Giáo Hội Công Giáo Hiện Diện Tại Sikkim

I. Mấy Nét Chấm Phá Về Sikkim

Địa Lý

Bang Sikkim hiện nay do Ấn Độ bảo trợ, hình thù như ngón tay cái, có đặc điểm là một miền hoàn toàn núi non. Hầu như toàn vùng là núi dồi, có cao độ từ 280 m đến 8.585 m. Đỉnh Kanchenjunga là chỗ cao nhất. Phần nhiều đất đai không thích hợp cho nghề nông, vì sườn dốc đứng và có nhiều đá lởm chởm. Tuy nhiên một số sườn dốc núi đã được biến thành các đất nông trại, xử dụng các kỹ thuật làm nông trên nền đất cao, và được dung để trồng trọt. Nhiều dòng suối có tuyết nuôi tại Sikkim đã khoét ra những thung lũng sông ở phía Tây và Nam của đất nước. Các dòng suối này phối hợp thành sông Teesta và phân lưu Rangeet. Sông Teesta, được mô tả như “đường sống của Sikkim”, chảy xuyên bang từ Bắc xuống Nam. Khoảng một phần ba đất đai là rừng rú.

Các rặng Himãlạpsơn bao quanh biên giới Bắc, Đông, Tây Sikkim theo hình vầnh trăng khuyết lưỡi liềm. Các khu có dân cư nằm trong giải đất phía Nam ở miền thấp hơn của Himalạpsơn Bang có 28 chỏm núi, 21 chỏm có băng giá, 227 hồ có cao độ, gồm có hồ như các hồ Tsongmo, Gurudongmar và Khecheopalri, năm suối nước nóng và hơn 100 con sống suối. Tám đường núi đi thong sang sang Tây Tạng, Bhutan và Nepal

Địa Chất

Các núi đồi Sikkim chủ yếu gồm đá gneissose và nửa -schistose làm thành đất sét nâu và thường nghèo nàn và nông. Đất xốp tập trung những đống ốxít sắt, xếp loại từ trung tinh đến acít và có chất uôi khoáng và hữu cơ nghèo. Loại đất này có xu hướng giúp cho các khu rừng xanh quanh năm và rụng vào từng kỳ.

Một phần lớn lãnh thồ Sikkim được che phủ bởi đá Tiền Cam và trẻ hơn các núi đồi. Đá gồm có đá bộ lá xếp phyllites và schists và vì thế các sườn dốc theo thời tiết và dễ bị xâm thực. Điều này có them nhữ trận mưa xối xả, tạo nên xoi lở đất rộng lớn và mất nhiều chất dinh dưỡng trong đất qua viêc loc đất. Kết quả là thường có nạn lở đất, cô lập nhiều thành phố làng mạc nhỏ với các trung tâm thành phố lớn.

Suối Nước Nóng

Sikkim có nhiều suối nước nóng nổi tiếng, có giá trị y học và điều trị. Các suối nước nóng quan trọng nhất là ở Phurchachu(Reshi), Yumthang, Borang, Ralang, Taram-chu và Yumey Samdong. Tấ cả các suối nước nóng này có độ lưu huynh cao và ở gần các triền sông. Nhiệt độ trung bình của các các suối nước nóng này là 50oC

Khí Hậu

Khí Hậu trải rộng từ hạ nhiệt đới ỏ miền Nam đến thảo nguyên tundra ở miền Bắc. Hầu hết các vùng có người ở tại Sikkim, tuy nhiên có một khí hậu ôn hòa, với các nhiệt độ thỉnh thoảng vượt quá 28oC vào mùa hè và tụt suống 0oC (32 °F) vào mùa đông bang này có 4 mùa: mùa đông, hè, xuân và thu giữa tháng Sáu và tháng Chín. Nhiệt độ hằng năm trung bình cho hầu hết Sikkim là khoảng 18 °C (64 °F). Sikkim là một trong những bang tại Ấn Độ có nhiều mưa tuyết. Đường tuyết dài khoảng 6.000 m (19,600 feet).

Trong cácthàng gió mùa, bang bi lashed do mưa to l2m tăng những vụ lở đất. Nhà nước ghi nhận cho thời ký dài nhất mưa không ngừng là 11 ngày.Tại miền Bắc vì cao độ lớn, các nhiệt độ tụt xuống −40 °C vào mùa đông. Sương mù cũng ảnh hưởng nhiều phần trong bang trong mùa đông và gió mùa, làm choviệc chuyên chở rất nguy hiểm

Các Tiểu Phân Khu

Sikkim có bốn hạt, mỗi hạt được một người đươc bổ nhiệm của Chính quyền trung ương trông coi, làm người thu thuế hạt ông còn phụ trách việc cai quản các khu vực dân chính trong hạt. Quân đội Ấn Độ kiểm soát hầu khắp lãnh thổ, vì bang là một vùng biên giới nhạy cảm. Nhiều khu vực bị hạn chế và muốn thăm viếng các chỗ đó cần có giấy phép. Có tất cả 8 thành phố và 9 tiểu phân khu ở Sikkim.

Bốn hạt là Đông Sikkim, Tây Sikkim, Bắc Sikkim và Nam Sikkim. Các thủ phủ là Gangtok, Geyzing, Mangan và Namchi tương ứng. Bốn hạt này còn được chia nhỏ hơn nữa thành tiểu phân khu. "Pakyong" là một tiểu phân khu của Đông Hạt "Soreng"là tiểu phân khu của Tây Hạt. "Chungthang" là tiểu phân khu của Bắc Hạt. "Ravongla" là tiểu phân khu của Nam Hạt

Thảm thực vật và động vật

Sikkim ở trong một điểm nóng môi sinh của Hạ Himãlạpsơn, một trong ba miền môi sinh của Ấn Độ. Cá miền rừng của bang biểu thị một lớp đa dạng thực vật và động vật. Vì có nhiều bậc thềm cao độ, bang có nhiều loại cây, từ nhiệt đới cho đến ôn đới kiểu núi Alpes và thảo nguyên, và có lẽ là một trong ít miền cho thấy tính đa dạng trong một khu vực nhỏ như thế Thảm thực vật Sikkim gồm có giống cây đỗ quyên (rhododendron), một loại cây quốc gia có một loạt biểu thị từ các miền nhiệt đới đến sơn cước. Lan, cây vả, nguyệt quế, chuối, cây chai và tre trúc trong những có cao độ thấp hơn.

Sikkim có một khí hậu hạ nhiệt đới. Trong những chỗ có cao độ trên 1500 m thì có, xoài, giẻ, thích, cáng lò tổng quán sủi và mộc lan mọc um tùm vô số. Thảo mộc loại vùng Alpes gồm có cây hình cối, thông, bá hương và giống cây đễ quyên, và được tìm thấy đặc trưng từ vùng có cao độ 3500 đến 5000 m. Sikkim khoe sắc chừng 5.000 loại cây con, 515 loại lan hiếm quí, 60 loại cây báo xuân, 36 cây giống đỗ quyên, 11 các loại sồi, 23 loại tre trúc, 16 loại cây hình nón, 362 loại cỏ khô các thứ, 8 cỏ khô cây, và hơn 424 dược thảo. Loại đỗ quyên quí phái Dendrobium nobile là loại hoa chính thức của Sikkim

Thảm động vật gồm có những gấu tuyết, hươu xạ Bhoral, Tahr Himãlạpsơn, gấu nhỏ đỏ, Himalayan marmot, sơn dương, linh dương goral, hươu mặt khỉ langur, gấu đen Himã, gâu xám, mèo hoa, mèo báo, chó rừng, chó sói Tây Tạng, hog badger, binturong, meo rừng và meo chồn. Trong các giống vật thường thấy ở vùng Ales như trâu yak, nhất là những loại được nuôi để lấy sữa, thịt, và làm vật chuyên chở nặng.

Thảm hệ chim của Sikkim gồm có những chim trĩ, the trĩ có sừng đỏ thẫm, gà gô tuyết, gà trồng tuyết, chim kền kền, bồ nông long cứng cũng như chi phương hoàng, cút, choi choi, dẽ gà, chim trả, bồ câu, chim bay thời cổ, hét cao cẳng và chào mào. Có tổng cộng 550 loài chim đã được ghi nhận tại Sikkim, mà một số loại được tuyên bố là lâm nguy.

Sơ Nét Lịch Sử Sikkim

Biến cố được ghi lại sớm nhất lên quan đến quốc gia tí hon này là một vị thánh Phật giáo, Đạo Sĩ (Guru) Rinpoche đi qua đất này vào thế kỷ VII. Người ta thuật lại rằng Guru kia đã chúc lành cho miền đất này, đem Phạt giáo vào Sikkim, và nói trưóc rằng kỷ nguyên quân chủ trong nước sẽ đến trong mấy thế kỷ tới.

Đến thế kỷ XIV, theo truyền thuyết, hoàng tử Khye Bumsa, từ nhà Minyak tại Kham ở miền Đông Tây Tạng, đã được một khải thị thần linh một đêm nọ, bảo ông đi về phía Nam tìm vận mệnh giàu sang. Con cháu ông về sau phải lập nên vương gia Sikkim. Năm 1642, con cháu thế hệ thứ năm của Khuy Bumsa là Phuntsog Namgyal, được ba vị Lama đáng kính đến từ phương Bắc, Tây và Nam tới Yuksom, phong Chogyal thứ nhất làm vua Sikkim, đánh dấu nền quân chủ bắt đầu tại đó.

Phuntsog Namgyal được con là Tensung Namgyal kế vị năm 1670. Ông này di chuyển thủ đô từ Yuksom đến Rabdentse. Năm 1700, Sikkim bi người Bhutan xâm lược có người chị cùng cha khác mẹ của Chogyal giúp đỡ. Đó là người đã bị từ chối lên ngai vàng. Người Bhutan bị người Tây Tạng đẩy lui, rồi phục hồi ngai vàng cho Chogyal mười năm sau. Giữa năm 1717 và 1733, vương quốc này đứng trước nhiều cuộc tấn công của người Nepal ở phía Tây và người Bhutan ở phía Đông. Cuộc tấn công này lên đến cực điểm khi người Nepal phá hủy thủ đô Rabdentse.

Sơn Nữ Giữa Các Đại Cường Lân Bang

Năm 1791, Trung Hoa phái quân yểm trợ Sikkim, và bảo vệ Tây Tạng chống lại người Gurkhas. Sau khi Népal bị đánh bại, Sikkim trở nên một bá chủ của triều đại nhà Thanh. Theo sau Raj của người Anh đến thành nước Ấn Độ láng giềng, thì Sikkim liên minh với họ chống lại kẻ thù chung là Nepal. Người Nepal tấn công Sikkim, tràn chiếm hầu hết vùng này kể cả Terai. Điều này khiến Công Ty Đông Ấn của Anh tấn công Nepal, dẫn đến chiến tranh Gurkha năm 1814. Theo các hiệp ước ký kết giữa Sikkim và Nepal - Hòa Ước Sugauli, và Sikkim với Ấn Độ thuộc Anh - Hòa Ước Titalia, lãnh thổ đã bị người Nepal thôn tính, được trả lại cho Sikkim năm 1817. Tuy nhiên những liên lạc giữa Sikkim và những nhà cai trị Ấn Độ trở nên chua cay, khi người Anh đánh thuế miền Morang.

Người Anh Đến Thăm Nàng Sơn Nữ Bé Bỏng

Năm 1849 hai bác sĩ người Anh là Joseph Dalton Hooker và Archibald Campbell mạo hiểm đi thăm thú miền núi non Sikkim không thông báo và không được phép. Riêng ông A. Campbell thì trách nhiệm về các mối quan hệ giữa người Anh và chính quyền Sikkim. Cả hai bác sĩ đã bị chính quyền Sikkim bắt giữ, khiến Anh xúc tiến cuộc viễn chinh trừng phạt chống vuơng quốc Himãlạpsơn này. Sau cuộc viễn chinh đó, hạt Darjeeling và vùng Morang bị sát nhập vào Ấn Độ năm 1835. Cuộc xâm lăng dẫn đến việc Chogyal trở thành một vị vua bù nhìn dưới sự điều hành của nhà cai trị Anh.

Năm 1947, theo kết quả đầu phiếu, dân chúng khước từ việc Sikkim gia nhập Liên Bang Ấn Độ, và thủ tướng Jawaharlal Nehru đồng ý với qui chế bảo hộ Sikkim đặc biệt. Sikkim phải là một nước phụ thuộc Ấn Độ và ở đó Ấn Độ kiểm soát về ngoại vụ, quốc phòng, bang giao và giao thong. Một Hội Đồng quốc gia được thành lập năm 1955 đối với chính phủ hiến định của nhà Chogyal. Đồng thời xáo động đang chuẩn bị trong nước, khi Quốc Hội Sikkim yêu cầu có những cuộc bầu cử mới, có đại diện lớn hơn cho nguời Nepal.

Năm 1973, những cuộc biểu tình trước lâu đài yêu cầu chính thức thiết lập chế độ Ấn Độ bảo vệ. Nhà Chogyal chứng tỏ là không được lòng dân. Sikkim đóng kín và nhỏ bé được người ta biết, đến khi một nhà leo núi Mỹ là Caril Ridley xuất hiện tại Gangtok, và chụp lén nhiều hình ảnh và những tài liệu hợp pháp cho ra ngoài. Khi được Trung Hoa khẳng quyết, thì nhiều hành động của Ấn Độ thành điểm nổi bật được thế giới chú ý. Tuy nhiên lịch sử đã viết các chuyện về tên người đứng đầu năm 1975, khi Kazi (Thủ Tường) kêu gọi đến Nghị Viện Ấn Độ làm đại điện, và đổi qui chế Sikkim thành một tiểu bang của Ấn Độ. Vào tháng Tư, quân đội Ấn Độ di chuyển sang Sikkim, lấy thành phố Gangtok, tước vũ khí Vệ Binh Lâu Đài. Trong vòng hai ngày, toàn thế quốc gia ở trong bàn tay Ấn Độ.

Một Bang Trong Liên Bang Ấn Độ

Theo một cuộc trưng cầu dân ý được triệu tập, 97, 5% dân chúng chọn gia nhập Liên Hiệp Ấn Độ. Một ít tuần sau vào ngày 16/5/1975, Sikkim chính thức trở nên tiểu bang thứ 22 của Liên Bang Ấn Độ, và chế độ quân chủ bị bãi bỏ. Năm 2000, một biến cố khiến Trung Hoa bối rối là dòng Karmapa Urgyen Trinley Dorje thứ XVII, được Trung Hoa tuyên bố là một Lama. Ông này đột ngột trốn thoát khỏi Tạy Tạng đến Tu viện Rumtek ở Sikkim. Các viên chức Trung Hoa lúng túng, vì phản đối Ấn Độ thì có nghĩa rõ ràng là ủng hộ việc Ấn Độ cai trị Sikkim, trong lúc người Trung Hoa vẫn coi như bang độc lập kia từng bị Ấn Độ chiếm cứ. Trung Hoa cuối cùng phải nhìn nhận Sikkim là một bang thuộc Ấn Độ năm 2003. Việc này dẫn đến tình trạng làm tan băng giá các quan hệ Án Trung. Đáp lại Ấn Độ cho biết nhìn nhận Tây Tạng chính thức, là phần toàn vẹn thuộc về Trung Hoa. Theo một phần của hiến chương giữa Ấn Độ và Trung Hoa được các thủ tướng hai nước là Manmohan Singh và Wen Jiabao cùng ký kết. Trung Hoa phổ biến một bản đồ chính thức, chứng tỏ rõ ràng Sikkim là phần thuộc về Cộng Hòa Ấn Độ. Ngày 6/7/2006, lối đi giao thương Himãlạpsơn Nathula được mở để vượt biên giới, chứng cớ tình cảm được cải thiện xa hơn nữa đối với vùng này.

II. GIÁO HỘI CÔNG GIÁO HIỆN DIỆN TẠI SIKKIM

Vì thay đổi liên miên bất định tại vùng núi non này, Giáo hội đã có những nỗ lực từ lâu, nhưng tương đối muộn màng so với công cuộc truyền giáo chung tại Ấn Độ.

Phái Bộ Truyền Giáo "Sui Iuris" của Sikkim được thành lập ngày 15 tháng Hai năm 1929, tại Liên Hiệp Ấn Độ

Phái bộ truyền giáo được nâng lên thành Phủ Doãn Tông Tòa Sikkim ngày 16/6/1931 giáo phận tại Ấn Độ trông coi.

Tài liệu

  • http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/ddarj.html
  • http://www.visitmysikkim.blogspot.com/