1. Thánh lễ Latinh

Một trong những quyết định quan trọng mang chữ ký của Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI là văn kiện năm 2007 “Summorum Pontificum” nghĩa là “Đức Giáo Hoàng Tối cao” về việc trao quyền tự do cử hành Thánh lễ Latinh, trước Công đồng Vatican II. Quyết định ấy đã bị đảo ngược bởi Tự Sắc “Traditionis Custodes”, nghĩa là “Người bảo vệ truyền thống” của Đức Phanxicô, được ban hành vào tháng 7.

Tự Sắc Traditionis Custodes được đưa ra song song với sự ra đi vào tháng Hai của Đức Hồng Y bảo thủ Robert Sarah với tư cách là tổng trưởng Bộ Phụng Tự và Kỷ Luật Bí Tích. John Allen của tờ Crux nhận xét rằng “Traditionis Custodes” là bằng chứng cuối cùng cho những người Công Giáo có tư tưởng truyền thống thấy rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô không phải là người của họ.

Vatican cũng tỏ ra không chùn bước trước các phản ứng dữ dội từ phe truyền thống. Không lâu sau khi tài liệu được công bố, Đức Tổng Giám Mục người Anh Arthur Roche, người kế vị Đức Hồng Y Sarah, đã trả lời phỏng vấn và về cơ bản cho rằng đã đến lúc toàn thể Giáo hội phải bắt đầu với những cải cách phụng vụ của Công đồng Vatican II và bỏ đi mọi hoài niệm về thời quá khứ. Giáo phận Rôma của chính Đức Giáo Hoàng cũng đã cấm sử dụng các sách phụng vụ cũ cho các cử hành Tuần Thánh.

2. Phiên tòa của thế kỷ

Vào tháng 7, Chưởng lý của Vatican, trên thực tế là công tố viên chính của quốc gia thành Vatican, đã đưa ra một bản cáo trạng liên quan đến 10 cá nhân, bao gồm, lần đầu tiên, một hoàng tử của Giáo hội, Hồng Y người Ý Angelo Becciu, cùng với một số công ty, buộc tội họ tham nhũng, biển thủ và các hình thức tội phạm tài chính khác.

Phiên tòa bắt đầu từ tháng 7 với 10 bị cáo nhưng đến nay vẫn vướng mắc về thủ tục.

Tòa án dân sự của Vatican đã ra lệnh xét xử các bị cáo về các cáo buộc, chủ yếu tập trung vào một thương vụ bất động sản trị giá 400 triệu đô la không thành do Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh thực hiện và bao gồm việc mua một nhà kho cũ của Harrods ở khu phố Chelsea sang trọng của London.

Phiên điều trần tiếp theo được ấn định vào ngày 25 tháng Giêng năm tới 2022. Phiên tòa này là một vấn đề nghiêm trọng và có nhiều khả năng có những xuyên tạc làm ngã lòng các tín hữu. Chính vì thế, tờ Aleteia, nghĩa là Chân Lý Tỏ Tường, đã tóm tắt và đưa ra 5 điểm chính sau đây:

Vấn đề thứ nhất: Thiệt hại đối với tài chính của Tòa thánh

Vào năm 2019, sau một báo cáo nội bộ, các quan chức tư pháp Vatican đã mở một cuộc điều tra về các điều kiện mua lại một tòa nhà ở London, tọa lạc tại số 60 Đại lộ Sloane, bởi Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh - là cơ quan hành chính trung ương của Tòa thánh. Khoản đầu tư, bắt đầu vào năm 2013, được tài trợ bằng tiền từ Quỹ Đồng Điền Thánh Phêrô, tức là tiền quyên góp của các tín hữu. Hoạt động này được giao phó cho một chủ ngân hàng người Anh gốc Ý, tên là Raffaele Mincione, và dường như đã bị chuyển hướng khỏi mục đích ban đầu.

Sau một cuộc điều tra kéo dài, các quan chức của văn phòng Chưởng Lý của Vatican tin rằng từ 76 đến 166 triệu euro đã được tính như là chi phí bổ sung mà Tòa Thánh phải gánh chịu. Mười người đã được tòa án quốc gia thành phố Vatican triệu tập để trả lời về hành động của họ.

Vấn đề thứ hai: Lần đầu tiên một Hồng Y bị xét xử bởi các giáo dân

Khởi nguồn của khoản đầu tư là Hồng Y Angelo Becciu, lúc bấy giờ là Tổng Giám Mục Phụ Tá Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh (nhân vật “số 3” của Giáo triều Rôma), trước khi được tấn phong Hồng Y và trở thành Tổng trưởng Bộ Tuyên Thánh vào năm 2018. Hồng Y Angelo Becciu, người Ý, quê ở Sardinia đã bị Đức Giáo Hoàng Phanxicô cách chức vào tháng 9 năm 2020, hiện bị buộc tội tham ô, lạm dụng chức vụ và hối lộ.

Trước tiên, Hồng Y Becciu sẽ phải giải thích những điều kiện mà ngài đã cho phép thực hiện hoạt động tài chính này. Ngoài ra còn có vấn đề tuyển dụng Cecilia Marogna, một chuyên gia trong lĩnh vực “ngoại giao không chính thức,” đặt ra nhiều câu hỏi, cũng như khả năng chuyển hướng quỹ sang Sardinia. Mặc dù ngày nay chưa rõ sự liên quan chính xác của vị Hồng Y bị phế truất, nhưng chính bản cáo trạng của ngài đã là một sự kiện lịch sử. Theo kết quả của cuộc cải cách gần đây của Đức Thánh Cha Phanxicô, ngài thực sự là vị Hồng Y đầu tiên bị tòa án dân sự xét xử, đây là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy quá trình cải cách hệ thống tư pháp của Vatican do Đức Giáo Hoàng khởi động.

Vấn đề thứ ba: Sự phơi bày của một hệ thống tham nhũng ở trung tâm của Vatican

Ngoài trường hợp của Đức Hồng Y Becciu, phiên tòa sẽ là một cơ hội để xem xét “Phân Bộ Thường Vụ” hay “Phân bộ thứ nhất” rất kín đáo của Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh mà ngài đã đứng đầu trong một thời gian dài. Mauro Carlino và Fabrizio Tirabassi, các thành viên của bộ máy quản trị trung ương tế nhị này, đang bị điều tra. Mối liên hệ của họ với giới kinh doanh Ý, Thụy Sĩ và Anh, cũng như với các cơ quan tài chính của Tòa Thánh, chẳng hạn như Cơ quan Giám sát và Thông tin Tài chính, gọi tắt là ASIF, sẽ được điều tra.

Hồ sơ dầy cộm kèm theo lệnh triệu tập của Chưởng Lý đề cập đến một “hệ thống” tham nhũng thực sự ở trung tâm của quốc gia nhỏ nhất thế giới, cho thấy sự kém cỏi nhất định ở cấp cao nhất. Mặc dù chương trình cải cách tài chính Vatican của Đức Giáo Hoàng Phanxicô dường như đã tiên báo phiên tòa này — Ví dụ, Phân bộ thứ nhất đã bị tước bỏ mọi quyền lực kinh tế vào tháng 12 năm ngoái — phiên tòa này dẫu sao cũng sẽ là phiên tòa xét xử phương thức hoạt động của cơ quan quản lý cấp cao này.

Vấn đề thứ tư: Sự trở lại của những con quỷ cũ

Trong khi triều đại của Giáo hoàng Phanxicô được một số người mô tả là một phong trào hiện đại hóa và đổi mới đối Giáo Hội Công Giáo, thì vụ việc liên quan đến tòa nhà ở London nhắc nhở chúng ta về một truyền thống đáng tiếc ở Vatican: đó là các vụ bê bối tài chính. Chúng là một tội ác thường xuyên trong gần 40 năm, từ vụ bê bối ngân hàng Ambrosiano - bị mafia lợi dụng - cho đến việc chủ tịch Viện Giáo Vụ, tức là ngân hàng Vatican, bị kết tội vào tháng Giêng năm ngoái. Những sự việc tưởng chừng đã bị lãng quên này lại tái hiện một cách đột ngột sau bản cáo trạng của Cecilia Marogna. Cuốn sổ địa chỉ của bà cố vấn Cecilia Marogna này, được người Ý gọi một cách tinh quái là “Phu nhân Hồng Y”, chứa tên của những nhân vật khét tiếng, đặc biệt là một số thành viên của nhóm “Nhà nghỉ P2” khét tiếng trong vụ tai tiếng Ambrosiano, và các tay súng của nhóm mafia Cosa Nostra.

Vấn đề thứ năm: Uy tín của Vatican đang bị đe dọa

Phiên tòa hầu chắc sẽ là một thời khắc quyết định đối với uy tín của Giáo Hội Công Giáo và triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trước hết, về mặt tài chính: ngoài những thiệt hại trực tiếp, gây bất lợi cho hoạt động đúng đắn của Tòa thánh đang gặp khó khăn về tài chính, việc sử dụng tiền của các tín hữu vào hoạt động — sau này được Tòa thánh hoàn trả lại— là một tình tiết gia trọng. Vatican sợ rằng giáo dân, do một số vụ bê bối, sẽ ngừng tài trợ cho Tòa thánh… Và trên thực tế, việc giảm các khoản quyên góp đã có thể quan sát được.

Từ một góc độ khác, số phận của Hồng Y Becciu, một người bạn cá nhân của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đặt ra nguy cơ đáng kể cho hành động của ngài trong nỗ lực chống lại “tai ương” của chủ nghĩa giáo sĩ trị, sự cứng nhắc của hàng giáo phẩm trong Giáo hội mà Đức Giáo Hoàng đã không ngừng chống lại.

Sự tín nhiệm đối với việc quản trị Giáo Hội của ngài cũng được đưa ra xem xét rộng rãi, đặc biệt là khi việc ban hành hiến pháp mới để cải cách các phương pháp làm việc của Giáo triều Rôma. Nhưng một cách biểu tượng hơn nữa, và trên hết là uy tín luân lý của Giáo Hội Công Giáo đang bị đe dọa ở đây. Sự mâu thuẫn lớn giữa những lời hô hào của Đức Thánh Cha Phanxicô chống lại nền tài chính toàn cầu hóa và tình huống giống như mafia được quan sát thấy gần với Ngai Tòa Thánh Phêrô dường như khó có thể dung hòa.

3. Biden và các giám mục Hoa Kỳ

Về mặt kỹ thuật, mối quan hệ giữa một nguyên thủ quốc gia và hội đồng giám mục địa phương của người đó không phải là câu chuyện của Vatican. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn rất bất thường được công bố bởi Vatican News trước cuộc bỏ phiếu của các giám mục Hoa Kỳ về tài liệu có tiêu đề “Mầu nhiệm Thánh Thể trong Đời sống Giáo hội”, Đức Hồng Y Roger Mahony, Tổng Giám mục đã nghỉ hưu của Los Angeles, gọi tài liệu này là “hoàn toàn không cần thiết”. Cuộc phỏng vấn này, đã được thực hiện bởi Nữ tu Bernadette M. Reis, người Mỹ thuộc dòng Nữ tử Thánh Phaolô, có tựa đề “Hồng Y Mahony khuyến khích các giám mục Hoa Kỳ thực hiện con đường dẫn đến đối thoại mang tính xây dựng”.

Tờ The Pillar cho biết Hồng Y Mahony đã bị cấm thi hành các thừa tác vụ công khai ở Tổng giáo phận Los Angeles từ năm 2013: thậm chí không được lên tiếng công khai trong các nhà thờ của tổng giáo phận Los Angeles. Chính vì thế mà trong nghi thức khánh thành tượng đài Đức Mẹ Lavang ở Nhà Thờ Kiếng Garden Grove vừa qua, ngài chỉ được hiện diện như một giáo dân, thậm chí, không được đồng tế!

Cuộc phỏng vấn của Vatican News bao gồm cả việc Hồng Y Mahony tuyên bố bản thân mình “cảm động” trước tuyên bố của 60 thành viên Công Giáo ủng hộ việc phá thai trong Quốc hội, tất cả đều là đảng viên Đảng Dân chủ, trong khi tố cáo cuộc bỏ phiếu của các giám mục Hoa Kỳ vào tháng 6 năm 2021. Cũng chính những đảng viên Dân chủ đó trong vòng vài tháng qua đã tiếp tục thông qua các đạo luật ủng hộ phá thai cực đoan nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Thành ra, việc Hồng Y Mahony ca ngợi họ bây giờ là điều cực kỳ quái đản. Nếu ngài có bất kỳ nghi ngờ nào về giá trị của lời kêu gọi “đối thoại” của các đảng viên Dân chủ ở Hạ viện, thì hãy hỏi Đức Cha Robert Barron, Giám Mục Phụ Tá của Los Angeles, là người đã phát biểu vào tháng 6, chỉ ra rằng 60 đảng viên Đảng Dân chủ này thậm chí đã đi xa đến mức không ủng hộ dự luật bảo vệ cuộc sống của những đứa trẻ cách nào đó vẫn sống sót sau một nỗ lực phá thai.

Sự can thiệp bất ngờ và khó hiểu của Đức Hồng Y Roger Mahony có thể đã khiến các Giám Mục Hoa Kỳ phản ứng lại bằng cách bỏ phiếu ủng hộ một cách áp đảo cho tài liệu mà vị Hồng Y đầy tai tiếng này cho là “hoàn toàn không cần thiết”.

Tài liệu được thông qua gần như nhất trí, 222 phiếu thuận và chỉ có 8 phiếu chống.

Cuộc phỏng vấn đã xảy ra, thật kỳ lạ là hoạt động truyền thông của Vatican lại tạo cơ hội cho một vị Hồng Y đã nghỉ hưu tấn công một sáng kiến của Hội Đồng Giám Mục, chính ngay khi người kế nhiệm của Hồng Y Mahony, là Đức Tổng Giám Mục José Gomez, khai mạc phiên khoáng đại.

Rõ ràng là Đức Tổng Giám Mục hiện nay của Los Angeles nắm được nhịp đập của các giám mục anh em mình hơn là người tiền nhiệm của ngài. Hồng Y Mahony giờ đây thấy mình ở vào tình thế khó xử khi tuyên bố tài liệu ấy là một điều ngu xuẩn trong khi gần như tất cả các anh em của ngài đều thấy là cần thiết, bằng một cuộc bỏ phiếu áp đảo.
Source:Crux