1. FSB tuyên bố đã phá vỡ âm mưu cướp máy bay MiG-31 của Ukraine để khiêu khích NATO

Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB cho biết họ đã ngăn chặn một hoạt động tình báo của Ukraine được tường trình nhằm mục đích cướp một máy bay chiến đấu MiG-31 để khiêu khích NATO.

Theo tuyên bố của hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin hôm thứ Ba, tình báo quân sự Ukraine, với sự hỗ trợ của “những người Anh”, đã cố gắng chiêu mộ phi công Nga để đánh cắp máy bay phản lực siêu thanh được trang bị hỏa tiễn siêu thanh Kinzhal.

Người phi công được tường trình đã được hứa trả 3 triệu đô la để giao máy bay cho Ukraine.

FSB tuyên bố rằng sau khi có được máy bay phản lực, tình báo Ukraine đã lên kế hoạch lái nó tới căn cứ không quân lớn nhất của NATO ở Đông Nam Âu - nằm gần thành phố Constanța của Rumani - để nó có thể bị phòng không bắn hạ, gây ra một sự việc quốc tế.

Một sĩ quan FSB giấu tên cho biết nhóm điều tra Bellingcat có liên quan đến âm mưu bị cáo buộc này và gọi đây là “tổ chức báo chí do Anh kiểm soát”.

Viên sĩ quan này cũng tuyên bố tình báo Ukraine đã cân nhắc việc đầu độc chỉ huy chiếc MiG-31 để phi công phụ có thể cướp tay lái và hoàn thành vụ cướp máy bay.

FSB cho biết: “Kế hoạch của tình báo Ukraine và Anh nhằm thực hiện một cuộc khiêu khích quy mô lớn đã bị ngăn chặn”.

FSB không đưa ra bằng chứng để chứng minh cho tuyên bố của mình và hiện vẫn chưa có bình luận nào từ Ukraine, NATO hoặc Bellingcat.

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU cho biết một công dân đến từ một quốc gia Đông Âu, đã xuất ngũ khỏi quân đội nước này, bắt đầu làm gián điệp cho Mạc Tư Khoa và được điều động đến Ukraine.

Về căn cứ NATO ở Constanta

TASS cho biết căn cứ nói trên là Căn cứ Không quân Mihail Kogălniceanu ở đông nam Rumani, nơi đang được mở rộng thành căn cứ quân sự mà chính quyền Rumani mô tả là lớn nhất của NATO ở Âu Châu.

Truyền thông Rumani và Âu Châu đưa tin rằng dự án này bao phủ gần 3.000 ha - gần bằng diện tích của một thị trấn nhỏ - và sẽ là nơi ở cố định cho 10.000 quân NATO cùng gia đình của họ.

Dự án trị giá 2,5 tỷ euro bao gồm đường băng, nhà chứa máy bay, bệ vũ khí, trường học, nhà trẻ, cửa hàng và bệnh viện.

Theo Euronews Rumani (euronews.ro), công trình bắt đầu vào năm 2024 trên cơ sở hạ tầng cốt lõi của căn cứ, bao gồm đường vào và hệ thống tiện ích, dự kiến đi vào hoạt động đầy đủ vào năm 2040.

Khoảng 5.000 quân NATO – chủ yếu từ Hoa Kỳ, Ba Lan, Pháp và Tây Ban Nha – hiện đang đồn trú tại Rumani.

Vào cuối tháng 10, Rumani đã xác nhận rằng Hoa Kỳ sẽ giảm quy mô quân đội hiện diện tại nước này.

Các quan chức giấu tên của Hoa Kỳ và Âu Châu trước đó đã nói với Kyiv Post rằng việc cắt giảm sẽ không vượt quá “một tiểu đoàn” và sẽ không “ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt động của Hoa Kỳ trong khu vực”.

Bộ Quốc phòng Rumani cho biết Hoa Kỳ có kế hoạch rút một lữ đoàn được điều động tới các nước Âu Châu khác, để lại khoảng 1.000 binh sĩ Mỹ tại căn cứ Mihail Kogălniceanu.

Theo Rumani Journal, Hoa Kỳ cũng đang giảm sự hiện diện của quân đội tại Bulgaria, Hung Gia Lợi và Slovakia.

Bộ Quốc phòng Rumani cho biết động thái này đã được dự đoán trước và phản ánh những ưu tiên mới của chính quyền tổng thống Hoa Kỳ, được công bố vào tháng 2.

Bộ này cho biết quyết định này cũng xem xét đến sự hiện diện mạnh mẽ hơn của NATO ở sườn phía đông, cho phép Washington “điều chỉnh thế trận quân sự của mình trong khu vực”.

NATO đã xác nhận việc điều chỉnh này trong một tuyên bố, cho biết liên minh “đã có các kế hoạch phòng thủ vững chắc” và tiếp tục duy trì “lực lượng và năng lực phù hợp để ngăn chặn các hành vi xâm lược tiềm tàng”.

[Kyiv Post: FSB Claims It Foiled Ukraine’s Plot to Hijack MiG-31 Jet for NATO Provocation]

2. Máy bay điều khiển từ xa tầm xa của Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu lớn của Nga ở độ sâu 1.400 km tại vùng Orenburg

Lực lượng Phòng vệ Ukraine đã tấn công nhà máy lọc dầu Orsknefteorgsintez ở vùng Orenburg của Nga vào thứ Ba, ngày 11 tháng 11, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đưa tin.

Theo tuyên bố trên Telegram, cuộc tấn công là một phần trong nỗ lực nhằm làm giảm khả năng tấn công của Nga và phá vỡ nguồn cung cấp nhiên liệu và đạn dược cho quân đội Điện Cẩm Linh.

Các báo cáo sơ bộ cho biết vụ tấn công đã gây ra một số vụ nổ và hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu, trong đó một trong những đơn vị lọc dầu chính được tường trình đã bị tấn công. Việc đánh giá thiệt hại vẫn đang được tiến hành.

Các nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU cho biết với tờ Kyiv Post rằng máy bay điều khiển từ xa tầm xa từ Trung tâm tác chiến đặc biệt Alpha của SBU đã thực hiện cuộc tấn công, đánh trúng mục tiêu cách lãnh thổ Ukraine 1.400 km (870 dặm).

“Nhà máy lọc dầu này có bốn phân xưởng lọc dầu chính và sản xuất khoảng 30 loại sản phẩm, bao gồm xăng, dầu diesel, dầu nhờn, dầu hỏa hàng không, bitum và dầu nhiên liệu. Đây là một trong những nhà máy lọc dầu hàng đầu của Nga”, nguồn tin cho biết.

Theo SBU, ít nhất bốn vụ nổ đã được ghi nhận tại địa điểm này, tiếp theo là những cột khói dày đặc.

Đây là cuộc tấn công thứ hai của Ukraine vào nhà máy lọc dầu Orsknefteorgsintez – cuộc đầu tiên xảy ra vào ngày 3 tháng 10.

Hoa Kỳ đã đóng băng các cuộc đàm phán với Nga về việc khôi phục quan hệ ngoại giao, hủy bỏ các cuộc tham khảo ý kiến đã lên kế hoạch do căng thẳng gia tăng về cuộc chiến của Mạc Tư Khoa và các lệnh trừng phạt mới của Washington.

“SBU tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào cơ sở hạ tầng dầu khí của Nga, nguồn tài trợ cho cuộc chiến chống Ukraine. Những cuộc tấn công này làm suy yếu tiềm năng kinh tế của kẻ xâm lược, cắt giảm doanh thu dầu mỏ và làm gián đoạn hậu cần”, nguồn tin SBU cho biết thêm.

Truyền thông Nga trước đó đưa tin rằng máy bay điều khiển từ xa không xác định đã tấn công nhà máy lọc dầu Orsknefteorgsintez, một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất ở Nga và là một phần của JSC Forteinvest, một tài sản quan trọng của tập đoàn công nghiệp Safmar.

Công suất thiết kế của nhà máy lọc dầu là 6,6 triệu tấn dầu mỗi năm và cơ sở hạ tầng bao gồm bốn đơn vị giải quyết chính, hai nhà máy cải cách xúc tác, các đơn vị giải quyết hydro dầu hỏa và dầu diesel, cùng các cơ sở sản xuất dầu và bitum.

Cuộc tấn công diễn ra sau khi Ukraine xác nhận đã tấn công nhà máy lọc dầu Saratov và cảng dầu Morskoy ở Feodosia, Crimea bị tạm chiếm.

Một loạt vụ nổ xảy ra tại các thành phố Saratov và Engels của Nga vào sáng sớm thứ Ba, ngày 11 tháng 11, với mạng xã hội đưa tin về một vụ hỏa hoạn lớn tại nhà máy lọc dầu Saratov.

Theo chính quyền khu vực, hệ thống phòng không đã được kích hoạt khi người dân nghe thấy nhiều tiếng nổ lớn sau 1 giờ sáng. Thống đốc Saratov Roman Busargin xác nhận các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và cho biết một người bị thương nhẹ do kính vỡ.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine và Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa sau đó đã xác nhận sự tham gia của họ, cho biết nhà máy lọc dầu - nơi hỗ trợ nhu cầu quân sự của Nga - đã bị máy bay điều khiển từ xa Ukraine tấn công. Nhà máy lọc dầu này giải quyết khoảng 4,8 triệu tấn dầu mỗi năm.

Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine cũng được tường trình đã nhắm vào Nhà ga Morskoy Neftyanoy ở Feodosia bị tạm chiếm, một trung tâm hậu cần quan trọng cung cấp cho lực lượng Nga ở miền nam Ukraine.

[Kyiv Post: Ukraine’s Long-Range Drones Hit Major Russian Refinery 1,400 km Deep in Orenburg Region]

3. Lithuania bổ nhiệm bộ trưởng quốc phòng mới

Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda hôm thứ Hai đã bổ nhiệm Robertas Kaunas làm bộ trưởng quốc phòng và Vaida Aleknavičienė làm bộ trưởng văn hóa.

Kaunas, một đảng viên Dân chủ Xã hội có kinh nghiệm quốc phòng chỉ giới hạn trong hơn một tháng tại Ủy ban An ninh và Quốc phòng Quốc hội Seimas, đã được Thủ tướng Inga Ruginienė đề cử.

Tổng thống cho biết ông dự đoán Kaunas sẽ có “ít chuyên môn hơn” trong một số lĩnh vực nhưng sau cuộc gặp, ông đã rất ngạc nhiên.

Theo hãng thông tấn BNS, Nausėda nói với các nhà báo rằng: “Ông Kaunas đã chuẩn bị rất kỹ và trả lời những câu hỏi đó”.

Một ngày trước khi đề cử, cựu thứ trưởng quốc phòng Giedrimas Jeglinskas, thuộc đảng Liên minh Dân chủ trung tả “Vì Lithuania”, phát biểu: “Đây là một cuộc xổ số mà an ninh của Lithuania bị đe dọa, và đó có lẽ là điều khiến tôi lo lắng nhất”.

Đáp lại những lời chỉ trích, Kaunas viết trên Facebook rằng “những lời chỉ trích là cần thiết để giúp chúng ta cảnh giác, nhưng những nghi ngờ mà nó nêu ra là không có cơ sở”.

Bộ trưởng Quốc phòng bị bỏ trống sau khi Ruginienė sa thải bộ trưởng trước đó, Dovilė Šakalienė, vào ngày 22 tháng 10 trong bối cảnh tranh chấp về ngân sách quốc phòng của Lithuania.

Chính phủ đã đề xuất chi mức kỷ lục 5,38 phần trăm GDP cho quốc phòng vào năm 2026, nhưng vẫn cần được quốc hội chấp thuận.

“Ngân sách chưa từng có này gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ đến các đối tác NATO của chúng tôi rằng Lithuania là một thành viên đáng tin cậy của Liên minh, hoàn toàn nhận thức được vị trí địa lý của mình và ý định của các nước láng giềng phía đông”, Kaunas nói. Ông cho biết thêm rằng Lithuania sẽ sẵn sàng tiếp nhận một lữ đoàn Đức vào cuối năm 2027.

Kaunas cam kết tăng cường khả năng phòng thủ của Lithuania thông qua kế hoạch thông minh, công nghệ tiên tiến và cải thiện điều kiện cho cả quân đội Lithuania và lực lượng đồng minh, đồng thời tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Ông cho biết: “Phát triển ngành công nghiệp quốc phòng tại Lithuania, cùng với các đối tác phương Tây, là ưu tiên cho an ninh của chúng tôi và đồng thời là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”.

Việc tìm một bộ trưởng quốc phòng mất chưa đầy ba tuần — bằng một nửa thời gian cần thiết để thay thế cựu bộ trưởng văn hóa Ignotas Adomavičius, người đã từ chức chỉ sau một tuần tại nhiệm do phản ứng dữ dội của công chúng và các cuộc biểu tình từ cộng đồng văn hóa Lithuania về việc giao bộ này cho đảng dân túy Dawn of Nemunas.

[Europe Maidan: Lithuania names new defense minister]

4. Quốc phòng Âu Châu có thể sánh ngang với Nga vào năm 2030—nếu Ukraine chặn đứng được quân Nga

Theo phân tích của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, gọi tắt là IFRI công bố ngày 4 tháng 11, quốc phòng Âu Châu sở hữu năng lực kinh tế và công nghệ để sánh ngang với sức mạnh quân sự của Nga trong vòng năm năm, nhưng tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về lực lượng bộ binh và đạn dược khiến lục địa này vẫn chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh lớn.

Đánh giá này cho thấy một thực tế khắc nghiệt: Sức kháng cự của Ukraine hiện đang đóng vai trò là lực lượng răn đe chính của Âu Châu trước sự xâm lược rộng lớn hơn của Nga trong khi lục địa này đang chạy đua để xây dựng năng lực quân sự mà đáng lẽ ra họ đã phải có.

Giám đốc IFRI Thomas Gomart cho biết: “Các nước Âu Châu có đủ tiềm năng cần thiết - tức là các phương tiện kinh tế, năng lực quân sự và chuyên môn công nghệ - để đối đầu với Nga vào năm 2030, với điều kiện họ thể hiện được ý chí chính trị để làm như vậy”.

Mốc thời gian năm năm này giả định rằng Ukraine tiếp tục hấp thụ phần lớn sức mạnh quân sự của Nga, mang lại cho Âu Châu không gian mà họ vẫn chưa sử dụng hiệu quả.

Nghiên cứu của IFRI xác định sức đề kháng của Ukraine là một trong hai trụ cột ngăn chặn cuộc tấn công quân sự của Nga vào lãnh thổ Euro-Atlantic. Trụ cột còn lại là sự thống nhất của NATO, vốn phụ thuộc vào cam kết không chắc chắn của Hoa Kỳ.

Gomart cảnh báo rằng nếu một trong hai trụ cột này bị xói mòn, “nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang công khai giữa Nga và Âu Châu, bất kể quy mô nào, cũng sẽ tăng lên đáng kể”.

Điều này khiến cuộc chiến của Ukraine không chỉ mang tính sống còn đối với Kyiv mà còn đối với cả lục địa Âu Châu vốn đã không thể chuyển đổi chi tiêu quốc phòng tăng cao trong ba năm thành sức mạnh quân sự cần thiết để tự mình ngăn chặn Mạc Tư Khoa.

Nga duy trì cái mà phân tích gọi là “lợi thế quyết định về số lượng, hỏa lực, khả năng huy động và khả năng chịu đựng tổn thất”. Lực lượng Ukraine đã chống lại điều này thông qua sự đổi mới, vũ khí phương Tây và chiều sâu chiến lược - những lợi thế mà quân đội Âu Châu sẽ khó có thể sao chép được nếu buộc phải đối đầu trực tiếp với Nga trước năm 2030.

Theo Gomart, Âu Châu thống trị trên không và trên biển nhưng không thể sánh được với Nga trên bộ

Báo cáo định lượng sự thiếu hụt quân sự của Âu Châu theo những thuật ngữ rõ ràng:

Lực lượng mặt đất: Hai mươi trong số 30 quốc gia NATO/Liên Hiệp Âu Châu có dưới 15.000 quân

Đạn dược: Sự thiếu hụt nghiêm trọng trong kho dự trữ có thể cản trở các hoạt động chiến đấu kéo dài

Hỏa tiễn: Khả năng sản xuất được mô tả là một “bức tranh thảm khốc”

Sự gia tăng đột biến trong công nghiệp: Ngân sách quốc phòng tăng cao chưa chuyển thành năng lực sản xuất hữu hình

Bản đánh giá lưu ý rằng Âu Châu nắm giữ lợi thế rõ ràng về không quân và hải quân, cùng với lợi thế về phẩm chất trong đào tạo binh lính và cơ cấu chỉ huy. Tuy nhiên, phân tích nhấn mạnh rằng “lĩnh vực trên bộ vẫn là điểm yếu của Âu Châu” - chính xác là nơi Ukraine đã phải vật lộn với Nga trong gần bốn năm.

Ưu thế trên không của Âu Châu đi kèm với một sự phụ thuộc quan trọng: duy trì ưu thế này đòi hỏi “sự hỗ trợ lớn từ Hoa Kỳ”, làm dấy lên câu hỏi về sự sẵn sàng nếu cam kết của Hoa Kỳ dao động.

Sự khác biệt giữa năng lực kinh tế và khả năng sẵn sàng quân sự của Âu Châu chính là điểm căng thẳng chủ yếu trong báo cáo.

Các quốc gia Âu Châu đã ban hành các chính sách công nghiệp mang tính chuyển đổi - Đạo luật Nguyên liệu thô Thiết yếu, Đạo luật Công nghiệp Net Zero và Đạo luật Công nghiệp Sạch - đồng thời giảm 50% chi phí nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch kể từ năm 2022, tiết kiệm hơn 250 tỷ euro mỗi năm. Âu Châu sở hữu những lợi thế kinh tế mà Nga không thể sánh kịp.

Tuy nhiên, những nguồn lực này vẫn chưa sản xuất được kho đạn dược, pháo binh hay quân số cần thiết để thay thế những gì Ukraine hiện đang cung cấp: một rào cản chống lại sự bành trướng lãnh thổ của Nga.

Phân tích kết luận rằng phản ứng của Âu Châu đối với “chiến tranh hỗn hợp kéo dài của Nga” “phần lớn mang tính phòng thủ và quá thận trọng”, cho thấy khả năng sẵn sàng quân sự thông thường không thể chống lại toàn bộ các mối đe dọa từ Mạc Tư Khoa.

Đánh giá của IFRI mô tả chiến lược của Nga là “vĩnh viễn, xuyên lĩnh vực và mang tính cưỡng ép”, sử dụng các hành động phá hoại để “chuẩn bị nền tảng cho một chiến dịch quân sự công khai, được thiết kế ngắn gọn, mạnh mẽ và quyết đoán”.

Đường lối này nhằm mục đích “gây ảnh hưởng đến đánh giá rủi ro của phương Tây và làm tê liệt quá trình ra quyết định của phương Tây bằng cách gieo rắc nỗi sợ leo thang” - một chiến thuật đã nhiều lần trì hoãn việc chuyển giao vũ khí của phương Tây cho Ukraine và làm chậm quá trình tái vũ trang của Âu Châu.

Học thuyết hạt nhân cập nhật của Nga củng cố tính toán leo thang này, hạ thấp ngưỡng sử dụng vũ khí hạt nhân xuống còn bao gồm cả các cuộc chiến tranh thông thường chống lại các quốc gia phi hạt nhân được các đồng minh sở hữu vũ khí hạt nhân hậu thuẫn. Mặc dù khả năng răn đe của Mỹ, Pháp và Anh hiện đang bảo vệ Âu Châu, báo cáo cảnh báo rằng bất kỳ sự mất uy tín nào trong khả năng răn đe mở rộng cũng sẽ khiến Âu Châu phải đối mặt với “sự mất cân bằng chiến lược với Nga”.

Ukraine đã chứng minh hiệu quả cách chống lại chiến tranh lai của Nga thông qua sức đề kháng quân sự kết hợp với việc duy trì khả năng phục hồi xã hội. Phân tích của IFRI cho thấy Ukraine đang “dẫn đường cho phần còn lại của Âu Châu” trong việc chống lại sự xâm lược của Nga.

Tính toán năm 2030

Con đường của Âu Châu để sánh ngang với sức mạnh quân sự của Nga vào năm 2030 phụ thuộc vào các quyết định chính trị được đưa ra hiện nay—và vào việc Ukraine duy trì các tuyến phòng thủ của mình trong thời gian tạm thời.

Phân tích này vừa mang tính cảnh báo vừa mang tính lộ trình: Âu Châu sở hữu nguồn lực và công nghệ để xây dựng năng lực quân sự cần thiết trong vòng năm năm. Điều còn chưa chắc chắn là liệu ý chí chính trị của Âu Châu có thể sánh kịp quyết tâm quân sự của Ukraine trước khi cấu trúc an ninh tiếp tục xấu đi hay không.

Như báo cáo đã nêu rõ, lục địa này đang phải đối mặt với cuộc chạy đua với thời gian, khi Ukraine hiện đang phải chiến đấu trong cuộc chiến mà Âu Châu có thể phải chiến đấu nếu không chuẩn bị đầy đủ.

[Europe Maidan: European defense can match Russia by 2030—if Ukraine holds the line]

5. Tổng thống Zelenskiy trở lại Kherson khi thành phố này chịu đựng cuộc bao vây không ngừng nghỉ của máy bay điều khiển từ xa ba năm sau khi giành được tự do

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã có chuyến thăm làm việc tới Kherson hôm thứ Ba, đánh dấu ba năm kể từ khi quân đội Ukraine giành lại thành phố từ tay Nga. Tổng thống đã gặp gỡ các quan chức địa phương, lãnh đạo quân sự và các đơn vị thuộc lực lượng máy bay điều khiển từ xa Ukraine để xem xét các biện pháp bảo vệ thành phố, vốn vẫn đang bị đe dọa liên tục bởi các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga.

Kherson nằm ở bờ tây sông Dnipro và bị quân đội Nga xâm lược từ tháng 3 đến tháng 11 năm 2022. Kể từ khi được giải phóng, thành phố này thường xuyên phải đối mặt với các cuộc không kích của Nga, đặc biệt là từ các máy bay điều khiển từ xa nhỏ nhắm vào cơ sở hạ tầng và săn lùng dân thường theo những gì các quan chức mô tả là chiến thuật “săn người” của Nga.

Chuyến thăm của Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh các kế hoạch tăng cường khả năng phòng thủ của thành phố, bao gồm mở rộng năng lực của các đơn vị máy bay điều khiển từ xa như “Ptakhy Madyara” và cải thiện khả năng bảo vệ các tuyến đường chính, trung tâm hậu cần và hệ thống năng lượng.

Nằm ở vị trí chiến lược gần cửa khẩu Dnipro dẫn vào vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, Kherson đóng vai trò là cửa ngõ vào miền Nam Ukraine và là trung tâm hậu cần và hành chính khu vực quan trọng. Vị trí gần các vị trí của Nga khiến nơi đây trở thành mục tiêu ưu tiên hàng đầu cho các cuộc tấn công, đặc biệt là các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và pháo binh.

Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh sự cần thiết phải chuẩn bị cho Kherson trước mối đe dọa đang diễn ra, lưu ý rằng thành phố này phải hứng chịu hàng ngàn cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa mỗi tháng. Ông đã chỉ đạo bổ sung nguồn lực cho các đơn vị tiền tuyến và các cơ quan an ninh, bảo đảm rằng cả cơ sở hạ tầng quân sự và dân sự đều được bảo vệ tốt hơn trước sự xâm lược của Nga.

Ngoài các biện pháp quân sự, Tổng thống Zelenskiy đã xem xét các yêu cầu từ chính quyền khu vực Kherson về các nhu cầu dân sự, từ giáo dục và các chương trình xã hội đến năng lượng và thiết bị cho các dịch vụ công.

Chuyến thăm nhấn mạnh mục tiêu kép của Kyiv là tăng cường an ninh trong khi vẫn duy trì cuộc sống thường ngày ở một thành phố tiền tuyến vẫn nằm trong tầm với của lực lượng Nga.

[Europe Maidan: Zelenskyy returns to Kherson as city endures relentless drone siege three years after freedom]

6. Ukraine không thể sánh được với sự mở rộng máy bay điều khiển từ xa Rubicon của Nga: đơn vị tinh nhuệ mở rộng từ đại đội lên tiểu đoàn trong nhiều tháng

Yurii Fedorenko, chỉ huy Trung đoàn Hệ thống Điều khiển từ xa Độc lập 429 “Achilles” của Ukraine, cho biết trung tâm Rubicon của Nga về hệ thống điều khiển từ xa có thể nhanh chóng mở rộng quy mô từ một đại đội lên một tiểu đoàn nhờ nguồn nhân lực và tài chính mà Ukraine không thể sánh kịp. Ông đã trao đổi với LIGA.net về thách thức ngày càng tăng này.

Chiến tranh máy bay điều khiển từ xa đã trở thành một trong những đặc điểm nổi bật của cuộc chiến, với việc Nga đầu tư mạnh vào các đơn vị được tổ chức bài bản, được tài trợ tốt, có khả năng mở rộng và thích nghi nhanh chóng trên chiến trường. Những nỗ lực này đã biến các hệ thống điều khiển từ xa thành một phần then chốt trong chiến lược quân sự của Mạc Tư Khoa, mang lại cho Mạc Tư Khoa lợi thế về quy mô và sự phối hợp mà Ukraine thường khó có thể sánh kịp.

Fedorenko mô tả Rubicon là phản ứng trực tiếp đối với “Dòng máy bay điều khiển từ xa” của Ukraine - một dự án trên toàn quốc nhằm phối hợp các đơn vị máy bay điều khiển từ xa của Ukraine để trinh sát, tấn công và hỗ trợ tác chiến ở tiền tuyến. Đáp lại, Mạc Tư Khoa chuẩn hóa việc đào tạo, phân công nhiệm vụ và hậu cần trên khắp các đơn vị của mình.

Cấu trúc này cho phép Nga nhanh chóng mở rộng nhân sự, cung cấp thiết bị tốt nhất và tập trung vào các chức năng hoạt động hẹp, không giống như bộ binh hoặc các đơn vị tấn công phân tán nguồn lực cho nhiều nhiệm vụ.

Việc tuyển dụng được nhà nước hậu thuẫn và tài trợ ưu tiên thúc đẩy nỗ lực của Nga

Ông lưu ý rằng Nga tuyển dụng rất nhiều thông qua các chương trình khuyến khích và thanh thiếu niên liên kết với Đảng Nước Nga Thống nhất - đảng chính trị cầm quyền của Nga - đào tạo hàng ngàn thanh thiếu niên 16-17 tuổi trở thành phi công máy bay điều khiển từ xa trong tương lai, những người sẽ được huy động khi 18 tuổi.

Fedorenko nhấn mạnh rằng các đơn vị Rubicon được ưu tiên tiếp nhận nguồn lực, bao gồm công nghệ tiên tiến và tài trợ cho các trung tâm nghiên cứu, phát triển và đổi mới.

Theo Fedorenko, Ukraine không thể đạt được quy mô mở rộng và tài trợ này, thay vào đó phải dựa vào giảng dạy, trang bị và thuyết phục tình nguyện viên tham gia, một quá trình chậm hơn và hạn chế hơn về nguồn lực.

[Europe Maidan: Ukraine can’t match Russia’s Rubicon drone expansion: elite unit scales from company to battalion in months – Ukrainian drone commander]

7. Máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công cơ sở hạ tầng ở các tỉnh Odesa, Donetsk và Kharkiv, làm ít nhất một thường dân bị thương.

Đêm ngày 11 tháng 11, các máy bay điều khiển từ xa tầm xa của Nga đã tấn công các cơ sở năng lượng ở các tỉnh Odesa, Donetsk và Kharkiv, theo Bộ Năng lượng Ukraine. Chính quyền Quân sự tỉnh Odesa cho biết các máy bay điều khiển từ xa đã tấn công Reni, làm một người bị thương và gây ra hỏa hoạn tại các cơ sở năng lượng và hỏa xa, trong khi Không quân Ukraine báo cáo rằng 53 trong số 119 máy bay điều khiển từ xa đã bị bắn hạ.

Giữa bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra, Mạc Tư Khoa tiếp tục chiến dịch khủng bố bằng máy bay điều khiển từ xa nhắm vào lưới điện Ukraine khi mùa đông đang đến gần, nhằm mục đích tước đoạt điện và sưởi ấm của người dân. Đáng chú ý, hệ thống phòng không của Ukraine đang suy yếu: trong khi vài tháng trước, có tới 90% máy bay điều khiển từ xa tầm xa bị đánh chặn, thì lần này - mặc dù chỉ có khoảng 120 máy bay điều khiển từ xa được phóng đi - chỉ chưa đến một nửa bị bắn hạ.

Bộ Năng lượng Ukraine cho biết lực lượng Nga đã tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng tại các tỉnh Odessa, Donetsk và Kharkiv vào đêm qua. Các cuộc không kích đã gây thiệt hại cho các cơ sở quan trọng, buộc chính quyền phải tiến hành sửa chữa ngay lập tức. Các quan chức cho biết lịch trình cắt điện hàng giờ hiện đang có hiệu lực trên hầu hết các tỉnh, kéo dài từ 00:00 đến 23:59.

Nhà điều hành lưới điện Ukrenergo lưu ý rằng lịch trình cắt điện được áp dụng theo hai đến bốn giai đoạn xen kẽ và ảnh hưởng đến cả gia cư và người dùng công nghiệp. Các lịch trình này được công bố trên trang web của các nhà điều hành phân phối điện khu vực.

Các đội cấp cứu đã bắt đầu công việc phục hồi khẩn cấp và hy vọng sẽ khôi phục được nguồn điện vào cuối ngày.

Tại tỉnh Odessa, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công cả cơ sở hạ tầng năng lượng và giao thông trong đêm. Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Nhà nước tỉnh Odessa báo cáo có các vụ cháy tại các nhà máy điện, và đã được dập tắt bởi 22 nhân viên cấp cứu cùng bốn xe, cùng với hai xe và bảy nhân viên từ các đội cứu hỏa địa phương. Chính quyền Quân sự tỉnh Odessa cho biết các tòa nhà hành chính và một nhà ga hỏa xa Ukrzaliznytsia nằm trong số các mục tiêu bị hư hại.

Một thường dân bị thương do mảnh bom và đã được chăm sóc y tế. Chính quyền địa phương xác nhận rằng cơ sở hạ tầng quan trọng hiện đang vận hành bằng máy phát điện dự phòng, và “các điểm bất khả xâm phạm” đã được mở để cung cấp điện và sưởi ấm cho thường dân. Cơ quan thực thi pháp luật đang ghi nhận những gì các quan chức mô tả là tội ác chiến tranh tiếp theo của Nga.

Theo Suspilne, cảnh báo không kích tại tỉnh Odessa bắt đầu lúc 23:01 ngày 10 tháng 11. Không quân đã cảnh báo về các máy bay điều khiển từ xa tấn công từ Hắc Hải đang tiến về phía quận Izmail. Lúc 00:28, một số nhóm máy bay điều khiển từ xa được xác nhận đang di chuyển về phía Reni. Cảnh báo kết thúc lúc 1:35.

Theo Suspilne, người ta cũng nghe thấy tiếng nổ ở thành phố Kharkiv và tỉnh Zaporizhzhia vào đêm qua.

Gần 120 máy bay điều khiển từ xa được phóng đi, Ukraine chỉ chặn được 53 chiếc

Không quân Ukraine báo cáo rằng lực lượng Nga đã phóng 119 UAV tấn công từ tối ngày 10 tháng 11 đến sáng ngày 11 tháng 11, sử dụng bom Shahed, bom mồi Gerbera và các loại UAV khác. Các điểm phóng bao gồm Oryol, Bryansk, Kursk và Millerovo của Nga, cũng như thị trấn Hvardiiske bị Nga tạm chiếm ở Crimea. Khoảng 80 UAV trong số đó là loại Shahed.

Các cuộc không kích tập trung vào các khu vực tiền tuyến, bao gồm Donetsk, Kharkiv và Dnipropetrovsk, cũng như Odessa. Lực lượng phòng thủ Ukraine đã sử dụng không quân, các đơn vị hỏa tiễn phòng không, hệ thống tác chiến điện tử, các nhóm phòng thủ máy bay điều khiển từ xa và các đội hỏa lực cơ động để đáp trả. Tính đến 9:30, 53 máy bay điều khiển từ xa đã bị bắn hạ hoặc chế áp trên khắp miền bắc, miền đông và miền nam.

Quân đội đã ghi nhận 59 máy bay điều khiển từ xa bị bắn hạ tại 18 địa điểm, và các mảnh vỡ từ một UAV bị bắn hạ đã rơi xuống một khu vực khác. Không quân cảnh báo rằng cuộc tấn công vẫn đang tiếp diễn tính đến sáng nay và một số máy bay điều khiển từ xa của đối phương vẫn còn trong không phận Ukraine.

[Europe Maidan: Russia’s drones hit infrastructure in Odesa, Donetsk, and Kharkiv oblasts, injuring at least one civilian.]

8. Thỏa thuận hòa bình ‘Nobel’ của Tổng thống Trump bị dừng lại

Hôm thứ Hai, Thái Lan tuyên bố tạm dừng thỏa thuận hòa bình với Campuchia sau khi một quả mìn phát nổ gần biên giới chung của hai nước, được tường trình khiến một số binh sĩ bị thương.

Một cuộc tranh chấp biên giới lâu dài giữa hai nước đã bùng phát thành cuộc giao tranh kéo dài năm ngày vào tháng 7, khiến 43 người thiệt mạng và hơn 300.000 người phải di dời.

Tổng thống Trump nhận công lao trong việc làm trung gian cho lệnh ngừng bắn sau đó, nói rằng ông đe dọa sẽ dừng các cuộc đàm phán thương mại nếu xung đột tiếp diễn. Một thỏa thuận đã đạt được hai ngày sau đó tại Malaysia, với việc Thủ tướng Campuchia Hun Manet đề cử Tổng thống Trump cho Giải Nobel Hòa bình - giải thưởng cuối cùng được trao cho lãnh đạo phe đối lập Venezuela Maria Corina Machado.

Quân đội Thái Lan tuyên bố đình chỉ lệnh ngừng bắn không đồng đều, cho biết một người lính đã giẫm phải mìn vào khoảng 9:30 sáng thứ Hai khi đang tuần tra gần một căn cứ ở huyện Kantharalak, tỉnh Sisaket, gần biên giới Campuchia.

Ban đầu, quân đội Thái Lan báo cáo có hai binh sĩ bị thương. Một người được tường trình bị gãy mắt cá chân và một người bị “đau ngực do bị chèn ép”. Tờ Bangkok Post đưa tin một binh sĩ khác bị thương ở mắt và người thứ tư bị thương do mảnh đạn ở bắp chân phải, đồng thời cho biết một trong những binh sĩ còn lại đã bị mất một bàn chân.

Đây là vụ tai nạn mìn thứ bảy liên quan đến binh lính Thái Lan kể từ cuộc xung đột biên giới hồi tháng 7. Số binh lính Thái Lan bị thương do mìn hiện đã tăng lên 18, với vụ tai nạn gần đây nhất xảy ra vào tháng 8 khiến một binh sĩ bị mất chân.

Bộ trưởng Quốc phòng Nattaphon Narkphanit cho biết vụ nổ mới nhất xảy ra tại khu vực mà lực lượng Thái Lan đã đẩy lui quân đội Campuchia. Ông Nattaphon cho biết một cuộc điều tra đang được tiến hành để xác định xem liệu quả mìn này có phải được đặt mới hay không.

Cuộc chiến biên giới ngắn ngủi này là một trong tám cuộc xung đột mà Tổng thống Trump tuyên bố đã giúp chấm dứt trong nhiệm kỳ thứ hai của mình.

[Newsweek: Trump ‘Nobel’ Peace Deal Halted]

9. ‘Bức màn sắt mới’: Người Nga phản ứng trước lệnh cấm thị thực Schengen của Liên Hiệp Âu Châu

Quyết định của Liên Hiệp Âu Châu về việc chấm dứt cấp thị thực Schengen nhiều lần cho hầu hết công dân Nga đã gây ra làn sóng phẫn nộ, hoài nghi và tự thương hại trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội của Nga - từ các chính trị gia ủng hộ Điện Cẩm Linh đến các nhà hoạt động đối lập và người dùng bình thường than thở về “bức màn sắt mới”.

Được công bố vào ngày 7 tháng 11, biện pháp này đồng nghĩa với việc, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, công dân Nga giờ đây chỉ có thể xin thị thực nhập cảnh một lần vào khu vực Schengen. Theo Liên Hiệp Âu Châu, động thái này nhằm ứng phó với “cuộc chiến tranh xâm lược liên tục của Nga chống lại Ukraine và những rủi ro an ninh liên quan đến việc cấp thị thực quy mô lớn”.

Các loại thị thực nhập cảnh nhiều lần hiện tại vẫn có hiệu lực, nhưng Liên Hiệp Âu Châu cho biết việc đi du lịch đến Âu Châu là “một đặc ân, không phải là quyền”.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết các hạn chế về thị thực là hành động khiêu khích do Liên minh Âu Châu dàn dựng: “Họ nên mơ tưởng, bởi vì các biện pháp trả đũa sẽ theo sau - nhưng trước hết, chúng sẽ được thực hiện dựa trên lợi ích quốc gia của chúng tôi.”

Theo hãng thông tấn Nga TASS, Zakharova cũng chỉ trích lập luận của Liên Hiệp Âu Châu. Bà ta phát biểu rất khó hiểu rằng “Ủy ban Âu Châu rõ ràng đang nghĩ thế này: tại sao Tây Âu lại cần những khách du lịch thực sự có tiền khi có những người di cư bất hợp pháp và những người trốn quân dịch Ukraine sống nhờ trợ cấp.”

Một nghị sĩ cao cấp khác, Leonid Slutsky, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Duma Quốc gia, cho biết lệnh cấm này sẽ gây hại cho Âu Châu nhiều hơn là Nga. “Âu Châu đã tự trừng phạt mình bằng cách cấm thị thực nhập cảnh nhiều lần cho người Nga... Lượng khách du lịch từ Nga đến Âu Châu đã giảm gần như bằng không từ lâu rồi”, ông nói.

Trong số các nhà bình luận có khuynh hướng đối lập, tình cảm chủ yếu là sự thất vọng vì biện pháp này gây tổn hại đến người dân Nga bình thường chứ không phải những người nắm quyền.

Nhà bình luận chống Cẩm Linh Vladimir Arzhanov viết rằng quyết định này “gây tổn hại nghiêm trọng đến tất cả mọi người, ngoại trừ chế độ của Putin”, đồng thời nói thêm rằng ngay cả những nhân vật nổi tiếng bị tòa án quốc tế truy nã cũng “được tự do đi lại”, trong khi những người bất đồng chính kiến bị mắc kẹt.

“Matvienko và Tolstoy sẽ đến Geneva,” ông nói, “nhưng Alexei Moskalev, một cựu tù nhân chính trị, thậm chí không thể xin thị thực vào Đức. Những công dân Nga phản đối chiến tranh sẽ bị tước mất quyền tự do đi lại trong Schengen. Lập luận cứng rắn.”

Nhà hoạt động lưu vong Ignat Davydov, người đã sống ở Đức theo thị thực nhân đạo trong bốn năm, cho biết động thái của Liên Hiệp Âu Châu “gây ngạc nhiên vì sự ngu ngốc và thiển cận”.

“Nó ảnh hưởng đến người dân Nga bình thường – bao gồm nhiều nhà hoạt động và nhà báo – trong khi Liên Hiệp Âu Châu, Hoa Kỳ và các đối tác khác vẫn còn những sai sót lớn trong chính sách trừng phạt của họ”, ông viết. “Nếu nhiệm vụ của Liên Hiệp Âu Châu là chống lại phe đối lập Nga, thì họ đang làm rất tốt.”

Nhà hoạt động đối lập nổi tiếng Sergey Parkhomenko gọi quyết định của Ủy ban Âu Châu về việc chấm dứt thị thực Schengen nhiều lần cho người Nga là “nổi bật vì sự ngu ngốc, kém hiệu quả và bất lực rõ ràng”.

Ông cho biết biện pháp này sẽ không ngăn chặn được những đối tượng mà Liên Hiệp Âu Châu tuyên bố nhắm đến – “trinh sát, phá hoại, tuyên truyền viên, trộm cắp và quan chức tham nhũng” – vì họ đã đi lại bằng hộ chiếu ngoại giao. Thay vào đó, ông lập luận rằng nó sẽ khiến cuộc sống của người dân thường và các nhân vật xã hội dân sự trở nên khó khăn hơn.

Parkhomenko cũng chế giễu ý tưởng về “thị thực đặc biệt” dành cho các nhà báo và nhà hoạt động, nói rằng những con tem như vậy thực chất chỉ là giấy chứng nhận không đáng tin cậy trong mắt lính biên phòng Nga.

“Người ta đề nghị người ta đi và tình nguyện nhận giấy chứng nhận ‘ô nhục’ của họ tại một đại sứ quán nào đó,” ông viết. “Giờ đây, cơ hội rời khỏi đất nước trong trường hợp khẩn cấp sẽ càng trở nên phức tạp hơn.”

[Kyiv Post: ‘A New Iron Curtain’: Russians React to EU Ban on Schengen Multivisas]

10. Chi phí chiến tranh: Phải chăng Nga đang cạn tiền để tiếp tục chiến đấu?

Đầu tháng 10, chính phủ Nga đã công bố dự thảo đầy đủ về ngân sách liên bang giai đoạn 2026–2028, nêu rõ các ưu tiên chính sách quan trọng của nhà độc tài Vladimir Putin trong những năm tới.

Trong báo cáo của mình cho tổ chức nghiên cứu Free Russia Foundation, chia sẻ với tờ Kyiv Independent, chính trị gia đối lập người Nga Mikhail Khodorkovsky, từng là người giàu nhất nước Nga trước khi lên tiếng chống lại Vladimir Putin, cho biết tình hình ngân sách của Nga không hề “bình thường”.

Khodorkovsky nhấn mạnh rằng: “Để duy trì hoạt động của bộ máy quân sự Nga như thế này, cần phải có nhiều tiền hơn nữa - và thực tế là không có tiền”.

Theo báo cáo, Nga đang trải qua một cuộc khủng hoảng ngân sách toàn diện.

Ông cho biết thâm hụt là “vấn đề kinh tế và chính trị-kinh tế nghiêm trọng nhất của Nga”.

Theo báo cáo của Khodorkovsky, đất nước đang đối mặt với tình trạng thâm hụt ngân sách cao trong bảy năm liên tiếp ở mức trên 2% — đó là một chuỗi thâm hụt chưa từng thấy kể từ năm 1999. Chính phủ Nga đã chính thức từ bỏ mục tiêu giữ mức thâm hụt dưới 1% GDP.

Đối với năm 2025, mức thâm hụt dự kiến tăng 0,5% lên tổng cộng 2,6%. Chính phủ dự kiến mức thâm hụt năm 2026 sẽ giảm xuống còn 1,6% GDP, nhưng các nhà phân tích cho rằng dự báo này có thể không thực tế.

“Mức thâm hụt mà Nga dự kiến vào năm 2025 là khá đáng kể. Đúng là mức thâm hụt dự kiến cho năm 2026 thấp hơn, nhưng những con số đó chỉ là mơ ước”, ông cho biết.

“Nếu chiến tranh tiếp diễn, thâm hụt gần như chắc chắn sẽ tăng đáng kể, như đã từng xảy ra trong quá khứ. Hơn nữa, ước tính này chưa tính đến tác động tiềm tàng của các lệnh trừng phạt kinh tế trong tương lai.”

Ông nói thêm rằng trong mọi trường hợp, mức thâm hụt 2-3% GDP là “nhiều đối với Nga vì nước này không có khả năng tiếp cận nguồn tài chính như các quốc gia bình thường”.

Mạc Tư Khoa vẫn bị cấm vận trên thị trường tài chính quốc tế, khiến nước này phụ thuộc vào vay nợ trong nước và dự trữ hạn chế. Ngay cả Trung Quốc, từng được coi là một bên cho vay tiềm năng, cũng đã từ chối cung cấp các khoản vay chính phủ.

Điện Cẩm Linh đã buộc phải - ít nhất là trên giấy tờ - hạn chế mức tăng chi tiêu quân sự để kiểm soát sổ sách. Tuy nhiên, chính phủ không còn công bố dữ liệu chi tiêu thực tế nữa mà chỉ đưa ra dự báo.

Trong giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2028, Mạc Tư Khoa tuyên bố chi tiêu quốc phòng sẽ giữ nguyên, giảm nhẹ so với GDP từ 6,3% vào năm 2025 xuống 5,5% vào năm 2026 và 2027, và tiếp tục giảm xuống 4,7% vào năm 2028.

Khodorkovsky cho biết những con số này ẩn chứa một vấn đề sâu xa hơn.

“Tổ hợp công nghiệp quân sự đang gặp khó khăn về tài chính,” Khodorkovsky nói. “Việc duy trì hoạt động ở tốc độ hiện tại — mà không phải cắt giảm thêm — đang ngày càng trở nên khó khăn.”

Sergey Chemezov, Tổng giám đốc điều hành của Rostec, nhà sản xuất vũ khí lớn nhất của Nga, thừa nhận vào tháng 8 rằng “lợi nhuận sản xuất vẫn ở mức thấp, thậm chí bằng không, nếu không muốn nói là âm”, khiến “không còn nhiều tiền để phát triển”.

Khodorkovsky cho biết, kết quả là Nga chỉ có thể tiến hành một cuộc chiến tranh hạn chế, cường độ thấp.

Ông lưu ý rằng giai đoạn hiện tại của cuộc chiến “không quá căng thẳng” xét về việc sử dụng thiết bị quân sự như xe tăng, chủ yếu dựa vào các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, tấn công bằng hỏa tiễn và các cuộc tấn công cục bộ.

Khodorkovsky nhận định: “Họ có thể duy trì loại chiến tranh này trong một thời gian, nhưng câu hỏi là để làm gì”.

Một số khu vực lớn — bao gồm Saint Petersburg, Samara, Tatarstan và Bashkortostan — đã cắt giảm tiền thưởng tuyển dụng cho các chiến binh tình nguyện, trong một số trường hợp là gấp năm lần.

Thay vì phát động một cuộc động viên mới, Điện Cẩm Linh đã dựa vào các ưu đãi tài chính và chiến dịch tuyển dụng, cung cấp các hợp đồng béo bở cho những người tình nguyện sẵn sàng chiến đấu ở Ukraine.

Mặc dù các khoản thanh toán này được rút từ ngân sách khu vực chứ không phải ngân sách liên bang, nhưng xu hướng này phản ánh cuộc khủng hoảng ngân sách rộng hơn của Nga, Khodorkovsky lưu ý, điều này hạn chế nghiêm trọng khả năng cung cấp hỗ trợ tài chính cho các khu vực của trung tâm liên bang.

Khi các tuyến tài trợ truyền thống đã cạn kiệt, Nga chỉ còn lại rất ít lựa chọn để tài trợ cho thâm hụt ngân sách.

Phần thanh khoản của Quỹ Tài sản Quốc gia - từng là nguồn dự trữ tài chính chính của Nga - đã giảm xuống còn 4,2 ngàn tỷ rúp (50 tỷ đô la), thấp hơn nhiều so với mức thâm hụt 5,7 ngàn tỷ rúp (70 tỷ đô la) dự kiến chỉ tính riêng trong năm 2025.

Việc vay nợ trong nước thông qua trái phiếu chính phủ cũng không khả thi về mặt chức năng trong điều kiện hiện tại, vì lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm vượt quá 15%. Chi phí trả nợ cao làm giảm số tiền có thể huy động được.

Mark Stalczynski, Nhà phân tích cao cấp tại RAND, lưu ý rằng chính phủ Nga đã tăng thuế “để bù đắp một phần” chi tiêu quốc phòng kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện.

Nhưng trong khi chính phủ đã phải dùng đến biện pháp tăng thuế mạnh tay - chẳng hạn như tăng thuế lợi nhuận doanh nghiệp lên 25% và lên kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng lên 22% - thì doanh thu thu được chỉ tạo ra một phần nhỏ so với nhu cầu.

Do đó, lựa chọn duy nhất còn lại mà chính phủ có vẻ đang dùng đến là phát hành tiền tệ - trên thực tế là Ngân hàng Trung ương cấp tín dụng cho chính phủ, Khodorkovsky lưu ý.

Ông cho biết: “Việc vay nợ trong nước quy mô lớn sẽ làm suy thoái nền kinh tế hơn nữa và sẽ ngay lập tức nhắc nhở giới tinh hoa Nga về sự sụp đổ tài chính thảm khốc năm 1998, nguyên nhân là do cùng loại hình tài trợ thâm hụt với lãi suất cao”.

Cuộc khủng hoảng kinh tế và ngân sách ngày càng trầm trọng của Nga là hậu quả trực tiếp của lệnh trừng phạt của phương Tây.

Âu Châu phải đẩy nhanh quá trình loại bỏ năng lượng của Nga — cắt giảm nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng vào năm 2027 và tất cả các nguồn năng lượng khác vào năm 2028 để tiếp tục phá vỡ cỗ máy chiến tranh của Nga.

“Điều này cực kỳ quan trọng, nguồn cung cấp khí đốt cho Slovakia và Hung Gia Lợi, cũng như xuất khẩu LNG sang Tây Âu, vẫn là nguồn thu chính của Gazprom.”

“Những chuyến giao hàng này mang lại cho Gazprom hơn một nửa tổng lợi nhuận của công ty”.

Ông tin rằng tình hình tài chính ngày càng xấu đi của Nga trong năm nay chủ yếu bắt nguồn từ hai yếu tố - giá dầu toàn cầu thấp hơn và đồng rúp bị định giá quá cao.

Ông khẳng định rằng sức mạnh của đồng rúp đã làm giảm doanh thu từ xuất khẩu năng lượng sau khi chuyển đổi sang đồng tiền quốc gia.

Mặc dù giá dầu trần, mức giá tối đa cho phép đối với xuất khẩu dầu bằng đường biển của Nga, vẫn là “biện pháp quan trọng nhất” đối với Nga, nhưng nó vẫn chưa có hiệu lực hoàn toàn.

Các lệnh trừng phạt và hạn chế thứ cấp nhắm vào các thực thể cụ thể của Nga “cho đến nay phần lớn chỉ mang tính biểu tượng”, chỉ tạo ra “hiệu ứng một lần”.

Ông cho biết: “Cho đến nay, sự sụt giảm giá dầu toàn cầu đã gây ra tác động lớn nhất”.

Khodorkovsky nhấn mạnh rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây - mặc dù không phải là một “biện pháp kỳ diệu” duy nhất, mà là một hệ thống hạn chế phức tạp - đang có hiệu quả.

Khodorkovsky kết luận: “Lạm phát và lãi suất cao tất nhiên là sản phẩm trực tiếp của lệnh trừng phạt”.

Mikhail Khodorkovsky, từng là người giàu nhất nước Nga trước khi lên tiếng chống lại Vladimir Putin và thành lập nhóm Open Russia, nghĩa là nước Nga cởi mở, với chủ trương thân phương Tây. Ông bị tịch thu tài sản và bị bỏ tù từ năm 2003 cho đến khi được Putin ân xá vào này 20 Tháng Mười Hai, 2013, sau một thập niên tù tội. Ông hiện đang sống lưu vong ở Luân Đôn và thành lập Trung tâm Dossier nhằm điều tra các nguồn tài sản của Putin, không do Putin trực tiếp đứng tên nhưng do các tình nhân của ông ta đứng tên.

[Kyiv Independent: The cost of war: Is Russia running out of money to continue the fight?]