1. ATACMS của Ukraine tàn phá sâu trong phòng tuyến của Nga
Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Ukraine's ATACMS Wreak Havoc Deep Behind Russia's Lines”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Ukraine đang sử dụng hỏa tiễn tầm xa chống lại các mục tiêu của Nga ở xa chiến tuyến hiện tại, thường xuyên sử dụng viện trợ mới được cung cấp để tấn công quân đội, hệ thống phòng không, máy bay và tàu của Nga.
Các nguồn tin của Ukraine và Nga, cũng như các nhà phân tích nguồn mở, cho rằng một loạt các cuộc tấn công của Ukraine gây thiệt hại cho các cơ sở của Mạc Tư Khoa trong những tuần gần đây là do hỏa tiễn bắn từ hệ thống hỏa tiễn chiến thuật lục quân, gọi tắt là ATACMS, do Mỹ tài trợ.
ATACMS từ lâu đã nằm ở vị trí cao trong danh sách viện trợ mong muốn của Ukraine, giúp quân đội Kyiv có đủ hỏa lực để tấn công các tài sản có giá trị cao của Nga ở phía sau chiến tuyến.
Ukraine đã ra mắt ATACMS vào tháng 10 năm 2023 bằng cách sử dụng một biến thể hỏa tiễn phóng đạn chùm để tấn công hai căn cứ quân sự của Nga ở Ukraine, làm hư hại 31 máy bay trực thăng. Vào cuối tháng 4, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết Tổng thống Joe Biden đã ủy quyền gửi “một số lượng đáng kể hỏa tiễn ATACMS” tới Ukraine vào tháng 2.
Chúng là một phần của gói viện trợ trị giá 300 triệu Mỹ Kim được công bố vào giữa tháng 3 và chúng đã đến Ukraine để được sử dụng trong biên giới nước này, ông Sullivan cho biết vào tháng trước.
ATACMS được cung cấp gần đây được hiểu là hỏa tiễn tầm xa hơn, có khả năng tấn công sâu hơn vào lãnh thổ do Nga kiểm soát. Trong khi lực lượng của Mạc Tư Khoa tiến vào lục địa Ukraine, Kyiv lại tập trung vào các mục tiêu như máy bay phản lực và trung tâm chỉ huy nằm sâu phía sau chiến tuyến, thường là ở Crimea.
Các đồng minh phương Tây của Ukraine đã cảnh báo Kyiv rằng vũ khí chỉ được sử dụng trong lãnh thổ tranh chấp, thay vì các khu vực được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Nga. Mạc Tư Khoa đã giành quyền kiểm soát Crimea từ Kyiv một thập niên trước và Ukraine tuyên bố sẽ giành lại quyền kiểm soát này.
Hôm thứ Sáu, tờ Wall Street Journal đưa tin Kyiv đã tấn công một trung tâm liên lạc quân sự của Nga phục vụ lực lượng phòng không Nga ở thành phố Alushta phía nam Crimea bằng ATACMS, dẫn lời một quan chức quốc phòng Ukraine.
Một số cuộc tấn công khác trên bán đảo do Nga kiểm soát được cho là được thực hiện bằng ATACMS. Vào tháng 4, Kyiv ban đầu sử dụng ATACMS tầm xa hơn để tấn công một căn cứ không quân ở Crimea, nơi họ tiêu diệt thành công một số bệ phóng hỏa tiễn và radar tạo thành các hệ thống phòng không tiên tiến.
Ngoài ra, hình ảnh vệ tinh được chia sẻ rộng rãi trên mạng dường như cũng cho thấy hậu quả của cuộc tấn công ATACMS của Ukraine vào phi trường Belbek ngay bên ngoài thành phố cảng Sevastopol của Crimea, nơi được lực lượng Nga sử dụng. Hình ảnh cho thấy Ukraine đã thành công trong việc làm hư hại hoặc phá hủy một số máy bay.
Quân đội Ukraine cuối tuần trước cho biết họ đã tấn công một tàu quét mìn của Nga ở Sevastopol, sau đó thêm một tàu thứ hai – tàu hộ tống trang bị hỏa tiễn Tsiklon của Mạc Tư Khoa – cũng bị bắn trúng. Các câu hỏi một lần nữa xoay quanh việc liệu Ukraine có sử dụng ATACMS để tấn công vào Sevastopol hay không, khi hãng tin độc lập Astra của Nga đưa tin rằng ba trong số các loại vũ khí này đã xuyên thủng hệ thống phòng không của Nga xung quanh Tsiklon.
Đầu tuần này, các nhà phân tích cho biết Kyiv đã phá hủy 4 bệ phóng hỏa tiễn và một trạm radar của lực lượng Mạc Tư Khoa tại khu vực do Điện Cẩm Linh kiểm soát ở vùng Donetsk phía đông Ukraine. Các nguồn tin của Nga và Ukraine cho biết hỏa tiễn ATACMS là nguyên nhân gây ra cuộc tấn công gần Mospyne.
Đầu tháng này, một cuộc tấn công vào khu huấn luyện quân sự của Nga ở vùng Luhansk do Mạc Tư Khoa sáp nhập đã được đưa cho là bằng ATACMS.
2. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đến thăm Madrid
Hôm thứ Hai Thứ Hai, 27 Tháng Năm, trong chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Tây Ban Nha kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2019, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã đến Madrid.
Trước tiên, Zelenskiy ngồi lại với Thủ tướng Pedro Sanchez vào buổi trưa, sau đó là cuộc họp báo. Hai nước đang chuẩn bị ký một thỏa thuận hợp tác song phương, giống như những gì Ukraine đã làm với Anh và các nước khác. Zelenskiy sau đó đến cung điện hoàng gia để gặp Vua Felipe VI, là nguyên thủ quốc gia và tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang của Tây Ban Nha.
“Sau đó, Vua Felipe và Hoàng hậu Letizia tổ chức bữa trưa để vinh danh ông,” hoàng gia cho biết trong một tuyên bố.
Zelenskiy lẽ ra sẽ đến thăm Tây Ban Nha vào đầu tháng này, nhưng phải hoãn lại do sự xâm lược của Nga ở phía đông bắc Ukraine.
“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ mang tính quyết định trong quan hệ song phương với chính phủ Ukraine”, ông Sanchez nói hôm Chúa Nhật. “Hôm nay tôi có thể thông báo với các bạn rằng, ngay khi tình hình mặt trận cho phép, chúng tôi sẽ ký một thỏa thuận với Ukraine nhằm tăng cường hợp tác kinh tế, xã hội và thể chế giữa các nước chúng ta.”
3. Máy bay điều khiển từ xa Ukraine tấn công đài radar cảnh báo sớm của Nga, ở khoảng cách kỷ lục 1.800 km
Các nguồn tin từ Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, cho biết một máy bay điều khiển từ xa do cơ quan tình báo quân sự Ukraine vận hành đã tấn công đài radar cảnh báo sớm Voronezh ở thành phố Orsk ở Orenburg của Nga vào hôm Chúa Nhật 26 Tháng Năm.
Lần đầu tiên kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện, Ukraine đã tấn công các cơ sở ở Orsk, cách địa điểm phóng máy bay điều khiển từ xa khoảng 1.800 km.
Denis Pasler, Thống Đốc khu vực Orenburg, bao gồm thành phố Orsk, giải thích về những tiếng nổ long trời rằng một máy bay điều khiển từ xa đã rơi ở vùng ngoại ô Orsk thuộc quận Novoorsk, khi cố gắng tấn công đài radar. Ông không nói rõ đài radar có bị đánh trúng hay không. Không có thiệt hại hoặc thương vong nào được báo cáo.
Nguồn tin tình báo quân sự nói với Kyiv Independent rằng hậu quả của vụ tấn công ngày 26 Tháng Năm vẫn đang được làm rõ.
Nguồn tin cho biết, tình báo quân sự Ukraine cũng tấn công một radar Voronezh khác ở làng Glubokii ở Krasnodar Krai gây hỏa hoạn tại cơ sở này.
Radar Voronezh là thiết bị cảnh báo sớm giúp giám sát không phận từ xa, tập trung vào các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đạn đạo và máy bay. Phạm vi hoạt động của nó lên tới 6.000 km.
Đầu tháng 5, một máy bay điều khiển từ xa khác của Ukraine đã tấn công nhà máy lọc dầu Gazprom Neftekhim Salavat ở Cộng hòa Bashkortostan của Nga.
Máy bay điều khiển từ xa do Cơ quan An ninh Nhà nước vận hành, đã bay 1.500 km để tấn công mục tiêu, một khoảng cách kỷ lục đối với Ukraine vào thời điểm đó.
Vào tháng 4, Ukraine đã tấn công các cơ sở sản xuất ở Cộng hòa Tatarstan của Nga, cách biên giới quốc gia 1.300 km.
4. Zelenskiy kêu gọi đồng minh cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu quân sự trên đất Nga
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy kêu gọi các đối tác của Ukraine cho phép Kyiv sử dụng vũ khí phương Tây tấn công các mục tiêu quân sự ở Nga. Ông đưa ra lập trường trên hôm Chúa Nhật, 26 Tháng Năm.
“Chúng tôi nhìn thấy mọi điểm tập trung của quân đội Nga. Chúng tôi biết tất cả các khu vực mà hỏa tiễn và chiến đấu cơ của Nga được phóng đi”, Tổng thống Zelenskiy nói trong bài phát biểu buổi tối.
“Tiêu diệt lực lượng khủng bố này, qua đó cứu được hàng ngàn sinh mạng và bảo đảm rằng việc mở rộng chiến tranh sẽ chấm dứt, hoàn toàn là một quyết định chính trị. Một quyết định cần phải được đưa ra.”
Các đồng minh của Ukraine đã thảo luận về lời kêu gọi của Kyiv bật đèn xanh cho việc sử dụng vũ khí phương Tây vào các mục tiêu quân sự ở Nga. Chính trị gia Đảng Xanh của Đức Anton Hofreiter gần đây đã lên tiếng ủng hộ ý tưởng này nhằm bảo vệ thường dân Ukraine.
Trong bài phát biểu của mình, ông Zelenskiy cũng kêu gọi các đối tác của Ukraine “đẩy nhanh” và tăng cường cung cấp F-16 cho Ukraine, đồng thời cảm ơn họ đã chia buồn và lên án vụ Nga tấn công đại siêu thị ở Kharkiv hôm 25 Tháng Năm khiến 16 người thiệt mạng. nhưng nói rằng “điều quan trọng là sự lên án này dẫn đến những hậu quả hoàn toàn công bằng.”
“Rằng cuối cùng chúng ta cũng có đủ số lượng hệ thống phòng không để bảo vệ Ukraine và các thành phố của chúng ta. Và rằng các đối tác của chúng tôi có đủ quyết tâm để bảo vệ Ukraine trước những kẻ khủng bố Nga, giống như họ sẽ tấn công bất kỳ kẻ khủng bố nào khác – tiêu diệt chúng trước khi chúng bắt đầu cướp đi sinh mạng con người”, ông nói.
Nghị sĩ Ukraine Yehor Cherniev tuyên bố rằng Washington đã bắt đầu thảo luận về quyết định cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ trên lãnh thổ Nga, trích dẫn các cuộc trò chuyện không chính thức bên lề Hội đồng Nghị viện NATO.
“Vấn đề cho đến nay là các quyết định được đưa ra bởi một nhóm hiện thiếu sự đồng thuận. Nhưng có áp lực từ mọi phía. Có nhiều cơ hội nên chúng tôi sẽ không chậm lại”, ông cho biết vào ngày 26 tháng 5.
Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết ông phản đối Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây nhằm vào lãnh thổ Nga.
Phát biểu tại một sự kiện ở Berlin, Scholz nói rằng Đức đã đưa ra các quy định rõ ràng cho Ukraine cấm sử dụng vũ khí của Đức trên đất Nga và ông thấy không có lý do gì để thay đổi điều này. Ông nói thêm rằng chính sách của ông là ngăn chặn sự leo thang thành một “cuộc chiến thực sự lớn”.
Ukraine gần đây cho biết lệnh cấm của Washington có nghĩa là Ukraine không thể tấn công lực lượng Nga khi họ đang tập trung lực lượng trước khi vượt biên giới vào tỉnh Kharkiv trong cuộc tấn công mới của Nga bắt đầu vào đầu tháng 5.
5. Tổng thống Biden tái khẳng định không có quân đội Mỹ trên đất Ukraine
Tổng thống Joe Biden hôm thứ Bảy ngày 25 Tháng Năm tái khẳng định rằng ông không có ý định triển khai lính Mỹ tới Ukraine trong khi vẫn nêu bật vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ.
“Không có lính Mỹ nào tham chiến ở Ukraine. Tôi quyết tâm giữ nguyên như vậy, nhưng chúng tôi đang đứng vững với Ukraine và chúng tôi sẽ sát cánh cùng họ”, ông Tổng thống Biden nói với lớp tốt nghiệp của Học viện Quân sự West Point.
Ông mô tả Putin là “một tên bạo chúa tàn bạo”, lưu ý rằng Putin dự kiến NATO sẽ rạn nứt sau khi Nga xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
“Thay vào đó, liên minh quốc phòng vĩ đại nhất trong lịch sử thế giới đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết”, Tổng thống Biden khẳng định.
Tháng trước, các nhà lập pháp Mỹ đã thông qua gói viện trợ quân sự trị giá 61 tỷ Mỹ Kim cho Kyiv sau nhiều tháng tranh luận tại quốc hội, nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng mà lực lượng Ukraine phải đối mặt.
Kể từ đó, Tổng thống Biden đã phê duyệt 5 đợt viện trợ quân sự khi Nga tiếp tục tấn công ở khu vực Kharkiv.
Tổng thống Biden cũng khen ngợi những nỗ lực của Mỹ ở Trung Đông, nhấn mạnh “ngoại giao khẩn cấp” nhằm bảo đảm lệnh ngừng bắn và giải cứu các con tin bị Hamas bắt giữ.
Ông nói: “Nhờ có lực lượng vũ trang Hoa Kỳ, chúng tôi đang làm những gì chỉ có nước Mỹ mới có thể làm với tư cách là quốc gia không thể thiếu, siêu cường duy nhất của thế giới”.
Khi vận động tái tranh cử vào tháng 11, Tổng thống Biden đã kêu gọi các học viên tôn trọng lời thề của họ “không phải với một đảng chính trị, không phải với một tổng thống, mà với Hiến pháp của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, chống lại mọi đối phương, trong và ngoài nước,” gọi họ là “những người bảo vệ nền dân chủ Mỹ”.
“Tự do không phải là miễn phí. Nó đòi hỏi sự cảnh giác thường xuyên,” ông nói thêm.
Tổng thống Biden đang phải chịu một áp lực mạnh mẽ phải bỏ lệnh cấm tấn công vào lãnh thổ Nga bằng vũ khí do Hoa Kỳ cung cấp. Áp lực mới nhất đến từ Quốc Hội Hoa Kỳ, các tướng lãnh đã hồi hưu như Trung Tướng Ben Hodges và cả các đồng minh bên ngoài như Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg
6. Bộ trưởng Thụy Điển cho rằng quyền tự vệ đòi hỏi Kyiv phải được phép tấn công vào Nga bằng vũ khí phương Tây
Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Jonson đã thể hiện sự hỗ trợ cho Ukraine trong việc tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga bằng vũ khí do phương Tây sản xuất.
Các quan chức Mỹ cũng như Đức đã nhiều lần nói rằng họ không ủng hộ hay khuyến khích các cuộc tấn công của Kyiv bằng vũ khí do phương Tây cung cấp bên trong lãnh thổ Nga.
Tuy nhiên, tình thế dường như đang thay đổi trong bối cảnh có những lập luận cho rằng lệnh cấm của Washington có nghĩa là Ukraine không thể tấn công lực lượng Nga khi họ đang củng cố lực lượng trước khi vượt biên giới vào tỉnh Kharkiv vào đầu tháng 5.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg là một trong những nhà lãnh đạo cao cấp mới nhất của phương Tây kêu gọi chấm dứt lệnh cấm này.
“Ukraine có quyền tự vệ thông qua các hành động quân sự nhằm vào lãnh thổ của đối phương miễn là các hành động quân sự đó tuân thủ luật chiến tranh”, Jonson nói khi trả lời câu hỏi của Halllandsposten về khả năng sử dụng vũ khí của Thụy Điển chống lại lãnh thổ Nga.
Jonson nói thêm rằng Thụy Điển đứng đằng sau luật pháp quốc tế và quyền tự vệ của Ukraine.
Ngược lại, theo AFP, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni nhắc lại rằng Rôma phản đối việc Ukraine sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công vào các cơ sở bên trong Nga.
“Tôi không biết tại sao Stoltenberg lại nói như vậy, tôi nghĩ chúng ta phải hết sức cẩn thận”, Meloni nói với đài truyền hình Ý, đề cập đến tuyên bố mới nhất của Stoltenberg.
Meloni nói thêm: “Tôi đồng ý rằng NATO phải giữ vững lập trường, không đưa ra tín hiệu nhượng bộ, nhưng tôi e rằng tuyên bố của Stoltenberg đi quá xa”.
Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani hồi đầu tháng 5 cho biết Ý cung cấp vũ khí cho Ukraine chỉ để sử dụng trong biên giới nước này. Phó Thủ tướng Matteo Salvini cũng phản đối lời kêu gọi của Stoltenberg.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy ngày 26 Tháng Năm kêu gọi các đối tác của Ukraine cho phép Kyiv sử dụng vũ khí phương Tây tấn công các mục tiêu quân sự ở Nga.
“Chúng tôi nhìn thấy mọi điểm tập trung của quân đội Nga. Chúng tôi biết tất cả các khu vực mà hỏa tiễn và chiến đấu cơ của Nga được phóng đi”, ông Zelenskiy nói trong bài phát biểu buổi tối.
Vương quốc Anh, Phần Lan, Tiệp, và các nước Baltic đã lên tiếng ủng hộ Ukraine sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công các cơ sở quân sự trên lãnh thổ Nga.
7. Scholz phản đối Ukraine dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga
Đài truyền hình dịch vụ công ARD của Đức đưa tin hôm 26 Tháng Năm, Thủ tướng Đức Olaf Scholz phản đối Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây nhằm vào lãnh thổ Nga.
Phát biểu tại một sự kiện ở Berlin, Scholz nói rằng Đức đã đưa ra các quy định rõ ràng cho Ukraine cấm sử dụng vũ khí của Đức trên đất Nga và ông thấy không có lý do gì để thay đổi điều này. Ông nói thêm rằng chính sách của ông là ngăn chặn sự leo thang thành một “cuộc chiến thực sự lớn”.
Các đồng minh của Ukraine đã thảo luận về lời kêu gọi của Kyiv bật đèn xanh cho việc sử dụng vũ khí phương Tây vào các mục tiêu quân sự ở Nga. Chính trị gia Đảng Xanh của Đức Anton Hofreiter gần đây đã lên tiếng ủng hộ ý tưởng này nhằm bảo vệ thường dân Ukraine.
Hofreiter nói “Do đó, chúng ta không nên ngăn cản Ukraine sử dụng vũ khí được cung cấp để đẩy lùi các chiến đấu cơ của Nga trong không phận Nga”, ARD đưa tin hôm 25 Tháng Năm.
Vấn đề không hệ tại nhiều ở Thủ tướng Đức Olaf Scholz. Giống như việc cung cấp xe tăng Leopard được coi là điều cấm kỵ lúc ban đầu, Scholz đã thay đổi thái độ khi Hoa Kỳ đồng ý cung cấp xe tăng Abrams. Nếu bây giờ, Hoa Kỳ đồng ý bãi bỏ lệnh cấm Ukraine tấn công vào đất Nga bằng vũ khí Mỹ, Đức sẽ theo sau.
Nghị sĩ Ukraine Yehor Cherniev tuyên bố rằng Washington đã bắt đầu thảo luận về quyết định cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ trên lãnh thổ Nga, trích dẫn các cuộc trò chuyện không chính thức bên lề Hội đồng Nghị viện NATO.
“Vấn đề cho đến nay là các quyết định được đưa ra bởi một nhóm hiện thiếu sự đồng thuận. Nhưng có áp lực từ mọi phía. Có nhiều cơ hội nên chúng tôi sẽ không chậm lại”, ông cho biết vào ngày 26 tháng 5.
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Mike Johnson tán thành việc cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga bằng vũ khí do Mỹ cung cấp vào ngày 22 tháng 5 sau khi tuyên bố rằng Washington không nên “quản lý vi mô” nỗ lực chiến tranh của Ukraine.
Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng cũng kêu gọi Ngũ Giác Đài thay đổi hạn chế, nói rằng điều đó đã ngăn cản người Ukraine có thể “tự vệ”.
Ngoại trưởng Lithuania Gabrielius Landsbergis mới đây cho rằng việc Mỹ hạn chế sử dụng hỏa tiễn ATACMS tầm xa bên trong lãnh thổ Nga là một “sai lầm”.
Giới chức Mỹ nhiều lần tuyên bố không ủng hộ hay khuyến khích các cuộc tấn công của Kyiv bằng vũ khí Mỹ vào sâu trong lãnh thổ Nga, trong khi giới chức Ukraine được cho là đang cố gắng thuyết phục Washington dỡ bỏ lệnh cấm này.
Ukraine gần đây cho biết lệnh cấm của Washington có nghĩa là Ukraine không thể tấn công lực lượng Nga khi họ đang tập trung lực lượng trước khi vượt biên giới vào tỉnh Kharkiv trong cuộc tấn công mới của Nga bắt đầu vào đầu tháng 5.
8. Tổng thống đương nhiệm Lithuania tuyên bố chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu vòng hai
Tổng thống đương nhiệm của Lithuania Gitanas Nauseda tuyên bố giành chiến thắng vang dội trong cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống vòng hai vào ngày 26 tháng 5, bảo đảm nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Dữ liệu chính thức cho thấy Nauseda đã giành được 74,43% số phiếu bầu, tạo khoảng cách an toàn với người thách thức ông là Thủ tướng Ingrida Simonyte với 24,06%. Simonyte thừa nhận thất bại trước khi tất cả phiếu bầu được kiểm.
Lithuania là đồng minh trung thành của Ukraine kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bùng nổ và Nauseda cam kết rằng sự hỗ trợ này sẽ tiếp tục trong nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Căng thẳng gia tăng với Nga là chủ đề quan trọng trong chiến dịch bầu cử và cả hai ứng cử viên đều ủng hộ việc tăng chi tiêu quốc phòng để chống lại mối đe dọa từ Nga.
Nausea, 59 tuổi, đã giữ vai trò hàng đầu kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử trước đó vào năm 2019 với tư cách là ứng cử viên độc lập.
Simonyte, 49 tuổi, một người bảo thủ tài chính với quan điểm tự do về các vấn đề xã hội, đã giữ chức thủ tướng từ năm 2020. Trước đó, bà đã thua Nauseda trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2019.
“@GitanasNauseda thân mến, xin chúc mừng bạn tái đắc cử! Các bạn đã ở bên cạnh chúng tôi mỗi ngày và đêm trong suốt những năm khó khăn nhất này”, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết như trên.
“Tôi đánh giá cao tất cả sự hỗ trợ thực sự của các bạn dành cho Ukraine và tôi tin tưởng rằng hợp tác cùng nhau, chúng ta sẽ bảo đảm tự do, hòa bình và an ninh ở Ukraine, các nước vùng Baltic và trên khắp Âu Châu của chúng ta.”
Lithuania vẫn là một trong những quốc gia ủng hộ Ukraine hàng đầu trên toàn cầu xét về tỷ trọng trong GDP, với viện trợ song phương cho Ukraine đạt 1,5% GDP.
9. Putin đến Uzbekistan, đánh dấu chuyến thăm quốc tế lần thứ ba trong nhiệm kỳ mới của ông
Nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã tới thủ đô của Uzbekistan vào ngày 26 Tháng Năm để hội đàm với Tổng thống Shavkat Mirziyoyev, tập trung vào việc tăng cường quan hệ song phương.
Putin đã bày tỏ sự kính trọng của mình bằng cách đặt vòng hoa tại Tượng đài Độc lập ở Tashkent và tham gia vào những gì Điện Cẩm Linh mô tả là cuộc đàm phán không chính thức với Mirziyoyev. Cuộc gặp chính thức giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra vào ngày 27 Tháng Năm.
Chuyến thăm này đánh dấu chuyến công du quốc tế thứ ba của Putin kể từ khi ông nhậm chức nhiệm kỳ tổng thống thứ năm, được bảo đảm trong cuộc bầu cử tháng 3 mà nhiều người coi là một cuộc bầu cử gian lận trắng trợn.
Chuyến đi đầu tiên của ông là tới Trung Quốc, nơi ông ca ngợi “những nỗ lực tích cực của Trung Quốc nhằm tìm ra giải pháp chính trị” cho cuộc chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra và tuyên bố rằng Mạc Tư Khoa đang tìm cách “giải quyết cuộc xung đột này thông qua các biện pháp hòa bình”. Putin sau đó đã tới Belarus, nơi ông thảo luận về khả năng tham gia của quân đội Belarus vào các cuộc tập trận hạt nhân phi chiến lược của Nga.
Belarus là đồng minh chủ chốt của Mạc Tư Khoa và ủng hộ hành động gây hấn của Nga chống lại Ukraine, mặc dù nước này không trực tiếp đưa lực lượng của mình tham gia chiến sự. Nước này cũng được cho là đang lưu trữ vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga trên lãnh thổ của mình.
Theo Điện Cẩm Linh, để chuẩn bị cho chuyến thăm Uzbekistan, Putin và ông Mirziyoyev đã thảo luận một loạt chủ đề hợp tác song phương, bao gồm quan hệ thương mại và kinh tế.
10. Thống đốc cho biết 16 người thiệt mạng trong cuộc tấn công của Nga vào đại siêu thị Kharkiv
Chiều Chúa Nhật, 26 Tháng Năm, Thống đốc tỉnh Kharkiv Oleh Syniehubov cho biết số người chết trong vụ tấn công ngày 25 Tháng Năm của Nga vào đại siêu thị vật liệu xây dựng ở Kharkiv đã tăng lên 16 người.
Cảnh sát Quốc gia cho biết trước đó cùng ngày, hơn 40 người được xác nhận đã bị thương và hơn chục người khác được coi là mất tích.
Theo Syniehubov, hai quả bom dẫn đường đã tấn công đại siêu thị vào giữa ban ngày, gây ra hỏa hoạn quy mô lớn.
Theo một bài đăng trên mạng xã hội của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, hơn 200 người có thể đã ở bên trong đại siêu thị vào thời điểm xảy ra vụ tấn công.
Chủ tịch Hội đồng Âu Châu Charles Michel lên án vụ tấn công là “tàn bạo”
Michel nói: “Những nỗ lực của Nga nhằm khủng bố thường dân Ukraine như một phần của cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine là tội ác”.
“Cùng nhau, chúng ta có thể ngăn chặn các cuộc tấn công tàn bạo của Nga. Chúng ta cần khẩn trương thúc đẩy một giải pháp phòng không toàn diện cho Ukraine.”
Chỉ vài giờ sau cuộc tấn công vào đại siêu thị, lực lượng Nga đã tiến hành cuộc tấn công thứ hai vào trung tâm thành phố Kharkiv, khiến ít nhất 25 người bị thương.
Nga đã phát động một cuộc tấn công mới vào ngày 10 tháng 5 ở phía bắc tỉnh Kharkiv với số lượng 30.000 quân.
Lực lượng Nga thường xuyên tiến hành các cuộc pháo kích trên bộ và tấn công trên không nhằm vào các trung tâm dân cư ở tỉnh Kharkiv. Chính quyền địa phương Ukraine cũng đã báo cáo các trường hợp hành quyết dân sự dưới bàn tay của quân đội Nga.
11. Nga triển khai cuộc tấn công hỏa tiễn qua đêm trên khắp Ukraine
Lực lượng Nga đã tiến hành một cuộc tấn công hỏa tiễn khác nhằm vào Ukraine vào sáng Chúa Nhật, ngày 26 tháng 5, bắn máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn Shahed từ ít nhất 4 máy bay ném bom chiến lược, nhắm vào các khu vực khác nhau trên khắp Ukraine.
Sáng 26 Tháng Năm, Không quân Ukraine đưa tin các đơn vị phòng không đã đánh chặn 31 máy bay điều khiển từ xa Shahed và 12 hỏa tiễn hành trình Kh-101/Kh-555 trong đêm, bảo vệ các khu vực bao gồm Mykolaiv, Poltava, Zaporizhzhia, Odesa, Dnipropetrovsk, Khmelnytskyi, Kirovohrad, Vinnytsia và Chernihiv.
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Hai, 27 Tháng Năm, phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết tại Mykolaiv máy bay điều khiển từ xa của Nga đã làm hỏng cửa sổ của một nhà trẻ mầm non trong khi các đơn vị phòng không đã chặn thành công ba máy bay điều khiển từ xa trên khu vực.
Tại vùng Vinnytsia, thị trấn Zhmerynka, ba tòa nhà dân cư bốn tầng, bảy tòa nhà dân cư tư nhân và sáu xe hơi chở khách đã bị hư hại do một vụ tai nạn máy bay điều khiển từ xa của đối phương. Có 3 người bị thương, bốn mươi người đã được di tản khỏi các căn nhà.
Để đối phó với cuộc tấn công của Nga, Ba Lan tuyên bố đã điều động máy bay phản lực quân sự để bảo vệ không phận của mình.
Cuộc tấn công trên không trong đêm diễn ra ngay sau khi quân đội Nga ném bom một trung tâm mua sắm sầm uất ở Kharkiv hôm 25 Tháng Năm khiến ít nhất 16 người thiệt mạng và 43 người bị thương.
Tất cả các cuộc tấn công của Nga vào sáng Chúa Nhật, 26 Tháng Năm, đều nhắm vào thường dân vô tội. Người dân Ukraine được khuyên nên đề cao cảnh giác. Nga đang ráo riết mở các cuộc tấn công vào thường dân để áp lực Ukraine phải chấp nhận đình chiến theo các điều khoản có lợi cho Nga.
Thiếu tướng Ivan Popov, nhà lãnh đạo Quân đoàn 58 của Nga, đã bị bắt vì gần đây ông nói trên Telegram rằng quân đội Nga không thể chiến thắng tại Ukraine trước làn sóng các khí tài chiến tranh đang được đổ vào Ukraine, và rằng cuộc chiến tại Ukraine càng kéo dài Liên Bang Nga càng kiệt quệ.
Có nhiều khả năng các tướng lãnh khác cũng nghĩ như Tướng Popov. Làn sóng phản chiến này khiến Putin nghĩ đến khả năng đình chiến, đóng băng cuộc xâm lược theo các điều khoản có lợi cho ông ta. Các bạo chúa trên thế giới đều muốn chiến tranh triền miên. Họ dùng chiến tranh như một cái cớ chính đáng để hạn chế tự do, và đàn áp thẳng tay đối lập, trong khi thu vén nhiều quyền hành hơn. Họ chỉ dùng đình chiến như một phương sách chiến thuật để xoa dịu một quân đội mệt mỏi trong khi chờ đợi tái tục chiến tranh với cường độ có khi còn ác liệt hơn trước.
12. Bản tin tình báo của Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Vương Quốc Anh ngày 26 Tháng Năm
Trong bản tin tình báo mới nhất, Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Vương Quốc Anh đã đưa ra các nhận định liên quan đến các cuộc giao tranh ở miền Bắc Kharkiv.
Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Phương Thảo.
Các lực lượng Nga đang tiếp tục tấn công thị trấn Vovchansk như một phần của cuộc tấn công vào miền bắc Kharkiv, bắt đầu vào ngày 10 tháng 5. Thị trấn vẫn còn đang bị tranh chấp, với lực lượng phòng thủ của Ukraine đã đẩy lùi phần lớn các cuộc tấn công của Nga.
Trong bối cảnh ngôi làng Buhruvatka, phía tây-tây nam Vovchansk, có thể nằm dưới sự kiểm soát của họ, các lực lượng Nga đang cố gắng giành quyền kiểm soát vật lý đối với lối đi qua sông Siverskiy Donets gần đó, qua đó đe dọa sườn và hậu phương của lực lượng phòng thủ Ukraine ở chính Vovchansk.
Trên trục Luk'yantsi, lực lượng Nga tiếp tục mở các cuộc tấn công theo hướng làng Lyptsi nhưng không đạt được tiến triển đáng kể nào theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine tính đến tối ngày 22 tháng 5 năm 2024.
Vào ngày 17 tháng 5 năm 2024, Putin tuyên bố rằng các lực lượng Nga đang tạo ra vùng đệm hoặc vùng an toàn ở Kharkiv, việc này hiện chưa thành công. Mặt trận phía bắc Kharkiv có thể đã ổn định với sự kiểm soát lãnh thổ của Nga bị chia cắt và lốm đốm chứ không liền mạch. Những lợi ích mà Nga đạt được trong trục này sẽ bị hạn chế trong tuần tới, do động lực ban đầu của Nga đã bị cản trở bởi sự phản kháng của Ukraine.