Đại lục Úc Châu có lịch sử thành hình khá hấp dẫn và đổi từ tên nọ đến tên kia trước khi chính thức trở thành tên gọi hiện nay. Nó được gọi bằng nhiều tên khác nhau, của các nhà thám hiểm và các chuyên gia. Tên Australia hấp dẫn vì nó liên quan đến nhiều nhân vật lừng danh và nó liên quan đến truyền thống Thiên Chúa Giáo.

Sách vở không ghi rõ làm thế nào người Do Thái và người Rôma biết phía nam bán cầu có vủng đất chưa tên nên họ gọi từ tiếng Latinh là Terra Australis ingonita có nghĩa là vùng đất phía nam vô danh. Từ đó vùng đất có tên của hai vần đầu ngày nay chúng ta xử dụng Austral. Tên này có từ thời Roma và người Hy Lạp cũng dùng tên tương tự Australis để diễn tả vùng đất này. Tên Australis được các nhà thiết kế hoạ đồ dùng cho đến thế kỉ thứ 15 để chỉ vùng đất không tên phía nam bán cầu. Năm 1605 Pedro Fernandez de Quiros là nhà thám hiểm do vua Philip đệ tam của Tây Ban Nha cử đi tìm đất mới. Phái đoàn của ông đi đến vùng đất phía nam và đặt cho toàn vùng là Austrialia de Espirito Sancto có nghĩa là vùng đất thần thiêng phía nam bán cầu. Pedro thêm từ Spirito Sancto để nói lên tấm lòng cảm tạ Thánh Thần Chúa hướng dẫn và bảo bọc phái đoàn an toàn trong suốt hành trình. Chữ Austrialia là chữ do Pedro ghép từ hai chữ Austria và Austrialis vì vua Philip Đệ Tam là thành viên của viện Habsburg bên Áo Quốc- Austria. Australiasia bao gồm toàn Úc Châu và các vùng phụ cận kể cả Tân Tây Lan và New Guinea. Ngày nay một số công ti thương mại còn dùng tên này trong việc buôn bán với toàn vùng. Nhà thám hiểm khác là thiếu tá hạm trưởng Mitchell đặt cho toàn vùng là Australia Felix nghĩa là vùng đất hạnh phúc.

Năm 1625 Hakluyt lần đầu tiên dùng tên Australia trong sách tiếng Anh Posthumus của ông, do nhà xuất bản Samuel Purchas.

Năm 1638 thương buôn người Hoà Lan đặt tên cho toàn vùng buôn bán tên mới là Australische.

Năm 1693 Jacques Sadeur kể lại kinh nghiệm và hành trình tìm đất mới và Decouverte dịch sách ra Anh ngữ dùng từ Australia để chỉ về vùng đất này.

Năm 1793, George Shaw và James Smith xuấ bản sách về kinh nghiệm nuôi thú và phân loại thảo mộc gọi vùng đất này bằng ba bốn tên khác nhau. Trong sách ghi lại ‘vùng đất khổng lồ, đúng ra là một đại lục Australia, Australasia hoặc là Tân Hoà Lan (New Holland).

Năm 1804 Mathew Flinders là người đầu tiên đi thuyền vòng quanh Úc Châu, trong thời gian bị Pháp bắt cầm tù bên Mauritius, trong tù ông phác hoạ lại toàn vùng và gọi vùng đất này là Australia .

Năm 1814 khi được được tự do, về Anh Quốc sách của ông trở thành sách gối đầu giường của những người có óc phiêu du, mạo hiểm và tên Australia trở thành tên quen thuộc của toàn dân Anh. Tuy nhiên chính phủ thuộc địa Anh Quốc không chấp nhận tên Australia, trái lại họ ép Flinders phải sửa lại tên cũ là Terra Australis.

Toàn quyền Macquairie New South Wales, Sydney, có í tách rời khỏi thuộc địa, bớt ảnh hưởng của Anh Quốc, và cũng để hỗ trợ, ghi ơn Mathew Flinders, nên ông đã chính thức dùng tên Australia trong các dịp lễ lạc chính thức của chính phủ. Bộ Hải quân và hàng hải Anh Quốc không chấp nhận dùng tên mới trong giao dịch giữa Anh Quốc và New South Wales nhưng cuối cùng năm 1901 hải quân Anh Quốc và hàng hải dịu giọng hơn và dùng tên Australia thay cho Terra Australis. Đây được coi là ngày khai sinh của vùng đất mới Úc Châu, ít nhất quốc gia bảo hộ phải nhượng bộ về danh xưng và chính thức thành lập liên bang Úc Châu.

1935 toàn nước Úc kỉ niệm ngày quốc khánh Úc Châu - 26 tháng 1.

1994 ngày quốc khánh trở thành ngày toàn dân nghỉ ăn mừng ngày quốc khánh.

Lịch sử tên Australia ít nhiều có nguồn gốc từ La tinh và Hy Lạp và cũng không thể thiếu tinh thần Kitô giáo vì hầu hết những nhà thám hiểm và thương buôn thời đó tin vào Thiên Chúa và các thương thuyền của họ có những nhà truyền giáo đi theo vừa giúp việc đạo cho các thuỷ thủ vừa dùng cơ hội này để truyền giáo nơi vùng đất mới.

Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org