1. Tranh cãi chung quanh vụ tài phiệt Roman Abramovich và hai quan chức chính quyền Ukraine bị đầu độc

Dan Sabbagh, phân tích gia của tờ The Guardian nhất quyết cho rằng nhà tài phiệt người Nga, chủ của đội bóng Chelsea FC và hai quan chức của Ukraine đã bị đầu độc. Tuy nhiên, cũng có nhiều người cho rằng có thể không phải như thế.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ ý kiến của Dan Sabbagh qua phần trình bày của Kim Thúy.

Có một lịch sử mờ mịt đằng sau vụ tấn công rõ ràng vào Roman Abramovich và hai nhà đàm phán Ukraine

Rõ ràng là có một vụ đầu độc nhắm vào một trong những nhân vật quốc tế được biết đến nhiều nhất của đất nước. Một câu chuyện như vậy thực sự chỉ có thể liên quan đến Nga, quốc gia bị cáo buộc đứng sau hàng chục vụ đầu độc trong thế kỷ qua.

Cốt truyện, theo cách kể ban đầu, có vẻ kỳ lạ: Roman Abramovich, hiện là chủ sở hữu sắp mãn nhiệm của Chelsea FC, và các nhà đàm phán Ukraine tham gia vào các cuộc thảo luận trong hậu trường đã bị nhắm mục tiêu sau một cuộc họp ở Kiev - họ gặp phải các triệu chứng bao gồm da bong tróc, mắt khó chịu và được tường trình là có những giọt nước mắt đau đớn.

Liệu chúng ta có thể chắc chắn rằng họ đã bị đầu độc không? Không hẳn vậy; ba người đàn ông quá bận rộn để có thể cung cấp mẫu cho các nhà phân tích các chất độc của Đức một cách nhanh chóng. Và các triệu chứng của họ, không bao giờ đe dọa đến tính mạng, dường như đã được cải thiện. Vì vậy, giống như một bí ẩn thực sự của Nga, sự thật có thể không bao giờ được biết đến.

Nhưng Điện Cẩm Linh có đủ các phương thức trong lĩnh vực này để việc đầu độc là một nguyên nhân khả thi, lịch sử 100 năm bắt nguồn từ việc Vladimir Lenin thành lập phòng thí nghiệm chất độc Lab X ở Mạc Tư Khoa vào năm 1921.

Những danh xưng, các nhà lãnh đạo và cả ý thức hệ có thể đã thay đổi trong thời kỳ can thiệp, nhưng chế độ hiện tại của Vladimir Putin bị cáo buộc đứng sau nhiều vụ đầu độc những người phản đối Điện Cẩm Linh, bao gồm cả việc sử dụng chất độc thần kinh novichok.

FSB bị cáo buộc cố gắng giết thủ lĩnh phe đối lập Alexei Navalny, người đã gục ngã trên một chuyến bay nội địa vào tháng 8 năm 2020 và chỉ sống sót vì được đến các chuyên gia ở Đức để điều trị. Một đặc vụ FSB sau đó đã vô tình tiết lộ cho chính Navalny là FSB đã ra tay trong “đường may bên trong” quần lót của anh ta.

Vài năm trước đó, hai đặc vụ thuộc lực lượng tình báo quân đội GRU đã thực hiện một chuyến đi đến Salisbury, mặc dù họ không có ý định chiêm ngưỡng ngọn tháp nhà thờ cao 123 mét của thành phố, như họ tuyên bố sau này. Novichok, mang trong mình một chai nước hoa ngụy trang, đã được xịt vào tay nắm cửa của ngôi nhà của kẻ đào tẩu và đồng nghiệp cũ Sergei Skripal.

Chuyện đó xảy ra vào là tháng 3 năm 2018 và con gái của Sergei là Yulia đang đến thăm. Vài giờ sau khi các đặc vụ đến thăm, cả hai được tìm thấy trên một băng ghế công viên ở trung tâm thành phố Wiltshire, sùi bọt mép và bất tỉnh.

Họ đã may mắn sống sót. Giống như Navalny, họ được điều trị kịp thời và liều lượng không lớn lắm. Không may mắn như vậy là Dawn Sturgess, người Anh, người bạn đã tìm thấy chai nước hoa bị vứt bỏ trong thùng và đưa nó cho cô vì nghĩ rằng đó là một món quà. Sau khi xịt vào cổ tay vào tháng 7 năm 2018, cô ấy ngã bệnh trong vòng 15 phút và chết vài ngày sau đó.

2. Tổng thống Biden mâu thuẫn với các trợ lý và tái khẳng định lời kêu gọi lật đổ Putin

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông sẽ “không xin lỗi” sau khi cho rằng Putin là “tên đồ tể”, không nên được tiếp tục nắm quyền, vào hôm thứ Bẩy tại Ba Lan, đồng thời nói thêm rằng ông đang bày tỏ “sự phẫn nộ về mặt đạo đức”.

Khi được một phóng viên hỏi liệu ông có hối hận khi nói rằng Putin không nên tiếp tục nắm quyền hay không, Biden nói:

“Tôi không quay rút lại bất cứ điều gì… Cả lúc đó, cũng như bây giờ, tôi không trình bày về một sự thay đổi chính sách. Tôi đang bày tỏ sự phẫn nộ về mặt đạo đức mà tôi cảm thấy và tôi không xin lỗi về điều đó”.

Biden nói thêm: “Không ai tin rằng tôi đang nói về việc hạ bệ Putin… không ai tin điều đó. Tôi đang bày tỏ sự phẫn nộ trước hành vi của người đàn ông này”.

Trước đó, khi phát biểu ở Ba Lan, tổng thống Biden nói rằng Putin “không thể tiếp tục nắm quyền”. Các quan chức Mỹ nhanh chóng sửa đổi các bình luận của Biden, nói rằng Biden không kêu gọi thay đổi chế độ ở Nga.

Đến lượt Nga, người phát ngôn Điện Cẩm Linh, Dmitry Peskov, trả lời nhận xét trước đó của Biden rằng: “Việc tổng thống Putin còn nắm quyền không phải do ông Biden quyết định. Nó phải là sự lựa chọn của người dân Liên bang Nga”.

3. Tình hình chiến sự đến hết ngày 28 tháng Ba

Theo bản tin sáng 29 tháng Ba của Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine, hôm 28 tháng 3, Không quân Ukraine đã đánh trúng 17 mục tiêu trên không của người Nga, bao gồm 8 máy bay và 3 máy bay trực thăng.

Bộ tư lệnh Lực lượng Phòng không của Lực lượng Vũ trang Ukraine đã thông báo điều này trên Facebook.

Báo cáo cho biết: “Vào ngày 28 tháng 3, Lực lượng Không quân đã tấn công 17 mục tiêu trên không: 8 máy bay, 3 trực thăng, 4 máy bay không người lái và 2 hỏa tiễn hành trình.

Trên các hướng Donetsk và Luhansk, quân trú phòng Ukraine đã đẩy lùi 7 đợt tấn công của người Nga, phá hủy 12 xe tăng, 10 xe chiến đấu bộ binh và 3 xe tăng.

“Do các hành động khéo léo của lực lượng phối hợp, 7 cuộc tấn công của người Nga đã bị đẩy lùi thành công cho đến nay. Những người lính của chúng ta đã gây tổn thất cho quân xâm lược Nga. Trong ngày, quân phòng thủ Ukraine đã phá hủy 12 xe tăng, 10 xe chiến đấu bộ binh và 3 xe cơ giới “.

Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết người Nga đang tấn công mạnh theo hướng Sloviansk

Lực lượng phòng thủ Ukraine đang tập trung ngăn chặn bước tiến của người Nga trên các hướng Sloviansk và Barvinkove. Quân Ukraine đã tái chiếm các khu dân cư Kamyanka, Topolske; tạo điều kiện cải thiện tình hình chiến thuật trên địa bàn thành phố Chuhuiv; ngăn chặn các cuộc tấn công của người Nga trong các khu vực định cư của Rubizhne, Lysychansk, Popasna.

Đồng thời, lực lượng phòng thủ Ukraine tiếp tục duy trì thế trận phòng thủ thành phố Mariupol và ngăn chặn bước tiến của người Nga trong khu vực Chernihiv.

Theo Bộ Tổng tham mưu, “Quân Nga bị suy yếu, mất phương hướng, phần lớn bị cắt đứt hậu cần và quân chủ lực”.

Báo cáo cho biết Bộ chỉ huy các lực lượng chiếm đóng của Nga đang cố gắng bù đắp cho sự suy giảm tiềm năng chiến đấu của các đơn vị đối phương bằng các cuộc tấn công bằng pháo và hỏa tiễn bừa bãi, do đó phá hủy cơ sở hạ tầng của các thành phố Ukraine.

Trong khi đó, tình báo quân sự Anh cho biết, Nga dự kiến sẽ cử hơn 1.000 lính đánh thuê tới miền đông Ukraine trong bối cảnh bị thiệt hại nặng nề.

Công ty quân sự tư nhân của Nga, tập đoàn Wagner, đã được triển khai tới miền đông Ukraine và dự kiến sẽ cử hơn 1,000 lính đánh thuê, bao gồm cả các quan chức cấp cao trong tổ chức, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết trên Twitter.

Các nhân viên của nhóm Wagner được cho là đã bị rút khỏi các nhiệm vụ riêng biệt ở Syria và các khu vực khác của Phi Châu vì Ukraine được ưu tiên hơn.

4. Ukraine vừa trải qua một cuộc tấn công mạng

Đầu ngày 28 tháng Ba, Ukraine đã trải qua một cuộc tấn công mạng rất lớn nhằm vào nhà cung cấp dịch vụ viễn thông Ukrtelecom.

Cơ quan Thông tin liên lạc đặc biệt của Nhà nước Ukraine báo cáo rằng các lực lượng Nga đã tiến hành một cuộc tấn công mạng nhằm vào Ukrtelecom, công ty điện thoại số một của Ukraine.

Chủ tịch Yurii Shchyhol của công ty xác nhận rằng cuộc tấn công mạng đã được vô hiệu hóa và nói rằng các nỗ lực đang được tiến hành để khôi phục hoạt động.

Trong bối cảnh cuộc tấn công mạng, Ukretelecom không cung cấp dịch vụ cho phần lớn người dùng tư nhân và khách hàng doanh nghiệp để bảo vệ cơ sở hạ tầng mạng của mình và tiếp tục cung cấp dịch vụ cho quân đội Ukraine.

5. Tổng thống Zelenskiy cảnh báo: 'Nỗi sợ hãi luôn khiến bạn trở thành kẻ đồng lõa'

Trong bài diễn văn tối thứ Hai 28 tháng Ba, tổng thống Zelenskiy kêu gọi các quốc gia khác hãy can đảm hành động.

Người Ukraine không nên chết chỉ vì ai đó không thể tìm thấy đủ can đảm để giao nộp vũ khí cần thiết cho Ukraine.

Nỗi sợ hãi luôn khiến bạn trở thành kẻ đồng lõa.

Nếu ai đó sợ Nga, nếu họ sợ phải đưa ra những quyết định cần thiết quan trọng đối với chúng tôi, đặc biệt khi họ không dám trao máy bay, xe tăng, pháo cần thiết, đạn pháo, thì những người này phải chịu trách nhiệm về thảm họa do người Nga tạo ra

Bởi vì nếu bạn có thể cứu, bạn phải cứu.

Trong một thứ đã trở thành một dấu ấn thời chiến cho tổng thống Ukraine, ông Zelenskiy đã đưa ra một bài diễn văn quốc gia vào đêm khuya.

Ghi nhận những thành công quân sự của đất nước mình trong ngày qua, Zelenskiy cho biết các lực lượng Ukraine đã giải phóng Irpin, đang tiến công trong khu vực Kiev và đang giành lại quyền kiểm soát lãnh thổ Ukraine.

“Những kẻ chiếm đóng đang bị đánh bật khỏi Irpin.” Tuy nhiên, ông nói thêm rằng còn quá sớm để nói về an ninh ở khu vực này của chúng tôi. Cuộc giao tranh vẫn tiếp tục.

Mô tả tình hình trong và xung quanh thủ đô Kiev, Zelenskiy cho biết:

Quân đội Nga đang kiểm soát phía bắc của Kiev, họ có các tài nguyên và nhân lực. Họ đang cố gắng khôi phục lại các đơn vị bị tổn thất.

Mức độ tổn thất của họ, thậm chí ở mức 90%, không phải là lý do để họ dừng lại. Hàng trăm, hàng trăm đơn vị thiết bị của người Nga bị đốt cháy và bị bỏ rơi không thuyết phục được họ rằng chiến tranh phải dừng lại.

Vùng Chernihiv, Sumy, Kharkiv, Donbas, miền nam Ukraine - tình hình khắp nơi vẫn căng thẳng, rất khó khăn.

Thành phố Mariupol bị bao vây ở phía nam “vẫn bị phong tỏa”, tổng thống Zelenskiy xác nhận thêm rằng “Quân đội Nga không cho phép bất kỳ hành lang nhân đạo nào được tổ chức ngày hôm nay”.

Ông Zelenskiy cũng mô tả một “ngày ngoại giao rất tích cực” sau khi nói chuyện với thủ tướng Anh Boris Johnson, thủ tướng Canada Justin Trudeau, thủ tướng Đức Olaf Scholz, thủ tướng Ý Mario Draghi và tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev.

Chúng tôi cám ơn chính phủ Anh đã hứa sẽ hỗ trợ hơn nữa cho nền quốc phòng của chúng ta và tăng cường các biện pháp trừng phạt chống lại Liên bang Nga.

Canada cũng ủng hộ phản ứng cứng rắn hơn từ thế giới đối với thảm họa do quân đội Nga gây ra tại các thành phố của Ukraine.

Trong cuộc trò chuyện với Thủ tướng Đức Scholz, tôi cũng rất chú ý đến sự cần thiết phải tăng áp lực trừng phạt đối với Nga.

Ý đã đồng ý trở thành một trong những nhà bảo đảm an ninh của Ukraine trong hệ thống bảo đảm mới có liên quan mà chúng tôi đang xây dựng.

Tổng thống Zelenskiy cho biết ông sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán vào ngày mai và trong tuần sẽ phát biểu tại quốc hội của Đan Mạch, Na Uy, Hà Lan, Hy Lạp và Úc.

Ông nói: “Điều quan trọng là đây là những bài phát biểu không chỉ trước các chính trị gia, mà còn trước các xã hội. Trước hàng triệu người muốn nghe Ukraine và sẵn sàng nghe để giúp đỡ và hỗ trợ. Họ là những người cảm thấy rằng chúng ta đang đấu tranh cho tự do chung của cộng đồng nhân loại. Một cuộc đấu tranh cho tất cả mọi người trên Trái đất của chúng ta.