Hầu hết mọi điện thoại hiện đại đều có một năng lực được gọi là “trợ lý thông minh”, chẳng hạn như Siri của Apple. Nó thực sự “lắng nghe” liên tục các từ ngữ đánh thức như “Hey Siri” trừ khi người dùng tắt cài đặt đó.

Chẳng hạn, nếu bây giờ bạn cầm một chiếc Iphone, và nói “Hey Siri, VietCatholic News” nó sẽ mở trang VietCatholic News cho bạn, bạn không cần bấm gì cả.

Tuy nhiên, có lẽ mối quan tâm sâu sắc hơn là vô số ứng dụng điện thoại thông minh vô cớ yêu cầu quyền truy cập đầy đủ vào máy ảnh, micrô và vị trí của người dùng — mặc dù không có nhu cầu rõ ràng về việc kiểm soát các khía cạnh đó của điện thoại người dùng. Những ứng dụng đó có thể là “gián điệp” trên chúng ta.

Nỗi sợ âm ỉ từ lâu này đã một lần nữa được đưa ra ánh sáng vào cuối năm ngoái khi người ta phát hiện ra rằng CMG Local Solutions, một công ty con của Cox Media Group, đã công khai khoe khoang về khả năng nghe lén qua micrô trên các thiết bị thông minh của mọi người để “xác định người mua dựa trên các cuộc trò chuyện thông thường theo thời gian thực” bằng trí tuệ nhân tạo.

CMG nhanh chóng rút lại lời tuyên bố khi bị phản đối, khẳng định rằng họ chưa bao giờ nghe lén cuộc trò chuyện riêng tư của bất kỳ ai và không có quyền truy cập vào bất kỳ thứ gì ngoài “dữ liệu được tổng hợp, ẩn danh và mã hóa của bên thứ ba được sử dụng để đặt quảng cáo”.

Mặc dù CMG có mối quan hệ với Google, Amazon và Facebook thông qua các chương trình đối tác quảng cáo của các công ty đó, cả ba công ty này đều phủ nhận họ từng là một phần của chương trình “Active Listening” của CMG. Nhưng nhiều người thấy những lời phủ nhận này không thuyết phục.

Khi duyệt trực tuyến, bạn sẽ thấy hàng trang cảnh báo rằng đúng là điện thoại thông minh của bạn đang nghe lén bạn. (Thật ra, nhiều trong số đó là các bài đăng trên blog của các công ty an ninh mạng đang bán các sản phẩm liên quan đến quyền riêng tư, điều này khiến chúng đáng tin cậy hơn hoặc ít hơn, tùy thuộc vào cách bạn nhìn nhận.) Thêm vào đó, tiết lộ từ CMG làm tăng thêm sự không chắc chắn.

Vậy bằng chứng cho thấy điều gì? Theo một chuyên gia công nghệ, điều này rất phức tạp.

David Choffnes, giám đốc điều hành Viện An ninh mạng và Quyền riêng tư tại Đại học Northeastern ở Boston, chia sẻ với CNA rằng nghiên cứu do chính ông thực hiện cho thấy câu hỏi liệu điện thoại thông minh có liên tục nghe lén các cuộc trò chuyện riêng tư của chúng ta hay không thì phần lớn là “không”.

Choffnes, cũng là phó giáo sư khoa học máy tính, đã tiến hành các nghiên cứu vào năm 2018 và 2020 để kiểm tra giả thuyết rằng điện thoại của chúng ta liên tục nghe lén. Choffnes và các đồng nghiệp của ông cuối cùng đã kiểm tra hơn 17.000 ứng dụng để cố gắng thu thập thông tin về khả năng gián điệp của chúng.

Mặc dù phân tích của họ đã phát hiện ra một số rủi ro bảo mật, nhưng “chúng tôi không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy các ứng dụng đang bí mật ghi âm từ micrô trên điện thoại của chúng tôi”, ông lưu ý.

Tuy nhiên, kết quả họ nhận được khi thử nghiệm loa thông minh như Amazon Alexa lại là một câu chuyện khác. Hầu hết các mẫu mà họ thử nghiệm, như đã đề cập trước đó, không “thức dậy” và bắt đầu ghi âm trừ khi một “từ ngữ đánh thức” cụ thể được nói ra. Nhưng đôi khi, Choffnes cảnh báo, loa thông minh có thể bất ngờ kích hoạt mà người dùng không biết vì chúng nghĩ rằng từ ngữ đánh thức đã được nói ra.

Choffnes cũng cho biết các thử nghiệm của họ cho thấy loa thông minh thường chỉ thu thập “vài giây bản ghi âm trong hầu hết thời gian, nhưng đôi khi lên tới hàng chục giây”.

Về việc liệu có con người thực sự nào nghe được những bản ghi âm đó hay không, Choffnes lưu ý rằng đã có những trường hợp các cuộc trò chuyện riêng tư được cung cấp cho các nhà thầu bên thứ ba để nghe lại nhằm mục đích cải thiện độ chính xác của trợ lý giọng nói trong việc nhận dạng giọng nói.

“Vì vậy, có lo ngại rằng có những người thực sự đã nghe những cuộc trò chuyện thực sự. Về mặt hợp đồng, những cuộc trò chuyện này không nên được chia sẻ hoặc rò rỉ, nhưng tất nhiên hợp đồng không ngăn chặn việc sử dụng sai mục đích”, ông nói.

“Tóm lại, tôi nghĩ rằng chúng ta nên luôn thận trọng, nhưng tôi không nghĩ rằng việc ghi âm bí mật bằng điện thoại thông minh phải là mối quan tâm chính của người dùng thiết bị thông minh tại thời điểm này”

“Mặt khác, tôi nghĩ việc loại bỏ công nghệ khỏi những không gian mà chúng ta muốn giữ riêng tư có giá trị đáng kinh ngạc — không chỉ vì sự riêng tư mà còn vì sự an tâm và loại bỏ những phiền nhiễu.”

Khi được hỏi về quan điểm của mình đối với chính sách cấm điện thoại thông minh trong tòa giải tội Công Giáo, Choffnes cho biết với tư cách là một nhà khoa học, ông “ủng hộ mạnh mẽ quan điểm này” — và không chỉ vì lo ngại về quyền riêng tư.

Ông cho biết: “Tôi nghĩ giá trị này không chỉ dừng lại ở quyền riêng tư, vì những thiết bị này cũng thường xuyên gây mất tập trung mà tôi cho là không được chào đón ở những nơi thờ phượng”.

Tuy nhiên, Choffnes nói tiếp rằng điều quan trọng cần lưu ý là “một ứng dụng di động ghi lại các cuộc trò chuyện của bạn thường không phải là mối đe dọa lớn nhất đến quyền riêng tư của bạn”.

Rốt cuộc, ai cũng biết rằng các công ty công nghệ có thể và thực sự theo dõi lịch sử duyệt web, việc sử dụng ứng dụng và vị trí chính xác của người dùng — sử dụng tất cả chúng cho mục đích tiếp thị. Ngay cả các ứng dụng tôn giáo đôi khi cũng bị phát hiện khai thác dữ liệu người dùng theo cách này, ông lưu ý.

“Do tôn giáo và hoạt động tôn giáo của mỗi người rất nhạy cảm và riêng tư, tôi nghĩ đây là một cân nhắc quan trọng đối với các giáo sĩ và giáo dân: Hãy suy nghĩ kỹ trước khi cài đặt ứng dụng, cố gắng đọc kỹ các điều khoản nếu có thể và không cấp các quyền không cần thiết”.

Và ông nhắc lại: “Hãy tắt thiết bị khi bạn cần sự riêng tư và tập trung”.

Source:Catholic News Agency