Bạn tôi chèo đò qua sông kiếm sống. Anh chèo chuyên nghiệp. Nghề của anh. Chén cơm, manh áo của anh. Dân địa phương biết ơn việc làm tốt của anh. Du khách qua đò phiền trách anh. Người cho là anh chèo đò quá tệ, thiếu kinh nghiệm. Kẻ khác than tại gió to, sóng lớn. Rồi chê chiếc đò mong manh. Kết án chủ đò tham quá tải. Chê bến đò đặt sai chỗ. Hỏi tại sao không làm cầu? Đề nghị dùng phà thay vì đò. Du khách đổ lỗi lung tung. Tại mưa to, gió lớn. Tại chủ đò tham, kém tay nghề. Khách không biết chính họ thiếu kinh nghiệm đi đò qua sông. Ngồi trên sông, cỡi đầu ngọn sóng, chèo ngược gió, khách đi đò giẫy như sâu, ngồi không yên, ngả nghiêng làm sao thuyền xuôi mái êm ả được. Bạn tôi nói ‘Đời lạ lắm. Ít ai nhận lỗi. Trời không sai thì thiên hạ trật; mình tôi đúng’. Tôi nói với anh ‘không phải thế đâu. Giáo Hội dậy mỗi ngày nhớ đọc kinh Cáo Mình. Ngưng lại câu: Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.’ Không phải lỗi ai khác; lỗi tại tôi.

Thời các tông đồ chưa có kinh Cáo Mình nhưng các ngài sống tinh thần kinh Cáo Mình khi đức tin chao đảo. Thời gian theo Thầy các ngài có lúc tranh biện ai thầy, ai tớ. Tuy nhiên không bao giờ kết án. Không tìm thấy một câu, một chữ Kinh Thánh ghi lại các ông kết án nhau. Các tông đồ biết rõ Thầy mình vô tội. Thánh Gioan 18,38 thuật chính Philatô thốt ra câu này ba lần.‘Ta không tìm thấy lí do nào để kết tội ông ấy’. Sau khi cho đánh đòn Philatô điệu Chúa Giêsu ra trước dân tuyên án ‘Các ngươi biết là ta không thấy lí do nào để kết tội ông ấy’ (19,4) và lần thứ ba dân chúng đòi đóng đinh Chúa, Philatô lập lại câu trên (19,6).

Thánh Marcô 14,57 cho biết Các tông đồ biết rõ ‘nhiều kẻ đưa chứng gian tố cáo Thầy. Các chứng ấy không ăn khớp với nhau.’ Mathêu 27,24 Philatô trình bày tâm trạng mình trước đám đông ‘Ta vô can trong vụ đổ máu người này. Mặc các ngươi liệu lấy’

Thánh Luca 23,11 thuật lại ‘Vua Hêrôđê và bọn lính khinh dể Người, khoác cho Người một chiếc áo rực rỡ mà chế diễu’.

Biết rõ Thầy bị kết án oan, vì ghen tức của các thượng tế. Họ làm chứng gian, thay đổi cách tố cáo chuyển từ lí do chính trị sang lãnh vực tôn giáo. Tố cáo ông này nói phá hủy đền thờ đi và trong ba ngày xây dựng lại. Tự xưng mình làm vua, làm Con Thiên Chúa, coi mình ngang hàng với Thiên Chúa. Biết Thầy bị oan vì ghen tức của một số người nhưng các tông đồ giữ được thái độ bình tĩnh khi đối thoại với nhau. Không tố cáo nhau, không chỉ trích, phê bình, không kiện tụng, thơ rơi. Không có nạn chia bè, lập phái, biểu tình chống đối. Không có lập mưu kế, hại người. Các tông đồ sống trong kinh hoàng, trốn chui nhủi nhưng lòng không nuôi hận thù. Vẫn cáo mình. Tự kiểm lời nói.

Người ta chê Giuđa là ‘quan thầy’ những tay bội phản nhưng qua cách hành xử chúng ta thấy nơi ông có lòng thống hối, khiêm hạ và ăn năn. Thánh Mathêu 27,4 thuật Giuđa cáo mình nhận ra điều lỗi, ông trả tiền lại cho các thượng tế và kỳ mục nói: ‘Tôi đã phạm tội nộp người vô tội, khiến Người phải chết oan’.

Lời tâm sự của hai môn đệ trên đường Emaus (Lc24,20) nói Đức Kitô là ‘ngôn sứ đầy uy thế trong việc làm cũng như trong lời nói trước mặt Thiên Chúa và toàn dân. Thế mà các thượng tế và thủ lãnh của chúng ta đã nộp người để Người bị án tử hình, và đã đóng đinh Người vào thập giá’. Có mấy bà trong nhóm làm chúng tôi kinh ngạc. Các bà ra mộ nhưng không thấy xác Người. Chúng ta thấy ngôn từ của họ, không kết án, không căm hờn, chửi rủa. Người ra lệnh giết Thầy nhưng vẫn một mực kính trọng ‘các thượng tế và thủ lãnh của chúng ta’. Tin các bà đồn đãi Chúa đã sống lại. Khó tin. Đáng nghi. Các ông diễn tả đơn giản điều đó ‘làm chúng tôi kinh ngạc’. Cáo mình các ông nhận ra sự thật. Trách mình, không trách ai khác. Thánh Luca 24,31 thuật khi nhìn thấy Chúa cầm bánh, dâng lời chúc tụng rồi bẻ ra trao cho họ. Phúc âm thuật ‘Mắt họ liền mở ra và họ nhận ra Người, nhưng Người lại biến mất. Họ mới bảo nhau: Dọc đường khi Người nói chuyện và giải thích Kinh Thánh cho chúng ta, lòng chúng ta đã chẳng bừng cháy lên sao?’. Lòng chúng ta tối tăm. Dạ chúng ta không bừng sáng nên chúng ta không nhận ra Chúa khi Người cùng đi chung đường.

Ngay đêm đó họ lên đường về Giêrusalem gặp bạn hữu. Thuật việc thấy Chúa. Các tông đồ khác cũng thuật truyện gặp lại Thầy, lời họ khiêm tốn, yêu thương. Không khoe khoang tôi thấy Thầy trước. Người duy nhất không tin là Tôma. Ông tâm sự khi nào thấy ông sẽ tin. Đơn giản lắm, không tranh biện. Chuyện của Tôma chúng ta dành cho dịp khác. Chúng ta học và bắt chước cách thức các tông đồ cư xử với nhau khi có biến cố xảy đến. Tránh kết án, tránh làm ồn, to chuyện. Học cách cáo mình mỗi ngày là điều trọn hảo nhất. Cáo mình không phải để tự hào nhưng để trở nên tốt hơn. Người môn đệ chân chính cần cáo mình mỗi ngày.

Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org