(CNA ngày 18 tháng 9 năm 2020 ).- Thẩm phán Tối cao Pháp viện bà Ruth Bader Ginsburg, giữ chức vụ được hơn 27 năm, đã qua đời vì bệnh ‘ung thư tuyến tụy’ ngày 18 tháng 9 2020, hưởng thọ 87 tuổi.

Từng là một thẩm phán tòa phúc thẩm, bà được Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm vào Tòa án Tối cao năm 1993.

Bà Ginsburg là một người Do Thái, được nhắc nhở nhiều về tình bạn thắm thiết với một tư pháp đồng nghiệp khác là thẩm phán tối cao Antonin Scalia, một người Công Giáo đã qua đời vào năm 2016.

Con trai ông Scalia, Christopher, đã tweet một hồi ký về tình bạn của bố với bà Ginsburg như sau:

“Tôi đau buồn khi nhận tin về sự ra đi của Thẩm phán Ginsburg, một người bạn tốt của cha mẹ tôi, và là người đồng nghiệp tuyệt vời của cha tôi. Cầu mong sao cho những kỷ niệm về bà là những điều tốt lành. “

Khi điều trần trước Thượng viện để được đề cử vào tối cao pháp viện năm 1993, bà Ginsburg đã bày tỏ sự ủng hộ hợp pháp hoá phá thai và trước đó cũng đã từng làm như vậy. Mặc dù luôn bị chỉ trích công khai vì những lý luận pháp lý về Roe vs Wade, bà Ginsburg vẫn luôn ủng hộ việc phá thai và tránh thai, hoặc viết lên bất đồng chính kiến trong trường hợp đa số Toà án ủng hộ luật cấm phá thai một phần vào năm 2007.

Cái chết của bà Ginsburg có thể đưa cán cân bảo thủ ở Toà Tối Cao lên 6-3, nếu Tổng thống Donald Trump đề cử một thẩm phán mới để thay thế trước cuộc bầu cử tháng 11.

Lãnh đạo Đa số Thượng viện là ông Mitch McConnell trước đây đã từng nói rằng ông đảm bảo Thượng viện sẽ xác nhận một ứng cử viên Tòa án Tối cao do ông Trump đề cử. Còn Đảng Dân chủ ở Thượng viện thì phản đối bất kỳ sự đề cử nào, vì lý do ông McConnell đã từng phản đối việc đề cử ông Merrick Garland cuả Tổng thống Barack Obama vào tháng 3 năm 2016. Vào thời điểm đó, đảng Cộng hòa tại Thượng viện cho biết họ sẽ không xem xét một cuộc bổ nhiệm mới nào trong năm bầu cử.

Trong một tuyên bố được đưa ra vào tối thứ Sáu này, ông McConnell vẫn nói rằng "Người nào được Tổng thống Trump đề cử sẽ được đưa ra biểu quyết trên sàn của Thượng viện Hoa Kỳ."

Ông Trump tuần trước đã mở rộng danh sách các ứng cử viên tối cao pháp viện. Nhắc lại, trong một một cuộc tranh luận bầu cử tổng thống vào tháng 10 năm 2016, ông Trump đã cam kết sẽ bổ nhiệm các thẩm phán để lật đổ Roe vs Wade, và ông đã giữ lời: năm 2017, ông đề cử Neil Gorsuch thay thế Scalia, và năm 2018, ông đề cử Brett Kavanaugh thay thế Anthony Kennedy nghỉ hưu.

Vào tối thứ Sáu, nhiều nhà lãnh đạo giới Công Giáo ở Hoa Kỳ đã kêu gọi cầu nguyện cho bà Ginsburg và gia đình.

Cha Pius Pietrzyk, OP, một luật sư về giáo luật và luật dân sự, hiện là giáo sư giáo luật tại Đại học và Chủng viện Thánh Patrick ở California, đã tweet rằng: “Trong tình cảnh chính trị chia rẽ hiện đại, thì tình bạn giữa hai thẩm phán Ginsburg và Scalia đã tỏa sáng như một khuôn mẫu về sự tôn trọng mà mọi người có thể dành cho nhau, ngay cả khi họ không đồng ý. Cầu mong bà Ginsburg, tái hợp với ông Scalia, được yên nghỉ ”.

Nhiều phản ứng từ các tổ chức ủng hộ sự sống đã bày tỏ hy vọng về một sự thay thế ủng hộ sự sống trên tòa án.

“Hãy yên nghỉ, bà Ruth Bader Ginsberg. Chúng ta cầu nguyện cho linh hồn của bà và cho gia đình bà. Chúng ta cũng tiếp tục cầu nguyện cho đất nước của chúng ta, ” là lời vị chủ tịch cuả nhóm ủng hộ sự sống Live Action, cô Lila Rose.

Nhóm American United for Life, một nhóm ủng hộ sự sống khác, lưu ý rằng mặc dù có một số yếu tố tích cực trong những nỗ lực của bà Ginsburg cho sự bình đẳng giới tính, nhưng những yếu tố luật pháp ủng hộ việc phá thai của bà đã để lại một di sản đáng tiếc hơn nhiều.

“Chúng tôi biết ơn những đóng góp của Tư pháp Ruth Bader Ginsburg, đã bênh vực việc giảm bớt các rào cản pháp lý đối với phụ nữ trong xã hội Mỹ. Chúng tôi vô cùng đau buồn trước cái chết của bà, đặc biệt là vào thời điểm này trong lịch sử quốc gia, ” nhóm này viết trên Twitter.

“Hàng triệu người Mỹ hiểu phá thai là do sự tàn ác và bạo lực. Các thế hệ tương lai sẽ không mỉm cười với một nền văn hóa thờ ơ với cuộc sống con người mà Tư pháp Ginsburg đã duy trì, mà đáng lý những người phụ nữ phải được hưởng một phần tốt đẹp hơn... Phá thai không góp phần mang lại hạnh phúc cho phụ nữ và phụ nữ không cần phá thai để thành công. "

Nhóm Sinh viên vì Sự sống cũng tweet: "Tối nay, Thẩm phán Tối cao Ruth Bader Ginsburg đã qua đời, và những suy nghĩ của chúng tôi là dành cho gia đình của bà ấy."

“Cùng hợp tác với nhóm Sinh viên Hành động cho sự sống, chúng tôi kêu gọi Tổng thống Trump nhanh chóng tiến hành cuộc đề cử thay thế trước cái chết bi thảm của bà ấy”.

Tòa án tối cao cho biết bà Ginsburg đã vượt qua vài đợt ung thư trước khi chết, được quây quần bởi gia đình. Chồng cuả bà, ông Marty Ginsburg, đã qua đời năm 2010.