Jonathan Liedl (*) trên National Catholic Register, ngày 12 tháng 4 năm 2024, tường trình rằng việc Donald Trump từ chối ủng hộ các hạn chế phá thai ở cấp liên bang đã thúc đẩy việc tự vấn lương tâm nghiêm túc trong phong trào ủng hộ sự sống, khiến các nhà hoạt động cũng như các nhà bình luận đều bày tỏ sự thất vọng, sợ những người ủng hộ việc phá thai mạnh hơn để giành được thế đứng và thậm chí đánh giá lại mối quan hệ với ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa.
Phản ứng rộng rãi xảy ra sau khi Trump - người đã bổ nhiệm các thẩm phán Tòa án Tối cao khi còn là tổng thống, được ca ngợi là công cụ giúp lật ngược vụ Roe kiện Wade vào năm 2022 - tuyên bố trong một thông điệp video ngày 8 tháng 4 rằng “các tiểu bang sẽ quyết định” tương lai của việc phá thai ở Hoa Kỳ, không tán thành lệnh cấm phá thai liên bang kéo dài 15 tuần được nhiều tổ chức ủng hộ sự sống ủng hộ.
“Quan điểm của tôi bây giờ là chúng ta thực hiện phá thai theo cách mà mọi người đều muốn điều đó từ quan điểm pháp lý, các tiểu bang sẽ xác định bằng bỏ phiếu hoặc ra các luật lệ, hoặc có lẽ cả hai, và bất cứ điều gì họ quyết định phải là luật của lãnh thổ, trong trường hợp này là luật của tiểu bang.” Trump nói trong video.
Ứng cử viên tổng thống nói thêm rằng quan điểm của ông là “tất cả là về ý chí của người dân” và cử tri phải làm theo “trái tim của họ, hoặc trong nhiều trường hợp, tôn giáo hoặc đức tin của bạn”. Hai ngày sau, ông nói với giới truyền thông rằng ông sẽ không ký lệnh cấm phá thai trên toàn quốc nếu chiếm lại Nhà Trắng.
Các phản ứng từ phong trào ủng hộ sự sống có nhiều mức độ từ hỗn hợp đến hoàn toàn tiêu cực. Một số người đã chỉ trích quyết định của Trump trong khi vẫn nhấn mạnh rằng ông là ứng cử viên ủng hộ sự sống được ưa thích hơn vào tháng 11, trong khi những người khác nhấn mạnh rằng cựu tổng thống không có xác tín thực sự ủng hộ sự sống, và thay vào đó chỉ kêu gọi các mục tiêu khẳng định sự sống khi có lợi về mặt chính trị cho ông ta.
Alexandra DeSanctis của National Review cho biết trên một bài đăng trên mạng xã hội phản hồi thông điệp video của ứng cử viên Đảng Cộng Hòa: “Những người ủng hộ sự sống cần phải nhận ra rằng Donald Trump không phải là một ứng cử viên ủng hộ sự sống, và chúng ta không nên cho rằng ông ấy sẽ cai trị như thể vấn đề này quan trọng với ông ấy.”
Ngay cả CatholicVote, tổ chức đã tán thành nỗ lực tranh cử của Trump, cũng chỉ trích quan điểm của ứng cử viên tổng thống.
Logan Church, giám đốc chính trị của nhóm vận động, nói với National Catholic Register: “Chỉ đơn giản ủy quyền chính sách phá thai cho từng tiểu bang sẽ không giải quyết được mức độ nghiêm trọng của vấn đề”.
Tuy nhiên, CatholicVote bày tỏ “sự tin tưởng rằng chính quyền Trump sẽ một lần nữa bổ nhiệm các quan chức ủng hộ các nguyên tắc ủng hộ sự sống, bao gồm việc bảo vệ quyền lương tâm, hạn chế tài trợ của người đóng thuế cho việc phá thai và củng cố các biện pháp ủng hộ sự sống ở cấp tiểu bang”.
Hậu quả chính trị
Một số nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống, như Shawn Carney của 40 Day for Life, nói với EWTN News rằng quyết định của Trump không ủng hộ lệnh cấm liên bang “có lý”, vì lệnh cấm phá thai liên bang kéo dài 15 tuần “sẽ là một thảm họa về mặt chính trị. ”
Biện pháp này có thể sẽ không nhận được đủ phiếu bầu để Quốc hội thông qua hiện nay, mặc dù cuộc thăm dò cho thấy công chúng ủng hộ việc hạn chế phá thai sau ba tháng đầu tiên, một quan điểm được đa số các nước châu Âu chủ trương.
Nhưng những người ủng hộ sự sống khác lo ngại rằng bằng cách từ bỏ vấn đề này ở cấp quốc gia, Trump sẽ khuyến khích đảng Dân chủ “lấp đầy khoảng trống lập pháp” do đảng Cộng hòa để lại bằng các chính sách ủng hộ phá thai triệt để.
Trong một tuyên bố, Marjorie Dannenfelser, chủ tịch của Susan B. Anthony Pro-Life America, cho biết: “Nói vấn đề được 'trả lại cho các tiểu bang' là nhường cuộc tranh luận quốc gia cho Đảng Dân chủ, những người đang làm việc không ngừng nghỉ để ban hành luật bắt buộc phá thai trong suốt 9 tháng mang thai”.
Các nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống cũng bày tỏ lo ngại về tác động mà quyết định của Trump sẽ gây ra trong toàn Đảng Cộng hòa, xét vì cựu tổng thống đang nắm quyền lãnh đạo đảng.
Thực thế, hiệu quả có ngay lập tức, với việc ứng cử viên Thượng viện của Đảng Công Hòa Kari Lake dẫn trước Trump sau khi Tòa án Tối cao Arizona giữ nguyên lệnh cấm phá thai từ thế kỷ 19, nhấn mạnh rằng cử tri các tiểu bang nên quyết định vấn đề và bà sẽ phản đối mọi hạn chế của liên bang đối với việc phá thai.
Một niềm hy vọng trong cơn bĩ cực có thể có trong bối cảnh thất vọng nặng nề đối với một số nhà hoạt động ủng hộ sự sống có thể là do không có cơ hội hạn chế phá thai, Đảng Cộng hòa có thể sẵn lòng hơn trong việc hợp tác với Đảng Dân chủ về các chính sách làm giảm nhu cầu phá thai. Ví dụ, trong tuyên bố của mình, Lake nhấn mạnh rằng bà sẽ ủng hộ các chính sách như nghỉ phép có lương vì gia đình, tiền thưởng khi sinh con và khiến việc nhận con nuôi trở nên ít tốn kém hơn (mặc dù bà cũng cho thấy bà ủng hộ việc thụ tinh trong ống nghiệm, điều mà Giáo hội lên án là một hành vi vô đạo đức).
Mối lo ngại cho rằng quan điểm của Trump về việc phá thai hoàn toàn là vấn đề chính trị chứ không phải nguyên tắc, càng trở nên sâu sắc hơn khi cựu tổng thống chỉ trích Tòa án Tối cao Arizona, nói rằng phán quyết của họ “đã đi quá xa” và “sẽ được giải quyết,” chỉ vài ngày sau khi ông cho biết các tiểu bang sẽ quyết định vấn đề.
“Thật buồn cười khi mọi thứ chuyển từ 'đó là vấn đề đúng đắn của một tiểu bang' sang 'tiểu bang này đã đi quá xa' chỉ trong vài ngày. Người đàn ông này không phải là đồng minh của các bạn, những người ủng hộ việc bảo vệ sự sống,” Đảng Đoàn kết Hoa Kỳ, một đảng thứ ba lấy cảm hứng từ giáo huấn xã hội Công Giáo, có ứng cử viên tổng thống, Peter Sonski, là cựu biên tập viên của National Catholic Register, cho biết như thế.
Nhà bình luận Công Giáo Ross Douthat, một nhà báo chuyên mục của The New York Times, thậm chí còn đi xa hơn khi chỉ trích những quan điểm ủng hộ sự sống của Trump, gợi ý trong một chuyên mục ngày 10 tháng 4 rằng Trump là “kẻ xúi giục ủng hộ sự lựa chọn [phá thai] của đất nước”, xét vì phong cách bảo thủ của ông “hoàn toàn không phù hợp với phong trào ủng hộ sự sống như nó mong muốn và cần được nhìn nhận”.
“Nếu bạn đặt mục tiêu bảo vệ quyền lợi của những người dễ bị tổn thương nhất đồng thời hứa bảo vệ và hỗ trợ cho phụ nữ ở tình trạng dễ bị tổn thương nhất của họ, và người lãnh đạo của bạn là một người đàn ông nổi tiếng với lối sống ăn chơi, thể hiện sự phân biệt giới tính thô bạo và coi thường sự yếu đuối, thì mọi người sẽ có một số câu hỏi chính đáng về việc liệu họ có thể tin tưởng bạn để thực hiện tốt những lời hứa về tình yêu và sự quan tâm của bạn hay không,” Douthat viết như vậy.
Người phụ trách chuyên mục này nói thêm rằng, vì những người ủng hộ việc bảo vệ sự sống đã ủng hộ Trump, phong trào này hiện đang bị bắt làm con tin một cách hữu hiệu bởi một ứng cử viên đã không thể hiện cam kết mang tính nguyên tắc đối với các mục tiêu của họ, đồng thời có thể đẩy đất nước đi xa hơn với việc phá thai thông qua tính cách của ông ta.“Roe đã biến mất,” anh lưu ý. “Nhưng giờ đây họ bị mắc kẹt trong một thế giới nơi hình ảnh của họ được xác định bởi giá trị của người giao dịch [chứng khoán] hơn là của chính họ”.
Nhà bình luận Công Giáo Ramesh Ponnuru đã viết trên tờ The Washington Post rằng “sự thờ ơ của Trump đối với chính nghĩa ủng hộ sự sống có lẽ là tuyên bố trung thực nhất về quan điểm của ông trong nhiều năm,” đồng thời chỉ trích cựu tổng thống và toàn thể đảng Cộng hòa vì “về cơ bản không làm gì để chuẩn bị cho khả thể Roe sẽ bị lật đổ” và nay đang áp dụng cách tiếp cận “con đường ít kháng cự nhất”.
Ponnuru viết trên National Review: “Phong trào ủng hộ sự sống hiện đang nhìn thấy một số mặt trái của việc đi theo một người đàn ông không quan tâm đến nguyên nhân của nó và ít có khả năng kiểm soát xung lực của mình”.
Đẩy lùi
Một số người ủng hộ việc bảo vệ sự sống đã bác bỏ những lời chỉ trích Trump, nhấn mạnh rằng ông là một lựa chọn tốt hơn Tổng thống Joe Biden, một người Công Giáo ủng hộ việc mở rộng triệt để việc tiếp cận phá thai, và lập luận rằng việc công khai chỉ trích Trump sẽ làm tổn hại đến cơ hội bầu cử của ông.
Lila Rose, người đứng đầu nhóm hoạt động ủng hộ sự sống LiveAction, tỏ ra phẫn nộ trước những lời chỉ trích này. “Kể từ khi nào các ứng cử viên chính trị phải trở thành những con bê vàng mà chúng ta phải tôn thờ và không bao giờ thắc mắc?” cô viết trên X.
Rose nói thêm rằng cô chưa bao giờ nói không bỏ phiếu cho Trump, và đã nhiều lần nói rằng Biden là kẻ “tàn ác” vì chính nghĩa ủng hộ sự sống. Nhưng nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống nói rõ rằng không ai đứng trên những lời chỉ trích vì đã không bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất - kể cả chính trị gia mà một số người gọi là “tổng thống ủng hộ sự sống nhất trong lịch sử”.
Cô nói: “Việc kỳ vọng thấp đối với các cử tri bảo thủ là một bệnh dịch và việc khăng khăng rằng chúng ta không bao giờ được chỉ trích hoặc lập hồ sơ thẳng thắn trong ‘bộ tộc’ của chính mình là điều cực kỳ độc hại. Đó không phải là sự cam kết với sự thật hay điều tốt đẹp, đó là sự sùng bái cá nhân.”
_________________________________________________________________________________________________
(*) Jonathan Liedl Jonathan Liedl là biên tập viên cao cấp của National Catholic Register. Quá trình của ông bao gồm công việc tại hội nghị Công Giáo cấp tiểu bang, ba năm đào tạo ở chủng viện và dạy kèm tại một trung tâm nghiên cứu Kitô giáo của trường đại học. Liedl có bằng B.A. về Khoa học Chính trị và Nghiên cứu Ả Rập (Đại học Notre Dame), bằng Thạc sĩ về Nghiên cứu Công Giáo (Đại học St. Thomas), và hiện đang hoàn thành bằng Thạc sĩ Thần học tại Chủng viện Saint Paul. Ông sống ở Thành phố đôi của Minnesota.