Theo hãng tin CNA, ngày 5 tháng 1, 2022, Đức Phanxicô đã tiếp nhận một bản tuyên ngôn, được sự ủng hộ của hơn 6,000 người Công Giáo, thách thức “Con đường Đồng nghị” của Đức.
Bản Tuyên ngôn có tựa đề là “Khởi đầu Mới: Một Tuyên ngôn Cải cách” đã được đệ trình lên Đức Phanxicô sau buổi yết kiến chung ngày 5 tháng 1, 2022 tại Đại sảnh Phaolô VI trong thành Vatican.
Bản Tuyên ngôn đưa ra một kế hoạch 9 điểm cho Giáo Hội Công Giáo tại Đức vì cho rằng Con đường Đồng nghị sẽ thất bại trong việc đưa ra một cải cách chân chính.
Con đường Đồng nghị là diễn trình gây ranh cãi kéo dài nhiều năm, qui tụ các Giám Mục và giáo dân để thảo luận đường lối thực thi quyền lực trong Giáo Hội, luân lý tính dục, chức linh mục và vai trò phụ nữ.
Tuyên ngôn trên, tính đến ngày 5 tháng 1, 2022, đã được công bố bằng 11 thứ tiếng và được sự ủng hộ của 5,832 người ở Đức và các nước Châu Âu khác.
Tuyên ngôn viết rằng, “trong việc quá chú trọng tới cơ cấu bên ngoài, Con đường Đồng nghị đã không nắm được trọng tâm cuộc khủng hoảng; nó vi phạm hòa bình của các cộng đoàn, từ bỏ con đường hợp nhất với Giáo Hội hoàn vũ, gây tổn hại cho Giáo Hội trong bản thể đức tin của Giáo Hội, và dọn đường cho ly giáo”.
Bản văn Tuyên ngôn được đăng tải trên trang mạng của Arbeitskreis Christliche Anthropologie (Nhóm Làm việc Nhân học Kitô giáo), tức nhóm từng tổ chức ngày nghiên cứu vào tháng 11 năm ngoái, trong đó, Đức Hồng Y Walter Kasper đã lên tiếng tố cáo các nhà tổ chức Con đường Đồng nghị vì làm ngơ nhu cầu rao giảng Tin Mừng.
Tháng 6 năm 2019, Đức Phanxicô đã gửi bức thư 19 trang cho các người Công Giáo Đức, thúc giục họ tập chú vào việc rao giảng Tin Mừng trước hiện tượng “sói mòn và xuống dốc đức tin ngày một gia tăng”.
Bản Tuyên ngôn, trong đó có nói rằng lá thư của Đức Giáo Hoàng đã bị các nhà tổ chức Con đường Đồng nghị “đơn giản làm ngơ”, đã được đại diện của sáng kiến “New Beginning” đệ trình ngày 5 tháng 1, 2022. Một video ghi lại cuộc đệ trình có tại trang Facebook của tổ chức này.
Trong khi viếng Kinh Thành Muôn Thuở, nhóm đã dâng thánh lễ do Đức Hồng Y Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Giáo Hoàng về Cổ động Hợp nhất Kitô giáo, và Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein, thư ký riêng của Đức Giáo Hoàng Hưu trí Bênêđíctô XVI, đồng cử hành.
Năm 2020, Đức Hồng Y Koch vốn nói rằng Đức Giáo Hoàng bày tỏ lo ngại đối với hướng đi của Giáo Hội Đức.
Tuyên ngôn của sáng kiến nhìn nhận việc cần có cuộc “cải tổ nền tảng” của Giáo Hội tại Đức, một Giáo Hội đang đương đầu với cuộc bỏ đi của nhiều người Công Giáo tiếp theo cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục.
Hơn 220,000 người đã chính thức rời bỏ Giáo Hội trong năm 2020. Chỉ có 5.9% người Công Giáo Đức tham dự Thánh Lễ trong năm đó, so với 9.1% năm 2019.
Bản Tuyên ngôn nghi vấn tính hợp lệ của Con đường Đồng nghị, cho rằng nó không đủ điều kiện là một thượng hội đồng theo giáo luật. Nó viết: “Chúng tôi bác bỏ yêu sách của nó đòi lên tiếng thay cho mọi người Công Giáo ở Đức và đưa ra các quyết định có tính trói buộc cho họ. Người giáo dân có liên hệ trong Con đường Đồng nghị là đại diện của các hiệp hội, các hội, và ủy ban với việc tham gia của các phía đệ tam được tham khảo tùy tiện”.
“Các đề nghị và tuyên bố của phong rào này, bất hợp lệ cả trong ơn gọi lẫn đại diện, làm chứng cho việc họ bất tín nhiệm từ trong nền tảng đối với Giáo Hội Bí tích, vốn được thẩm quyền tông đồ thiết lập; các đề nghị của họ, nếu được thi hành, cuối cùng sẽ tạo ra việc tái phân bổ quyền hành theo xu hướng ủy ban, hướng ngoại, thường trực ‘giáo dân’ và việc tục hóa Giáo Hội”.
Bản văn lập luận rằng, bất chấp giọng văn hoa mỹ nói tới các thay đổi triệt để, Con đường Đồng nghị chỉ tìm cách duy trì “hiện trạng” trong Giáo hội Đức, một Giáo Hội nhận được cả hàng tỷ dollars mỗi năm qua thuế Giáo Hội và là chủ nhân ông sử dụng nhiều nhân công thứ hai, chỉ sau nhà nước.
Nó viết, “Dù Con đường Đồng nghị tiếp nhận các quan tâm chân chính đối với Giáo Hội, chiến lược của họ vẫn bảo thủ về cơ cấu và rõ ràng không lưu ý chi tới các diễn trình thống hối và canh tân thiêng liêng”.
“Liên quan tới hình thức xã hội căn bản của Giáo Hội, các đại diện của Con đường Đồng nghị chỉ bận tâm lo duy trì hiện trạng: họ muốn duy trì và bảo tồn mô thức Giáo Hội được định chế hóa cao độ nghĩa là ‘phục vụ khách hàng’ qua thích ứng và hiện đại hóa”.
Bản văn cũng cho rằng Con đường Đồng nghị đã “dụng cụ hóa” cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục, phớt lờ giáo huấn của Giáo Hội về tính bất khả của việc phong chức cho phụ nữ làm linh mục, và giảm tầm quan trọng của hôn nhân.
Hội đồng giám mục Đức thoạt đầu thông báo rằng Con đường Đồng nghị sẽ kết thúc với một loạt các cuộc bỏ phiếu có hiệu lực "ràng buộc" - làm dấy lên nhiều lo ngại ở Vatican, sợ rằng các nghị quyết có thể thách thức giáo huấn và kỷ luật của Giáo hội.
Các giám mục và thần học gia đã bày tỏ sự lo lắng về quá trình này, nhưng chủ tịch hội đồng giám mục Đức, Đức cha Georg Bätzing, đã mạnh mẽ bảo vệ nó.
Cuộc họp gần đây nhất của Con đường Đồng nghị đã diễn ra ở Frankfurt, tây nam nước Đức, vào ngày 30 tháng 9 đến ngày 2 tháng 10 năm 2021.
Biến cố trên là phiên họp thứ hai của Cuộc Họp Toàn Thể Thượng hội đồng, cơ quan ra quyết định tối cao của Con đường Đồng nghị. Phiên họp Tòan thể bao gồm các giám mục Đức, 69 thành viên của Ủy ban Trung ương Giáo dân có quyền lực của Công Giáo Đức (ZdK), và đại diện của các bộ phận khác của Giáo hội Đức.
Phiên họp kết thúc đột ngột sau khi bỏ phiếu ủng hộ một bản văn tán thành việc chúc lành cho các cặp đồng tính và thảo luận về việc liệu chức linh mục có cần thiết hay không.
Con đường Đồng nghị thoạt đầu dự kiến kết thúc vào tháng 10 năm 2021, nhưng đã được kéo dài đến tháng 2 năm 2022 do đại dịch. Vào mùa thu, các nhà tổ chức đã thông báo rằng sáng kiến này sẽ được gia hạn một lần nữa đến năm 2023.
Các tác giả của tuyên ngôn “Khởi đầu mới” lập luận rằng Con đường Đồng nghị đã làm ngơ lời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong tông huấn Evangelii gaudium năm 2013 kêu gọi tất cả những người đã được rửa tội nhìn nhận rằng họ là “các môn đệ truyền giáo” được mời gọi tham gia việc rao giảng Tin Mừng.
Bản văn viết, “Chỉ một Giáo Hội coi sự trưởng thành và độc lập về thiêng liêng như mục tiêu chính mới có thể ứng phó một cách thực chất và bền vững với kinh nghiệm lạm dụng và che đậy trong tất cả các biến thể của chúng”.
“Chúng tôi rất biết ơn vì Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên lịch cho một thượng hội đồng thế giới trong đó chính chủ đề này sẽ được bàn tới, và là nơi các nghị quyết có tính ràng buộc nói chung sẽ được đưa ra và dự kiến”.
Vào tháng 10, Đức Giáo Hoàng đã khai mạc giai đoạn đầu tiên của diễn trình tham vấn hoàn cầu kéo dài hai năm dẫn đến cuộc họp của Thượng Hội đồng Giám mục về tính đồng nghị.
Hiện vẫn chưa rõ tác động của diễn trình thượng hội đồng hoàn cầu sẽ có đối với Con đường Đồng nghị của Đức. Tháng 5 năm 2020, Đức Cha Bätzing cho biết sáng kiến hoàn cầu sẽ được "bổ sung" bằng diễn trình ở Đức.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đề cập tới các lo ngại về đường đi của Con đường Đồng nghị Đức trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh Tây Ban Nha COPE được phát sóng vào tháng 9 năm ngoái.
Khi được hỏi liệu sáng kiến này có khiến ngài mất ngủ nhiều đêm hay không, Đức Giáo Hoàng nhắc lại rằng ngài đã viết một bức thư dài bày tỏ “tất cả những gì tôi cảm thấy về Thượng hội đồng Đức”.
Trả lời bình luận của người phỏng vấn rằng Giáo hội đã từng đối đầu với những thách thức tương tự trong quá khứ, ngài nói: “Đúng, nhưng tôi cũng sẽ không quá bi thảm. Không có ác ý nào trong nhiều giám mục mà tôi đã nói chuyện với".
“Đó là một mong muốn mục vụ, nhưng là một mong muốn có lẽ không tính đến một số điều mà tôi đã giải thích trong bức thư cần được xem xét”.