Đàn cừu sáng sớm túa ra từ cổng. Khác hẳn với con người, con trừu không rửa mặt thế mà khuôn mặt con nào cũng rạng rỡ, tươi mát dưới tia nắng non của buổi bình minh. Chúng bước đều, chân đá trên ngọn cỏ non phủ sương. Những hạt sương non, văng tứ phía, tựa những hạt kim cương li ti nhẹ bay trong gió sớm. Đàn cừu bắt đầu gặm cỏ. Chúng ăn một cách ngon lành, say sưa, quên cả cái lạnh gió đông. Thỉnh thoảng chúng ngửa mặt nhìn trời, dáng dấp hồn nhiên chăm chú như thầm cảm tạ trời ban cho đám cỏ non. Sau vài phút thinh lặng, chúng cúi gặm cỏ tiếp. Dù thưởng thức cỏ non có sương mai đong đưa, chúng cũng không quên liếc ngó đàn cừu. Khi nhận biết bỏ xa đàn, cỏ non không đủ cám dỗ. Con cừu dứt khoát chạy theo đàn. Tinh thần chung của chúng là thế. Tự giác để sống còn, hỗ trợ lẫn nhau.
Thường nhật
Đàn cừu chung đường đi, lối về. Sáng sớm nào cũng đi, tối về chung lối vì thế đường đi về trở thành đường mòn, không một ngọn cỏ nào nhú lên được. Cả hàng mấy chục ngàn nốt chân dẵm lên nền đất mỗi ngày khiến lối chúng đi trở thành đường mòn quen thuộc. Đoạn đường mòn này không dài, chỉ chừng vài ba trăm thước là chúng bung ra gặm cỏ. Rải rác đâu đó trên đường mòn có cả nước tiểu và phân cừu. Thỉnh thoảng bên vệ đường còn sót lại những bộ xương trắng của những con cừu đoản mệnh. Cảnh quen thuộc này xảy ra bất cứ nơi đâu có đàn cừu đi lại. Chúng chết vì bệnh tật cũng lắm mà tai nạn xảy ra cũng nhiều.
Tai nạn
Một con cừu bất cẩn sa xuống hố. Cái hàng rào kẽm gai lâu ngày không được tu bổ lỏng lẻo như chiếc răng rụng. Cỏ mọc cao che lấp khiến con cừu dự đoán sai bờ hố. Nó cố vươn cổ với ngọn cỏ non, mất thăng bằng chúi đầu xuống. Hông nó mắc phải sợi kẽm gai, đầu dính, cổ treo ngang sợi kẽm kia. Toàn thân lơ lửng. Chân đạp tứ tung mong thoát nạn. Càng đá, càng giẫy máu ra càng nhiều. Đá lung tung vào không khí đến rạc rài. Máu ướt bên hông lăn dài tới bụng để lại một vết thẫm tím. Nó hốt hoảng thét be be. Giọng thảm thiết vang xa gây chú ý cho cả bày. Đàn cừu ngừng ăn, ngó nháo nhác. Định được vị trí những con gần nhất phóng đến cứu. Chúng cẩn thận, không vội nhao xuống nhưng lượn quanh quan sát, miệng rên nhè nhẹ, lớn đủ báo hiệu cho bạn yên tâm. Một con xuống trước, rất chậm, rất chậm, từng bước một. Đến bên chỗ con cừu bị nạn đứng ngó ngược lên sườn đồi. Những con khác xuống theo cùng lối. Tất cả đứng nháo nhác không làm sao cứu bạn. Nhờ bạn xuất hiện, con bị nạn yên tâm, nó không đá loạn xạ như trước, yên nghỉ thở lấy sức. May mắn cho nó, một con cừu chân vướng sợi kẽm, sức nặng kéo căng sợi kẽm. Nó hoảng hốt tưởng chừng chính nó mắc bẫy. Nó phóng tới, phóng lui, vùng vẫy. Sợi thép bị giật mạnh bung ra, đầu con cừu chúi xuống. Sức nặng toàn thân kéo bật sợi kẽm kia nó rơi xuống hố cái ầm. Nó thoát nạn. Cùng lúc đó con cừu kia mắc nạn. Đời đổi thay không dầy cái nháy mắt.
con bị nạn thoát nạn.
con cứu bạn mắc nạn.
Rước em lên đồi
Con cừu bị nạn thoát khỏi sợi giây kẽm. Con đến cứu nó bị sợi kẽm giật tung người rơi tòm xuống hố. Không may cho nó một chân gãy lòi xương. Nó gắng gượng leo sườn đồi, vất vả, bước những bước chậm, xiêu vẹo, khập khiễng, rất đau đớn. Lúc đầu cả bọn đi sau nhưng nó chậm chạp. Mất kiên nhẫn từng con một qua mặt. Lên đỉnh đồi ngó xuống như ngầm khuyến khích. Con bị thương cứ nhích mãi, nhích mãi, cuối cùng cũng lên đến đỉnh đồi. Nó be be vui mừng. Cao cổ nhìn bầu trời trong xanh. Đám cừu tiếp tục gặm cỏ. Con bị thương cố lết đi cho kịp chúng bạn. Trưa đến cả bày cừu vây quanh gốc cổ thụ ngủ. Chiều đến chúng lại tiếp tục gặm cỏ. Con cừu càng lúc càng thấm đau. Đám ruồi đã không thương còn quấy nhiễu hút máu. Chúng tranh nhau bu quanh vết thương, phóng lên, hạ xuống như cảnh một phi trường bận rộn.
Chiều đến trên đường về nó gắng lết, từng bước một, từng bước một, cố theo cho kịp đàn. Toàn thân đau tê tái, tê cứng bại cả nửa người. Dẫu thế nó vẫn câm lặng lê bước. Cuối củng nó ngã gục. Vừa thở dốc vừa kêu lên mấy tiếng nghe thảm não vô cùng. Các con cừu chung đàn đứng hẳn lại. Không cách gì giúp bạn về đến chuồng. Cả đàn đứng ngó. Những con đi trước ngoái cổ lại ngó một chút rồi chậm chạp bước đi. Bóng tối đang bủa vây. Dẫu thế cả đàn cũng đi chậm lại chờ con cừu thương tật. Cuối cùng con cừu bị thương cũng về đến chuồng. Nó chịu đau đớn không thuốc thang, băng bó. Bên sườn bê bết máu ngày bị ruồi bu cắn đau khiến da chỗ đó cứ nhích tới nhích lui như bị chứng phong giật.
Ngày hôm sau nó vẫn dậy theo đàn ăn cỏ như thường. Những nơi bị bầm dập bớt đau và nó lại bắt đầu một ngày mới. Vết thương dường như sắp lành rồi bỗng phát độc, nhiễm trùng, sưng to. Thì ra, da mau lành hơn xương. Lớp da ngoài coi như khỏi nhưng xương không liền được, làm độc.
Sức kháng thể yếu dần, yếu dần. Vết thương loét ra. Nó bị sốt, biếng ăn, mất ngủ. Người rốc đi, đám lông trắng mượt nheo lại, đổi sang màu vàng ngà ngà. Mắt hoắm sâu. Hai be sườn khoe ra cùng với các khớp xương nhô lên, nhúc nhích theo bước chân. Nó bước từng bước chậm chạp, hơi thổ hổn hển mệt lả. Mới hơn một tháng bệnh tật mà nó sa sút thấy rõ. Điểm đặc biệt là nó không bao giờ than khóc. Dù đau đớn, mệt nhọc, dù lạnh giá, dù nắng hạn nó vẫn câm nín, không nhỏ một giọt lệ. Người ta có cảm tưởng loài cừu không có nước mắt. Đau đớn đến thế, cực khổ đến vậy mà mắt nó vẫn khô. Thật lạ.
Niềm vui cuối đời
Dường như con cừu bệnh biết trước định mệnh dành cho nó, giờ ra đi của nó rất gần. Sáng nay nó ra chung với đàn nhưng yếu sức, kiệt lực. Ai bảo vững như kiềng ba chân là vững. Con cừu di bằng ba chân, người nó nhấp nhô như thuyền con giữa biển khơi. Mỗi bước toàn thân nó xiêu vẹo, mất thăng bằng nghiêng bên phải, ngả bên trái. Đầu nó cúi gục như dò dẫm từng bước một, từng bước một. Dẫu thế nó chỉ đi được một quãng rồi nằm quị. Gắng gượng lê quanh gặm ngọn cỏ sót gần bên. Suốt ngày phơi nắng, không đủ sức lết vào bóng mát gần bên. Chiều đến nó lết theo đàn. Gần đến chuồng nó té gục ngay vệ đường mòn. Những con đi sau nó ái ngại đứng nhìn. Một vài con lấy đầu hất hất vào lưng. Con cừu bị thương rên rỉ tỏ vẻ đau đớn nhưng không sao đứng dậy đi tiếp. Tiếng rên báo hiệu nó kiệt lực lắm rồi, không thể đi tiếp được nữa. Đàn cừu hình như hiểu ý tiếng rên giã từ.
Con cừu nằm cạnh đường mòn, trong thế nghỉ. Đầu kê lên hai chân trước, một chân sau duỗi dài, chân còn lại co dấu nơi bụng. Mỗi hơi thở lại tung lên tí cát bụi. Mắt nó vẫn khô quanh. Loài cừu hiểu ý. Cả đàn đang đi hàng năm, hàng bảy tự nhiên biến thành hàng một. Mấy con phía sau nháo nhác nhìn quanh. Cảnh ứ đọng y hệt kẹt xe trên phố chiều. Cả đàn xếp thành hàng một chậm chạp tiến bước. Con nọ nối gót con kia. Khi ngang qua nó liếm nhẹ vào đầu con cừu bị thương trước khi đi về chuống. Những ngày qua con cừu bị thương đau đớn vô cùng, nửa người tê cóng vì cơn đau thế mà nó không rên rỉ, kêu la, không chảy nước mắt. Giờ đây nó để lệ chảy dài trên khoé mắt. Cái đau đớn biến mất, vẻ mặt hân hoan nhận nụ hôn của bạn.
Cái hôn vĩnh biệt
Từng con một, từng con một, đến bên con bệnh lè lưỡi liếm mặt. Để ý thấy con cừu bệnh mặt tươi rói, đầy hoan lạc. Nhìn khuôn mặt rạng rỡ đó không ai có thể nói nó bệnh. Nó sắp chết. Giờ chết trở thành niềm vui nhất cuối đời. Không phải là nó được giải thoát, cũng không phải nó trốn chạy đớn đau. Cũng không phải nó nghèo không có gì để tiếc thương nên thanh thản ra đi. Nó vui vì nó chết trong tin yêu. Không gì vui sướng hơn là chết trong tình yêu. Con cừu bệnh không sợ chết. Trái lại giờ chết là giờ nó cảm thấy hạnh phúc nhất, vui nhất, an bình nhất và thanh thản nhất. Những nụ hôn vĩnh biệt kia làm tan biến mọi đớn đau. Lo sợ không còn chỗ đứng trong tim, thay vào đó là một niềm hạnh phúc tuyệt vời dâng cao vời vợi. Nó vui đến độ để hai hàng nước mắt tuôn rơi. Giọt lệ lăn dài trên đám lông dọc sống mũi. Sau những cái hôn đầu tiên. Bắt đầu từ khoé mắt, nước mắt bắt đầu rịn. Càng lúc càng nhiều, chảy thành hàng. Khuôn mặt nó tươi, vui, trong sáng như cảnh bình minh. Hai hàng nước mắt ướt đặm chảy dài trên gò má, nhỏ xuống thành từng giọt, từng giọt. Không phải nước rãi cừu mà là nước mắt của con bệnh. Nó khóc trong vui sướng, nhỏ lệ trong an bình vì tình thương nhận được nơi bạn. Đời cừu khóc chỉ một lần, một lần duy nhất, nước mắt chảy lúc sắp chết, khi nhận được nụ hôn thân hữu diễn tả bằng cách liếm mặt. Người ta nói kẻ bị thương chảy hết máu là chết. Con cừu bệnh không chảy máu nhưng chảy nước mắt. Nước mắt khô cạn cũng là lúc hơi thở của nó cạn khô. Nước mắt chảy chậm lại cũng là lúc cừu gắng gượng thở hắt ra. Giọt lệ cuối cùng cũng là hơi thở cuối đời của con cừu.
Loài vật cũng thương nhau đến thế.
Thường nhật
Đàn cừu chung đường đi, lối về. Sáng sớm nào cũng đi, tối về chung lối vì thế đường đi về trở thành đường mòn, không một ngọn cỏ nào nhú lên được. Cả hàng mấy chục ngàn nốt chân dẵm lên nền đất mỗi ngày khiến lối chúng đi trở thành đường mòn quen thuộc. Đoạn đường mòn này không dài, chỉ chừng vài ba trăm thước là chúng bung ra gặm cỏ. Rải rác đâu đó trên đường mòn có cả nước tiểu và phân cừu. Thỉnh thoảng bên vệ đường còn sót lại những bộ xương trắng của những con cừu đoản mệnh. Cảnh quen thuộc này xảy ra bất cứ nơi đâu có đàn cừu đi lại. Chúng chết vì bệnh tật cũng lắm mà tai nạn xảy ra cũng nhiều.
Tai nạn
Một con cừu bất cẩn sa xuống hố. Cái hàng rào kẽm gai lâu ngày không được tu bổ lỏng lẻo như chiếc răng rụng. Cỏ mọc cao che lấp khiến con cừu dự đoán sai bờ hố. Nó cố vươn cổ với ngọn cỏ non, mất thăng bằng chúi đầu xuống. Hông nó mắc phải sợi kẽm gai, đầu dính, cổ treo ngang sợi kẽm kia. Toàn thân lơ lửng. Chân đạp tứ tung mong thoát nạn. Càng đá, càng giẫy máu ra càng nhiều. Đá lung tung vào không khí đến rạc rài. Máu ướt bên hông lăn dài tới bụng để lại một vết thẫm tím. Nó hốt hoảng thét be be. Giọng thảm thiết vang xa gây chú ý cho cả bày. Đàn cừu ngừng ăn, ngó nháo nhác. Định được vị trí những con gần nhất phóng đến cứu. Chúng cẩn thận, không vội nhao xuống nhưng lượn quanh quan sát, miệng rên nhè nhẹ, lớn đủ báo hiệu cho bạn yên tâm. Một con xuống trước, rất chậm, rất chậm, từng bước một. Đến bên chỗ con cừu bị nạn đứng ngó ngược lên sườn đồi. Những con khác xuống theo cùng lối. Tất cả đứng nháo nhác không làm sao cứu bạn. Nhờ bạn xuất hiện, con bị nạn yên tâm, nó không đá loạn xạ như trước, yên nghỉ thở lấy sức. May mắn cho nó, một con cừu chân vướng sợi kẽm, sức nặng kéo căng sợi kẽm. Nó hoảng hốt tưởng chừng chính nó mắc bẫy. Nó phóng tới, phóng lui, vùng vẫy. Sợi thép bị giật mạnh bung ra, đầu con cừu chúi xuống. Sức nặng toàn thân kéo bật sợi kẽm kia nó rơi xuống hố cái ầm. Nó thoát nạn. Cùng lúc đó con cừu kia mắc nạn. Đời đổi thay không dầy cái nháy mắt. con bị nạn thoát nạn.
con cứu bạn mắc nạn.
Rước em lên đồi
Con cừu bị nạn thoát khỏi sợi giây kẽm. Con đến cứu nó bị sợi kẽm giật tung người rơi tòm xuống hố. Không may cho nó một chân gãy lòi xương. Nó gắng gượng leo sườn đồi, vất vả, bước những bước chậm, xiêu vẹo, khập khiễng, rất đau đớn. Lúc đầu cả bọn đi sau nhưng nó chậm chạp. Mất kiên nhẫn từng con một qua mặt. Lên đỉnh đồi ngó xuống như ngầm khuyến khích. Con bị thương cứ nhích mãi, nhích mãi, cuối cùng cũng lên đến đỉnh đồi. Nó be be vui mừng. Cao cổ nhìn bầu trời trong xanh. Đám cừu tiếp tục gặm cỏ. Con bị thương cố lết đi cho kịp chúng bạn. Trưa đến cả bày cừu vây quanh gốc cổ thụ ngủ. Chiều đến chúng lại tiếp tục gặm cỏ. Con cừu càng lúc càng thấm đau. Đám ruồi đã không thương còn quấy nhiễu hút máu. Chúng tranh nhau bu quanh vết thương, phóng lên, hạ xuống như cảnh một phi trường bận rộn.
Chiều đến trên đường về nó gắng lết, từng bước một, từng bước một, cố theo cho kịp đàn. Toàn thân đau tê tái, tê cứng bại cả nửa người. Dẫu thế nó vẫn câm lặng lê bước. Cuối củng nó ngã gục. Vừa thở dốc vừa kêu lên mấy tiếng nghe thảm não vô cùng. Các con cừu chung đàn đứng hẳn lại. Không cách gì giúp bạn về đến chuồng. Cả đàn đứng ngó. Những con đi trước ngoái cổ lại ngó một chút rồi chậm chạp bước đi. Bóng tối đang bủa vây. Dẫu thế cả đàn cũng đi chậm lại chờ con cừu thương tật. Cuối cùng con cừu bị thương cũng về đến chuồng. Nó chịu đau đớn không thuốc thang, băng bó. Bên sườn bê bết máu ngày bị ruồi bu cắn đau khiến da chỗ đó cứ nhích tới nhích lui như bị chứng phong giật. Ngày hôm sau nó vẫn dậy theo đàn ăn cỏ như thường. Những nơi bị bầm dập bớt đau và nó lại bắt đầu một ngày mới. Vết thương dường như sắp lành rồi bỗng phát độc, nhiễm trùng, sưng to. Thì ra, da mau lành hơn xương. Lớp da ngoài coi như khỏi nhưng xương không liền được, làm độc.
Sức kháng thể yếu dần, yếu dần. Vết thương loét ra. Nó bị sốt, biếng ăn, mất ngủ. Người rốc đi, đám lông trắng mượt nheo lại, đổi sang màu vàng ngà ngà. Mắt hoắm sâu. Hai be sườn khoe ra cùng với các khớp xương nhô lên, nhúc nhích theo bước chân. Nó bước từng bước chậm chạp, hơi thổ hổn hển mệt lả. Mới hơn một tháng bệnh tật mà nó sa sút thấy rõ. Điểm đặc biệt là nó không bao giờ than khóc. Dù đau đớn, mệt nhọc, dù lạnh giá, dù nắng hạn nó vẫn câm nín, không nhỏ một giọt lệ. Người ta có cảm tưởng loài cừu không có nước mắt. Đau đớn đến thế, cực khổ đến vậy mà mắt nó vẫn khô. Thật lạ.
Niềm vui cuối đời
Dường như con cừu bệnh biết trước định mệnh dành cho nó, giờ ra đi của nó rất gần. Sáng nay nó ra chung với đàn nhưng yếu sức, kiệt lực. Ai bảo vững như kiềng ba chân là vững. Con cừu di bằng ba chân, người nó nhấp nhô như thuyền con giữa biển khơi. Mỗi bước toàn thân nó xiêu vẹo, mất thăng bằng nghiêng bên phải, ngả bên trái. Đầu nó cúi gục như dò dẫm từng bước một, từng bước một. Dẫu thế nó chỉ đi được một quãng rồi nằm quị. Gắng gượng lê quanh gặm ngọn cỏ sót gần bên. Suốt ngày phơi nắng, không đủ sức lết vào bóng mát gần bên. Chiều đến nó lết theo đàn. Gần đến chuồng nó té gục ngay vệ đường mòn. Những con đi sau nó ái ngại đứng nhìn. Một vài con lấy đầu hất hất vào lưng. Con cừu bị thương rên rỉ tỏ vẻ đau đớn nhưng không sao đứng dậy đi tiếp. Tiếng rên báo hiệu nó kiệt lực lắm rồi, không thể đi tiếp được nữa. Đàn cừu hình như hiểu ý tiếng rên giã từ.
Con cừu nằm cạnh đường mòn, trong thế nghỉ. Đầu kê lên hai chân trước, một chân sau duỗi dài, chân còn lại co dấu nơi bụng. Mỗi hơi thở lại tung lên tí cát bụi. Mắt nó vẫn khô quanh. Loài cừu hiểu ý. Cả đàn đang đi hàng năm, hàng bảy tự nhiên biến thành hàng một. Mấy con phía sau nháo nhác nhìn quanh. Cảnh ứ đọng y hệt kẹt xe trên phố chiều. Cả đàn xếp thành hàng một chậm chạp tiến bước. Con nọ nối gót con kia. Khi ngang qua nó liếm nhẹ vào đầu con cừu bị thương trước khi đi về chuống. Những ngày qua con cừu bị thương đau đớn vô cùng, nửa người tê cóng vì cơn đau thế mà nó không rên rỉ, kêu la, không chảy nước mắt. Giờ đây nó để lệ chảy dài trên khoé mắt. Cái đau đớn biến mất, vẻ mặt hân hoan nhận nụ hôn của bạn. Cái hôn vĩnh biệt
Từng con một, từng con một, đến bên con bệnh lè lưỡi liếm mặt. Để ý thấy con cừu bệnh mặt tươi rói, đầy hoan lạc. Nhìn khuôn mặt rạng rỡ đó không ai có thể nói nó bệnh. Nó sắp chết. Giờ chết trở thành niềm vui nhất cuối đời. Không phải là nó được giải thoát, cũng không phải nó trốn chạy đớn đau. Cũng không phải nó nghèo không có gì để tiếc thương nên thanh thản ra đi. Nó vui vì nó chết trong tin yêu. Không gì vui sướng hơn là chết trong tình yêu. Con cừu bệnh không sợ chết. Trái lại giờ chết là giờ nó cảm thấy hạnh phúc nhất, vui nhất, an bình nhất và thanh thản nhất. Những nụ hôn vĩnh biệt kia làm tan biến mọi đớn đau. Lo sợ không còn chỗ đứng trong tim, thay vào đó là một niềm hạnh phúc tuyệt vời dâng cao vời vợi. Nó vui đến độ để hai hàng nước mắt tuôn rơi. Giọt lệ lăn dài trên đám lông dọc sống mũi. Sau những cái hôn đầu tiên. Bắt đầu từ khoé mắt, nước mắt bắt đầu rịn. Càng lúc càng nhiều, chảy thành hàng. Khuôn mặt nó tươi, vui, trong sáng như cảnh bình minh. Hai hàng nước mắt ướt đặm chảy dài trên gò má, nhỏ xuống thành từng giọt, từng giọt. Không phải nước rãi cừu mà là nước mắt của con bệnh. Nó khóc trong vui sướng, nhỏ lệ trong an bình vì tình thương nhận được nơi bạn. Đời cừu khóc chỉ một lần, một lần duy nhất, nước mắt chảy lúc sắp chết, khi nhận được nụ hôn thân hữu diễn tả bằng cách liếm mặt. Người ta nói kẻ bị thương chảy hết máu là chết. Con cừu bệnh không chảy máu nhưng chảy nước mắt. Nước mắt khô cạn cũng là lúc hơi thở của nó cạn khô. Nước mắt chảy chậm lại cũng là lúc cừu gắng gượng thở hắt ra. Giọt lệ cuối cùng cũng là hơi thở cuối đời của con cừu.
Loài vật cũng thương nhau đến thế.