CHÚA NHẬT V PHỤC SINH (B): Khi cành nho chấp nhận bị cắt tỉa
Dẫn nhập đầu lễ :
Kính thưa cộng đoàn,
Sứ điệp phụng vụ của Chúa Nhật V PS nầy có nội dung cốt lõi đó là : Đức Kitô phục sinh chính là “Nguồn mạch Sự Sống”, là “Cây Nho Thật” mà “Thiên Chúa đã trồng” trên cánh đồng trần gian để ban mạch sống cứu độ cho các Kitô hữu là những cành nho đang được tháp nhập trong Ngài. Đó chính là huyền nhiệm cốt lỏi về Hội Thánh, về Đoàn Dân mới được cứu chuộc trong Đức Kitô phục sinh. Để trở nên Tông Đồ mới của Đoàn Dân Mới được cứu chuộc hầu sinh hoa kết trái thiêng liêng, chúng ta phải kết hiệp mật thiết với “Cây Nho Thật” là chính Đức Kitô phục sinh qua việc trung thành tuân giữ Lời Chúa, để Lời Chúa thanh luyện, uốn nắn như Lời Đức Kitô dạy bảo hôm nay : “Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi; còn cành nào sinh hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn…”
Để xứng đáng cử hành Mầu nhiệm thánh và đón nhận muôn ơn lành, chúng ta hãy lấy lòng sám hối đón nhận nước Thánh như là dấu chỉ của cuộc tái sinh để được gia nhập vào Thân Mình mầu nhiệm của Đức Kitô, như cành nho trong một Thân Nho.
Giảng Lời Chúa :
Bằng ngôn ngữ và ảnh hình rất đời thường dân giả vay mượn từ cuộc sống nông nghiệp, 600 năm trước Chúa Giêsu, sứ ngôn I-sa-ia đã từng ví von dân được chọn Ít-ra-en như một “Vườn Nho hoang phế, một Cây Nho điêu tàn” vì không trung thành với giao ước và không tuân giữ lề luật của Gia-vê :
“Tôi xin hát tặng bạn thân tôi, bài ca của bạn tôi về vườn nho của mình.
Bạn thân tôi có một vườn nho trên sườn đồi màu mỡ. Anh ra tay cuốc đất nhặt đá, giống nho quý đem trồng, giữa vườn anh xây một vọng gác, rồi khoét bồn đạp nho. Anh những mong nó sanh trái tốt, nó lại sinh nho dại.
Vậy bây giờ, dân Giê-ru-sa-lem và người Giu-đa hỡi, xin phân xử đôi đàng giữ tôi với vườn nho. Có gì làm hơn được cho vườn nho của tôi, mà tôi đã chẳng làm? Tôi những mong trái tốt, sao nó sinh nho dại ? Vậy bây giờ tôi cho các ngươi biết tôi đối xử thế nào với vườn nho của tôi : hàng dậu thì chặt phá cho vườn bị tan hoang, bờ tường thì đập đổ cho vườn bị giày xéo. Tôi sẽ biến thửa vườn thành mảnh đất hoang vu, không tỉa cành nhỗ cỏ, gai góc mọc um tùm; sẽ truyền lệnh cho mây đừng đổ mưa tưới xuống. Vườn nho của Đức Chúa các đạo binh, chính là Ít-ra-en đó; cây nho Chúa mến yêu quý chuộng, ấy chính là người xứ Giu-đa. Người những mong họ sống công bình, mà chỉ thấy toàn là đổ máu; đợi chờ họ làm điều chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than” (Is 5,1-7)
Và Cây nho Ít-ra-en đã đến lúc hoàn thành giai đoạn “chuẩn bị-dọn đường” để nhường chỗ cho “Cây Nho Thật” là chính Con một Thiên Chúa nhập thể làm người như chính Đức Kitô đã khẳng định trong Tin Mừng hôm nay : “Thầy là Cây Nho Thật và Cha Thầy là người trồng nho”.
1. Đức Kitô : Cây Nho Thật do Thiên Chúa trồng :
Kể từ khi “Cây Nho Thật” nầy bị các tư tế Do Thái và quân binh của Philatô “đốn ngã” trên đồi Can-Vê vào một “chiều thứ Sáu” loang máu cách đây gần 2000 năm, cứ tưởng mọi “dây mơ rễ má” có liên hệ đến Giêsu Na-da-rét đã bị dọn sạch, những “hạt mầm gọi là Tin Mừng nước Thiên Chúa” của Thầy Giêsu chắc chắn đã bị dập vùi dưới lớp bụi thời gian để rồi sẽ không còn chút hy vọng cho một ngày mai sinh hoa kết trái. Thế nhưng “Thiên Chúa là người trồng nho mà”. Hội Thánh đã hát lên như một điệp khúc trong những ngày Phục sinh : “Phiến đã mà những người thợ xây loại bỏ đã trở nên viên đá góc tường. Việc đó thật kỳ diệu trước mắt chúng ta”.
Vâng, Lời Chúa hôm nay khơi lên niềm tin căn cốt nầy của muôn thế hệ kitô hữu : Chúa Giêsu Na-da-rét chính là Thiên Chúa thật; và Hội Thánh do Ngài thiết lập cũng phát sinh từ ý định nhiệm mầu của Thiên Chúa (Xem L.G.). Chính vì thế, cho dẫu suốt cuộc hành trình gieo trồng, bảo vệ và phát triển niềm tin, “Cây nho Thật” có phải đối diện với bao chối từ và phủ nhận, cấm cách và bách hại, loại trừ và lên án…vẫn sum sê cành lá, vẫn tỏa bóng rợp trời. Những “cành nho của Cây Nho Thật” là những anh dân chài Ga-li-lê như Phêrô, Giacôbê, Gioan, Philipphê, Anrê…bị đánh te tua, bị đe dọa ngăn cấm, bị tróc nả tội tù, bị đóng đinh trên thánh giá hay bị chém, bị đâm…cứ tưởng rồi cũng sẽ bị đẩy vào lãng quên như Thầy Chí Thánh. Nhưng, không phải chỉ “Một cộng đoàn đơn lẻ”, một nhóm nhỏ “Mười Hai”, mà cả một “Rừng Nho” lan tràn mặt đất, một “Đoàn Dân mới” hiện diện khắp muôn phương. Và Hội Thánh của Chúa Kitô đã lớn lên, đã phát triển, đã vươn dậy bề thế từ “Cây nho Thật” đã chết và đã phục sinh, đã trở nên Hy tế và trở thành mạch suối cứu độ.
Không phải chỉ trong thế kỷ nầy thế giới loài người mới có một cuốn tiểu thuyết giả tưởng “Mật Mã Da Vinci” để báng bổ và xúc phạm nặng nề tới Chúa Kitô, tới những tín điều thánh thiêng của Giáo Hội; mà suốt 2000 năm nay, kể từ khi những đồng tiền mua chuộc bọn lính canh của các tư tế Do Thái được tung ra, đã có không biết bao nhiêu những luận điệu, lý thuyết, tác phẩm văn chương, hội họa…nhằm bôi nhọ đức tin của người Kitô hữu, hạ bệ phẩm tính đích thật của Chúa Giêsu và đánh sập đền thờ chân lý của Giáo hội.
Thế nhưng, Hội Thánh nầy, đàn chiên nầy, Cây nho nầy không phải là sản phẩm của con người để có thể lụi tàn theo năm tháng, hay đổ sập trước những bảo táp của cuộc đời; mà mãi mãi “kết trái đơm hoa”, mãi mãi vươn cao rợp bóng mây trời để muôn cánh chim nhân loại đổ về ngơi nghỉ ! Và hôm nay, một lần nữa chúng ta tuyên xưng cùng Hội Thánh : “Thầy là cây nho thật và Cha Thầy là người trồng nho”.
2. Trong Cây Nho Thật KITÔ, mọi sự được dồi dào sức sống :
Và nhân loại đã tìm được gì từ Đức kitô, Đấng đã từng khẳng định : “Ta đến để chiên được sống và sống dồi dào”, và hôm nay cũng chính Ngài tuyên bố : “Ai ở trong Thầy và Thầy ở trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái” !
Trước khi nói chuyện “kết trái đơm hoa” của Hội Thánh, của chúng ta, của những kẻ đang tháp nhập với chính Ngài là “Cây Nho thật”, chúng ta cùng trở lại với các câu chuyện của Tin Mừng để cảm nhận thế nào là “sức sống dồi dào, là sinh hoa kết trái” nơi những con người đã từng chạm đến Đức Kitô trong thuở Ngài lang thang rao giảng tin Mừng nước Thiên Chúa :những kẻ mù què điếc câm, những người thu thuế bị kết án khinh khi, những cô gái điếm sống vật vờ vất vưởng bên lề đời, những người phung cùi bất hạnh trong hoang mạc cách ly…tất cả đã được “Ngài kéo lên với Ngài” để mĩm cười sung sướng vì được chữa lành, vì được yêu thương, vì được hoán cải, đổi đời. “Kết trái đơm hoa trong cây nho Kitô” phải chăng đó là những mảnh đời tưởng đâu đã chôn sâu trong lòng đất lạnh như con trai của bà góa ở Naim, như chàng thanh niên Lagiarô ở Bêtania…đã ngẩng mặt lên rạng rỡ với bình minh cuộc sống…Trong Cây nho Thật là Đức Kitô, mọi hành vi tưởng chừng vụn vặt, tầm thường như Giakê thập thò trèo lên cây sung đón đợi đã trở thành cơ duyên gặp gỡ, việc xức dầu của Maria ở Bêtania đã trở thành dấu chỉ của tình yêu, những đồng xu bé nhỏ của một bà góa nghèo đã trở nên kho tàng vô giá, và những trẻ em bé bỏng dại khờ đã trở nên những”khách quí danh dự và xứng đáng đầu tiên trong bàn tiệc Nước trời”
Vì là Cây nho Thật, cũng là “Đường, Sự Thật, Sự Sống”, quả thật Đức Kitô đã đem đến cho chúng ta một cái nhìn mới mẻ về cuộc đời : Kẻ nghèo hèn không phải bị bỏ đi mà là “được chúc phúc”, nước mắt khóc than không còn là bất hạnh phải tránh né mà là dấu chỉ để được phúc ủi an”…Cuộc sống lam lủ khó nghèo không còn là kiếp đọa đầy ô nhục mà đã trở thành “bài trường ca của khiêm hạ yêu thương trên giai điệu của thánh gia Nadarét”.
Vì được đồng hành với Đức kitô phục sinh, một cách tiếp cận với Cây nho Thật, nên cuộc hành trình buồn thảm về Emmaus của hai môn đệ năm nào trở nên cuộc hội ngộ đầy tin yêu hy vọng, quán trọ Emmaus tưởng chừng vắng lạnh với hoàng hôn ly biệt đã bừng lên như bữa tiệc hoan vui, và bữa điểm tâm giản đơn trên bờ hồ Tibêriát thuở nào đã trở thành “lễ hội Phục sinh” để những môn sinh của Ngài tìm được sức trẻ để ra đi buông lưới.
Sứ điệp Lời Chúa hôm nay cũng nói với chúng ta rằng : trong Đức Kitô phục sinh, mọi sự đã được phục hồi, cho dù đó là một “mặt trái” với đầy oái ăm bi đát. Bi đát như cuộc thương khó thập Giá của Ngài đã trở thành hy lễ tình yêu và phương thế cứu chuộc, bi đát như cuộc đời đáng tủi hổ của Maria Mađalêna, của Matthêô, của Agustinô, đặc biệt của Phaolô, một “tông đồ của giờ thứ 25”, một tên ghét cay ghét đắng kitô giáo … đã được Đức Kitô đánh ngã trên đường Damas, đã được cộng đoàn Hội Thánh đón nhận như anh em và đã trở nên nhân chứng của Tin mừng (BĐ 1). Vâng, trong Cây Nho Thật, mọi cành nho sẽ được thông phần nhựa sống để kết trái đơm hoa là như thế !
3. Hãy đẻ cành nho bị cắt tỉa :
Nếu Đức Kitô là “cây nho thật và tôi là cành nho”, thì cuộc sống của vợ chồng, con cái, của ông bà cha mẹ trong gia đình Kitô hữu hôm nay liệu có biến đổi gì không ? Là một hỏa ngục của ghen ghét hận thù, tham lam dối trá…hay là một tổ ấm, là cái nôi để mọi nhân vị được lớn lên và phát triển ?
Nếu Đức Kitô là “cây nho thật và tôi là cành nho”, thì cuộc sống trong tương quan xã hội cứ phải bon chen gian lận, mạnh được yếu thua may nhờ rủi chịu…hay mỗi ngày phải được chuyển biến để sự thiện, sự lành thay cho gian ác, để ngay chính thay cho dối gian, để bác ái yêu thương thay ghét ghen đố kỵ !
Nếu Đức Kitô là “cây nho thật và tôi là cành nho”,, thì thánh lễ tái diễn Hy Tế Thập Giá của Ngài được cử hành mỗi ngày có còn là một “bữa tiệc hấp dẫn tôi đến dự thường xuyên với con tim trân trọng sốt mến, hay chỉ là một cử hành nhàm chán bất đắc dĩ phải tới tham quan ? Tòa Giải tội có còn là nơi để tôi nhận được chiếc áo mới của lòng Cha tha thứ mặc cho hay chỉ là một “của nợ” cũng đành “kéo gai qua trổ” cho khỏi bị mang tiếng là vô đạo ?...
Quả thật Tin Mừng hôm nay mời ta nhìn lại sự cằn cỗi của mình, của Hội Thánh và của cả thế giới. Đức Giêsu phục sinh như cây nho và chúng ta là cành. Cây và cành có cùng một sự sống, cùng một dòng nhựa. Sự sống từ cây làm cho cành sinh trái. Trong trích đoạn Tin Mừng nầy, cụm từ “sinh hoa trái” được nhắc đến 6 lần và cụm từ “ở lại trong Thầy” được nhắc đến 5 lần ! (Trích từ Manna năm B, tr. 107)
Chúng ta có thể khẳng định mà không sợ lầm lẫn : vinh quang của Thiên Chúa là chúng ta sinh nhiều hoa trái. Và vì thế, thất bại của Thiên Chúa là sự cằn cỗi của con người. Sự cằn cỗi, nghèo nàn muôn nơi và muôn thuở của con người chính là sự cắt đứt mối hiệp thông với Thiên Chúa. Cách riêng đối với chúng ta, những người kitô hữu, sự cằn cối thiếu vắng hoa trái tốt lành thánh thiện đó chính là vì chúng ta chưa để mình “bị cắt tỉa”, chưa để Lời Chúa thanh luyện, chưa để ngọn lửa của Thánh Thần Chúa thiêu đốt. “Ở lại trong Chúa” không phải là lối nói văn chương ngoài đầu môi chót lưỡi, nhưng luôn cần được thể hiện bằng chính cuộc đời chấp nhận trả giá. Bởi vì, muốn được hưởng nguồn sống phục sinh của “Cây Nho Thật”, chúng ta phải chia sẻ nổi đau từ “Cây Thập Giá” của chính Ngài.
Phải để mình bị cắt tỉa đi những biếng lười, ích kỷ, nhỏ nhen.
Phải để mình bị cắt tỉa đi những lọc lừa gian dối, những tham lam đố kỵ giận hờn, ghanh ghét.
Phải để mình bị cắt tỉa đi những mối tình vụng trộm lỗi phạm bí tích hôn Phối, những ma mánh gian xảo trong bán buôn, những hẹp hòi bất khoan dung trong đạo cha con, trong nghĩa vợ chống,
Phải để mình bị cắt tỉa đi những thói hư tật xấu bài bạc, say xỉn, nói hành nói xấu anh chị em, phê bình chỉ trích vô trách nhiệm, hà tiện bũn xỉn trong chia sẻ bác ái, gây chia rẽ bất đồng trong công việc chung…
Có như thế, chúng ta mới đón lấy dòng nhựa nguyên tươi mát là chính sự sống của Chúa phục sinh và sẽ đóng góp những hoa trái tốt lành cho nhân loại, để nhân loại nhận ra Cây nho Thật là Đức Kitô và Người Trồng Nho chính là Thiên Chúa. (Phỏng ý Manna 108)