hoặc bà ấy. Ngoài ra, luật này còn ngăn cản các nhà lãnh đạo đối lập sống ở nước ngoài trở thành ứng cử viên trong các cuộc bầu cử tổng thống trong tương lai.

Các nhà phê bình cho rằng luật này được thiết kế để giữ cho Lukashenko nắm quyền bằng cách ngăn chặn mối đe dọa từ các nhân vật đối lập như Svetlana Tikhanovskaya, người đã rời Belarus đến Lithuania vào năm 2020.

Lukashenko có mối quan hệ thân thiết với Putin trong nhiều năm và ông là một trong những người bảo vệ lớn nhất cho cuộc chiến hiện tại của Điện Cẩm Linh ở Ukraine. Nhà lãnh đạo Belarus được ghi nhận là người môi giới các cuộc đàm phán giữa Putin và lãnh đạo Tập đoàn Wagner đã qua đời Yevgeny Prigozhin khi người này lãnh đạo một cuộc binh biến vũ trang chống lại Nga vào tháng 6. Trong một dấu hiệu khác cho thấy mối quan hệ bền chặt của họ, Putin đã triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus vào mùa hè năm ngoái.

Theo AP, đạo luật được Lukashenko ký hôm thứ Tư quy định rằng một khi tổng thống rời nhiệm sở, họ “không thể chịu trách nhiệm về những hành động đã đưa ra liên quan đến việc thực thi quyền lực tổng thống của mình”.

Luật này cũng cung cấp cho các cựu tổng thống và gia đình họ sự bảo vệ suốt đời, cùng với dịch vụ chăm sóc y tế, bảo hiểm nhân thọ và sức khoẻ. AP cũng cho biết các cựu tổng thống giờ đây cũng sẽ nhận được một ghế trong thượng viện quốc hội suốt đời sau khi từ chức.

Nhiều người tin rằng Tikhanovskaya đã giành được số phiếu phổ thông cao hơn nhiều so với Lukashenko trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 mà các nhà quan sát phương Tây cho là có gian lận. Sau cuộc bầu cử, các cuộc biểu tình đã nổ ra khắp Belarus từ những người dân tin rằng kết quả Lukashenko là người chiến thắng là một kết quả gian lận.

Sau cuộc bầu cử hỗn loạn, Tikhanovskaya bị buộc rời khỏi Belarus và sống lưu vong. Theo Reuters, vào tháng 3 năm 2023, cô bị kết án vắng mặt 15 năm tù sau khi bị kết tội phản quốc và âm mưu cướp chính quyền. Cô lập luận rằng các cáo buộc xuất phát từ nỗ lực của cô nhằm cố gắng mang lại sự thay đổi dân chủ ở Belarus.

Phát biểu về đạo luật được thông qua hôm thứ Tư, Tikhanovskaya nói với AP rằng động thái này cho thấy “nỗi sợ hãi về một tương lai không thể tránh khỏi” của Lukashenko sau khi ông từ chức.

“Lukashenko, kẻ đã hủy hoại số phận của hàng ngàn người Belarus, sẽ bị trừng phạt theo luật pháp quốc tế, và không có quyền miễn trừ nào bảo vệ anh ta trước điều này, chỉ là vấn đề thời gian,” Tikhanovskaya nói

9. ICC thăm các địa điểm xảy ra các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng dân sự ở khu vực Kharkiv

Andriy Kostin, tổng công tố Ukraine, đã cùng tòa án hình sự quốc tế đến thăm các địa điểm xảy ra các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng dân sự ở khu vực Kharkiv để điều tra các tội ác chiến tranh tiềm ẩn kể từ khi Nga xâm lược gần hai năm trước.

Ông cho biết: “Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với ICC trong việc điều tra sự thật về các vụ giết hại, tra tấn, tước đoạt tự do, bạo lực tình dục và pháo kích vào cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng.”

“Chúng tôi cũng đến thăm làng Hroza. Vào ngày 5 tháng 10 năm 2023, một cuộc tấn công hỏa tiễn từ hỏa tiễn Iskander nhắm vào một quán cà phê trong làng, khiến 59 người thiệt mạng - gần 1/4 dân số Hroza.”

“Cuộc điều tra đã xác định được những người chỉ đạo hỏa lực của địch. Chúng tôi đang nỗ lực xác định những quân nhân Nga đã thực hiện vụ tấn công này và những sĩ quan đã ra lệnh phạm tội này.”

“Cam kết của chúng tôi trong việc khôi phục lại công lý là không hề lay chuyển và tôi rất biết ơn tất cả sự hỗ trợ cho những nỗ lực này.”

10. Các tin tặc Nga đã xâm nhập vào Kyivstar của Ukraine ít nhất từ tháng 5 năm ngoái

Giám đốc tình báo mạng của Ukraine nói với Reuters rằng các tin tặc Nga đã xâm nhập vào hệ thống của công ty viễn thông Kyivstar của Ukraine ít nhất từ tháng 5 năm ngoái trong một cuộc tấn công mạng được coi là “cảnh báo lớn” đối với phương Tây.

Vụ hack, một trong những vụ tấn công kịch tính nhất kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga gần hai năm trước, đã đánh sập các dịch vụ do nhà khai thác viễn thông lớn nhất Ukraine cung cấp cho khoảng 24 triệu người dùng trong nhiều ngày kể từ ngày 12 tháng 12.

Trong một cuộc phỏng vấn, Illia Vitiuk, nhà lãnh đạo bộ phận an ninh mạng của Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU, đã tiết lộ các chi tiết về vụ hack mà ông cho rằng đã gây ra sự tàn phá “thảm khốc” và nhằm mục đích giáng một đòn tâm lý và thu thập thông tin tình báo.

Ông nói:

Cuộc tấn công này là một thông điệp lớn, một lời cảnh báo lớn, không chỉ đối với Ukraine mà còn đối với cả thế giới phương Tây hiểu rằng không ai thực sự là không thể chạm tới.

Ông lưu ý Kyivstar là một công ty tư nhân giàu có đã đầu tư rất nhiều vào an ninh mạng.

Ông nói, cuộc tấn công đã xóa sạch “gần như mọi thứ”, bao gồm hàng ngàn máy chủ ảo và PC, đồng thời mô tả đây có thể là ví dụ đầu tiên về một cuộc tấn công mạng mang tính hủy diệt “phá hủy hoàn toàn cốt lõi của một nhà khai thác viễn thông”.

Hiện tại, chúng tôi có thể nói một cách an toàn rằng những kẻ phá hoại đã có mặt trong hệ thống ít nhất kể từ tháng 5 năm 2023.

Tôi không thể nói ngay bây giờ, từ lúc nào họ đã… toàn quyền truy cập: có lẽ ít nhất là từ tháng 11.

Ông nói, SBU đánh giá rằng tin tặc có thể đánh cắp thông tin cá nhân, hiểu vị trí của điện thoại, chặn tin nhắn SMS và có thể đánh cắp tài khoản Telegram với mức độ truy cập mà chúng đạt được.

Phát ngôn nhân của Kyivstar cho biết công ty đang hợp tác chặt chẽ với SBU để điều tra vụ tấn công và sẽ thực hiện tất cả các bước cần thiết để loại bỏ rủi ro trong tương lai, đồng thời nói thêm: “Không có thông tin rò rỉ dữ liệu cá nhân và người ghi danh nào được tiết lộ”.

Vitiuk cho biết nó không có tác động lớn đến quân đội Ukraine:

Sau sự việc lớn, đã có một số nỗ lực mới nhằm gây thêm thiệt hại cho người vận hành.

Nói về việc phát hiện máy bay không người lái, nói về phát hiện hỏa tiễn, may mắn thay, không, tình huống này không ảnh hưởng mạnh đến chúng tôi.