Đức Thánh Cha Phanxico tông du Syp Hy Lạp Từ 2 đến 6. 12. 2021.

Đây là chuyến thăm thứ 35 dưới triều đại Phanxicô. Mặc dầu đại dịch đang biến thể mang tên Omicron. Trước khi đi hai ngày, 30.11.2021, ĐGH đã gửi sứ điệp video cho anh chị em Sýp và Hy Lạp thể hiện quết tâm theo chân hai Thánh Phaolô và Banaba. Trong sứ điệp Ngài nhấn mạnh ‘Hỡi đoàn chiên nhỏ bé đừng sợ’. Tôi đến để cổ vũ của toàn thể Giáo Hội.

Trong 5 ngày, hai ngày thăm cộng hòa quần đảo Sýp và ba ngày cho Hy Lạp. Những ngày này ĐGH ngụ tại Tòa Sứ Thần mỗi nước và dâng lễ riêng. ĐGH được đón tiếp trọng thể tại sân bay Larcana (Sýp), Athens và Mytilene (Hy Lạp). ĐGH đọc 10 bài diễn văn, 2 bài giảng lễ vả 1 bài suy niệm ngắn khi đọc Kinh Truyền Tin

TIẾN TRÌNH CHUYẾN TÔNG DU

Tại quần đảo cộng hòa Sýp (ngày 2 và 3.12.2021)

Logo của chuyến viếng thăm Sýp : Bản đồ Sýp mầu vàng làm nền, bên trái có hình ĐGH Phanxicô nhìn một đàn ông đứng giữa ngực có Thánh Giá, bên phải có hai cành vạn tuế cuống giao nhau. Bên dưới có dòng chữ : POPE FRANCIS VISIT TO CYPRUS. 2-4 Desembre 2021

Tổng quan về cộng hòa Sýp

Quốc gia Sýp theo Tổng Thống chế. Thủ đô là Nicosia. Hiến pháp có từ 1960.Tổng Thống hiện nay là Nikos Anasiasiades, nhệm kỳ 5 năm. Quyền hành pháp do Tổng Thống và Thủ Tướng quyết định. Lập pháp thuộc Nghị viện. Sýp là quần đảo du lịch tại Địa Trung Hải giữa Á, Âu và Phi châu, bị Anh đô hộ, mãi 1960 độc lập.

Thứ Năm, 2.12.2021

Lúc 15, ra sân bay Larcana đón có Sứ Thần Tỏa Thánh TGM Adolfo Tito Afollana, bà Annita Demetriou, chủ tịch Quốc Hội. Sau khi duyệt qua đoàn quân chảo danh dự, ĐGH vả bà Annita vào phòng VIP hội kiến riêng.

16g, tại nhà thờ chính tòa Maronite Đức Bà Ban Ơn, ĐGH gặp giáo sỹ, tu sỹ và các phong trào giáo dân. ĐTC đáp lời, khuyên : Anh em không còn xa lạ mà là đồng bào với các Thánh, thảnh viên của Giáo Hội (x. Ep 2, 19). Cử chỉ anh chị em dành thời giờ đến với di dân và người đau khổ là kỷ niệm đẹp cho chuyến đi này. ĐTC nghe nhiều chứng từ từ xa đến thật cảm động.

17g, tại dinh Tổng Thống ở Nicosia, thăm hữu nghị Tổng Thống Nikos Anastasiades. Tại hội trường nghi lễ, ĐGH gặp chính quyền, xã hội, ngoại giao đoàn. Sau lời cám ơn chào đón, ĐTC đáp từ : Tôi súc động nhớ đến vết chân các vị truyền giáo, gợi cho chúng ta 8 Mối Phúc Thật (x. Mc 5,3-12). Những người được chúc phúc là dân nghèo. Mối phúc là La Bàn cho Kitô hữu phải theo. Đối thoại là con đường đưa tới hòa bình. Hai thánh Phaolo và Banaba đã ‘rảo bộ trên các đảo đến Paphos’ (x. Cv 13, 6)

Thứ Sáu, 3.12.2021

Lúc 8g30, ĐGH thăm hữu nghị Đức Chrisotomos II, TGM Chính Thống. Đáp từ, ĐTC cho biết chuyến đi là thắt chặt thân hữu và đoàn kết các tôn giáo.

9g, tại nhà thờ Chính Thống, ĐGH gặp gỡ Thượng Hội Đồng. Sau lời chào mừng của ĐTGM ở Nicosia, ĐGH nói muốn hiểu Tin Mừng : 1) Không giữ riêng tư cho mình. 2) Dùng ngưởi địa phương như Banaba (x.Cv 4, 32). 3) Can đảm chấp nhận thử thách. (x.Cv 13,6)

10g, ĐGH dâng Thánh lễ tại sân vận động Nicosia, có hơn 10.000 tham dự. Giảng lễ ĐGH nói : Ở đây, cuộc gặp gỡ đã giảm bớt cơn khát của tình huynh đệ.

16g, tại nhà thờ giáo xứ Thánh Giá, ĐGH cầu nguyện Đại Kết với người di cư. Sau lời chào mừng. ĐTC bắt tay thân thiện Đại diện các tôn giáo có mặt và chung lời nguyện ‘hiệp nhất nên một’ (Ut sint Unum)

Tại Athens (Nhã Điển) thủ đô cộng hòa Hy Lạp (từ ngày 4 đến 6.12.2021) :

Logo : Bản đồ Hy Lạp chia hai ôm lấy Thánh Giá ló đầu. Bên cạnh có ba hàng chữ tiếng Hy Lạp :

O MATTAC

O PAYKI OKOC

4-6. 12.2021

Khẩu hiệu cuộc viếng thăm : ‘Chúng ta hãy cởi mở đối với những ngạc nhiên của Thiên Chúa trên hành trình chúng ta’.

Tổng quan về cộng hòa Hy Lạp

Hy Lạp chính thức là cộng hòa Hy Lạp, hết quân chủ, độc lập từ 1975, thủ đô là Athens (Nhã Điển) có chủ quyền tại Nam Âu, nằm phía nam Balkan, giáp Albanie và Bulgarie, Thổ Nhĩ Kỳ và biển Aegea. Phần lớn lớn là núi non hiểm trở có nhiều hòn đảo thuộc Địa Trung Hải. Diện tích 131, 957 km2, trong đó có 130, 647 km2 đất liền, 1, 310 lãnh hải. Ước lượng, 2021, có 10. 570 dân. 90% theo Chính Thống Hy Lạp, 2% Hồi Giáo. Theo chế độ dân chủ đại nghị, Tổng Thống là bà Katcrina Sakcllaropoulou, từ 2020, nhiệm kỳ 5 năm. Thủ Tướng lả Ông Konstantinos Mitsotakis, từ 2019.

Năm 1856, Lm John Monragos đến truyền giáo, nhen nhúm nhóm Công Giáo đầu tiên. 1911, ĐGH Pio X thành lập Giáo Hạt Tòng Nhân và bổ nhiệm GM đầu tiên là Isaias Papadooulos. Hiện nay Giám Mục là Manuel Nin, với 7 LM coi sóc 6000 giáo dân.

Thứ Bảy, 4.12.2021

Lúc 12g, tại dinh phòng hội, ĐGH thăm hữu nghị nữ Tổng Thống bà Katerina Sakellaropoulou và Thủ Tướng. ĐGH nói : Vinh dự cho tôi đến thăm Athens giàu có tâm linh và bảo trợ cho tất cả những gì tốt đẹp, hạnh phúc về văn hóa và xã hội lâu dài. Nơi đây, từ xa, tầm nhìn được mở rộng, đôi mắt cần nhìn lên cao. Đừng hoài nghi về nền dân chủ non trẻ mới đạt được. Hãy tiến lên về phía trước với công bằng xã hội. Thay đổi hướng đi cho phù hợp mà xây dựng đất nước mai sau. Tiếc là, gần đây, chúng ta ngày càng xa cách nhau. Một bi kịch lớn của thời đại. Hoàn cảnh nhiều người vướng mắc, thờ ơ, thậm chí cho là gánh nặng cần được đẩy cho người khác.

12g 35, tại dinh Tổng Thống, ĐGH gặp gỡ chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đòan. Thị trưởng Athens là Kastas Bakoyannis đã tặng ĐGH huy chương vàng. Sau lời cám ơn, ĐTC nói: ‘Xin Thiên Chúa Cha chúng ta ban cho anh em ân sủng và bình an’ (Rm 1, 7). Hy Lạp ‘đang xây dựng trên nền tảng các Tông Đồ’ (Ep 2,20). Những gốc rễ ấy phát triển từ hạt giống Tin Mừng, bắt đầu sinh hoa kết trái từ văn hóa Hy Lạp. Tôi suy nghĩ tới các Giáo phụ đầu tiên và cộng đồng đại kết đầu tiên. Đây là vấn đề thế giới đang quan tâm và cầu mong

16g, tại phòng ‘Ngai Vàng’ thăm hữu nghị Đức Jeronymos II với đoàn tùy tùng hai bên. ĐTC đáp từ : Làm chứng cho Tin Mừng là nhệm quan trọng, mọi người và mọi lúc.

17g15, tại nhà thờ chính tòa, ĐGH gặp Giáo sỹ, tu sỹ, chủng sinh và Giáo Lý viên. ĐGH nhắc bảo vệ ơn gọi làm Tông Đồ để khỏi xa ‘chước cám dỗ’ chung quanh, tấn công dễ dàng bất cứ lúc và nơi nào.

18g 45, tại tòa Sứ Thần, ĐGH gặp riêng tu sỹ Dòng Tên. Không những hãnh diện vì được ở trong nhà Chúa mà còn phục vụ anh em. Xứng đáng ‘Tôi tớ của mọi tôi tớ’.

Chúa Nhật, 5.12.2021

Lúc 8g30, tại nhả thờ chính tòa Chính Thống, ĐGH thăm xã giao TGM Chrystomps II. Đáp từ chào mừng, ĐTC nói : Tôi đến phần đất được gieo vãi Tin Mừng của hai Tông Đồ nhiệt thành của Giáo Hội sơ khai.

15g, tại Trung tâm Tiếp nhận và Nhận dạng ở Mytilene, Lesbos, ĐGH thăm người tỵ nạn và gọi họ lả ‘con tàu bị chìm đắm của nền văn minh’. Ngài cũng cảnh báo Địa Trung Hải ‘đang trở thành nghĩa trang không bia mộ’.

16g, ĐGH dâng Thánh Lễ tại Phòng Hòa nhạc Megaro, giáo phận Lesbos. ĐGH giới thiệu sứ điệp của Thánh Gioan Tẩy Giả, qua :

1) Sa mạc là địa danh có hoàn cành đặc biệt : khô, gió mạnh đẩy người đi, cát, lâu mới gặp hốc đảo có mạch nước, chỉ có lạc đà chở đồ và hành khách hay khách du lịch. Thánh Gioan Tiền Hô đã sống như thế. Trong hoang địa các truyền giáo không uổng công khi loan báo Tin Mừng gieo vãi Lời Chúa. Lời Chúa sẽ ngạc nhiên được nghe bởi dân lành và chất phác. Thay vào, nghèo khổ bên trong như sa mạc.

2) Hoán cải. Để chuẩn bị cho Chúa đến, Thánh Gioan đề nghị cần hoán cải tâm hồn, đến những nơi khô cằn, nơi không có sự sống, mất hút, nguy hiểm và bạo lực rình rập chờ sẵn. Biến sa mạc thành hồ ao, suối nước trong mát (x. Is 41, 18). Đây có thông điệp khích lệ khác biến nỗi buồn chóng qua thành niềm vui vô tận.

Thứ Hai, 6.2.2021

Lúc 8g15, tại tòa Sứ Thần, ĐGH viếng thăm chủ tịch Quốc Hội, Konstantios Tassulas và lãnh đạo đối lập Alexis Tsipras. Hai vị hữu trách cám ơn ĐTC vì sự bảo vệ kiên định với nhân quyền và công bằng xã hội. Đáp lời, ĐTC nói : Đây là di sản phong phú phát sinh từ hội nhập văn hóa đức tin, nhờ vào sự gặp gỡ đầu tiên của Thánh Phaolô, trong đất nước anh em (x. Cv 17, 16-34). Chấp nhận, chịu đựng và trung thành nội tâm của Thánh nhân, lúc đầu chỉ là di sản nhỏ bé, gieo đức tin, nay đã rộng lớn tốt đẹp lan tỏa khắp nơi. Thái độ này chiếm không gian và cuộc sống người khác. Đó là cách nhận biết và đánh giá cao hạt giống mà Thiên Chúa đã gieo tin tốt vào lòng người, trước khi bắt tay vào việc. Chúng ta nhớ rằng Chúa luôn trong chúng ta. Chúa là người gieo trước. Truyền giáo không phải là đổ đầy thùng rỗng, nhưng đưa ánh sáng Thiên Chúa bắt đầu hoàn thành.

9g45, tại trường Dionigo, dòng Nữ Orsoline, ở Maroussi, Athene, ĐGH gặp giới trẻ và học sinh. ĐGH nói tương lai Giáo Hội và khuyên cam đảm theo phần vụ rao giảng và làm chứng cho Tin Mừng.

11g, tại phi trường, trở vể Roma, nghi thức tiễn biệt đơn sơ. Trên cầu thang gần vào máy bay, ĐGH bị mất thăng bằng, vấp té, chúi xuống, vì gió mạnh, hơn là sức khỏe, nhưng Ngài đã tự giữ vững nhanh chóng, phi trường gần bờ biển. ĐGH đứng lên quay lại mỉm cười vẫy tay chào từ biệt.

Trong cuộc họp báo, ĐGH đề cập đến thời sự nóng bỏng: Xin lỗi Chính Thống giáo, việc ngài sắp gặp anh em Kirill, Thượng Phụ Mạc Tư Khoa, tính đồng nghị trong Giáo Hội, việc ở Liên Hiệp Âu châu có ‘lỗi thời’ thay đổi lời chúc lễ Giáng Sinh, việc ‘thoái lui’ của nền dân chủ Âu châu, các phúc trình lạm dụng tình ở Pháp, việc từ chức của Đức TGM Paris Aupetit, nhất là vấn đề di dân vả vai trò Liên Hiệp Âu Châu.

ĐGH có thói quen trước và sau tông du, ghé đền ĐB Cả phó thác và tạ ơn Người Mẹ hay ‘tháo gỡ’.

NHẬN ĐỊNH CHUYẾN ĐI

-Đức TGM Sevastianos Rossolatos chủ tịch HĐ GM Hy Lạp, tuyên bố, 5.11.202: Cuộc viếng thăm của ĐTC là khích lệ các tín hữu Công Giáo thiểu số tại đây

-ĐC Joseph Printezis GM Nixox-Tinos, nơi có đảo Lesbo mà ĐGH thăm vào 5.12.21, nói; Chúng tôi vui mừng ĐTC đến. Đây là mốc lịch sử, tập họp người di dân về Âu châu, tìm tương lai, hòa bình.

-Thượng Phụ Pierbattista Pizzaballa nhận định: Việc ĐTC thăm Sýp là tái khẳng định mối quan tâm của Ngài với miền Địa Trung Hải. Ảnh hưởng cả Trung Đông và cả Tây phương.

-Cha Markos Foscolos, Giáo xứ Thánh Nicholas trên đảo Tinos nói với phóng viên thường trực rằng: Sự hiện diện của ĐTC ở Hy Lạp cổ vũ chúng tôi. Người Công Giáo Hy Lạp phải tận dụng lợi thế chuyến tông du này.

- Ông Pierre Salembiser, đứng đầu Công Giáo dòng Tên ở Hy Lạp nói với AFP : Mối quan hệ Công Giáo với Chính thống đã tốt hơn nhiều.

-Bà Anna Aristotelous, 6.12.2021, giám đốc nhà tù ở Sýp, được ĐGH tiếp, nói : Chuyến viếng thăm của ĐGH thật quan trọng lịch sử và chắc vượt qua việc do tôi đảm trách. Bà bày tỏ lòng ngưỡng mộ công việc cuộc ĐGH giúp người nghèo. Bà biết ơn Tòa Thánh nhận 10 người nhập cư bất hợp pháp, bị giam giữ trong nhà tù của Sýp.

- Ngày 11.12. 2021, Bộ Trưởng Ngoại Giao Hy Lạp Nicolas Dendias đã ra tuyên bố, như sau: Chuyến viếng thăm Hy Lạp của ĐTC sau Sýp vào thời điểm mang tính biểu tượng. Các mối quan hệ hai bên được xây dựng dựa trên giá trị chung, như tôn trọng luật pháp quốc tế về quyền con người và chung sống hòa bình của các dân tộc và tôn giáo.

- Ngày 12.12.2021, Đức Thượng Phụ Pizzaballa của Tin Lành ở đảo Sýp nhận định rằng cuộc viếng thăm mang lại an ủi và khích lệ cho toàn thể cộng đoàn Công Giáo địa phương. Trong buổi cầu nguyện Đại Kết, ĐGH đã tố giác những hàng rào kẽm gai và các trại tỵ nạn. Đây là vết thương được mở toang và có thể còn tiếp tục. ĐGH thật can đảm nói ra điều đó. Vì người ta thường nói hàng rào là lăng mạ đối với nhân loại. Hàng rào là dấu hiệu sợ hại, thiếu viễn, hy vọng và tương lai.