Người mẹ vui vẻ, tươi cười, tay bồng đứa con tám tháng tuổi, miệng nhanh nhẩu khoe.
Cháu nó biết hôn rồi. Sáng nay nó hôn cả nhà.
Nghe nói cả nhà, tưởng đông lắm. Chỉ có cha mẹ và nó là đứa con đầu lòng, đứa cháu đầu đời của ông bà. Mẹ nó trao đứa nhỏ cho bà bồng, miệng dục con
Hôn bà đi con.
Nói đi nói lại hai ba lần đứa bé để sát miệng vào má bà, rồi ngoảnh mặt nhìn mẹ, toét miệng cười. Bà nhìn cháu thấy dễ thương quá, đồng thời cảm thấy bên má ướt nhẹp. Mẹ nó nhìn thấy má bà dính nước rãi, nước mũi cháu. Sợi dãi kéo dài từ má bà đến tận môi đứa nhỏ. Mẹ nó vội lấy giấy đưa cho bà lau má. Bà vui vẻ tươi cười.
Mày hôn kiểu này, ai mà ưa.
Dù là nụ hôn ướt nhẹp nhưng là nụ hôn đầu đời, trong trắng của đứa bé. Nụ hôn vừa tinh tuyền vừa vô tội bởi nụ hôn phát xuất từ một tâm hồn trong trắng, vô tội, vô vạ, chẳng phải vì yêu cũng chẳng do ghét. Hôn vì nghe lời mẹ dục hôn bà đi con.
Nhân loại có ghi lại hai nụ hôn, một khô, một ướt. Trái với nụ hôn khô là nụ hôn ướt. Hai nụ hôn nổi tiếng vì nó thể hiện hai tấm lòng: một kho khan tình cảm, một dạt dào tình yêu. Hai nụ hôn xảy ra trong lịch sử nhưng nó còn tái xuất hiện đó đây trong cuộc sống hôm nay và tương lai. Hai nụ hôn lịch sử xảy ra cho một người. Người đó kết thúc cuộc đời lúc rất trẻ, đang tuổi đầy sức sống do lãnh một bản án vừa bất công lẫn ngược đời. Bất công bởi bản án đó xử chóng vánh, hỏi qua quýt vài câu giữa đêm khuya, tìm nhân chứng giả tạo rồi mau chóng kết án tử hình nạn nhân. Sáng đến mọi sự đã đâu vào đó, khỏi chống án, kháng án. Bản án bất công đến độ người chánh án thấy mình bất lực. Ông ta sợ mang hoạ cho bản thân nên tuyên bố rửa tay, xin vô can trong việc kết án nạn nhân trước mặt công tố viện và bồi thẩm đoàn. Ngoảnh mặt làm ngơ cho phe to tiếng muốn lấn át, vặn méo pháp luật mong đạt mục đích. Bản án bất công vì phe mạnh miệng nhân danh toàn dân để xử nhưng toàn dân không hề hay biết gì cho đến khi sự việc song xuôi dân mới nghe tiếng đồn. Tiếng đồn lan ra vì hôm điệu nạn nhân đi hành hình những ai đi đường đúng lúc nạn nhân bị điệu ra pháp trường mới hay đêm vừa qua có toà án nhân dân xử lúc dân đang ngủ. Xử án giữa đêm đen nói lên í nghĩa đen tối của tâm hồn người xử án và cái đen tối của nền công lí họ nhân danh trong việc làm mờ ám dựa vào công lí của kẻ mạnh.
Bản án ngược đời bởi bản án bắt đầu bằng nụ hôn khô và kết thúc bằng một nụ hôn ướt. Gọi là nụ hôn khô bởi nụ hôn đó mặc dầu không vụng trộm nhưng nụ hôn đó diễn ra trong vườn, của một buổi tối ánh sáng lu mờ, biểu tượng cho hành động đen tối. Không phải cái đen tối của bóng đêm mà là cõi đen của tâm hồn, màu đen của phản bội. Là bội phản nên nụ hôn khô, không chút tình cảm, nụ hôn giả tạo, không thể viện bất cứ lí do gì giải thích cho hành động lạm dụng nụ hôn. Nụ hôn biểu tượng của tình yêu và lạm dụng tình yêu chính là bôi đen tình yêu bằng cái hôn giả tạo. Cái giả tạo đó phát xuất từ thâm tâm và thể hiện qua hình ảnh yêu giả tạo qua nụ hôn.
Đối nghịch với nụ hôn khô là nụ hôn ướt, trong sáng như mặt trời đến từ tình yêu chân thật, nụ hôn xảy ra giữa trưa sáng tỏ, dù chan hoà nước mắt. Con mắt nhoà đi vì thương, vì tiếc, vì buồn, vì sầu đẫm lệ nhưng nụ hôn ướt diễn tả tình yêu trong sáng, phát xuất tự đáy lòng, chan chứa tình thương, tình người, tình mẫu tử. Nụ hôn sáng chói đến từ tấm lòng của người mẹ thương con. Người mẹ âu sầu, nức nở, ôm xác con lạnh giá, liên tục đặt những nụ hôn nghẹn ngào, mắt đầy lệ, từng giọt, từng giọt nhỏ trên trán con lạnh giá. Khuôn mặt dính bùn vệ đường pha lẫn máu khô, bầm tím. Bụi đường hoà lẫn máu bầm và nước mắt dính lem luốc khuôn mặt người mẹ nhưng bà xá gì vẫn tiếp tục hôn trên mặt, trên trán con. Nụ hôn ấm, giọt nước mắt nóng không đủ sưởi ấm tấm thân con. Người bàng quan đứng quanh nhìn mẹ hôn con, kẻ mủi lòng, mắt hoen úa, người khác kinh hãi vì bà mẹ không hề sợ dơ và cái lạnh chết người nhưng liên tục hôn trên khuôn mặt dính máu bầm, thâm tím, pha lẫn bụi ven đường. Kẻ khác chạnh lòng trước cảnh đau buồn ngoảnh mặt nhìn hướng khác. Những tên gia hình mấy giờ trước đó vung cánh tay rắn chắc, bắp thịt nổi cuồn cuộn đánh đập nạn nhân, giờ họ đứng như tượng đá, dường như họ rất vô tình, khuôn mặt khô cứng. Họ rất quen cảnh mẹ ôm xác con lạnh giá. Tâm hồn họ chai như cánh tay gân guốc từng cầm giây thừng quất vào thân người cho vãi máu. Tấm lòng họ lạnh ngắt như cái lạnh của một thân thể không còn hơi thở, máu đã đông, tim đã nguội.
Ai đó trong đám đông lên tiếng. Vết thương đòng kia đâm thấu tim còn sống sao được. Câu nói vô tình của ai đó nhắc bà mẹ ôm xác con, nhớ lại hôm trong đền thờ cụ già Simeon cũng tiên tri câu tương tự.
Về phần bà một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà. Lc 2,35
Bà mẹ ngước mắt nhìn, không tìm người phát âm câu nói nhưng nhìn vào những lưỡi đòng củ đám lính đứng rải rác quanh hiện trường. Bà đi tìm lưỡi gươm nào đã đâm thấu tim con bà và cũng đâm thấu tâm hồn bà. Không tìm thấy dấu vết lạ nơi lưỡi gươm sáng lạnh. Nước mắt bà trào thêm làm lu mờ những lưỡi gươm. Lưỡi gươm đâm thấu hai con tim nhưng lưỡi gươm không thể cắt đứt mối tình mẹ con. Trái lại nó làm cho mối tình đó gắn bó thắm thiết hơn bằng những nụ hôn trong sáng. Keo sơn gắn bó tình yêu là máu bầm pha lẫn bụi đường.
Ngày nay
Khi đi thăm người trong bệnh viện, khi tham dự thánh lễ an táng, nhất là trong nghi thức nhập quan chúng ta thường chứng kiến những nụ hôn ướt, nụ hôn nồng ấm nhẹ nhàng đặt trên trán lạnh ngắt của thân nhân. Tôi vẫn gặp những giòng nước mắt nóng chảy dài trên má. Tôi vẫn gặp đôi mắt ngấn lệ vì thương, vì tiếc. Vẫn nghe tiếng nức nở, thổn thức của con tim và những tấm thân bước không vững sau quan tài, dù đi rất chậm, đi trên đất bằng phẳng, mặt đường tráng si măng đàng hoàng nhưng bước chân vẫn quập quạng. Mới đây tôi gặp cảnh người mẹ có người con gởi đi du học. Người con nơi đất lạ tin người nên bị giết oan, mất xác. Cha mẹ gom hết tài sản dành dụm tìm đến căn nhà trọ của con. Vào phòng con trọ, người không còn nhưng cảnh vẫn i nguyên. Hai tay bà run run cầm chiếc áo con hôn tới tấp, hôn cổ áo, hôn tà áo, hôn tay áo rồi dùng chiếc áo đó phủ lên mặt mình tìm hơi con nơi chiếc áo. Bà hôn tấm hình con chụp chung với người bồ mà trước đó ông bà ghét cay ghét đắng. Bà hôn tập nhật kí, ngón tay mân mê giòng chữ con viết. Bà ngồi trên chiếc ghế con từng ngồi và lên giường con từng nằm rồi nằm cong lưng như đang ôm con trong lòng. Bà ôn lại những kỉ niệm thân thương của người con, từng kỉ niệm nhỏ sống lại trong bà. Hai dòng lệ lăn dài trên gối. Bà nằm ôm chặt những kỉ niệm của con, toàn thân bất động như người chết.
Tất cả những hình ảnh đau khổ đó dù không đẹp nhưng nó diễn tả một tâm hồn đẹp, một tấm lòng trong sáng và một mối giây liên hệ tình người vững bền. Một số người hôn vào tay mình rồi dùng tay đó chạm vào quan tài diễn tả dấu chỉ của mến thương. Nơi bến xe lửa, bus hay phi trường ít nhiều bạn sẽ gặp cảnh người trong xe, người ngoài không thể hôn nhau nên họ gởi nụ hôn qua bàn tay. Đẹp thay những nụ hôn đẹp qua bàn tay. Rất có thể những bàn tay kia không được sạch, dính bụi, dính thực phẩm nhưng nó diễn tả một tấm lòng chân thành trong sáng, óng ánh như giọt sương sớm dưới ánh nắng sớm.
Thỉnh thoảng khi xem tivi tôi cũng gặp những nụ hôn khô khan, giả tạo của người bạn đường. Trước đó vài giờ họ làm công việc phản bội lòng tin của người phối ngẫu. Bước chân vào nhà họ vội vàng tặng người phối ngẫu nụ hôn rồi bước nhanh ra phòng khách đọc báo hoặc nhanh chóng đi vào phòng tắm tìm cách tẩy rửa dấu vết của phản bội lòng tin. Xoá bỏ dấu vết phản bội bên ngoài thì có thể nhưng xoá bỏ dấu vết phản bội trong tâm hồn thì không thể. Một lần nữa họ lại dối lòng mình. Lợi dụng tình yêu, phản bội tình yêu bằng nụ hôn khô khan để rồi dẫn đến hành động dối chính lòng mình.
Tôi cũng gặp nhiều nụ hôn ướt nhẹp, nụ hôn vô thưởng, vô phạt vì nụ hôn đó không đến từ tận tấm lòng nhưng nó đến vì vâng lời cha mẹ. Chiều Thứ Sáu Tuần Thánh nhiều bà mẹ dẫn con hôn Thánh Giá. Một số em nghe lời mẹ bảo sao làm vậy; một số cưỡng lại bà mẹ dùng tay ấn đầu em xuống hôn thánh giá. Nó chấp nhận làm điều đó; một số chống lại, kịch liệt phản đối, oà khóc. Dù hôn hay không hôn tâm hồn con trẻ luôn trong trắng, ngay thơ nên nụ hôn của các em luôn là nụ hôn tinh tuyền, ngay cả trường hợp chúng không hôn thánh giá nhưng chấp nhận bước theo mẹ đến gần thánh giá, nói lên mối tình keo sơn, gắn bó mẹ con.
Ước mong tất cả những nụ hôn thánh giá chiều Thứ Sáu Tuần Thánh đều là những nụ hôn trong sáng, được chuẩn bị tâm hồn kĩ càng trước khi hôn thánh giá.
Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org
Cháu nó biết hôn rồi. Sáng nay nó hôn cả nhà.
Nghe nói cả nhà, tưởng đông lắm. Chỉ có cha mẹ và nó là đứa con đầu lòng, đứa cháu đầu đời của ông bà. Mẹ nó trao đứa nhỏ cho bà bồng, miệng dục con
Hôn bà đi con.
Nói đi nói lại hai ba lần đứa bé để sát miệng vào má bà, rồi ngoảnh mặt nhìn mẹ, toét miệng cười. Bà nhìn cháu thấy dễ thương quá, đồng thời cảm thấy bên má ướt nhẹp. Mẹ nó nhìn thấy má bà dính nước rãi, nước mũi cháu. Sợi dãi kéo dài từ má bà đến tận môi đứa nhỏ. Mẹ nó vội lấy giấy đưa cho bà lau má. Bà vui vẻ tươi cười.
Mày hôn kiểu này, ai mà ưa.
Dù là nụ hôn ướt nhẹp nhưng là nụ hôn đầu đời, trong trắng của đứa bé. Nụ hôn vừa tinh tuyền vừa vô tội bởi nụ hôn phát xuất từ một tâm hồn trong trắng, vô tội, vô vạ, chẳng phải vì yêu cũng chẳng do ghét. Hôn vì nghe lời mẹ dục hôn bà đi con. Nhân loại có ghi lại hai nụ hôn, một khô, một ướt. Trái với nụ hôn khô là nụ hôn ướt. Hai nụ hôn nổi tiếng vì nó thể hiện hai tấm lòng: một kho khan tình cảm, một dạt dào tình yêu. Hai nụ hôn xảy ra trong lịch sử nhưng nó còn tái xuất hiện đó đây trong cuộc sống hôm nay và tương lai. Hai nụ hôn lịch sử xảy ra cho một người. Người đó kết thúc cuộc đời lúc rất trẻ, đang tuổi đầy sức sống do lãnh một bản án vừa bất công lẫn ngược đời. Bất công bởi bản án đó xử chóng vánh, hỏi qua quýt vài câu giữa đêm khuya, tìm nhân chứng giả tạo rồi mau chóng kết án tử hình nạn nhân. Sáng đến mọi sự đã đâu vào đó, khỏi chống án, kháng án. Bản án bất công đến độ người chánh án thấy mình bất lực. Ông ta sợ mang hoạ cho bản thân nên tuyên bố rửa tay, xin vô can trong việc kết án nạn nhân trước mặt công tố viện và bồi thẩm đoàn. Ngoảnh mặt làm ngơ cho phe to tiếng muốn lấn át, vặn méo pháp luật mong đạt mục đích. Bản án bất công vì phe mạnh miệng nhân danh toàn dân để xử nhưng toàn dân không hề hay biết gì cho đến khi sự việc song xuôi dân mới nghe tiếng đồn. Tiếng đồn lan ra vì hôm điệu nạn nhân đi hành hình những ai đi đường đúng lúc nạn nhân bị điệu ra pháp trường mới hay đêm vừa qua có toà án nhân dân xử lúc dân đang ngủ. Xử án giữa đêm đen nói lên í nghĩa đen tối của tâm hồn người xử án và cái đen tối của nền công lí họ nhân danh trong việc làm mờ ám dựa vào công lí của kẻ mạnh.
Bản án ngược đời bởi bản án bắt đầu bằng nụ hôn khô và kết thúc bằng một nụ hôn ướt. Gọi là nụ hôn khô bởi nụ hôn đó mặc dầu không vụng trộm nhưng nụ hôn đó diễn ra trong vườn, của một buổi tối ánh sáng lu mờ, biểu tượng cho hành động đen tối. Không phải cái đen tối của bóng đêm mà là cõi đen của tâm hồn, màu đen của phản bội. Là bội phản nên nụ hôn khô, không chút tình cảm, nụ hôn giả tạo, không thể viện bất cứ lí do gì giải thích cho hành động lạm dụng nụ hôn. Nụ hôn biểu tượng của tình yêu và lạm dụng tình yêu chính là bôi đen tình yêu bằng cái hôn giả tạo. Cái giả tạo đó phát xuất từ thâm tâm và thể hiện qua hình ảnh yêu giả tạo qua nụ hôn.
Đối nghịch với nụ hôn khô là nụ hôn ướt, trong sáng như mặt trời đến từ tình yêu chân thật, nụ hôn xảy ra giữa trưa sáng tỏ, dù chan hoà nước mắt. Con mắt nhoà đi vì thương, vì tiếc, vì buồn, vì sầu đẫm lệ nhưng nụ hôn ướt diễn tả tình yêu trong sáng, phát xuất tự đáy lòng, chan chứa tình thương, tình người, tình mẫu tử. Nụ hôn sáng chói đến từ tấm lòng của người mẹ thương con. Người mẹ âu sầu, nức nở, ôm xác con lạnh giá, liên tục đặt những nụ hôn nghẹn ngào, mắt đầy lệ, từng giọt, từng giọt nhỏ trên trán con lạnh giá. Khuôn mặt dính bùn vệ đường pha lẫn máu khô, bầm tím. Bụi đường hoà lẫn máu bầm và nước mắt dính lem luốc khuôn mặt người mẹ nhưng bà xá gì vẫn tiếp tục hôn trên mặt, trên trán con. Nụ hôn ấm, giọt nước mắt nóng không đủ sưởi ấm tấm thân con. Người bàng quan đứng quanh nhìn mẹ hôn con, kẻ mủi lòng, mắt hoen úa, người khác kinh hãi vì bà mẹ không hề sợ dơ và cái lạnh chết người nhưng liên tục hôn trên khuôn mặt dính máu bầm, thâm tím, pha lẫn bụi ven đường. Kẻ khác chạnh lòng trước cảnh đau buồn ngoảnh mặt nhìn hướng khác. Những tên gia hình mấy giờ trước đó vung cánh tay rắn chắc, bắp thịt nổi cuồn cuộn đánh đập nạn nhân, giờ họ đứng như tượng đá, dường như họ rất vô tình, khuôn mặt khô cứng. Họ rất quen cảnh mẹ ôm xác con lạnh giá. Tâm hồn họ chai như cánh tay gân guốc từng cầm giây thừng quất vào thân người cho vãi máu. Tấm lòng họ lạnh ngắt như cái lạnh của một thân thể không còn hơi thở, máu đã đông, tim đã nguội.
Ai đó trong đám đông lên tiếng. Vết thương đòng kia đâm thấu tim còn sống sao được. Câu nói vô tình của ai đó nhắc bà mẹ ôm xác con, nhớ lại hôm trong đền thờ cụ già Simeon cũng tiên tri câu tương tự.
Về phần bà một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà. Lc 2,35
Bà mẹ ngước mắt nhìn, không tìm người phát âm câu nói nhưng nhìn vào những lưỡi đòng củ đám lính đứng rải rác quanh hiện trường. Bà đi tìm lưỡi gươm nào đã đâm thấu tim con bà và cũng đâm thấu tâm hồn bà. Không tìm thấy dấu vết lạ nơi lưỡi gươm sáng lạnh. Nước mắt bà trào thêm làm lu mờ những lưỡi gươm. Lưỡi gươm đâm thấu hai con tim nhưng lưỡi gươm không thể cắt đứt mối tình mẹ con. Trái lại nó làm cho mối tình đó gắn bó thắm thiết hơn bằng những nụ hôn trong sáng. Keo sơn gắn bó tình yêu là máu bầm pha lẫn bụi đường.
Ngày nay
Khi đi thăm người trong bệnh viện, khi tham dự thánh lễ an táng, nhất là trong nghi thức nhập quan chúng ta thường chứng kiến những nụ hôn ướt, nụ hôn nồng ấm nhẹ nhàng đặt trên trán lạnh ngắt của thân nhân. Tôi vẫn gặp những giòng nước mắt nóng chảy dài trên má. Tôi vẫn gặp đôi mắt ngấn lệ vì thương, vì tiếc. Vẫn nghe tiếng nức nở, thổn thức của con tim và những tấm thân bước không vững sau quan tài, dù đi rất chậm, đi trên đất bằng phẳng, mặt đường tráng si măng đàng hoàng nhưng bước chân vẫn quập quạng. Mới đây tôi gặp cảnh người mẹ có người con gởi đi du học. Người con nơi đất lạ tin người nên bị giết oan, mất xác. Cha mẹ gom hết tài sản dành dụm tìm đến căn nhà trọ của con. Vào phòng con trọ, người không còn nhưng cảnh vẫn i nguyên. Hai tay bà run run cầm chiếc áo con hôn tới tấp, hôn cổ áo, hôn tà áo, hôn tay áo rồi dùng chiếc áo đó phủ lên mặt mình tìm hơi con nơi chiếc áo. Bà hôn tấm hình con chụp chung với người bồ mà trước đó ông bà ghét cay ghét đắng. Bà hôn tập nhật kí, ngón tay mân mê giòng chữ con viết. Bà ngồi trên chiếc ghế con từng ngồi và lên giường con từng nằm rồi nằm cong lưng như đang ôm con trong lòng. Bà ôn lại những kỉ niệm thân thương của người con, từng kỉ niệm nhỏ sống lại trong bà. Hai dòng lệ lăn dài trên gối. Bà nằm ôm chặt những kỉ niệm của con, toàn thân bất động như người chết.
Tất cả những hình ảnh đau khổ đó dù không đẹp nhưng nó diễn tả một tâm hồn đẹp, một tấm lòng trong sáng và một mối giây liên hệ tình người vững bền. Một số người hôn vào tay mình rồi dùng tay đó chạm vào quan tài diễn tả dấu chỉ của mến thương. Nơi bến xe lửa, bus hay phi trường ít nhiều bạn sẽ gặp cảnh người trong xe, người ngoài không thể hôn nhau nên họ gởi nụ hôn qua bàn tay. Đẹp thay những nụ hôn đẹp qua bàn tay. Rất có thể những bàn tay kia không được sạch, dính bụi, dính thực phẩm nhưng nó diễn tả một tấm lòng chân thành trong sáng, óng ánh như giọt sương sớm dưới ánh nắng sớm.
Thỉnh thoảng khi xem tivi tôi cũng gặp những nụ hôn khô khan, giả tạo của người bạn đường. Trước đó vài giờ họ làm công việc phản bội lòng tin của người phối ngẫu. Bước chân vào nhà họ vội vàng tặng người phối ngẫu nụ hôn rồi bước nhanh ra phòng khách đọc báo hoặc nhanh chóng đi vào phòng tắm tìm cách tẩy rửa dấu vết của phản bội lòng tin. Xoá bỏ dấu vết phản bội bên ngoài thì có thể nhưng xoá bỏ dấu vết phản bội trong tâm hồn thì không thể. Một lần nữa họ lại dối lòng mình. Lợi dụng tình yêu, phản bội tình yêu bằng nụ hôn khô khan để rồi dẫn đến hành động dối chính lòng mình.
Tôi cũng gặp nhiều nụ hôn ướt nhẹp, nụ hôn vô thưởng, vô phạt vì nụ hôn đó không đến từ tận tấm lòng nhưng nó đến vì vâng lời cha mẹ. Chiều Thứ Sáu Tuần Thánh nhiều bà mẹ dẫn con hôn Thánh Giá. Một số em nghe lời mẹ bảo sao làm vậy; một số cưỡng lại bà mẹ dùng tay ấn đầu em xuống hôn thánh giá. Nó chấp nhận làm điều đó; một số chống lại, kịch liệt phản đối, oà khóc. Dù hôn hay không hôn tâm hồn con trẻ luôn trong trắng, ngay thơ nên nụ hôn của các em luôn là nụ hôn tinh tuyền, ngay cả trường hợp chúng không hôn thánh giá nhưng chấp nhận bước theo mẹ đến gần thánh giá, nói lên mối tình keo sơn, gắn bó mẹ con.
Ước mong tất cả những nụ hôn thánh giá chiều Thứ Sáu Tuần Thánh đều là những nụ hôn trong sáng, được chuẩn bị tâm hồn kĩ càng trước khi hôn thánh giá.
Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org