Analysis (Phân tích)
Benedict, (TGM) Viganò, Francis, and (HY) McCarrick : Where things stand on nuncio’s allegations

Bởi JD Flynn


Xem Bài 1

-
Trong (những) tuần qua, nhiều người Công Giáo đã hỏi tại sao ĐGH Benedictô đã không ứng phó với các báo cáo của (TGM) Viganò một cách mạnh mẽ hơn.

ĐGH Benedictô nổi tiếng là một nhân vật không khoan nhượng trước những hành vi tình dục sai trái trong Giáo Hội. Trong lúc cầm đầu bộ Giáo lý Đức tin, ngài đã gánh vác trách nhiệm phát triển một quy trình nghiêm ngặt và đề ra những hình phạt cho các giáo sĩ bị buộc tội và bị kết tội. Ngài từng gọi các linh mục lạm dụng tình dục là một "thứ xú uế" trong Giáo Hội.

Theo chứng thư cuả TGM Viganò, ông nói rằng đã báo cáo việc (HY) McCarrick cưỡng bách các linh mục trẻ và chủng sinh, công khai làm mất mặt ít là một người đã không chiều theo ý của ông, và có thể phạm những ‘tội phạm thánh’ liệt kê trong giáo luật. Nhiều người Công Giáo cho rằng nếu từng có một báo cáo như vậy thì ĐGH Benedictô sẽ phải ban hành ngay lập tức một hình phạt công khai và nghiêm túc. Nhưng (hồi đó) cách tiếp cận mềm mại (cuả ĐGH Benedictô) đối với (HY) McCarrick có vẻ không hợp cảnh với phong cách thông thường cuả ngài.

Tuần trước tờ National Catholic Register cho biết một nguồn tin nói với họ rằng “dù cho (ĐGH Benedictô) rất tích cực, (nhưng vì) giới truyền thông và ý kiến công chúng không đề cập thêm gì về (HY) McCarrick nữa, cho nên đôi khi tốt hơn là để một sự việc đang ngủ cho nó ngủ yên”. Nhiều người Công Giáo cho rằng một lý luận như vậy là không thể xảy ra được, vì theo những người thông thạo, (điều đó) không có vẻ là cuả một GH Benedictô.

Bản chứng thư của (TGM) Viganò cũng cho rằng một số cố vấn mạnh mẽ của ĐGH Benedictô đã bao che cho (HY) McCarrick . Đúng hay không, cáo buộc đó đáng được điều tra thêm, để mà đánh giá sự hành động hay sự thiếu hành động của vị cựu giáo hoàng. Và đồng thời (đánh giá) cái tai tiếng cho rằng ĐGH Benedictô là một người lãnh đạo không dám đối đầu, thậm chí thất bại.


Người Công Giáo cũng hỏi tại sao ĐGH Phanxicô, nếu đã biết rằng (HY) McCarrick có quan hệ tình dục với các chủng sinh trong nhiều thập niên, đã thăng tiến ông ta thành một cố vấn và một sứ giả quan trọng.

Để hiểu và đánh giá phản ứng của ĐGH Benedictô và Phanxicô trước những cáo buộc chung quanh vụ (HY) McCarrick , điều quan trọng là phải hiểu bối cảnh giáo luật mà những cáo buộc đó xảy ra.

Kể từ sau năm 2002, tất cả các giám mục tại Hoa Kỳ đã biết chính xác phải giải quyết một cáo buộc về một giáo sĩ lạm dụng tình dục một đứa trẻ như thế nào rồi. Đã có thủ tục thống nhất và rõ ràng, và các giám mục dường như hiểu rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ chính xác và kịp thời. Nhưng cách xử lý một cáo buộc về một hành vi tình dục sai trái với một người lớn thì không rõ ràng.

Luật Giáo hội không rõ ràng định nghĩa quan hệ tình dục giữa một giáo sĩ và một người lớn là một ‘tội phạm pháp’ (tuy vẫn là tội luân lý đạo đức). Kết quả là, các giám mục ở khắp mọi nơi cảm thấy bối rối, thường xuyên (bối rối), về cách phải xử lý những cáo buộc liên quan đến người lớn - ngay cả trong trường hợp (HY) McCarrick , mà yếu tố tác động là có sự cưỡng chế.

Các giám mục thường gửi các linh mục bị buộc tội có hành vi sai trái tình dục liên quan đến người lớn đến điều trị tại một viện nội trú, và đã trở thành một thông lệ là các giám mục tạm thời và không chính thức cho các linh mục đó “đứng bên lề “, cho đến khi vị giám mục tin rằng vị linh mục đã giải quyết xong mọi vấn đề góp phần vào hành vi sai trái của mình. Gần như là chưa bao giờ có một quy trình giáo luật để giải quyết những trường hợp như vậy, và, ngay cả hiện tại, vẫn không có một tội danh trong giáo luật để buộc tội các linh mục ấy.

Vì những thực hành như thế, người ta có thể giải thích tại sao ĐGH Benedictô không hành động công khai hoặc trực tiếp hơn với (HY) McCarrick . Và cũng có thể giải thích, ít nhất là một phần, tại sao ĐGH Phanxicô dường như tin rằng (HY) McCarrick đã hoàn lương, nên ông ta có thể được đưa vào quỹ đạo bên trong của giáo hoàng.

Tuy nhiên (nêu lên) bối cảnh trên không phải là lấy cớ để chối tội; hầu hết các nhà bình luận tranh luận rằng, bất kể hoàn cảnh nào, cả hai vị GH đều phải hiểu được mức độ nghiêm trọng của tình huống. Nhưng có thể một hoặc cả hai vị đã không hiểu đủ, vì lý do đó mà tại sao phải có một cuộc điều tra nhắm vào tất cả các hồ sơ và lời khai, để phục vụ cho lợi ích cuả Giáo Hội.

Do hậu quả của phong trào #MeToo, và những điều phát sinh ra từ vụ (HY) McCarrick, hiện nay các giám mục và các nhà lãnh đạo Giáo hội khác hiểu rõ rằng mối quan hệ quyền lực giữa một linh mục hay giám mục đối với những người Công Giáo khác thì hầu như luôn luôn không cân xứng. Do đó việc thông gian giữa một tu sĩ và một giáo dân trưởng thành không thể cho là đồng thuận được, như thường được nghĩ như thế trong quá khứ. Và nó trở nên đặc biệt rõ ràng với các giám mục rằng khi đối tác tình dục là giáo sĩ và chủng sinh, thì "vấn đề đồng ý" không thực sự là cái lý giải nữa.

Nhờ kết quả của những gì đã xảy ra, một số giám mục bắt đầu hiểu rằng họ cần một loại thủ tục rõ ràng hơn để xử lý hành vi sai trái liên quan đến người lớn giống như những gì đã có để xử lý các cáo buộc liên quan đến trẻ em. Chi tiết cụ thể có thể khác nhau, nhưng tầm quan trọng của việc phát triển một quá trình mà thi hành là cần thiết, chủ yếu là để các giám mục có thể gần như ‘tự động’ xử lý chúng một cách thích hợp mỗi khi chúng nẩy sinh.

Có những người Công Giáo đã biện hộ cho ĐGH Benedictô hoặc Phanxicô, tranh luận rằng vì hành vi sai trái tình dục với người lớn không phải lúc nào cũng là một tội phạm pháp, cho nên các giám mục và các giáo hoàng nên được tự do xử lý vấn đề theo cách họ muốn. Trong khi cái lập luận đó là đúng về mặt kỹ thuật, nhưng rõ ràng điều mà hầu hết người Công Giáo đang mong đợi là các giám mục và giáo hoàng thực hiện các biện pháp trừng phạt nghiêm trọng đối với các giáo sĩ trong bất kỳ hoạt động cưỡng bức tình dục liên quan đến người lớn. Hội đồng giám mục Hoa Kỳ là cơ hội để giải quyết vấn đề này trong cuộc họp tháng 11 tới, vì dường như sẽ chưa có một giải quyết nào từ Vatican trước thời điểm đó.

Một số nguồn tin đã cho CNA biết rằng họ hy vọng là cái kết quả lâu dài cho những tai tiếng xảy ra trong mùa hè này là (sự thành lập) một thủ tục thống nhất để xử lý các cáo buộc về hành vi sai trái tình dục hoặc lạm dụng liên quan đến người lớn.

-
Việc xem lại các phản ứng cuả ĐGH Benedictô và Phanxicô trước những cáo buộc về (HY) McCarrick có vẻ là một giải pháp hợp lý để trả lời cho những cáo buộc của TGM Viganò.

TGM Viganò nói rằng ông đã cảnh báo ĐGH Phanxicô về (HY) McCarrick , thông báo rằng ĐGH Benedictô đã hạn chế chức vụ của ông này, nhưng vị giáo hoàng đã phớt lờ những lời cảnh báo đó và đưa (HY) McCarrick vào quĩ đạo bên trong của ông, cho phép ông này ảnh hưởng đến các bổ nhiệm quan trọng tại Hoa Kỳ. Nhà báo David Gibson vào năm 2014 đã viết về ảnh hưởng quan trọng của (HY) McCarrick đối với giáo hoàng Phanxicô, và Rocco Palmo viết vào năm 2017, trước khi (HY) McCarrick bị cáo buộc công khai, rằng vị Hồng Y đã có ảnh hưởng trong ít nhất một cuộc bổ nhiệm lớn ở Hoa Kỳ.

Nếu ĐGH Phanxicô cố tình đặt một vị trí ảnh hưởng vào một vị Hồng Y bị buộc tội lạm dụng tình dục, thì Giáo hội cũng nên biết về việc đó, và ai đã ảnh hưởng đến quyết định đó. Sự việc ĐGH Benedictô có áp đặt hay không áp đặt các biện pháp trừng phạt chính thức đối với (HY) McCarrick , hay đưa ra một "yêu cầu riêng tư" hay một điều gì đó ở giữa, thì dường như không quan trọng vì không có vị giáo hoàng nào có thể bị ràng buộc bởi các quyết định hành chính của người tiền nhiệm, và, như với ĐGH Benedictô, một sự đánh giá đầy đủ về phản ứng của ĐGH Phanxicô đối với những cáo buộc chống lại (HY) McCarrick có vẻ là một việc đáng làm.

TGM Viganò cáo buộc rằng một số tài liệu liên quan đến những câu hỏi như thế có thể tìm thấy trong một số văn khố của Vatican. Một số nhà báo, bao gồm cả phóng viên của CNA, đã bắt đầu yêu cầu những tài liệu đó. Nhưng một lần nữa, họ sẽ có được hay không là một việc phải chờ.

- -

Bức tranh lớn cuả bản chứng ngôn của (TGM) Viganò là ĐGH Benedictô, ĐGH Phanxicô, và các quan chức Vatican khác có thể đã xử lý sai lầm những cáo buộc về (HY) McCarrick . Bức tranh lớn đó không thay đổi cho dù (TGM) Viganò không truyền đạt chính xác những hành động của ĐGH Benedictô về vấn đề này.

Có những bài học quan trọng có thể học được bằng cách xem xét kỹ lưỡng tuyên bố của (TGM) Viganò, bất kể kết quả như thế nào. Nhưng, bất ngờ thay, bản chứng ngôn của vị tổng giám mục đã bị giảm xuống thành một cái cưa để sử dụng trong các cuộc chiến tranh tư tưởng giữa những người Công Giáo Hoa Kỳ. (TGM) Viganò bị tấn công không ngừng, và sự đáng tin của ông đã bị đánh giá thấp hơn cả những lời chỉ trích có bằng chứng. Nhiều Hồng Y và giám mục đã gọi những tuyên bố của (TGM) Viganò là một sự bá láp, và một số người Công Giáo nổi tiếng đã công khai gọi ông là một tên biạ chuyện.

Người Công Giáo từ mọi phe phái có thể đem lại công lý cho các nạn nhân bị lạm dụng thông qua một cuộc điều tra không thiên vị dựa trên những sự kiện (có thực). Bản chứng ngôn của (TGM) Viganò đặt ra những vấn nạn có vẻ xứng đáng được trả lời nghiêm túc. Nhưng chúng ta phải đợi xem rằng những người chống đối một cuộc điều tra như vậy, gồm có một số giám mục nổi tiếng và Hồng Y, có thay đổi lập trường hay không, hoặc sẽ nêu ra quan điểm của họ rõ ràng hơn. Và cũng cần phải đợi xem Đức Giáo Hoàng Phanxicô có hỗ trợ một cuộc điều tra như vậy hay không, tức là cho phép giải mật tài liệu, và lên tiếng về câu chuyện của (TGM) Viganò.