Khi nói đến làm từ thiện chúng ta nghĩ ngay đến việc cho của cải, vật chất, tiền bạc mà ít khi nghĩ đến những nhu cầu khác. Từ thiện đúng nghĩa bao gồm cả việc cho tài năng, thời gian, lời nói và dĩ nhiên cả việc cầu nguyện. Những nhu cầu này cần cho xã hội tân tiến. Có những việc từ thiện rất dễ làm và có những việc xem ra cần can đảm và khuyến khích làm.

Việc từ thiện dễ làm chẳng hạn như khi có ai đau yếu bệnh tật chúng ta không ngại cầu cho họ hay yêu cầu họ cầu cho khi chúng ta gặp hoạn nạn. Cầu nguyện không phải chỉ là từ thiện, bác ái với tha nhân và bác ái với chính Thiên Chúa. Việc làm vừa có lợi cho mình và cho người mình cầu cho.

Việc từ thiện khó hơn khi có người yêu cầu chúng ta chấp nhận í kiến nghịch, chống lại í kiến, tư tưởng mình. Thông thường nhất và nhiều người mắc phạm đó là bác ái trong ngôn ngữ, lời nói, nhận xét phê bình hay phán đoán. Có người còn tin rằng đó là việc làm chính đáng, cần phải làm. Từ thiện, bác ái trong lời nói, việc làm có nguồn gốc từ Kinh Thánh và là dấu chỉ của người giầu lòng bác ái, vị tha là những nhân đức của Kitô hữu.

Việc từ thiện khác là cho nhau thời gian cần thiết. Một em bé than phiền ‘buồn quá, không ai chơi với con’. Điều than phiền này cho thấy em bé cô đơn, buồn giữa một gia đình có đông người nhưng ai cũng bận rộn với công việc riêng mình để mình em cô đơn. Cần cho người thân thời gian, vợ chồng, con cái, cha mẹ, anh chị em, cần dành thời gian cho nhau, để đời bớt cô đơn. Cô đơn vì thiếu yêu thương, âu yếm của người thân.

Từ thiện trong việc đổ thừa xem ra có vẻ khó khăn hơn. Đổ thừa cho người lãnh trách nhiệm để mình tránh trách nhiệm, đồng thời tránh thiệt hại. Thay vì chấp nhận bất toàn và chịu trách nhiệm, thiệt hại ta đổ cho người khác lãnh và coi đó là hành động khôn ngoan. Cần lưu í đến an vui hạnh phúc của mình đồng thời an vui, hạnh phúc của người và gia đình họ như thế mới là trưởng thành, thánh thiện. Đức Kitô dặn các tông đồ sẽ bị xua đuổi. Nếu họ chào đón anh em hãy trú ngụ tại đó; nếu họ xua đuổi hãy âm thầm, lặng lẽ ra đi, mà không chống đối.

Từ thiện và thánh thiện cần đi chung. Từ thiện mà thiếu thánh thiện sẽ được nổi tiếng, người đời ca tụng; thánh thiện mà thiếu từ thiện là sáo ngữ, giảo hoạt, lẻo mép. Từ thiện và khiêm nhường, hi sinh chung vai sát cánh để cùng đồng hành với người mình phục vụ.

Đức Kitô dặn các tông đồ đi truyền giáo mà không cần mang hành lí phụ thêm ngoài những nhu cầu cần thiết. Không hành lí, của cải họ sẽ tự do hơn trong khi truyền giáo mà không lo mất của cải, vật chất bởi không có lấy chi mà mất. Các tông đồ có nhiều giờ hơn cho việc truyền giáo và yên tâm hơn để làm việc. Tình yêu và ân sủng Chúa đủ làm hành trang cho các ông. Các ông có thể nghèo của cải, vật chất nhưng giầu Lời Chúa, bình an và ân sủng Ngài. Các ông ban phát những ơn đó và những ai đón nhận ân sủng Chúa trở thành kẻ đồng hành cùng các ông trong cuộc đời rao giảng. Nghèo vật chất; giầu tình thương, lòng mến là thành quả không hư nát của người rao giảng.

Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org

 

A.P. có bản tường trình ghi nhanh về ngày thứ tư, 8 tháng 7, chuyến tông du Mỹ Châu La Tinh của Đức Giáo Hoàng Phanxicô:

8:45 giờ sáng: Điểm dừng chân kế tiếp trong cuộc viếng thăm Nam Mỹ của Đức Giáo Hoàng là Bolivia. Ngài sẽ lên đường tới đó vào trưa hôm nay.

Trước khi rời Ecuador, ngài sẽ gặp, tại Quito, các người cao niên và cổ vũ hàng giáo sĩ địa phương. Sau đó, ngài sẽ qua Bolivia, nơi các căng thẳng giữa nhà nước và Giáo Hội về đủ mọi điều từ môi sinh qua vai trò của Giáo Hội trong xã hội đang lên cao.

Tại La Paz, Đức GH Phanxicô sẽ được sự tiếp đón tiếp của Tổng Thống Bolivia, Ông Evo Morales, một người thổ dân thuộc sắc dân Aymara, nổi tiếng về việc chống chủ nghĩa đế quốc, và việc bênh vực các chủ trương xã hội chủ nghĩa.

Cuộc dừng chân ở La Paz chỉ kéo dài 4 tiếng đồng hồ để tránh cho vị giáo hoàng 78 tuổi này khỏi sự khắc nghiệt của độ cao 4 ngàn mét. Phần thì giờ còn lại, Đức Giáo Hoàng sẽ lưu trú tại Santa Cruz.

Đức Phanxicô và Ông Morales từng gặp nhau mấy lần. Lần mới nhất là tháng Mười vừa qua, tại Vatican, lúc Tổng Thống, trước đây vốn là một người trồng coca, tham dự hội nghị thượng đỉnh các nhóm thường dân người bản địa và các người đấu tranh cho người nghèo là những nhóm được Đức Phanxicô hết lòng cổ vũ.

9:15 giờ sáng: Đức Giáo Hoàng Phanxicô xuất hiện từ trong Tòa Khâm Sứ ở Quito, Ecuador, nơi ngài nghỉ qua đêm. Hàng trăm người đứng đợi Đức Giáo Hoàng và một ca đoàn thiếu nhi đang ca hát. Nhiều người tung tán hoa hồng khi Đức Giáo Hoàng vẫy tay chào họ.

Dọc con đường Đức Giáo Hoàng sẽ đi để viếng một nhà dành cho người cao niên, hàng ngàn người đứng xếp hàng. Sau khi thăm một nhà dưỡng lão, Đức Phanxicô sẽ gặp hàng giáo sĩ địa phương rồi bay đi Bolivia cho phần kế tiếp của chuyến tông du Nam Mỹ.

9:50 giờ sáng: Đức GH Phanxicô đang thăm viếng một nhà dưỡng lão của Ecuador, do Các Nữ Tu Truyền Giáo Bác Ái điều khiển, một dòng do Mẹ Têrêxa thành lập. Hơn một chục nữ tu đón chào Đức Giáo Hoàng và tặng ngài một chiếc đai trắng với những tua xanh dương, vốn là các mầu của Dòng.

Đức Giáo Hoàng gặp gỡ các cư dân của nhà và chúc lành cho họ. Nhiều cư dân ngồi xe lăn.



Nhà ở Quito dành cho những vị cao niên không có tài nguyên tiếp tục ở lại nhà mình hoặc các thành viên gia đình không có khả năng săn sóc các vị.

10:45 giờ sáng: Được chào đón bằng những tiếng hô “Vạn tuế Đức Giáo Hoàng!”, Đức Phanxicô đã bước vào đền thánh El Quinche trong biến cố công cộng cuối cùng ở Ecuador trước khi bay qua Bolivia.

Đức Giáo Hoàng được chào đón bởi một đám đông hoan hô, vỗ tay và thực sự mưa tán hoa hồng vào giáo hoàng xa của ngài.

Đức Phanxicô được dâng tặng một bó hoa hồng, một trong các sản phẩm chủ yếu được trồng tại vùng này. Sau đó, ngài tiến lại tượng Nữ Trinh El Quinche, im lặng cầu nguyện.

Đền thánh này, cách đông Quito chừng 50 kilô mét, là nơi Đức Giáo Hoàng nói chuyện với khoảng 6,500 linh mục, nữ tu và chủng sinh.

11:55 giờ sáng: Đức GH Phanxicô gạt bỏ bài diễn văn được soạn sẵn cho buổi gặp gỡ các linh mục và chủng sinh Ecuador; ngài cho hay ngài cảm thấy không thích đọc nó. Thay vào đó, ngài ứng khẩu nói chuyện với cử tọa và lời ứng khẩu này khiến họ vui cười ngay trong đền thánh El Quinche.

Ngài thúc giục các giáo sĩ và nữ tu ở đây rằng họ không bao giờ được quên nơi họ phát xuất và đừng bao giờ cảm thấy mình không xứng đáng bất cứ điều gì.

Lưu ý ở Ecuador có nhiều ngôn ngữ khác nhau, ngài bảo: “Đừng bao giờ quên cội rễ của mình!”

12:25 giờ trưa: Tổng Thống Bolivia dự tính rút ngắn bài diễn văn ông soạn để chào mừng Đức GH Phanxicô tới La Paz chiều nay. Thành phố cao nguyên nằm ở một độ cao gần 4,000 mét so với mặt biển.

Marianela Paco Duran, Bộ Trưởng Truyền Thông của Bolivia, nói với các phóng viên hôm thứ Tư rằng Tổng Thống Morales dự tính nói 15 phút khi Đức GH Phanxicô tới La Paz. Nhưng thay vào đó, theo bà, tổng thống sẽ chỉ nói chừng 5 phút thôi.

Bà giải thích: “Dân chúng Bolivia muốn được nghe và được thấy Đức Giáo Hoàng bao nhiêu có thể mà thôi. Vì lý do này, và vì sức khỏe của Đức Giáo Hoàng, tổng thống của chúng tôi sẽ sử dụng rất ít thì giờ để nói lời chào đón”.

Cuộc dừng chân tại La Paz đã được giới hạn vào 4 tiếng đồng hồ để tránh cho vị giáo hoàng 78 tuổi khỏi ở quá lâu tại một độ cao có thể gây nôn mửa và đau đầu cho những người không quen với khí hậu này. Thời gian còn lại, Đức Giáo Hoàng sẽ ở Santa Cruz, cao khoảng 416 mét so với mặt biển.

Đức Phanxicô xem ra rất khỏe mạnh lúc xuất hiện trước công chúng lần cuối cùng ở Ecuador, nơi ngài đùa dỡn với các linh mục và nữ tu ở Quito sau khi không đọc bài diễn văn soạn sẵn.

1:20 giờ chiều: Đức Phanxicô đang trên đường tới Bolivia sau 3 ngày ở Ecuador, nơi ngài cử hành các Thánh Lễ, gặp hàng giáo sĩ và tu sĩ, cũng như các nhóm giáo dân và nói về việc cần phải bảo vệ môi trường. Bolivia, một trong các nước nghèo nhất của Nam Mỹ, là nước thứ hai trong ba nước Đức Giáo Hoàng viếng thăm kỳ này.

Trước khi lên chiếc máy bay của Hãng Boliviana de Aviacion, Đức Giáo Hoàng ôm hôn và chúc lành cho hàng chục trẻ em mặc y phục truyền thống của vùng núi Andes.

Tổng Thống Ecuador, Ông Rafael Correa, nói lời tạm biệt với Đức Phanxicô khi ngài bước lên bậc thang máy bay. Như thường lệ, Đức Phanxicô mang theo chiếc cặp nhỏ mầu đen.

Đức Giáo Hoàng sẽ tới La Paz vào lúc xế chiều.

2:15 giờ chiều: Nhóm thổ dân lớn nhất của Ecuador tỏ ý thất vọng không được hội kiến riêng với Đức GH Phanxicô, điều mà họ mong muốn trong suốt cuộc viếng thăm ba ngày của ngài. Dù 5 phút cũng không. Thay vào đó, họ đã phá cả nghi lễ để trao cho ngài một lá thư.

Hai mươi lăm đại diện của Liên Đoàn Các Sắc Dân Thổ Địa của Ecuador (CONAIE) đã tham dự cuộc gặp gỡ có giấy mời vào hôm thứ Ba, bao gồm các nhà lãnh đạo kinh danh, và các nhân vật văn hóa và thể thao. Tuy nhiên, các đại diện của họ đã không thể nào tiến gần Đức Giáo Hoàng được, nên họ đã yêu cầu một thiếu nữ trao tận tay ngài một bức thư.

Viên chức của Liên Đoàn là Severnino Sharupi nói rằng CONAIE xứng đáng được gặp vì Đức Phanxicô “đặt người nghèo và môi sinh ở tâm điểm các ngôn từ của ngài, và chúng tôi thì đại diện cho cả hai chính nghĩa”.

Đức Giáo Hoàng gọi người thổ dân là các quản lý viên tốt nhất của môi trường và là những người chịu ảnh hưởng hơn cả bởi nạn phá rừng và ô nhiễm.

CONAIE vốn không thuận hảo với Tổng Thống Rafael Correa vì ông này khuyến khích việc khoan dầu và đào mỏ trên đất cổ truyền của họ tại vùng Amazon.

3:20 giờ chiều: Người dân Bolivia sẽ phải chờ lâu hơn một chút trước khi Đức GH Phanxicô tới La Paz.

Các giới chức Giáo Hội cho biết chuyến bay chở Đức Giáo Hoàng rời Quito, Ecuador, hơi trễ hơn dự định và sẽ tới Pa Paz khoảng 45 phút trễ hơn dự tính. Đức Phanxicô dự tính sẽ đáp xuống gần thủ đô Bolivia lúc 4 giờ 15 phút chiều.

Đức TGM Edmundo Abastoflor của La Paz cũng cho hay: buổi lễ nghinh đón có thể được di chuyển vào bên trong phi trường để tránh cho vị giáo hoàng 78 tuổi khỏi cái giá buốt. Phi trường ở cao độ 4 ngàn mét so với mặt biển và nhiệt độ xuống tới 12 độ bách phân.

3:30 giờ chiều: Người Bolivia đang tụ tập để đón chào Đức GH Phanxicô tại thành phố đông đúc El Alto, và đang bị những làn gió khắc nghiệt thổi tới tấp dưới cái nắng chói chang của cao nguyên Andes.

Một số người ẩn mình dưới những tấm nhựa, người khác dùng dù. Họ đang hát các bài thánh ca dưới nhiều thể loại, một số bằng các ngôn ngữ không phải Tây Ban Nha nhưng được nhiều người nói tại Mỹ Châu La Tinh.

Phi trường quốc tế cho thủ đô La Paz của Bolivia tọa lạc tại thành phố El Alto kế cận.

Đại đa số 1.2 triệu dân của El Alto là người thổ dân Aymara giống như Tổng Thống Evo Morales. Cùng với những người nói tiếng Quichua, họ chiếm ưu thế tại các cao nguyên phía tây của Bolivia, chiếm tới 90 phần trăm dân số ở đấy.

4.00 giờ chiều: ABI, hãng tin chính thức của Bolivia, tường thuật rằng Đức GH Phanxicô sẽ nhai lá coca để chống lại thứ bệnh độ cao khi ngài tới đây tông du thủ đô Pa Paz.

Đức Phanxicô hiện chỉ còn một lá phổi hoạt động, trong khi La Paz và thành phố lân cận El Alto nơi có phi trường quốc tế cao tới 4 ngàn mét so với mặt biển. Thành phố ngài vừa rời khỏi là Quito ở Ecuador thấp hơn gần một dặm.

Dù không chắc là Đức Giáo Hoàng có nhai lá coca hay không, một phụ nữ thổ dân Ayamara trong số những người đang đứng chờ ngài tại El Alto để được thấy ngài đi qua nói rằng bà rất thích được chứng kiến việc ấy.

Ines Canqui nói rằng người thổ dân vùng núi Andes có thói quen nhai lá coca. Lời bà: “Chúng tôi biết nó đem lại sức mạnh. Bạn sẽ không thấy mệt, và, hơn nữa, nó sẽ giúp ngài không cảm thấy mấy sự thay đổi của độ cao”.

4:15 giờ chiều: Đức GH Phanxicô đã tới phi trường quốc tế gần thủ đô Bolivia để bắt đầu chặng thứ hai chuyến thăm 3 nước Nam Mỹ.

Máy bay của ngài đã đáp xuống trễ hơn dự tính khoảng một giờ, do rời Quito, thủ đô Ecuador, trễ.

Ngài dự định chỉ ở thủ đô La Paz của Bolivia 4 tiếng đồng hồ vì các lo lắng liên quan tới hậu quả của độ cao đối với sức khỏe của vị giáo hoàng 78 tuổi này.

Đêm nay, ngài sẽ bay đi Santa Cruz, một thành phố ở hạ nguyên trung phần Bolivia.

4:55 giờ chiều: Tổng thống Bolivia, Evo Morales, ôm hôn Đức Giáo Hoàng Phanxicô sau khi ngài bước khỏi chiếc máy bay của Hãng Bolivia de Aviacion tại phi trường dành cho thủ đô La Paz.

Sau đó, Ông Morales đã đeo một chiếc túi nhỏ quanh cổ Đức Phanxicô, dệt bằng lông lạc đà alpaca với các trang trí thổ dân. Đây là loại túi nhỏ thường được dùng để đựng lá coca, mà dân trong vùng núi Andes quen nhai để chống bệnh độ cao.

Các trẻ em trong trang phục cổ truyền thuộc một số trong 36 sắc dân thổ địa vây chặt lấy Đức Giáo Hoàng trong một vòng ôm tập thể và ngài nắm tay hai em để rời sân bay với ông Morales.

Đám đông tại phi trường vào khoảng 4,000 người, co cụm với nhau chống cái rét đang kéo tới khi mặt trời bắt đầu xuống ở chân trời. Hàng chục ngàn người xếp hàng trên đường của đoàn hộ tống, ngoằn ngoèo hàng tám dặm xuyên qua cao nguyên lộng gió dẫn vào thủ đô giữa những vách núi thẳng đứng.

5:30 giờ chiều: Đức GH Phanxicô ca ngợi Bolivia đã đưa ra nhiều biện pháp quan trọng để bao gồm người nghèo và người bị hắt hủi vào sinh hoạt chính trị và kinh tế, nhưng nhấn mạnh rằng Giáo Hội Công Giáo cũng có một vai trò có tính “tiên tri” để đóng trong xã hội.

Trong diễn văn đọc lúc mới tới, Đức Phanxicô nhắc nhở rằng Đạo Công Giáo đã bén “rễ sâu” vào Bolivia hàng nhiều thế kỷ qua và nói rằng Giáo Hội “vẫn đã tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của nó và lên khuôn nền văn hóa của nó”.

Tổng Thống Bolivia, Evo Morales, là một người Thổ Dân Aymara, nổi tiếng về ngôn từ chống đế quốc chủ nghĩa và khi nắm được quyền hành đã tranh đấu cho 36 nhóm thổ dân của quốc gia.

Nhưng Ông Morales chọc giận Giáo Hội địa phương bằng nhiều sáng kiến bài giáo sĩ, trong đó, có việc tuyên bố trong hiến pháp rằng quốc gia với đa số áp đảo Công Giáo là một nhà nước thế tục.

Ông cũng chọc giận nhiều nhóm thổ dân ở đồng bằng qua việc thúc đẩy việc khoan dầu và hơi đốt. Giáo Hội Công Giáo vốn giúp đem tiếng nói tới cho các nhóm thổ dân trong cuộc tranh đấu của họ.

5:45 giờ chiều: Trong diễn văn chào mừng Đức Giáo Hoàng, Tổng Thống Bolivia, Evo Morales, nói rằng Đức GH Phanxicô đang làm việc cho cùng các mục tiêu như của chính phủ ông nhằm bênh vực cho “những người thiếu thốn nhất”.

Lời Ông Morales: "Ai phản bội người nghèo là phản bội Đức GH Phanxicô”.

Tổng Thống nhắc nhở rằng nhiều lần trong quá khứ Giáo Hội Công Giáo đã đứng về phía kẻ áp chế nhân dân Bolivia, mà 2/3 có nguồn gốc thổ dân.

Nhưng ông nói rằng với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, sự việc đã ra khác và nhân dân Bolivia đang chào kính Đức Phanxicô như một người “trợ giúp vào việc giải phóng nhân dân chúng tôi”.

Tuy vậy, chính phủ Bolivia không có các dị biệt với Giáo Hội. Trong mấy tuần gần đây, nhiều viên chức cao cấp đã vướng vào một cuộc đấu tranh bằng mồm với một linh mục Tây Ban Nha; vị linh mục này đòi chính phủ Morales phải dành nhiều ngân quĩ hơn nữa cho sức khỏe công cộng.

6:10 giờ tối: Đức GH Phanxicô dừng giáo hàng xa ít phút trên đường tới dinh tổng thống tại La Paz, Bolivia, gần nơi thi thể của một linh mục cùng Dòng Tên với ngài bị liệng năm 1980 sau khi độc tài quân phiệt hạ sát ngài.

Vị linh mục này, tên Luis Espinal, là một người lớn tiếng bảo vệ người nghèo, giống Đức Phanxicô. Ngài cũng không chính thống chút nào. Là một nhà truyền thông lành nghề, ngài sử dụng phim ảnh và báo chí làm phương tiện. Thi thể ngài được tìm thấy với 12 lỗ đạn.



Đức Giáo Hoàng ra khỏi xe ở bên đường, đặt vòng hoa rồi hướng dẫn đám đông giữ im lặng giây lát sau đó cầu nguyện.

Đức Phanxicô nguyên văn nói rằng Cha Espinal là “anh em chúng ta, nạn nhân của những nhóm quyền lợi không muốn ngài đấu tranh cho tự do của Bolivia”.

Đây là lần thứ hai trong mấy tháng nay, Đức Phanxicô thừa nhận một linh mục bị phe cực tả Mỹ Châu La Tinh sát hại trong một thời kỳ trong đó Hoa Kỳ chống lưng cho các chế độ độc tài. Tháng năm vừa qua, Đức TGM Oscar Romero của El Salvador đã được phong chân phúc 25 năm sau khi bị hạ sát.

7:25 giờ tối: Tổng Thống Evo Morales trao tặng Đức GH Phanxicô một số tặng phẩm nặc mùi chính trị trong buổi lễ trao đổi tặng phẩm truyền thống giữa các nguyên thủ quốc gia.

Chính trong số tặng phẩm này là tượng chịu nạn khắc vào cây liềm búa bằng gỗ, vốn là biểu tượng Cộng Sản chỉ sự đoàn kết giữa công nhân và nông dân. Hình ảnh này cũng xuất hiện trên một huy chương được Ông Morales dâng tặng Đức Giáo Hoàng và được ngài đeo vào cổ.

Một tặng phẩm khác cũng nặc mùi chính trị: một bản “Hải Thư” (Book of the Sea) nói về vụ Bolivia mất đường ra biển trong Chiến Tranh Thái Bình Dương với Chile năm 1879-1883. Năm 2013, Bolivia cố gắng tái thương thuyết để có đường ra Thái Bình Dương tại Tòa Án Công Lý Quốc Tế, trong khi Chile thì biện luận rằng tòa này không có thẩm quyền vì biên giới Bolivia đã được xác định bởi một hiệp ước năm 1904. Tòa án sẽ phải phán quyết vào cuối năm, nếu nó có năng quyền quyết định vụ việc.

Về phần mình, Đức Phanxicô tặng Ông Morales một tranh ghép ảnh Đức Mẹ và một bản thông điệp mới đây của ngài về môi trường.

9:45 giờ đêm: Đức GH Phanxicô đã đáp xuống Santa Cruz, Bolivia, và đang trực chỉ tòa Hồng Y để nghỉ đêm.

Trưa nay, ngài đã kết thúc chuyến thăm Ecuador rồi sau đó ở thủ đô La Paz của Bolivia 4 tiếng đồng hồ. Các viên chức Vatican cho rằng điều này tốt cho ngài vì độ cao của La Paz.

Đức Phanxicô sẽ ngụ ở Santa Cruz trong suốt thời gian còn lại ở Bolivia. Vì thành phố này ở dưới hạ nguyên trung phần Bolivia.

Chương trình ngày thứ Năm của ngài sẽ bao gồm một Thánh Lễ ngoài trời vào buổi sáng rồi một bài diễn văn với các linh mục và chủng sinh vào buổi chiều. Ngài sẽ kết thúc ngày này với việc tham dự Cuộc Gặp Gỡ Thế Giới Thứ Hai Các Phong Trào Bình Dân, cùng với Tổng Thống Evo Morales.

 

SANTA CRUZ. Hằng triệu tín hữu đã tham dự thánh lễ đầu tiên ĐTC Phanxicô cử hành tại thành phố Santa Cruz, thủ đô kinh tế của Bolivia, sáng ngày 9-7-2015.

ĐTC đã rời tòa nhà ĐHY Terrazas Sandoval, nguyên TGM Santa Cruz từ lúc quá 9 giờ sáng. Ngài đi xe díp mày trắng có mái kiếng che tiến qua các đại lộ rộng rãi dài 1 cây số dười dẫn đến quảng trường Chúa Kitô Cứu Thế để cử hành thánh lễ cho các tín hữu tụ tập tại đây. Ngoài những người da trắng còn có đông đảo các tín hữu thuộc 36 bộ tộc thổ dân tại Bolivia, nhiều người mặc y phục truyền thống.

Nhiều màn hình khổng lồ đã được bố trí dọc theo đại lộ để những người ở xa lễ đài cũng có thể tham dự thánh lễ ĐTC cử hành bắt đầu lúc 10 giờ sáng.

Thánh lễ này cũng là lễ khai mạc Đại Hội Thánh Thể toàn quốc kỳ 5 của Bolivia và sẽ được tiếp nối tại thành phố Tarija. Ngoài tiếng Tây Ban Nha, còn có những phần của thánh lễ, kinh nguyện, bài đọc bằng các tiếng thổ dân như Guaranì, Quechua và Aimara.

Đồng tế với ĐTC có khoảng 50 GM Bolivia và các GM khách, và hàng trăm Linh Mục trong phẩm mục màu trắng. Phần thánh ca do một ca đoàn hùng hậu 500 ca viên đồng phục màu đen và vàng đảm trách.

Bài giảng của ĐTC

Trong bài giảng, ĐTC đi từ sự kiện các môn đệ đứng trước tình trạng 4 ngàn người nghe Chúa Giêsu giảng và không có gì để ăn. Các môn đệ xin Chúa giải tán họ vì không thể kiếm đủ lương thực cho đám đông ấy. Từ đó ngài nêu bật trách nhiệm của mọi người góp phần làm việc để không ai bị loại trừ trong xã hội. ĐTC nói:

”Đứng trước bao nhiêu tình trạng đói khổ trên thế giới, có thể chúng ta nói: không thể nào đương đầu với những tình trạng như vậy, và thế là tuyệt vọng bắt đầu xâm chiếm tâm hồn chúng ta.

”Đường hướng người ta chủ trương áp đặt trong thế giới ngày nay thật dễ chiếm chỗ trong một con tim tuyệt vọng. Đường hướng đó tìm cách biến đổi mọi sự thành đối tượng trao đổi, tiêu thụ, tất cả đều có thể thương lượng được. Đường hướng ấy chủ trương chỉ dành chỗ cho một thiểu số, và gạt bỏ tất cả những người ”không sản xuất”, không được coi là thích hợp và xứng đáng, vì họ có vẻ là không có lợi gì. Một lần nữa Chúa Giêsu nói với chúng ta rằng: ”Không cần phải bảo họ ra đi, chính các con hãy cho họ ăn!”

”Đó là một lời mời gọi ngày nay vẫn còn vang vọng mạnh mẽ đối với chúng ta: ”Không cần một ai phải ra đi; hãy chấm dứt tình trạng bị gạt bỏ, chính các con hãy cho họ ăn”. Chúa Giêsu tiếp tục nói với chúng ta điều ấy tại quảng trường này. Đúng vậy! Hãy chấm dứt tình trạng gạt bỏ người, chính các con hãy cho họ ăn. Quan niệm của Chúa Giêsu không chấp nhận sự gạt bỏ những người yếu nhất, những người đang túng thiếu hơn cả. Khi chấp nhận sự thách đố ấy, thì chính Chúa nêu gương và chỉ đường cho chúng ta. Chỉ dẫn của Chúa được tóm gọm trong 3 câu: Ngài cầm lấy một chút bánh và vài con cá, chúc tụng, phân chia và giao cho các môn đệ phân phát cho người khác. Đó chính là con đường phép lạ. Chắc chắn đây không phải là ma thuật hay là tôn thờ thần tượng. Qua 3 hành động ấy, Chúa Giêsu biến đổi được chủ trương gạt bỏ thành một đường hướng hiệp thông, cộng đồng. Tôi muốn nhấn mạnh vắt tắt 3 hành động ấy.

- Người cầm lấy. Điểm khởi hành là: Chúa rất nghiêm túc coi trọng sinh mạng những người của Ngài. Ngài nhìn tận mắt và qua đó ngài hiểu cuộc sống, tâm tình của họ. Ngài thấy trong cái nhìn ấy điều đang đập và điều ngưng đập trong ký ức và con tim của dân Ngài. Ngài cứu xét và đề cao giá trị của điều ấy. Ngài đề cao giá trị của tất cả những gì tốt mà họ có thể cống hiến, tất cả những gì tốt đẹp trên đó có thể xây dựng được. Nhưng Chúa không nói về những đồ vật hoặc tài nguyên văn hóa hay ý tưởng, nhưng là những con người. Sự phong phú đích thực của một xã hội được đo lường trong cuộc sống của dân chúng, được đo lường nơi những người già có khả năng thông truyền sự khôn ngoan và ký ức của dân tộc cho những người bé nhỏ nhất. Chúa Giêsu không lơ là, không coi nhẹ phẩm giá của một ai, không viện cớ là họ không có gì để cho hoặc để chia sẻ.

- Hành động thứ hai là chúc tụng. Chúa cầm lấy và chúc tụng Cha ở trên trời. Ngài biết rằng những món quà đó là một hồng ân của Thiên Chúa, vì thế Ngài không đối xử với những vật ấy như bất kỳ vật nào, vì tất cả sự sống ấy là thành qủa của tình yêu thương xót. Chúa nhìn nhận điều ấy. Ngài đi xa hơn cái vẻ bề ngoài và trong cử chỉ chúc tụng, ngợi khen, Ngài xin Chúa Cha ban hồng ân Thánh Linh. Chúc phúc hay làm phép bao gồm 2 cái nhìn ấy, một đàng là cảm tạ và đàng khác là có thể biến đổi. Có nghĩa là nhìn nhận rằng sự sống luôn luôn là một hồng ân, một món quà khi đặt trong tay Chúa thì đạt được một sức mạnh tăng thêm nhiều. Chúa Cha của chúng ta không tước bỏ điều gì, Ngài làm tăng thêm nhiều.

- Sau cùng là trao ban. Trong Chúa Giêsu không có sự cầm lấy mà đồng thời không có một sự chúc lành, và không có một sự chúc lành mà không có trao ban. Chúc lành luôn luôn là một sứ mạng, có một mục tiêu, chia sẻ, cùng phân chia điều mình đã nhận lãnh, vì chỉ qua sự trao ban, chia sẻ, chúng ta mới tìm được nguồn mạch vui mừng, chúng ta mới cảm nghiệm được ơn cứu độ.

Từ những giải thích trên đây, ĐTC đề cập đến Đại hội Thánh Thể toàn quốc kỳ 5 của Giáo Hội tại Bolivia, được khai mạc hôm nay nhưng sẽ tiến hành tại Tarija. Ngài nói:

”Đó là Bí tích hiệp thông, làm cho chúng ta thoát khỏi cá nhân chủ nghĩa để cùng nhau sống ơn gọi theo Chúa, và làm cho chúng ta xác tín rằng điều chúng ta sở hữu và chính con người của chúng ta, nếu được đón nhận, chúc phúc và dâng hiến, thì nhờ quyền năng của Thiên Chúa, do quyền năng tình thương của Chúa, có thể trở thành bánh cho tha nhân.

Giáo Hội là một cộng đoàn tưởng niệm. Vì thế, trung thành với mệnh lệnh của Chúa, được lập lại mỗi lần ”Các con hãy làm việc này để nhớ đến Thầy” (Lc 22,19). Giáo Hội hiện tại hóa từ đời nay sang đời kia, nơi mọi góc trên trái đất, mầu nhiệm Bánh Sự Sống. Giáo Hội làm cho mầu nhiệm ấy hiện diện và trao tặng chúng ta. Chúa Giêsu muốn chúng ta tham gia vào sự sống của Ngài và qua chúng ta, sự sống ấy hóa ra nhiều trong xã hội chúng ta. Chúng ta không phải là những người cô lập, phân cách, nhưng là một dân tộc có ký ức được hiện tại hóa và luôn được dâng hiến”.

Một cuộc sống tưởng niệm cần những người khác, cần những quan hệ, cần gặp gỡ, cần tình liên đới thực sự, có khả năng đi vào con đường đón nhận, chúc phúc và dâng hiến, theo đường hướng của tình yêu.

Cuối thánh lễ, sau lời cám ơn của Đức Cha Sergio Gualberti Calandrina, TGM sở tại, ĐTC đã trao Thánh Giá truyền giáo cho một số thừa sai.

 

Trong các sinh hoạt ngày thứ ba viếng thăm Ecuador còn có hai cuộc gặp gỡ khác vào ban chiều: đó là cuộc gặp gỡ giới sinh viên học sinh tại Đại học Công Giáo Ecuador và với các đại diện giới dân sự.

Sau khi dùng bữa trưa và nghỉ ngơi tại Tòa Sứ Thần Tòa Thánh lúc sau 16 giờ ĐTC đã đi xe papamobil tới Đại học giáo hoàng Công Giáo Ecuador cách đó 3 cây số. Hai bên đường đã có rất đông tín hữu chào đón ĐTC.

Đại học giáo hoàng Công Giáo Ecuador được thành lập năm 1946 thuộc tổng giáo phận Quito do các cha Dòng Tên điều khiển. Đại học gồm 14 học viện và phân khoa gồm Kiến trúc, Quản trị, Sư phạm, Khoa học, Triết học, Thần học, Khoa học nhân văn, Truyền thông, Văn chương, Kinh tế, Y tá, Kỹ sư, Luật, Y khoa, Sinh học, Trợ giúp xã hội. Có tất cả 30.000 sinh viên.

Vào thời thực dân Giáo Hội đã thành lập Đại học San Fulgencio do các cha dòng Agostino điều khiển; đại học thánh Gregorio do các cha dòng Tên điều khiển cho tới khi các vị bị trục xuất; và đại học San Tomas do các cha dòng Đa Minh điều khiển.

ĐTC đã được viện trưởng César Fabián Carrasco Castro tiếp đón trong khuôn viên đại học có chỗ cho 5.000 người. Sau lời chào của ĐC Alfredo José Espinoza Mateus, GM Loja và là chủ tịch Ủy ban giáo dục và văn hóa của HĐGM Ecuador, các sinh viên học sinh đã tặng qùa cho ĐTC. Tiếp đến mọi người đã nghe chứng từ của một nữ sinh viên, một giáo sư và viện trưởng đại học.

Ngỏ lời trong dịp này ĐTC đã quảng diễn ý nghĩa của dụ ngôn người gieo giống và lệnh Thiên Chúa truyền cho con người phải vun trồng và giữ gìn thụ tạo. ĐTC nói:

Thiên Chúa không chỉ ban cho con người sự sống, nhưng cũng ban cho con người trái đất, thụ tạo. Ngài không chỉ ban cho con người một người bạn đường và các khả thể vô tận. Nhưng Ngài cũng đưa ra một lời mời gọi, và trao ban cho con người một sứ mệnh nữa. Ngài mời gọi họ tham dự vào công trình tạo dựng của Ngài và nói: hãy vun trồng! Ta ban cho con các hạt giống, trái đất, nước, mặt trời, Ta ban cho con đôi bàn tay và tay của anh em con. Nó cũng là của con. Nó là một món quà, một ơn, một sự cống hiến. Nó không phải là cái gì được chiếm hữu, được mua. Nó đi trước chúng ta và sẽ tiếp nối chúng ta… Thụ tạo là một ơn phải được chia sẻ. Nó là không gian Thiên Chúa ban cho chúng ta để xây dựng với chúng ta, để xây dựng một “chúng ta”. Thế giới, lịch sử, thời gian là nơi chúng ta đi xây dựng chúng ta với Thiên Chúa, với người khác và với trái đất. Cuộc sống của chúng ta luôn dấu ẩn lời mời gọi này, một lời mời gọi ít nhiều ý thức nhưng tồn tại luôn mãi. Tuy nhiên, chúng ta ghi nhận một điểm đặc biệt. Trong trình thuật của sách Sáng Thế, cùng với từ “vun trồng” Thiên Chúa nói ngay một lời khác “giữ gìn”, chăm sóc. Từ này được hiểu nhờ từ kia. Một bàn tay giơ ra cho một bàn tay khác. Ai không vun trồng thì không chăm sóc, ai không chăm sóc thì không vun trồng. Chúng ta không chỉ được mời gọi là phần của công trình sáng tạo bằng cách vun trồng nó, làm cho nó lớn lên, phát triển nó, nhưng chúng ta cũng được mời gọi chăm sóc, che chở, giữ gìn nó nữa. Ngày nay lời mời gọi này càng mạnh mẽ hơn nữa. Không phải chỉ như là một lời nhắn nhủ, nhưng như là một đòi buộc nảy sinh từ “sự dữ mà chúng ta đã gây ra, vì việc sử dụng vô trách nhiệm và lạm dùng các tài nguyên Thiên Chúa đã đặt để trong trái đất. Chúng ta lớn lên và nghĩ rằng chúng ta là chủ và là kẻ thống trị, được phép cướp bóc nó, vì thế giữa các người nghèo bị bỏ rơi và đối xử tàn tệ nhất có trái đất của chúng ta bị áp bức và tàn phá” (Laudato sì, 2).

Tiếp tục bài huấn dụ ĐTC nói: Có một tương quan giữa cuộc sống của chúng ta và cuộc sống của mẹ đất, giữa sự hiện hữu của chúng ta và ơn Thiên Chúa đã ban cho chúng ta. “Môi sinh nhân bản và môi sinh thiên nhiên cùng nhau trở nên đồi tệ, và chúng ta không thể đương đầu với sự suy đồi môi sinh một cách thích hợp, nếu không chú ý tới các lý do có tương quan với sự suy đồi nhân bản và xã hội” (ibid., 48). Nhưng chúng cũng nâng đỡ nhau và có thể thay đổi hình dạng. Đó là một tuơng quan giữ gìn một khả thể của sự rộng mở, thay đổi, của sự sống cũng như của tàn phá và chết chóc.

Có một điều chắc chắn: đó là chúng ta không thể tiếp tục quay lưng lại với thực tại của mình, với các anh em mình, với mẹ đất. Chúng ta không được phép không biết điều đang xảy ra chung quanh chúng ta, làm như thể là các tình trạng xác định không hiện hữu hay không liên quan gì tói thực tại của chúng ta. Một lần nữa câu Thiên Chúa hỏi lại vang lên: “Em ngươi đâu?”. Tôi tự hỏi không biết câu trả lời của chúng ta có tiếp tục là “Tôi có phải là người canh giữ em tôi đâu?” (St 4,9).

Trong bối cảnh đại học này, sẽ rất đẹp nếu chúng ta tự vấn liên quan tới nền giáo dục của chúng ta trước trái đất đang kêu lên tới trời. Các trường học của chúng ta là một vườn ương cây, một khả thể, là đất phì nhiêu mà chúng ta phải chăm sóc, kích thích, và che chở. Đất phì nhiều khát sự sống.

Cùng anh chị em là các giáo sư tôi tự hỏi: Anh chị em có thức tỉnh trên các sinh viên học sinh bằng cách trợ giúp họ phát triển một óc phê bình, một tinh thần tự do có khả năng chăm sóc thế giới ngày nay hay không? Một tinh thần có khả năng tìm ra các câu trả lời mới cho nhiều thách đố mà xã hội ngày nay đưa ra hay không? Anh chị em có khả năng khích lệ họ đừng không biết tới thực tại bao quanh họ hay không? Làm thế nào để bước vào trong các chương trình khác nhau của đại học hay trong các lãnh vực khác nhau của công việc giáo dục cuộc sống chung quanh chúng ta với các đòi hỏi, các vấn nạn và các cật vấn của nó? Chúng ta làm nảy sinh ra và đồng hành với cuộc thảo luận xây dựng này việc đối thoại sinh tử cho một thế giới nhân bản hơn như thế nào?

Tiếp đến ĐTC khẳng định như sau:

Có một suy tư lôi cuốn tất cả chúng ta: các gia đình, học đường và nhà giáo, đó là làm thế nào để người trẻ đừng đồng hóa bằng biếu đại học với địa vị cao hơn, với tiền bạc và uy tín xã hội. Chúng ta làm thế nào để giúp họ nhận diện việc chuẩn bị này như dấu chỉ của một trách nhiệm lớn hơn đối với các vấn đề ngày nay, tôn trọng và săn sóc người nghèo, tôn trọng việc cứu vãn môi sinh. Và với các các bạn trẻ thân mến, là hiện tại và tương lại của Ecuador, là hạt giống biến đổi của xã hội này, tôi muốn tự hỏi: các bạn có biết thời gian học hành các bạn có không phải chỉ là một quyền lợi mà cũng là một đặc ân không? Biết bao nhiêu bạn bè, quen và không quen, muốn có một chỗ trong nơi này, mà vì các hoàn cảnh khác nhau đã không có được? Việc học hành của chúng ta giúp liên đới với họ trong mức độ nào?

Các cộng đoàn giáo dục có một vai trò sinh động, nòng cốt trong việc xây dựng xã hội và nền văn hóa. Phân tích, miêu tả thực tại thôi không đủ, cần phải trao ban sự sống cho các môi trường, nơi chốn nghiên cứu đích thật, cho các thảo luận làm nảy sinh ra các giải pháp cho các vấn đề hiện hữu đặc biệt ngày nay.

Trước sự toàn cầu hóa của mô thức kỹ thuật hướng tới chỗ tin rằng mỗi chiếm hữu quyền lực là tiến bộ, gia tăng an ninh, hữu ích, hạnh phúc, sức sống, gia trị tràn đầy, làm như thể thực tại, thiện ích và sự thật phát sinh một cách tự phát từ chính quyền lực của kỹ thuật và kinh tế” (Laudato si’, 105), chúng ta được hỏi một cách cấp thiết mau chóng suy tư, tìm tòi, thảo luận về tình trạng của chúng ta hiện nay. Chúng ta muốn và yêu sách cho con cháu chúng ta loại văn hóa nào đây? Trái đất này mà chúng ta đã nhận như gia tài, như một ơn, một món quà, chúng ta muốn để lại nó như thế nào? Chúng ta muốn in các chỉ dẫn nào trên cuộc sống? “Chúng ta đi qua trái đất này với mục đích nào? Chúng ta đến trên trái đất này với mục tiêu nào? Chúng ta làm việc và chiến đấu cho mục đích nào? (ibid., 160). Các sáng kiến cá nhân luôn luôn tốt và nền tảng, nhưng chúng ta phải nhìn thực tại một cách tổng quát, có trật tự và không rời rạc, đưa ra các vấn nạn bao gồm tất cả mọi người. Như là đại học, như là các cơ cấu, các giáo sư và sinh viên cuộc sống thách đố các bạn trả lời cho câu hỏi này: tại sao chúng ta cần trái đất này? Người anh em con ở đâu? Ước chi Chúa Thánh Thần linh hứng và đồng hành với các bạn và ban cho chúng ta sức mạnh và ánh sáng cần thiết để chu toàn sứ mạng giáo dục này.

Sau khi từ giã giới trí thức lúc 6 giờ chiều ĐTC đã đi xe đến nhà thờ thánh Phanxicô cách đó 4 cây số để gặp gỡ các đại diện giới dân sự trong lãnh vực văn hóa, kinh tế, doanh thương kỹ nghệ và nông nghiệp, cũng như các tổ chức thiện nguyện và đại diện của các thổ dân Amazzonia.

Nhà thờ thánh Phanxicô là nhà thờ cổ kính nhất trong toàn Châu Mỹ Latinh, được khởi công xây năm 1536, ba năm sau ngày thành lập thủ đô Quito, và hoàn thành năm 1680. Toàn bộ kiến trúc nghệ thuật rất phong phú vì cũng chứa đựng 3.500 tác phẩm nghệ thuật thuộc trường phái Quito và một thư viện vào bậc nhất của các cha Phanxicô.

Sau lời chào của ĐC Luis Cabrera Herrera, TGM Cuenca, Chủ tịch Ủy ban giáo dân của HĐGM Ecuador, đã có phần chia sẻ chứng từ của ba giáo dân: ông Francisco Jarrin, đại diện Hiệp hội các doanh thương kitô, bà Lidia Marlene Arcos Miranda, doanh thương tỉnh Ambato, và bà Imelda Caicedo Vega, giáo lý viên 85 tuổi, dậy giáo lý cho dân quê tỉnh Los Rios từ 60 năm qua. Họ đã nói lên các ưu tư, các khó khăn và thách đố của cuộc sống đức tin trong môi trường xã hội ngày nay. Dàn nhạc Sunamune gồm các người trẻ tàn tật và bị bệnh khờ cũng đã trình tấu chào mừng ĐTC.

Trong bài huấn dụ ĐTC đã khích lệ mọi người dấn thân xây dựng một xã hội bao gồm sự hiện diện và tham gia của mọi thành phần xã hội, chiến thắng ích kỷ và nền văn hóa gạt bỏ. Xã hội hãy học nơi gia đình để không ai bị loại bỏ ra ngoài. Trong gia đình con người nhận được các giá trị nền tảng của tình yêu thương, tình huynh đệ và sự tôn trọng lẫn nhau, được diễn tả ra bằng các giá trị xã hội nòng cốt là sự nhưng không, tình liên đới và sự phụ đới.

Trong tương quan xã hội, hay trong lãnh vực chính trị, nhiều khi người ta dựa trên sự đối đầu, trên việc gạt bỏ. Nhưng xã hội phải là một gia đình, gồm cha mẹ, con cái, anh chị em, trong đó khi gặp khó khăn, người ta tương trợ nhau, trong đó nỗi đau đớn của một người là nỗi đau của tất cả. Trong gia đình tất cả mọi người đều góp phần vào chương trình chung, tất cả đều làm việc cho lọi ích chung, nhưng không hủy bỏ cá nhân. Trái lại, họ nâng đỡ và thăng tiến cá nhân. Và ĐTC cầu mong người ta có thể nhìn đối thủ chính trị, và người hàng xóm với đôi mắt mà chúng ta nhìn người thân của mình trong gia đình.

Tiếp tục bài huấn dụ ĐTC đưa ra câu hỏi: Chúng ta có yêu thương quê hương đất nước, cộng đoàn mà chúng ta đang tìm xây dựng không? Nếu yêu thương thật, thì phải yêu thương bằng việc làm nhiều hơn là bằng lời nói. Trong lãnh vực xã hội sự nhưng không không phải là một bổ túc, nhưng là một đòi buộc cần thiết của công lý. Cái mà chúng ta là và có đã được ban cho chúng ta để phục vụ tha nhân. Nhiệm vụ của chúng ta là làm cho nó sinh hoa trái trong các công việc lành.

Các tài nguyên được chỉ định cho tất cả mọi người, vì thế khi một người chiếm làm của riêng, là việc hợp pháp, thì một quyền sai áp luôn luôn đè nặng trên chúng. Hướng tới các anh chị em thổ dân đến từ vùng Amazzonia ĐTC nêu bật rằng việc khai thác các tài nguyên thiên nhiên dư đật tại Ecuador không được tìm lợi nhuận tức khắc. Là người giữ gìn sự phong phú mà chúng ta đã lãnh nhận phải khiến cho chúng ta dấn thân với toàn hội và với các thế hệ tương lai. Có những nơi cần phải được săn sóc đặc biệt vì tầm quan trọng khổng lồ của chúng đối với hệ thống sinh thái thế giới. Liên quan tới tình liên đới ĐTC khẳng định như sau:

Từ tình liên đới sống trong gia đình nảy sinh tình liên đới trong xã hội. Nó không hệ tại việc cho những người cần được giúp đỡ, nhưng là có trách nhiệm đối với nhau. Nếu chúng ta trông thấy nơi tha nhân một người anh em, thì không ai có thể bị loại bỏ, bị tách rời.

Các điều khoản và luật lệ cũng như các dự án của cộng đoàn dân sự phải tìm kiếm sự bao gồm, để tạo thuận tiện cho các không gian đối thoại, gặp gỡ, và như thế để lui vào ký ức đau đớn bất cứ loại đàn áp, kiểm soát vô giới hạn và lấy mất đi sự tự do nào. Hy vọng một tương lai tốt đẹp hơn đòi hỏi cống hiến các khả thể thực thụ cho các công dân, nhất là cho giới trẻ, bằng cách tạo ra công ăn việc làm. Tới đây ĐTC đã ứng khẩu và mạnh mẽ tố cáo nền văn hóa gạt bỏ gây thương tích cho người trẻ và người già với các hậu quả kinh khủng dẫn đưa tới các vụ tự tử. Tình trạng này thuận lợi cho các kẻ phục vụ sự ích kỷ, thần tiền bạc ở trung tâm của một hệ thống đè bẹp tất cả chúng ta.

Sau cùng ĐTC đã đề cập tới sự phụ đới và nói : Khi nhận biết những gì là hay đẹp nơi người khác, cả với các hạn hẹp của họ, chúng ta thấy sự phong phú định tính sự khác biệt và giá trị của việc bổ túc. Các con người, các nhóm có quyền thành toàn lộ trình của mình, cả khi điều này có đưa tới các sai lầm đi nữa. Đối thoại là điều cần thiết để đạt sự thật, không thể bị áp đặt, nhưng được tìm kiếm với lòng chân thành và óc phê bình. Trong việc tôn trọng sự tự do, xã hội dân sự được mời gọi thăng tiến mọi người và mọi tác nhân xã hội để họ nhận lãnh vai trò của họ và góp phần chuyên môn vào công ích. Trong một nền dân chủ được tham gia mọi lực lượng xã hội phải là tác nhân. Cả Giáo Hội cũng muốn cộng tác vào việc tìm kiếm công ích, với các hoạt động xã hội, giáo dục của mình bằng cách thăng tiến các gia trị luân lý đạo đức và tinh thần, vì Giáo Hội là dấu chỉ ngôn sứ đem lại ánh sáng và niềm hy vọng cho tất cả mọi người, đặc biệt là cho những người cần được trợ giúp nhất. Và ĐTC kết luận : Có nhiều người hỏi tại sao tôi hay nói tới các người cần được trợ giúp, những người bị gạt bỏ, bị loại ra bên lề xã hội nhiều như thế. Một cách đơn sơ bởi vì thực tại này và câu trả lời cho thực tại này là trọng tâm của Tin Mừng.

Sau khi từ giã các đại diện thế giới dân sự, ĐTC đã đi xe đến thăm nhà thờ của dòng Tên cách đó một cây số. Nhóm tu sĩ dòng Tên đầu tiên đến Quito năm 1586. Năm 1602 cha Nicolas Duran Mastrilli, giám đốc tiên khởi của Trường dòng Tên đến Quito mang theo sơ đồ nhà thờ. Nhà thờ này được xây bởi kiến trúc sư Domenico Zampilli cũng là kiến trúc sư đã xây nhà thờ Chúa Giêsu của dòng Tên ở Roma. Tiếp đến có hai kiến trúc sư khác tới tiếp tục việc xây cất, và nhà thờ đã hoàn thành năm 1765. Tháp chuông bị sập trong trận động đất năm 1859, đuợc xây lại nhưng lại bị sập trong trận động đất năm 1868 và không bao giờ được tái thiết. Nhà thờ bị hư hại trong trận động đất năm 1987 và việc trùng tu hoàn tất năm 2005.

Trong nhà thờ này có tượng Đức Mẹ Sầu Bi với trái tim bị 7 lưỡi gươm đâm thâu. Vào năm 1906 Ecuador tuyên bố tính cách đời của nhà nước, cấm các biến cố tôn giáo và tịch thu các tài sản của Giáo Hội. Ngày 20 tháng 4 cùng năm xảy ra phép lạ Đức Mẹ Sầu Bi. 35 sinh viên dòng Tên đã trông thấy mắt Đức Mẹ chuyển động trong nhà cơm trường San Gabriel. Phép lạ được thừa nhận ngày 31 tháng 5 năm 1907. Và kể từ đó trường San Gabriel trở thành trung tâm thánh mẫu. Hằng năm tượng Đức Mẹ được rước trong toàn nước.

Sau khi viếng thăm nhà thờ ĐTC đã về Toà Sứ Thần Tòa Thánh để dùng bữa tối và nghỉ đêm kết thúc ngày thứ 3 viếng thăm Ecuador.

Ngày thứ tư mùng 8 tháng 7 ĐTC đã chỉ có hai sinh hoạt : thăm viện dưỡng lão do các nữ tu Thừa Sai Bác Ái trông coi, và gặp gỡ hàng giáo sĩ tu sĩ chủng sinh tại đền thánh Đức Bà El Quinche. Trung tâm Đức Bà El Quinche đưọc xây năm 1928 và được tuyên bố là trung tâm thánh mẫu quốc gia năm 1985. Tượng Đức Bà el Quinche bằng gỗ trắc bá cao 60 cm, do ông Don Diego de Robles thuộc trường phái Quito tạc năm 1586, theo lời xin của các thổ dân Lumbici. Vì các thổ dân không có tiền trả công, nên nhà điêu khắc nhường tượng lại cho các thổ dân Oyacachi muốn có bức tượng này vì giống hình Đức Mẹ đã nhiều lần hiện ra với họ.

Sau khi dâng thánh lễ riêng lúc 7 giờ rưỡi và điểm tâm, ĐTC đã từ giã Tòa Sứ Thần Tòa Thánh đi xe đến nhà dưỡng lão tại Tumbaco là một vùng phụ cận cách xa Quito 21 cây số.

Ngài đã được nữ tu bề trên và 10 nữ tu tiếp đón. ĐTC đã gặp các cụ già trong sân nhà dưỡng lão, bắt tay và hỏi chuyện từng người.

Sau khi từ biệt các cụ lúc 10 giờ ĐTC đi xe đến đền thánh Đức Bà El Quinche cách đó 27 cây số. Đã có hàng chục ngàn người quy tụ về đây để chào đón ngài. Khi xe vào thành phố tín hữu đứng hai bên đường đã tung hoa chào mừng ĐTC trong một bầu khí lễ hội tươi vui. Mui chiếc xe papamobil đầy cánh hoa hồng. ĐTC đã được linh mục quản đốc đền thánh tiếp đón tại thềm đền thờ và đưa vào trong để ĐTC dâng hoa kính Đức Mẹ. Ngài đã đứng cầu nguyện một lát trước tượng Đức Mẹ Sầu Bi. Tiếp đến ĐTC đã vào nhà dòng và viết vào sổ lưu niệm lời cầu sau đây : « Lạy Me là Đức Trinh Nữ đền thánh Quinche, xin chăm sóc nhân dân Ecuador. Họ là con cái Mẹ, Mẹ ơi » Ký tên Phanxicô Giáo Hoàng.

Tiếp đến ĐTC đã ra khán đài bên ngoài đền thánh để gặp gỡ hàng giáo sĩ, tu sĩ, chủng sinh. Sau lời chào mừng của ĐC Celmo Lazzari, đặc trách những người sống đời thánh hiến của HĐGM Ecuador, đã có phần chứng từ của cha Silvino Mina, thuộc Toà Giám quản tông toà Esmeraldes và nữ tu Marisol Sandoval dòng Agostino.

ĐTC đã không đọc diễn văn dọn sẵn nhưng ứng khẩu. Ngài cám ơn các linh mục tu sĩ và chủng sinh đã quảng đại đáp lại lời kêu mời của Chúa dấn thân trong các hoạt động khác nhau lo cho dân Chúa. Ngài khích lệ mọi người sống thân tình với Chúa, biết săn sóc sức khoẻ thể lý, nhưng nhất là săn sóc sức khỏe tinh thần và đời sống thiêng liêng, không bị bệnh lão hóa tinh thần, luôn biết tin yêu phó thác, cậy dựa vào ơn thánh Chúa, ý thức mình là người phục vụ, và tận dụng các tài khéo Chúa ban cho công tác rao giảng Tin Mừng và làm chứng nhân cho tình yêu Chúa giữa lòng trần gian, tránh bệnh lão hóa tinh thần và khuynh hướng tìm chức tước. Vì không phải là người làm thuê ăn lương, nên công tác mục vụ phải nhưng không. Đừng để người ta trả tiền cho ơn thánh.

Trong diễn văn dọn sẵn ĐTC phó thác cho trái tim Mẹ Sầu Bi người già, người bệnh và mọi cuộc gặp gỡ trong chuyến công du của ngài. Ngài cũng để tất cả mọi thành phần dân Chúa trong con tim của những người sống đời thánh hiến. Dựa trên trình thuật Đức Mẹ dang mình vào đền thánh, ĐTC rút tỉa ra vài suy tư và áp dụng vào đời sống thánh hiến. Trước hết ơn gọi thánh hiến là một ơn nhưng không Thiên Chúa ban. Ngài tuyển chọn và sai chúng ta đi. Sự kiện này giải thoát chúng ta khỏi nguy hiểm lấy mình làm điểm tham chiếu, vì chúng ta không thuộc về mình nữa, và ơn gọi xin chúng ta từ bỏ mọi ích kỷ, tìm lợi lộc vật chất hay bù trừ tình cảm. Chúng ta là những người phục vụ, chứ không phải là lính đánh thuê, không phải đến để đuợc hầu hạ nhưng để phục vụ, hoàn toàn không dính bén, không gậy, không bị, không chạy theo vinh quang giả tạo và tinh thần thế tục, xa lánh các tham vọng, các lợi lộc thấp hèn ích kỷ, các chú ý tới mình một cách thái quá.

Cũng như quyền bính của các Tông Đồ các ơn chúng ta nhận được là để canh tân và xây dựng Giáo Hội. Không khước từ chia sẻ, cho đi và khép kín trong tiện nghi dễ dãi, biết là suối mát bổ dưỡng, đặc biệt cho những người bị tội lỗi, thất vọng và thù hận đè bẹp.

Điểm thứ hai là sự kiên trì. Cũng như Mẹ Maria đã không quay lại đàng sau, nhưng cương quyết tiến vào đền thánh, người sống đời thánh hiến cũng phải kiên trì trong sứ mệnh, không lang thang tìm nơi dễ dãi tiện nghi hơn, kiên trì cả khi có gặp đêm đen và lạc lối hay nguy hiểm, vì biết rằng dân thánh Chúa đồng hành với chúng ta, những người thân thương và Giáo Hội đồng hành và đỡ nâng chúng ta. Cần tiến buớc trong hiệp nhất, tương trợ lẫn nhau và sống tươi vui vì được sống trong nhà Chúa, tham dự cuộc sống thân tình với Chúa, dấn thân loan báo Tin Mừng và đem ơn cứu độ đến cho mọi ngưòi. Ý thức được trách nhiệm của mình đối với các dân tộc Mỹ châu la tinh, vun trồng, linh họat và giáo dục lòng đạo đức bình dân, để tín hữu biết biểu lộ đức tin với ngôn ngữ và kiểu cách riêng của họ, thăng tiến nền văn hóa gặp gỡ để Giáo Hội là căn nhà chung cho mọi người, một Giáo Hội ra đi, một Giáo Hội tới gần và thích ứng để không xa cách con người, một Giáo Hội ra khỏi tiện nghi dễ dãi của mình và có can đảm tới với mọi vùng ngoại biên cần đến ánh sáng Tin Mừng.

ĐTC đã ban phép lành và từ giã mọi người để ra phi trường lấy máy bay sang thủ đô La Paz của Bolivia, bắt đầu chặng thứ hai trong chuyến viếng thăm ba nước Eucador, Bolivia và Paraguay.

Lễ nghi tiễn biệt đã diễn ra tại phi trường rất long trọng. Tổng thống và phu nhân đứng hai bên ĐTC trên bục trải thảm đỏ. Ban nhạc và ban vũ thiếu nhi đã cử hành quốc thiều Vaticang và quốc thiều Ecuador. ĐTC đã bắt tay từ biệt các Giám Mục và nhiều bộ trưởng chính phủ. Khi tiến tới chân máy bay ĐTC đã dừng lại bắt tay và ôm hôn các trẻ em cầm cờ toà thánh đứng hai bên. Các em ùa đến vây quanh ngài và vô cùng sung sướng. Trước khi lên máy bay ĐTC đã ôm hôn tổng thống và bắt tay phu nhân rồi cầm lấy chiếc cặp da của ngài. Ngài đã quay lại lần cuối chào từ biệt mọi người trước khi bước vào trong máy bay.

Chiếc boeing 737 của hãng hàng không Bolivia đã cất cánh lúc sau 12 giờ trưa và đến La Paz sau 3 giờ 15 phút bay. Chúng tôi sẽ tường thuật lễ nghi tiếp đón ĐTC tại La Paz và thánh lễ ĐTC chủ sự sáng thứ năm 9-7 để khai mạc Đại Hội Thánh Thể Bolivia tại quảng trường Chúa Kitô Cúu Thế tại Santa Cruz trong các buổi phát ngày mai.

 

"Chúng ta không thể tin Thiên Chúa Cha nếu không nhìn mọi người như anh chị em, và chúng ta không thể theo Chúa Giêsu nếu không hiến đời ta cho những người mà chính vì họ, Người đã chết trên thánh giá”.

Đó là lời Đức Phanxicô nói trong buổi lễ nghinh đón ngài tại La Paz, Bolivia, ngày 8 tháng 7. Sau đây là nguyên văn bài diễn văn của ngài:
Kính thưa Tổng Thống,
Kínhh thưa các nhà cầm quyền cao quí,
Kính thưa các hiền huynh giám mục,
Anh chị em thân mến,

Ở đầu chuyến viếng thăm mục vụ của tôi, tôi cầu xin hòa bình và thịnh vượng xuống trên mọi người dân của đất nước này. Tôi cám ơn Tổng Thống của Quốc Gia Đa Sắc Tộc Bolivia vì sự tiếp đón nồng hậu và lời lẽ chào mừng tốt đẹp của ngài. Tôi cũng cám ơn các bộ trưởng chính phủ và các nhà chức trách quốc gia, quân lực và cảnh sát quốc gia, vì sự hiện diện của quí vị. Tôi xin chào kính các hiền huynh giám mục, các linh mục, các tu sĩ nam nữ, các tín hữu giáo dân, và toàn bộ Giáo Hội lữ hành của Bolivia, trong một tinh thần hiệp thông trong Chúa. Tôi đặc biệt nghĩ tới các con trai con gái của lãnh thổ này vì nhiều lý do khác nhau đã phải đi tìm “mảnh đất khác” để cư ngụ; một nơi khác ở chỗ đó trái đất này cho phép họ trở thành hữu dụng và tìm được các khả thể ở trong đời.

Tôi rất hài lòng được có mặt ở đây, trên xứ sở đẹp đẽ có một không hai này, được Thiên Chúa chúc phúc suốt các vùng khác nhau: cao nguyên và thung lũng, miền Amazon, các sa mạc và những mặt hồ không gì sánh kịp. Lời mở đầu Hiến Pháp của quí vị đã dành một mô tả thơ mộng cho vẻ đẹp tự nhiên này: “Thời xa xưa, núi mọc lên, sông đổi dòng và hồ thành hình. Vùng Amazon của ta, đầm lầy và các cao nguyên của ta, và các đồng bằng cùng thung lũng được trải đầy cây cỏ và hoa lá”. Nó làm tôi hiểu một lần nữa rằng “thay vì là một vấn đề phải giải quyết, thế giới là một mầu nhiệm vui tươi để chiêm ngắm với niềm hân hoan và tạ ơn” (Laudato Si’, 12). Nhưng trên hết, Bolivia là lãnh thổ được chúc phúc nơi người dân của nó. Đây là tổ ấm của rất nhiều nền văn hóa và sắc dân khác nhau, vừa là nguồn vĩ đại để phong phú hóa vừa là lời mời gọi không ngừng phải tôn trọng và đối thoại hỗ tương. Ở đây, có những dân tộc thổ dân cổ xưa và những dân tộc bản địa gần đây hơn. Ngôn ngữ Tây Ban Nha được đem đến lãnh thổ này hiện đang vui vẻ cùng sống với 36 ngôn ngữ bản địa, những ngôn ngữ đến với nhau để tạo nên vẻ đẹp và sự hợp nhất trong đa dạng, giống như mầu đỏ và mầu vàng trong các loại hoa quốc gia Kantura và Patujú. Việc công bố Tin Mừng đã bén rễ sâu vào lãnh thổ và người dân ở đây, và qua năm tháng, nó tiếp tục rõi sáng lên xã hội, góp phần vào việc phát triển quốc gia và lên khuôn nền văn hóa của nó.

Trong tư cách một người khách và một người hành hương, tôi đến để củng cố đức tin của những người tin Chúa Kitô Phục Sinh, để, trong cuộc hành hương trên cõi đời này, các tín hữu chúng tôi có thể trở thành chứng nhân cho tình yêu của Người, thành men cho một thế giới tốt đẹp hơn và thành những người hợp tác trong việc xây dựng một xã hội công bình và huynh đệ hơn.

Bolivia đang thực hiện được những bước quan trọng hướng tới việc bao gồm nhiều giới khác nhau vào đời sống kinh tế, xã hội và chính trị của đất nước. Hiến pháp của quí vị nhìn nhận quyền của các cá nhân, các nhóm thiểu số và môi trường tự nhiên, và chu cấp cho các định chế để họ cổ vũ chúng. Muốn đạt được các mục tiêu này, cần phải có một tinh thần hợp tác và đối thoại công dân, cũng như sự tham dự của các cá nhân và các nhóm xã hội vào những vấn đề được mọi người lưu tâm. Việc thăng tiến toàn bộ một quốc gia đòi các cá nhân phải biết đánh giá các giá trị cao hơn và việc họ phải càng ngày càng xích lại gần nhau hơn trong các lý tưởng chung mà mọi người có thể làm việc với nhau, không ai bị loại trừ hay bỏ quên. Một tăng trưởng chỉ có tính vật chất sẽ luôn có nguy cơ tạo ra các chia rẽ mới, sự giầu có của một số người được xây dựng trên cảnh nghèo của người khác. Do đó, ngoài sự trong sáng định chế, sự hợp nhất xã hội đòi phải có các cố gắng để cổ vũ nền giáo dục công dân.

Trong những ngày sắp tới, tôi muốn khuyến khích ơn gọi của các môn đệ Chúa Kitô biết chia sẻ niềm vui Tin Mừng, trở thành muối đất và ánh sáng thế gian. Tiếng nói của các giám mục, một tiếng nói cần phải có tính tiên tri, ngỏ với xã hội nhân danh Giáo Hội, Mẹ chúng ta, theo [giáo huấn] ưu tiên chọn người nghèo của Tin Mừng. Tình bác ái anh em, vốn là biểu thức sống động của giới răn mới của Chúa Giêsu, đã được phát biểu trong các chương trình, công trình và định chế nhằm làm việc cho việc phát triển toàn bộ con người, cũng như để chăm sóc và bảo vệ những ai yếu thế nhất. Chúng ta không thể tin Thiên Chúa Cha nếu không nhìn mọi người như anh chị em, và chúng ta không thể theo Chúa Giêsu nếu không hiến đời ta cho những người mà chính vì họ, Người đã chết trên thánh giá.

Trong một thời đại khi các giá trị nền tảng thường bị quên lãng hay bóp méo, gia đình đáng được các người có trách nhiệm đối với ích chung chú ý đặc biệt, vì gia đình là tế bào căn bản của xã hội. Các gia đình phát huy các mối dây hợp nhất bền vững trên đó việc sống chung nhân bản được đặt cơ sở, và, qua việc cưu mang và giáo dục con cái, họ bảo đảm việc đổi mới xã hội.

Giáo Hội cũng cảm thấy một quan tâm đặc biệt đối với giới trẻ, những người, nhờ cam kết đối với đức tin và trân trọng các lý tưởng cao vời, là hứa hẹn của tương lai, “những lính canh công bố ánh sáng của hừng đông và mùa xuân mới của Tin Mừng” (Đức Gioan Phaolô II, Sứ Điệp cho Ngày Giới Trẻ Thế Giới Lần Thứ 18, 6). Chăm sóc trẻ em và giúp giới trẻ sống theo các lý tưởng cao quí là một bảo đảm cho tương lai của xã hội. Một xã hội sẽ khám phá được sức mạnh đổi mới khi biết đánh giá, tôn trọng, và chăm sóc người cao niên của mình, khi biết quyết định phát huy “nền văn hóa hoài niệm” có khả năng biết chắc điều này: người cao niên không những biết thưởng thức phẩm chất sự sống trong các năm tháng cuối đời của họ mà còn là sự âu yếm nữa, như hiến pháp của quí vị đã viết rất hay.

Kính thưa Tổng Thống, anh chị em thân mến, tôi cám ơn qúi vị về sự hiện diện của qúi vị. Trong mấy ngày này, chúng ta có thể mong chờ những thời khắc gặp gỡ, đối thoại và cử hành đức tin. Tôi rất hài lòng được có mặt ở đây, tại một đất nước tự xưng mình là duy hòa bình, một đất nước biết phát huy nền văn hóa hòa bình và quyền hòa bình.

Tôi xin phó thác chuyến viếng thăm này cho Nữ Trinh Diễm Phúc Copacabana, Nữ Vương Bolivia, và tôi cầu xin ngài che chở mọi con cái của ngài. Xin cám ơn qúi vị. Xin Chúa chúc lành cho quí vị! Jallalla (vạn tuế?) Bolivia.

 

Lúc 8:27 giờ sáng thứ Ba 7 tháng 7, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bắt đầu ngày thứ ba cuộc viếng thăm Mỹ Châu La Tinh của ngài bằng cách gặp gỡ các Giám Mục nước này tại Thủ Đô Quito trước khi cử hành Thánh Lễ tại Bicentennial Park, trước đây vốn là phi trường cũ của Thành Phố.

Trong bài giảng nhân “Thánh Lễ Cầu Cho Việc Phúc Âm Hóa Các Dân Tộc”, Đức Thánh Cha đã nói về chủ đề hợp nhất và độc lập, ngài muốn kết hợp hai chủ đề này với nhau “dưới thách thức phúc âm hóa tươi đẹp”. Ngài nói thêm: “chúng ta phúc âm hóa không bằng những lời nói lớn lao hay các quan niệm phức tạp, nhưng bằng ‘niềm vui Tin Mừng’”.

Buổi tối ngày 7 tháng 7 tại Nhà Thờ San Francisco ở thủ đô Quito, Đức Thánh Cha đã gặp gỡ đại diện các tổ chức công dân, các nhà doanh nghiệp, các cộng đồng bản địa và các nhóm giáo dân Công Giáo. Đức Thánh Cha đã đọc một diễn từ được nhiều người chú ý vì liên quan trực tiếp đến nhiều khía cạnh trong đời sống chính trị và xã hội tại Ecuador.

Mở đầu bài nói chuyện, Đức Phanxicô nói:

Các bạn thân mến

Tôi rất vui được hiện diện với các bạn, những người nam nữ đại diện và thăng tiến đời sống xã hội, chính trị và kinh tế của đất nước này.

Khi tôi bước vào nhà thờ này, Thị Trưởng Quito đã trao cho tôi các chìa khóa của thành phố. Việc ông biểu lộ sự gần gũi thân tình, mở các cánh cửa của các bạn cho tôi, giúp tôi, đến lượt mình, nói tới một số chìa khóa khác: các chìa khóa dẫn vào đời sống của chúng ta trong xã hội, bắt đầu với đời sống gia đình.

Đức Thánh Cha ngay sau đó đã đề cập đến não trạng chính trị phe phái tại Ecuador. Cũng như nhiều quốc gia Nam Mỹ khác, chính trị tại Ecuador là thứ chính trị phe phái, bất hợp tác. Các đảng phái lãng phí tài nguyên quốc gia trong việc lôi kéo quần chúng về phía mình, đôi khi đề ra những chính sách phi thực tế chỉ với mục đích thu phục nhân tâm trong ngắn hạn, đôi khi lại xúi giục các cuộc biểu tình triền miên ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế quốc gia, đôi khi làm tay sai cho ngoại bang hay cho các thế lực tư bản để có kinh phí. Đức Thánh Cha khuyên các thành phần trong xã hội phải đối xử với nhau như người thân trong gia đình. Ngài nói Xã hội chúng ta được hưởng nhờ khi mỗi người và mỗi nhóm xã hội cảm nhận mình đang thực sự ở trong nhà. Trong gia đình, cha mẹ, ông bà và con cái luôn cảm thấy mình ở trong nhà; không ai bị loại trừ. Nếu ai đó có vấn đề, dù là nghiêm trọng, ngay cả nếu họ là nguyên nhân, thì cả gia đình sẽ tới giúp đỡ họ; cả gia đình nâng đỡ họ. Các vấn đề của họ cũng là các vấn đề của gia đình. Chả lẽ không nên như thế trong xã hội hay sao? Dù các liên hệ của ta trong xã hội và đời sống chính trị thường dựa trên đối chất và mưu toan loại bỏ các địch thủ của ta. Chủ trương của tôi, các ý tưởng của tôi và các kế hoạch của tôi chỉ có thế tấn tới nếu tôi thắng vượt được người khác và áp đặt được ý muốn của mình. Gia đình có nên như thế không? Trong các gia đình, mọi người đều góp phần vào mục đích chung, mọi người đều làm việc cho ích chung, không bác bỏ quyền lợi cá nhân của mỗi người nhưng khuyến khích và hỗ trợ nó. Các vui buồn của mỗi người đều được mọi người cảm nhận. Là gia đình có nghĩa như thế đấy! Nếu ta có thể nhìn các địch thủ hay láng giềng chính trị của ta cùng một cách như ta nhìn con cái hay người phối ngẫu, người mẹ hay người cha, thì hay biết bao! Ta có yêu xã hội của ta không? Ta có yêu đất nước ta không, cái cộng đồng mà ta đang cố gắng xây dựng? Ta có yêu nó cách trừu tượng, trong lý thuyết không? Ta hãy yêu nó bằng hành động hơn là bằng lời nói! Trong mọi người, trong các hoàn cảnh cụ thể, trong đời sống chung của ta, tình yêu luôn dẫn ta tới thông đạt, không bao giờ dẫn tới cô lập cả.

Đức Thánh Cha cũng tái khẳng định gia đình là trường dạy ta các đức tính quy giá cho đời sống xã hội.

“Tôi thừơng nói tới sự quan trọng của gia đình như là tế bào đệ nhất đẳng của xã hội. Trong gia đình, ta tìm được các giá trị nền tảng của tình yêu, của tình huynh đệ và lòng kính trọng lẫn nhau, mà ta có thể diễn dịch thành các giá trị chủ yếu cho xã hội như lòng biết ơn, tình liên đới và tính phụ đới. Tình yêu của cha mẹ giúp con cái thắng vượt được tính ích kỷ của chúng, học cách sống với người khác, biết nhượng bộ và kiên nhẫn. Trong cuộc sống rộng lớn hơn của xã hội, ta sẽ tiến tới chỗ thấy rằng “tính nhưng không” (“gratuitousness”) không phải là một cái gì phụ trội, ở bên ngoài, mà đúng hơn là một điều kiện cần thiết của công lý.

Bên cạnh những vấn nạn trong đời sống chính trị, Đức Thánh Cha cũng đề cập đến những vấn đề về môi sinh. Ngài nói

Không được quan tâm tới các lợi ích ngắn hạn khi khai thác các tài nguyên thiên nhiên, là thứ rất phong phú tại Ecuador. Là những người quản lý các tài nguyên này, những tài nguyên mà ta nhận được, ta có nghĩa vụ đối với xã hội như một toàn thể và đối với các thế hệ tương lai. Ta không thể để lại di sản này cho họ nếu không chăm sóc thích đáng cho môi sinh, nếu không ý thức được tính nhưng không phát sinh từ việc chiêm ngưỡng thế giới tạo dựng. Sống giữa chúng ta hiện nay là một số anh chị em của chúng ta đại biểu cho các sắc dân bản địa của Amazon Xích Đạo. Vùng này là một trong “những khu vực phong phú nhất cả về con số các chủng loại lẫn các chủng loại đặc hữu, hiếm hoi hoặc ít được bảo vệ… nó đòi được bảo vệ nhiều hơn vì tầm quan trọng lớn lao của nó đối với hệ sinh thái hoàn cầu…

Cuối cùng, Đức Thánh Cha nói:

Về phần mình, Giáo Hội mong ước được hợp tác trong việc theo đuổi ích chung, qua các công trình xã hội và giáo dục của mình, cổ vũ các giá trị đạo đức và tâm linh, và phục vụ trong tư cách dấu chỉ tiên tri đem lại một tia ánh sáng và hy vọng cho mọi người, nhất là những người túng thiếu nhất. Xin cám ơn các bạn đã có mặt ở đây, đã lắng nghe tôi. Tôi xin các bạn vui lòng đem những lời khuyến khích của tôi tới các cộng đồng và các nhóm khác nhau mà các bạn làm đại diện. Xin Chúa ban ơn để xã hội dân sự mà các bạn đại diện sẽ luôn là một khung cảnh thích hợp để trải nghiệm và thực hành các giá trị mà tôi vừa nói.

 

Sáng Thứ Năm, 9 tháng 7, Đức Thánh Cha đã cử hành thánh lễ lúc 10 giờ tại Quảng trường Chúa Kitô Cứu Thế. Trong bài giảng trưóc một cộng đoàn đông đảo hàng triệu người tại đây, Đức Thánh Cha nói:

“Đứng trước bao nhiêu tình trạng đói khổ trên thế giới, có thể chúng ta nói: không thể nào đương đầu với những tình trạng như vậy, và thế là tuyệt vọng bắt đầu xâm chiếm tâm hồn chúng ta.

“Đường hướng người ta chủ trương áp đặt trong thế giới ngày nay thật dễ chiếm chỗ trong một con tim tuyệt vọng. Đường hướng đó tìm cách biến đổi mọi sự thành đối tượng trao đổi, tiêu thụ, tất cả đều có thể thương lượng được. Đường hướng ấy chủ trương chỉ dành chỗ cho một thiểu số, và gạt bỏ tất cả những người “không sản xuất”, không được coi là thích hợp và xứng đáng, vì họ có vẻ là không có lợi gì. Một lần nữa Chúa Giêsu nói với chúng ta rằng: “Không cần phải bảo họ ra đi, chính các con hãy cho họ ăn!”

“Đó là một lời mời gọi ngày nay vẫn còn vang vọng mạnh mẽ đối với chúng ta: “Không cần một ai phải ra đi; hãy chấm dứt tình trạng bị gạt bỏ, chính các con hãy cho họ ăn”. Chúa Giêsu tiếp tục nói với chúng ta điều ấy tại quảng trường này. Đúng vậy! Hãy chấm dứt tình trạng gạt bỏ người, chính các con hãy cho họ ăn. Quan niệm của Chúa Giêsu không chấp nhận sự gạt bỏ những người yếu nhất, những người đang túng thiếu hơn cả. Khi chấp nhận sự thách đố ấy, thì chính Chúa nêu gương và chỉ đường cho chúng ta. Chỉ dẫn của Chúa được tóm gọm trong 3 câu: Ngài cầm lấy một chút bánh và vài con cá, chúc tụng, phân chia và giao cho các môn đệ phân phát cho người khác. Đó chính là con đường phép lạ. Chắc chắn đây không phải là ma thuật hay là tôn thờ thần tượng. Qua 3 hành động ấy, Chúa Giêsu biến đổi được chủ trương gạt bỏ thành một đường hướng hiệp thông, cộng đồng. Tôi muốn nhấn mạnh vắt tắt 3 hành động ấy.

- Người cầm lấy. Điểm khởi hành là: Chúa rất nghiêm túc coi trọng sinh mạng những người của Ngài. Ngài nhìn tận mắt và qua đó ngài hiểu cuộc sống, tâm tình của họ. Ngài thấy trong cái nhìn ấy điều đang đập và điều ngưng đập trong ký ức và con tim của dân Ngài. Ngài cứu xét và đề cao giá trị của điều ấy. Ngài đề cao giá trị của tất cả những gì tốt mà họ có thể cống hiến, tất cả những gì tốt đẹp trên đó có thể xây dựng được. Nhưng Chúa không nói về những đồ vật hoặc tài nguyên văn hóa hay ý tưởng, nhưng là những con người. Sự phong phú đích thực của một xã hội được đo lường trong cuộc sống của dân chúng, được đo lường nơi những người già có khả năng thông truyền sự khôn ngoan và ký ức của dân tộc cho những người bé nhỏ nhất. Chúa Giêsu không lơ là, không coi nhẹ phẩm giá của một ai, không viện cớ là họ không có gì để cho hoặc để chia sẻ.

- Hành động thứ hai là chúc tụng. Chúa cầm lấy và chúc tụng Cha ở trên trời. Ngài biết rằng những món quà đó là một hồng ân của Thiên Chúa, vì thế Ngài không đối xử với những vật ấy như bất kỳ vật nào, vì tất cả sự sống ấy là thành qủa của tình yêu thương xót. Chúa nhìn nhận điều ấy. Ngài đi xa hơn cái vẻ bề ngoài và trong cử chỉ chúc tụng, ngợi khen, Ngài xin Chúa Cha ban hồng ân Thánh Linh. Chúc phúc hay làm phép bao gồm 2 cái nhìn ấy, một đàng là cảm tạ và đàng khác là có thể biến đổi. Có nghĩa là nhìn nhận rằng sự sống luôn luôn là một hồng ân, một món quà khi đặt trong tay Chúa thì đạt được một sức mạnh tăng thêm nhiều. Chúa Cha của chúng ta không tước bỏ điều gì, Ngài làm tăng thêm nhiều.

- Sau cùng là trao ban. Trong Chúa Giêsu không có sự cầm lấy mà đồng thời không có một sự chúc lành, và không có một sự chúc lành mà không có trao ban. Chúc lành luôn luôn là một sứ mạng, có một mục tiêu, chia sẻ, cùng phân chia điều mình đã nhận lãnh, vì chỉ qua sự trao ban, chia sẻ, chúng ta mới tìm được nguồn mạch vui mừng, chúng ta mới cảm nghiệm được ơn cứu độ.

Từ những giải thích trên đây, Đức Thánh Cha đề cập đến Đại hội Thánh Thể toàn quốc kỳ 5 của Giáo Hội tại Bolivia, được khai mạc hôm nay nhưng sẽ tiến hành tại Tarija. Ngài nói:

“Đó là Bí tích hiệp thông, làm cho chúng ta thoát khỏi cá nhân chủ nghĩa để cùng nhau sống ơn gọi theo Chúa, và làm cho chúng ta xác tín rằng điều chúng ta sở hữu và chính con người của chúng ta, nếu được đón nhận, chúc phúc và dâng hiến, thì nhờ quyền năng của Thiên Chúa, do quyền năng tình thương của Chúa, có thể trở thành bánh cho tha nhân.

Giáo Hội là một cộng đoàn tưởng niệm. Vì thế, trung thành với mệnh lệnh của Chúa, được lập lại mỗi lần “Các con hãy làm việc này để nhớ đến Thầy” (Lc 22,19). Giáo Hội hiện tại hóa từ đời nay sang đời kia, nơi mọi góc trên trái đất, mầu nhiệm Bánh Sự Sống. Giáo Hội làm cho mầu nhiệm ấy hiện diện và trao tặng chúng ta. Chúa Giêsu muốn chúng ta tham gia vào sự sống của Ngài và qua chúng ta, sự sống ấy hóa ra nhiều trong xã hội chúng ta. Chúng ta không phải là những người cô lập, phân cách, nhưng là một dân tộc có ký ức được hiện tại hóa và luôn được dâng hiến”.

Một cuộc sống tưởng niệm cần những người khác, cần những quan hệ, cần gặp gỡ, cần tình liên đới thực sự, có khả năng đi vào con đường đón nhận, chúc phúc và dâng hiến, theo đường hướng của tình yêu.

Cuối thánh lễ, sau lời cám ơn của Đức Cha Sergio Gualberti Calandrina, TGM sở tại, Đức Thánh Cha đã trao Thánh Giá truyền giáo cho một số thừa sai.?title=0&byline=0&portrait=0' width='640' height='360' frameborder='0' webkitAllowFullScreen mozallowfullscreen allowFullScreen>