LỄ VỌNG GIÁNG SINH

(Lễ Đêm)

Tin mừng: Lc 2, 1-14.

“Hôm nay, Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em”.

Anh chị em thân mến,

Chúng ta vừa nghe thánh Lu-ca thuật lại cuộc giáng sinh của Đức Chúa Giê-su, chúng ta hãy nhìn vào hang đá thì sẽ thấy được sự khó nghèo của Con Thiên Chúa giáng trần làm người: chỉ có một vài mục đồng đến viếng thăm, và một vài con lừa hà hơi sưởi ấm cho hài nhi Giê-su, tất cả chỉ có thế, nghèo nàn khổ cực hơn cả người cùng cực thế gian, nhưng đó chính là niềm vui của những tâm hồn thiện chí và đó là sự cứu độ của toàn thể nhân loại.

Đêm nay, chúng ta hân hoan long trọng mừng Đấng Cứu Độ của chúng ta là Đức Chúa Giê-su đã giáng trần, đó là một tin vui trọng đại, tin vui cho muôn người, tin vui này được các thiên thần của Thiên Chúa loan báo cho các mục đồng: “Anh em đừng sợ. Này tôi loan báo cho anh em một tin mừng trọng đại, cũng sẽ là niềm vui cho toàn dân: Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành Đa-vít. Người là Đấng Ki-tô, là Đức Chúa” (Lc 2, 10-11).

Đêm nay được gọi là “Đêm Thánh” vì Con Thiên Chúa là Đấng Thánh đã giáng trần cứu độ nhân loại khỏi tội lỗi; đêm nay cũng được gọi là “Đêm Bình An”, vì chính sự giáng trần của Con Thiên Chúa là sự bình an cho mọi tâm hồn thiện chí biết xây dựng hòa bình cho anh em.

Vinh danh Thiên Chúa trên trời

Bình an dưới thế cho loài người Chúa thương.

Lời ca khen hát mừng của các thiên thần trong ngày Đức Chúa Giê-su giáng sinh vẫn còn đó, vang lên trong mọi tâm hồn của người tín hữu, và biến thành lời ca vang chúc bình an trên môi miệng của chúng ta với ước mong rằng, tất cả mọi người đều làm sáng danh Thiên Chúa và đem bình an cho tha nhân trong cuộc sống của mình.

Vinh danh Thiên Chúa trên trời

Bình an dưới thế cho loài người Chúa thương.

Lời ca chúc mừng này biến chúng ta trở thành những mục đồng đi đến thăm viếng Đức Chúa Giê-su khó nghèo nơi các trại mồ côi, an ủi những người bị tù ngục và những tâm hồn đau khổ vì bị bạc đãi trong xã hội này.

Đêm nay, ngoài đường vắng bóng người mặc áo quần lụa là, vì họ đang quây quần vui vẻ nâng ly rượu với bạn bè trong những nhà hàng sang trọng; nhưng đây đó dưới gầm cầu, bên góc xó hàng hiên của ngôi nhà to lớn bên đường, có những em bé Giê-su đang nằm co ro vì lạnh vì đói và không nhà để trở về vì không có hộ khẩu thường trú, vì căn nhà đã bị lũ lụt cuốn trôi mất rồi...

Anh chị em thân mến,

Đức Chúa Giê-su đã giáng trần cách đây hơn hai ngàn năm, và hôm nay, mỗi ngày Ngài đều giáng sinh trong tâm hồn của chúng ta, để qua chúng ta, Ngài được an ủi nơi những người bất hạnh, như sứ điệp hòa bình mà các thiên thần đã loan báo: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho loài người Chúa thương”.

Sứ điệp này đang ở trước mặt anh chị em, trong hang đá lộng lẫy ánh đèn nhấp nháy sáng lóe tia hy vọng, như mời gọi chúng ta hãy tỏa sáng lên tình yêu của Thiên Chúa trong cuộc sống của mỗi người, bởi vì Con Thiên Chúa giáng trần không phải như ánh sao xẹt ngang bầu trời rồi tắt ngúm, nhưng là “ánh sao sáng vĩnh cửu” đầy hy vọng, soi sáng tâm hồn người thất vọng, chiếu sáng người đang ở trong bóng đêm tội lỗi để họ thấy đường và quay về với sự thiện vốn có của mình...

Xin Thiên Chúa chúc lành cho chúng ta.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

--------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

TRẢI NGHIỆM LẶNG

“Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Israel!”.

Richard Wurmbrand - 14 năm ở tù - kể, “Có lúc quá tuyệt vọng, tôi suýt mất đức tin, và chỉ muốn tự tử vì tưởng Chúa đã bỏ tôi! Cho đến một ngày, qua khe hở trần nhà, tôi thấy một tổ chim. Chim mẹ đang bón mồi cho chim con! Tôi bừng tỉnh, Chúa không bao giờ bỏ tôi! Nhà tù là ‘trải nghiệm lặng’ cần thiết để tôi hiểu biết Ngài hơn!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Như Wurmbrand, Zacharia - cha của Gioan - cũng có một trải nghiệm tương tự! Lời Chúa hôm nay tiết lộ, chín tuần trăng bị câm của ông là một trong những ‘trải nghiệm lặng’ không thể thiếu để đem người cha tội nghiệp này về với sự thấu hiểu Thiên Chúa!

Thoạt đầu, có thể sự im lặng khiến Zacharia bức bối; nhưng dần dần, ông học cách đón nhận cô tịch, yêu thích nó và có thể cảm nhận một giá trị tích cực ẩn tàng trong quãng lặng Chúa muốn ông trải qua. Cũng thế, đau khổ chỉ có thể có một ý nghĩa tích cực - một giá trị cứu rỗi - khi chúng ta dám ôm nó, tháp nó vào thập giá Chúa Kitô! Chính những lời cầu nguyện và sự im ắng sẽ đưa con người đến gần Chúa hơn. Đó là những ‘trải nghiệm lặng’ để con người đạt được sự thân mật với Ngài khi nó khám phá ra cách thức Ngài giáo dục! “Khi một người học được cách ở một mình với nỗi đau, vượt qua ước muốn trốn chạy, thì chẳng còn gì để học thêm nữa!” - Albert Camus.

Cuối cùng, quãng nín thánh thiện này đã bùng lên những gì phải bùng lên! Zacharia hẳn đã nhớ lời thiên sứ, “Này đây, ông sẽ bị câm cho đến ngày các điều ấy xảy ra!”. Và khi “ngày các điều ấy” đến, Zacharia đã có chín tháng chuẩn bị cho bài ca Benedictus bất hủ của mình. Lời đầu tiên của nó không phải là oán trách, nhưng là ngợi khen lòng thương xót Chúa cho ông, gia đình ông, dân tộc ông và cả nhân loại, “Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Israel!”; “Từ dòng dõi trung thần Đavít, Người đã cho xuất hiện Vị Cứu Tinh quyền thế để giúp ta”. Lời ca ứng với những gì đã được hứa, “Nhà của ngươi và vương quyền của ngươi sẽ muôn đời bền vững” - bài đọc một. Và một lần nữa, tâm tình này hoà với tâm tình của Thánh Vịnh đáp ca, “Lạy Chúa, tình thương Chúa, đời đời con ca tụng!”.

Anh Chị em,

Chín tháng câm của Zacharia là ‘trải nghiệm lặng’ cần; hang đá Bêlem là ‘trải nghiệm lặng’ cần hơn. Đêm nay, mừng Chúa Giáng Sinh, chúng ta tưởng nhớ Đấng Cứu Độ chấp nhận những khoảng lặng đầu tiên của Ngài: hôi hám, ẩn cư, nín thinh, vô danh, và cuối cùng là cái chết lẻ loi trên thập giá - tất cả chỉ vì “Chúa thương loài người!”. Wurmbrand, Zacharia, Chúa Giêsu đã vượt qua; niềm hy vọng nơi các ngài lớn hơn thử thách. “Ra khỏi đau khổ là những tâm hồn mạnh mẽ nhất; những con người kiên cường nhất mang dấu vết sâu đậm nhất!” - Kahlil Gibran. Cũng thế, chúng ta sẽ vượt qua mọi nghịch cảnh nếu biết trông cậy vào lòng trung thành của Chúa, để khi “ngày các điều ấy” đến, bạn và tôi cũng cất lên những Benedictus của riêng mình. “Càng đấu tranh gian khổ, chiến thắng càng huy hoàng!” - Sivananda.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, dạy con tận dụng những ‘trải nghiệm lặng’, biến chúng thành thời khắc sám hối và tạ ơn, hầu con được biến đổi, hiểu biết Chúa và yêu mến Chúa hơn!”, Amen.

Lm. Minh Anh (Tgp. Huế)

 

Trên trang mạng Aleteia ngày 23/12/2025, hai tác giả, Christopher M. Graney và Thầy Guy Consolmagno, S.J., cựu giám đốc Đài Thiên văn Vatican, cho hay có: Một bài thánh ca tuyệt đẹp từ Phụng vụ suy gẫm về vị trí của Chúa Kitô trong vũ trụ của chúng ta.

Thực vậy, Lời công bố “Sự Giáng Sinh của Chúa Giêsu Kitô từ Sách Tử Đạo Rôma” là một trong những lời cầu nguyện tuyệt vời có thể được xướng hoặc đọc trong khi cử hành Phụng vụ Giờ kinh vào đêm Giáng Sinh; đôi khi bạn nghe thấy nó trước khi bắt đầu Thánh lễ Giáng Sinh trong đêm. Đây là một bài ca ngợi tuyệt vời về vị trí của Chúa Kitô trong vũ trụ chúng ta:

Khi vô số thời đại đã trôi qua kể từ khi thế giới được tạo dựng, khi Thiên Chúa thuở ban đầu tạo dựng trời đất và nặn nên con người theo hình ảnh của Người;

khi hết thế kỷ này qua thế kỷ khác đã trôi qua kể từ khi Đấng Toàn Năng đặt cầu vồng trên mây sau trận Đại Hồng Thủy, như một dấu hiệu của giao ước và hòa bình;

trong thế kỷ thứ hai mươi mốt kể từ khi Áp-ra-ham, tổ phụ của chúng ta trong đức tin, ra khỏi Ur xứ Can-đê;

trong thế kỷ thứ mười ba kể từ khi dân Do Thái được Mô-sê dẫn dắt trong cuộc Xuất Hành khỏi Ai Cập;

khoảng năm thứ một nghìn kể từ khi Đa-vít được xức dầu làm Vua;

trong tuần lễ thứ sáu mươi lăm của lời tiên tri Đa-ni-en;

trong kỳ Thế vận hội thứ một trăm chín mươi tư;

trong năm bảy trăm năm mươi hai kể từ khi thành phố Rôma được thành lập;

Vào năm thứ bốn mươi hai triều đại của Hoàng đế Caesar Octavian Augustus,

toàn thế giới đang trong hòa bình,

ĐỨC CHÚA GIÊ-SU KITÔ, Thiên Chúa vĩnh hằng và Con của Chúa Cha vĩnh hằng, muốn thánh hiến thế giới bằng sự hiện diện đầy yêu thương của Người, đã được thụ thai bởi Chúa Thánh Thần,

và khi chín tháng trôi qua kể từ khi Người được thụ thai,

đã được sinh ra bởi Đức Trinh Nữ Maria tại Bêlem thuộc xứ Giu-đa,

và đã trở thành người:

Lễ Giáng Sinh của Chúa Giêsu Kitô theo xác thịt.

Lịch sử được ghi chép

Một đặc điểm nổi bật của lời cầu nguyện này là tính cụ thể của những năm được nhắc đến. Điều đó nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Giêsu không phải là một nhân vật thần thoại từ một quá khứ khó tưởng tượng; Người là một người có thật, sinh ra vào một thời điểm và địa điểm cụ thể trong lịch sử được biết đến và ghi chép của chúng ta. Chúng ta có thể liên kết việc Người là ai và Người đã tương tác với ai, với những nhân vật và sự kiện đáng chú ý được ghi chép đầy đủ và được xác nhận độc lập.

Nhưng có một lịch sử đáng lưu ý đằng sau phiên bản lời cầu nguyện mà chúng ta đọc ngày nay, đó là một ví dụ nổi bật về cách Giáo hội giải quyết các vấn đề về đức tin và khoa học.

Như đã diễn ra, các con số năm được nêu ở đây phù hợp với các tính toán lịch sử hiện tại. Trong quá khứ, người ta đã sử dụng các con số hơi khác. Phiên bản hiện tại, trên thực tế, chỉ mới xuất hiện trong ấn bản thứ ba của Sách Lễ Rôma (2011). Và đó là nơi chúng ta thấy khoa học đã lên tiếng như thế nào.

Hãy xem xét những dòng mở đầu của bản tuyên bố, như đã được xuất bản ở Mỹ hơn một thế kỷ trước (Tập XVI, Số 11, ngày 23 tháng 12 năm 1916, trang 256):

Năm kể từ khi tạo dựng thế giới, khi ban đầu Thiên Chúa tạo dựng trời và đất, năm ngàn một trăm chín mươi chín;

năm trận lụt, hai ngàn chín trăm năm mươi bảy;

năm sinh của Áp-ra-ham, hai ngàn mười lăm…

[Từ đây trở đi, hai phiên bản khá giống nhau.]

Đã có câu hỏi

Bản dịch cũ hơn này được lấy trực tiếp từ Sách Tử Đạo Rôma được xuất bản dưới thời Đức Giáo Hoàng Grêgôriô XIII năm 1583… chỉ một năm sau khi ngài sử dụng những kiến thức thiên văn học tốt nhất thời bấy giờ để cải cách lịch. Điều đáng chú ý là đây là một trong số ít các tác phẩm Công Giáo sử dụng cách tính năm theo Kinh Thánh kể từ thời điểm tạo thế. Thay vì cách tính hiện đại "vô số kỷ nguyên", phiên bản cũ hơn của lời cầu nguyện này giả định việc tính toán số năm một cách chính xác: "năm nghìn, một trăm chín mươi chín năm".

Tuy nhiên, ngay cả thời đó cũng không có sự nhất trí về tuổi của vũ trụ. Số năm được đưa ra trong phiên bản cũ không chỉ mâu thuẫn với quan điểm triết học (khoa học) chủ đạo có từ ít nhất là thời Aristotle, rằng vũ trụ là vĩnh hằng không có khởi đầu. Chúng thực sự mâu thuẫn với niên đại của bản Kinh Thánh Phổ Thông. Vào cuối thế kỷ 19, Cha Prosper Guéranger đã ghi nhận trong cuốn sách nhiều tập có ảnh hưởng lớn của ngài, "Năm Phụng vụ":

“Chỉ riêng ngày này, và trong dịp duy nhất này, Giáo hội mới chấp nhận Niên đại của Bản Bẩy Mươi, theo đó sự ra đời của Đấng Cứu Thế diễn ra năm nghìn năm sau khi tạo dựng; trong khi bản Phổ Thông và văn bản tiếng Do Thái chỉ đặt bốn nghìn năm giữa hai sự kiện này.”

Nói cách khác, ngay cả vào năm 1583, họ cũng không coi những con số này là chân lý bất khả sai lầm, mà là điều mà người ta có thể có những ý kiến khác nhau. Rõ ràng, Giáo hội chưa bao giờ đặc biệt quan tâm đến việc xác định một niên đại rõ ràng cho biến cố Tạo Thế.

Sự biến hóa của Giáo hội và khoa học

Việc Giáo hội tiếp nhận những phát hiện của khoa học không phải là điều mới mẻ. Hãy xem cách Thánh Augustinô đã thích nghi một trong những phát hiện của các nhà thiên văn học thời ngài rằng Mặt Trăng nhỏ hơn các vì sao. Điều này có thể được hiểu là mâu thuẫn với sách Sáng Thế 1:16, đoạn nói rằng Mặt Trăng là một trong “hai nguồn sáng lớn” trên trời. Nhưng Thánh Augustine lập luận rằng sách Sáng Thế mô tả những gì người bình thường nhìn thấy, chứ không phải những gì các nhà khoa học suy luận. Đối với con mắt của người sống trên Trái Đất, Mặt Trăng thực sự lớn hơn các vì sao… điều mà, xét cho cùng, không ai cần Kinh Thánh để nhận ra!

Nhưng tất nhiên, khi người ngày nay nghĩ về sự mâu thuẫn giữa khoa học và Kinh Thánh, họ không bao giờ nghĩ đến sách Sáng Thế và Mặt Trăng. Họ luôn nghĩ đến sách Sáng Thế và nguồn gốc, sách Sáng Thế và sự biến hóa. Vì vậy, thật đáng lưu ý khi trong một trong số ít những nơi mà khoa học đã rõ ràng ảnh hưởng đến nghi lễ của chúng ta, trong lời loan báo “Sự Giáng Sinh của Chúa Giêsu Kitô”, khoa học được đề cập chính xác là khoa học về nguồn gốc và sự biến hóa của vũ trụ.

Một thế kỷ trước, các nhà thiên văn học không nghĩ rằng vũ trụ có nguồn gốc, hay nó biến hóa. Vào thời điểm đó, chúng ta mới chỉ bắt đầu hiểu về sự hiện hữu của các thiên hà khác. Edwin Hubble đã sử dụng kỹ thuật đo khoảng cách do Henrietta Leavitt phát triển tại Đài quan sát Harvard để chứng minh rằng “tinh vân” khổng lồ có thể nhìn thấy trong chòm sao Andromeda không phải là một vật thể nằm trong thiên hà của chúng ta mà là một thiên hà riêng biệt — và nói chung, nhiều thiên hà khác như vậy hiện hữu. (Vào thời đó, họ gọi chúng là “vũ trụ đảo”.) Nhưng người ta vẫn tin rằng vũ trụ rộng lớn gồm nhiều thiên hà này là vĩnh cửu và về cơ bản là tĩnh tại, không thay đổi — không có khởi đầu, không có kết thúc.

Ngày nay, các nhà thiên văn học không còn tin điều đó nữa. Vì nhiều lý do chính đáng, sự hiểu biết của chúng ta về vũ trụ gắn liền với ý tưởng về “Vụ nổ lớn” xảy ra khoảng 14 tỷ năm trước. Tất nhiên, ngay cả vào thế kỷ 18, Immanuel Kant đã lập luận rằng vật lý Newton chỉ ra một vũ trụ đang biến hóa. Chỉ cách đây 100 năm, Cha Georges Lemaître đã phát triển lý thuyết mà chúng ta gọi là “Vụ nổ lớn” từ những ý tưởng của Albert Einstein. Phải mất thêm nửa thế kỷ quan sát và tinh chỉnh lý thuyết nữa thì lý thuyết của Cha Lemaître mới được chấp nhận rộng rãi. Tương tự, bằng chứng tốt nhất hiện nay dẫn chúng ta đến kết luận rằng Trái đất đã hơn 4 tỷ năm tuổi. Với sự hiểu biết mới này, chúng ta có cái nhìn mới mẻ hơn về lời công bố Giáng Sinh: “Khi những thời đại vô số đã trôi qua kể từ khi thế giới được tạo dựng…”.

Điều quan trọng cần nhận ra là việc chúng ta tiếp nhận khoa học hiện đại không có nghĩa là chúng ta từ bỏ Kinh Thánh. Trái lại, nó có thể làm phong phú thêm sự hiểu biết của chúng ta về Kinh Thánh. Xét cho cùng, ngay cả vào thời của Thánh Augustinô, việc biết rằng các ngôi sao lớn hơn Mặt Trăng cũng đồng nghĩa với việc nhận ra rằng các ngôi sao rất xa (đến nỗi chúng trông nhỏ bé) và do đó vũ trụ rất rộng lớn. Điều này đã mang lại ý nghĩa mới cho các đoạn Kinh Thánh như “loài người là gì mà Chúa để ý đến?” (Thánh vịnh 8:5) và “Trời cao hơn đất bao nhiêu, thì đường lối của Ta cao hơn đường lối của các ngươi bấy nhiêu, và tư tưởng của Ta cao hơn tư tưởng của các ngươi bấy nhiêu” (I-sai-a 55:9).

Tại sao Chúa lại tạo ra một vũ trụ rộng lớn đến vậy?

Vũ trụ đang biến hóa của chúng ta thực sự cung cấp một lý do cho kích thước khổng lồ đó. Như nhà vật lý R. H. Dicke từng nói đùa, bạn phải có carbon để tạo ra các nhà vật lý có thể tính toán tuổi của vũ trụ… và vì vậy vũ trụ phải có tuổi đời hàng tỷ năm, và do phải có tầm cỡ hàng tỷ năm ánh sáng, chúng ta mới hiện hữu.

Tại sao? Bởi vì chỉ có quy mô không gian và thời gian lớn như vậy mới tạo điều kiện cho các ngôi sao hình thành, sau Vụ Nổ Lớn; tạo ra carbon trong lõi của chúng; sau đó phát nổ thành bụi giàu carbon, cuối cùng có thể tạo ra các ngôi sao và hành tinh như của chúng ta. Trước khi chúng ta hiểu về một vũ trụ đang biến hóa, chúng ta chỉ có thể kinh ngạc rằng Chúa lại chọn tạo ra vũ trụ rộng lớn như vậy mà vẫn quan tâm đến con người. Giờ đây, đã có một luận lý học cho kích thước đó.

Hơn nữa, trong một vũ trụ đang biến hóa, chúng ta cũng có động lực để xem xét sự sống có thể đã biến hóa như thế nào. Trước đây, chúng ta nghĩ rằng sự sống đơn giản đến từ vật chất một cách tự nhiên, thông qua “sự phát sinh tự nhiên” (một ý tưởng khác có từ Aristốt). Do đó, trong một vũ trụ vĩnh cửu, sự sống luôn luôn hiện hữu. Giờ đây chúng ta thấy rằng sự sống cũng phải có nguồn gốc. Nó phải xuất hiện vào một thời điểm nào đó sau khi vũ trụ hình thành (lúc đó vũ trụ quá nóng đến nỗi ngay cả các nguyên tử cũng không thể tồn tại), thông qua một cách thức nào đó mà chúng ta không thể thấy xảy ra trong tự nhiên cũng như không thể quan sát trong phòng thí nghiệm. Vì vậy, ngay cả khi sự sống không “tự sinh” như chúng ta từng nghĩ, thì vẫn phải có một quá trình phát triển nào đó từ vật chất trơ đến cái mà chúng ta nhận ra là sự sống… ngay cả khi chúng ta khó xác định chính xác quá trình phát triển đó diễn ra ở đâu hoặc như thế nào. Con người chúng ta thực sự được tạo nên từ đất.

Là người Công Giáo, chúng ta chấp nhận rằng sự mặc khải của Kinh Thánh đã hoàn tất với việc viết Kinh Tân Ước. Nhưng sự hiểu biết của chúng ta về Kinh Thánh vẫn tiếp tục phát triển theo thời gian. Và lời cầu nguyện của chúng ta, ở mức tốt nhất, chỉ có thể phản ảnh sự hiểu biết của chúng ta về cả Đấng Tạo Hóa lẫn Tạo Vật.

Thật vậy, chúng ta đọc trong Kinh Thánh về một Đấng Tạo Hóa…Hoặc có thể là Đấng yêu thương công trình sáng tạo này đến nỗi Người đã phái Con trai mình xuống thế gian để trở thành một phần của nó. Và sự ra đời của Người, được cử hành mỗi dịp Giáng sinh, là một sự kiện có thật, diễn ra ở một nơi có thật và vào một thời điểm có thật. Nó diễn ra trong cùng một công trình sáng thế, của cùng một Đấng Tạo Hóa, Đấng đã ban cho mỗi chúng ta sự hiện hữu— và cả ngày sinh nhật của chính chúng ta nữa.

 

Philip Kosloski, trong bản tin ngày 23/ 12/25, cho hay: "Ngôi Nhà Giáng Sinh" là một bài thơ làm nổi bật thực tế giản dị về ngôi nhà khiêm nhường của Chúa Giêsu và cách chúng ta được kêu gọi sống với Người ở đó.

Một phần độc đáo của mùa Giáng Sinh là vô số hình ảnh có thể giúp chúng ta đắm mình vào khung cảnh Chúa Giêsu giáng sinh cách đây 2000 năm.

Đặc biệt, những cảnh Chúa Giáng Sinh có thể giúp chúng ta khơi gợi trí tưởng tượng, đưa chúng ta đến ngay bên cạnh Chúa Giêsu trong chuồng gia súc ở Bêlem.

Thi ca cũng có khả năng tương tự trong việc giúp định hình cái nhìn của chúng ta về khung cảnh Giáng Sinh, và G.K. Chesterton đã viết một số bài thơ khéo léo đưa chúng ta vào ngôi nhà khiêm nhường của Chúa Giêsu. Chesterton rất yêu mùa Giáng Sinh và nhiều người tranh luận về bài thơ hay nhất mà ông viết về Giáng Sinh.

Dưới đây là một bài thơ ông viết có tựa đề "Ngôi Nhà Giáng Sinh", so sánh cảnh vô gia cư của Thánh Gia với hành trình tìm kiếm một mái ấm vĩnh cửu của chính chúng ta.

Một câu thơ nổi bật có thể thực sự khơi gợi đời sống tâm linh của chúng ta: "Chỉ nơi Người vô gia cư, thì bạn và tôi mới có nhà."

Ngôi Nhà Giáng Sinh

Có một người mẹ bị đuổi ra khỏi quán trọ để lang thang;

Ở nơi bà vô gia cư,
Mọi người đều có nhà.

Chuồng gia súc kỳ lạ gần đó,
Với những thanh gỗ rung chuyển và cát chẩy,
Trở nên vững chắc hơn để trú ngụ và đứng vững
Hơn cả những viên đá vuông vức của La Mã.

Vì người ta nhớ nhà ngay cả khi ở nhà,
Và xa lạ dưới ánh mặt trời,
Và họ gác đầu lên mảnh đất xa lạ
Mỗi khi ngày tàn.

Ở đây ta có chiến trận và ánh mắt rực lửa,
Và cơ hội, danh dự và những bất ngờ lớn lao,
Nhưng nhà ta ở dưới bầu trời kỳ diệu
Nơi câu chuyện Giáng sinh bắt đầu.

Một đứa trẻ trong chuồng gia súc bẩn thỉu,
Nơi thú vật ăn cỏ và sủi bọt,
Chỉ nơi Người vô gia cư
Bạn và tôi mới có nhà;

Chúng ta có đôi tay biết tạo hình và cái đầu biết suy xét,
Nhưng trái tim ta đã đánh mất - từ bao lâu rồi!

Ở một nơi không bản đồ hay con tàu nào có thể chỉ tới
Dưới vòm trời.

Thế giới này hoang dã như truyện cổ tích,
Và những điều bình dị thật kỳ lạ,
Trái đất là đủ và không khí là đủ
Cho sự kỳ diệu và chiến tranh của chúng ta;

Nhưng sự nghỉ ngơi của chúng ta xa đến mức con rồng lửa đu dây
Và hòa bình của chúng ta đặt trong những điều không thể
Nơi những đôi cánh không tưởng va chạm và vang dội
Xung quanh một ngôi sao kỳ diệu.

Đến một ngôi nhà rộng mở vào buổi tối
Con người sẽ trở về nhà,
Đến một nơi cổ kính hơn cả Vườn Địa Đàng
Và một thành phố cao hơn cả La Mã.

Đến tận cùng con đường của ngôi sao lang thang,
Đến những điều không thể và đang hiện hữu,
Đến nơi mà Đức Chúa Trời không có nhà cửa
Và tất cả mọi người đều cảm thấy như ở nhà.

 

Almudena Martínez-Bordiú thuộc ACI Prensa, một đới tác của CNA, ngày 22 tháng 12 năm 2025, tường trình rằng: Đức Giáo Hoàng Leo XIV kêu gọi đổi mới việc đào tạo linh mục, tăng cường tình huynh đệ trong hàng ngũ linh mục và tập trung hơn vào sứ mệnh truyền giáo trong tông thư được Vatican công bố hôm thứ Hai. Văn kiện “Một lòng trung thành tạo nên tương lai” suy gẫm về hai sắc lệnh của Công đồng Vatican II: Optatam Totius – về việc đào tạo linh mục – và Presbyterorum Ordinis – về chức vụ và đời sống của các linh mục – cả hai đều được ban hành năm 1965. Đức Giáo Hoàng Leo kêu gọi các tín hữu Công Giáo tiếp tục đọc hai bản văn của Công đồng trong các cộng đồng Kitô giáo và nghiên cứu chúng “đặc biệt là trong các chủng viện và ở tất cả các nơi chuẩn bị và đào tạo thừa tác vụ thụ phong”.

Tông thư là một văn kiện chính thức của Giáo hoàng, thường được gửi đến Giáo hội, nhằm mục đích giảng dạy, khuyến khích hoặc định hướng các ưu tiên mục vụ về một chủ đề cụ thể.

Trong thư mới của ngài, Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng Giáo hội không chỉ đơn thuần kỷ niệm một ngày thành lập. Ngài viết rằng “sự đổi mới mong muốn” của Công đồng vẫn gắn bó chặt chẽ với thừa tác vụ linh mục, trích dẫn đánh giá của Công đồng rằng “sự đổi mới mong muốn của toàn thể Giáo hội phụ thuộc phần lớn vào thừa tác vụ linh mục được thúc đẩy bởi tinh thần của Chúa Kitô”.

Đức Giáo Hoàng trình bày lòng trung thành như một ân sủng và “một hành trình hoán cải không ngừng”, và ngài cảm ơn các linh mục trên toàn thế giới vì thừa tác vụ của họ — từ việc cử hành Thánh Thể và rao giảng Lời Chúa đến việc chăm sóc những người đau khổ.

Việc đào tạo và cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục

Đức Giáo Hoàng Leo viết rằng mỗi ơn gọi bắt đầu bằng một cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô và nhắc lại lời kêu gọi của Chúa, “Hãy theo Ta” (Mc 1:17). Ngài nói rằng lòng trung thành trong “những lúc thử thách và cám dỗ” được củng cố bằng cách nhớ đến “tiếng nói của Chúa, Đấng yêu thương, chọn lựa và kêu gọi chúng ta”, và bằng cách tìm kiếm sự đồng hành của những người có kinh nghiệm trong đời sống tâm linh.

Đề cập đến điều mà ngài gọi là “cuộc khủng hoảng niềm tin vào Giáo Hội do những hành vi lạm dụng của các thành viên giáo sĩ gây ra”, Đức Giáo Hoàng nói rằng vụ tai tiếng “đã khiến chúng ta xấu hổ và kêu gọi chúng ta khiêm nhường” và nhấn mạnh “nhu cầu cấp thiết về một sự đào tạo toàn diện” nhằm nuôi dưỡng sự trưởng thành của con người cùng với “một đời sống tâm linh phong phú và vững chắc”. Ngài khuyến khích các chủng sinh xem xét động cơ của mình và đưa ra một lời nhắn nhủ thẳng thắn về sự dào tạo tâm hồn: “Chủng viện được thiết kế để trở thành nơi đào tạo giúp chủng sinh chăm lo cho chính tâm hồn mình… chúng ta cần học cách yêu thương và làm thế nào để yêu thương như Chúa Giêsu đã làm.”

Tình huynh đệ linh mục và sự cô đơn

Đức Giáo Hoàng Leo mô tả tình huynh đệ linh mục là một ân tứ bắt nguồn từ chính việc thụ phong và cảnh báo chống lại chủ nghĩa cá nhân. Ngài khuyến khích các bước thực tiễn để củng cố mối liên kết giữa các linh mục, bao gồm hỗ trợ những người bị cô lập, ốm đau hoặc già yếu.

Đức Giáo Hoàng cũng chỉ ra những bất bình đẳng có thể làm suy yếu sự hiệp thông, nói rằng vẫn còn nhiều việc phải làm — bao gồm “sự bình đẳng về kinh tế giữa những người phục vụ các giáo xứ nghèo và những người thực hiện sứ vụ của họ trong các cộng đồng giàu có.”

Tính đồng nghị và sự lãnh đạo chung

Đức Giáo Hoàng Leo gọi tính đồng nghị là “đặc biệt gần gũi với trái tim tôi,” lập luận rằng Giáo hội vẫn còn nhiều việc phải làm để thúc đẩy các mối quan hệ lành mạnh giữa các linh mục và giám mục, giữa các linh mục với nhau và với các tín hữu giáo dân. Ngài khuyến khích các linh mục tham gia vào văn kiện cuối cùng của Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị và nói rằng thừa tác vụ linh mục nên chuyển từ “lãnh đạo độc quyền” tập trung vào đời sống giáo xứ và đặt mọi trách nhiệm lên vai linh mục. Thay vào đó, ngài chỉ ra sự lãnh đạo tập thể và hợp tác nhiều hơn giữa các linh mục, phó tế và toàn thể dân Chúa.

Sứ mệnh và những cám dỗ của chủ nghĩa đấu tranh và sự rút lui

Đức Giáo Hoàng liên kết bản sắc linh mục với sứ mệnh và cảnh báo chống lại hai cám dỗ: tư duy hướng đến hiệu năng, đánh giá giá trị bằng thành tích, và “chủ nghĩa tĩnh lặng” rút lui khỏi việc truyền giáo. Ngài viết rằng việc tiếp xúc với truyền thông và mạng xã hội đòi hỏi sự phân định và nhắc lại lời cảnh báo của Thánh Phaolô: “‘Mọi sự đều được phép đối với tôi,’ nhưng không phải mọi sự đều có ích” (1 Cô-rinh-tô 6:12).

Bức thư kết thúc với trọng tâm là ơn gọi và nhu cầu về cả cầu nguyện lẫn tính sáng tạo mục vụ đổi mới. Đức Leo phó thác các chủng sinh, phó tế và linh mục cho sự cầu bầu của Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm Nguyên Tội, Mẹ của Chỉ Bảo Đàng Lành, và Thánh Gioan Maria Vianney.

 

Khuôn mặt ánh sáng lễ mừng Chúa giáng sinh

Trong đời sống ánh sáng mặt trời là nguồn đem lại sức sống cho con người cùng cây cỏ, và thú động vật trong thiên nhiên.

Trong dòng thời gian hằng ngày luồng ánh sáng luôn được chiếu trên màn ảnh truyền hình khắp các nơi chốn. Nhưng những làn ánh sáng đó lại chiếu tỏa đi những tin tức thời sự có nhiều bóng tối u buồn cùng đau khổ, hoài nghi, như về chiến tranh, thiên tai…

Trái lại ánh sáng trong hang đá Chúa giáng sinh không cực mạnh sáng chói, không tạo ra cảm gíac giật gân, gây chú ý, như trên màn ảnh truyền hình.

Vậy khuôn mặt ánh sáng lễ Chúa Giêsu giáng sinh như thế nào?

Lễ mừng Chúa giáng sinh ánh sáng đèn điện, ngọn nến được thắp lên lan toả khắp không gian diễn tả tâm tình cảm gíac niềm vui mừng. Nhưng chính hài nhi Giêsu trong hang đá mới là ánh sáng.

Ánh sáng hài nhi Giêsu sinh ra nhỏ yếu. Nhưng lại là dấu hiệu về một năng lượng to lớn cùng linh thiêng: tình yêu.

Tình yêu vô hình. Nhưng không chết, hay bị tiêu hủy cho ra tàn lụi.

Ánh sáng tình yêu trong hang đá Chúa giáng sinh nơi hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, nhỏ yếu đối chiếu tương phản với những quyền lực sức mạnh khác. Nhưng ánh sáng tình yêu thần thánh đó luôn tồn tại.

Sự sinh ra làm người của hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, đi vào lịch sử đời sống hành tinh trần gian. Đây là sức mạnh của tình yêu sáng tạo.

Tình yêu sáng tạo đó mang đến sức mạnh sự tha thứ hòa giải, sự bình an gây niềm hy vọng phấn khởi vươn lên cho những tâm hồn sống trong bóng tối thất vọng hoài nghi, mở cánh cửa cho hoàn cảnh vướng mắc rơi vào ngõ cụt đường cùng, gây động lực tiếp tục đi tới hướng về ngày mai.

Ánh sáng tình yêu hang đáng Chúa giáng sinh luôn hoạt động chiếu tỏa năng lượng cho tâm hồn con người. Rất có thể ánh sáng tình yêu đó không làm thay đổi tức thì. Nhưng ánh sáng tình yêu đó không bao giờ dừng lại hay bỏ cuộc.

Ánh sáng tình yêu Chúan giáng sinh giúp hướng dẫn tâm hồn có được sức mạnh nhận ra cơ hội tốt đẹp như sức mạnh mang lại đột phá, như ý tưởng về sự sáng tạo trong suy nghĩ tìm tòi.

Ánh sáng tình yêu Thiên Chúa đến trong trần gian qua hài nhi Giêsu hạ sinh trong hang chuồng xúc vật. Sự sinh ra của ánh sáng tình yêu thần thánh là bước ngoặt làm thay đổi thời gian, có chiều kích to lớn cùng tính năng quyết định hơn cả những bước ngoặt làm thay đổi trong bước tiến hóa khoa học nơi trần gian.

Tình yêu không là sản phẩm do Kitô giáo chế tạo tìm đặt ra. Nhưng trong đức tin Kitô giáo tình yêu giữ vị trí hàng đầu. Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu Thiên Chúa đi vào đời sống trần gian qua Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, mà người tín hữu Chúa Kitô mừng hằng năm ngày lễ Chúa giáng sinh.

Tình yêu Thiên Chúa hiện hình dạng nơi hài nhi Giêsu, trong đời sống của Chúa Giêsu 33 năm giữa con người xã hội, với sứ mạng loan báo tình yêu Thiên Chúa, nếp sống hòa bình, ơn an ủi tha thứ, niềm hy vọng cho trần gian từ hơn hai ngàn năm nay.

Tình yêu đó phản chiếu trong ánh sáng nhỏ thôi. Nhưng lại có ý nghĩa to lớn cùng gây ảnh hưởng sâu xa cho tâm hồn tinh thần con người. Trong đời sống con người, một ánh mắt nhìn chan chứa tình yêu thương hay cử chỉ ôm vai bá cổ nhau có thể diễn tả gía trị qúi báu hơn cả một món qùa tặng đắt tiền.

Sự sống chung hòa bình giữa con người với nhau trong xã hội có thể có nhiều gía trị hơn là sự giầu có phú qúi.

Sự thông cảm hiểu biết và nếp sống công bình bác ái giữa người nghèo và giầu có rất qúi gía hơn là sự lấn lướt.

Tình yêu với thiên nhiên có thể nhiều gía trị hơn là sở hữu nhiều vật thể cùng máy móc.

Những điều đó không thể mua được, làm ra được hay dùng sức mạnh quyền lực tạo ra. Nhưng là qùa tặng của Trời cao.

Mừng lễ Chúa giáng sinh là lời mời gọi ưu tiên trở lại điểm trung tâm chính yếu trong đời sống. Trung tâm đời sống thuộc về Thiên Chúa, Đấng là tình yêu, là ơn bình an cho con người.

Các Thiên Thần ca mừng hài nhi Giesu giáng sinh: Vinh danh Thiên Chúa trên các tầnng trời và bình an cho loài người dưới thế”.

Lời ca chúc tụng này nói đến bình an trong trái tim tâm hồn mỗi người, trong gia đình, trong đời sống xã hội, trong vũ trụ thiên nhiên, bình an giữa các dân tộc con người trần gian.

Con người trần gian được Thiên Chúa trao tặng món qùa ánh sáng tình yêu. Đồng thời cũng trao cho nhiệm vụ mang ánh sáng đó cho xã hội trần gian.

Mừng lễ Chúa giáng sinh

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

1. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đang tấn công máy bay phản lực của Nga ngay trước khi chúng cất cánh.

Trong vòng ba ngày, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã hai lần tấn công căn cứ không quân Belbek ở Crimea.

Các máy bay điều khiển từ xa đã tấn công ba máy bay chiến đấu của Nga, hai chiếc ngay trước khi cất cánh.

Các cuộc tấn công vào căn cứ không quân nhộn nhịp này đang gia tăng về tốc độ và mức độ nghiêm trọng.

Sáng Thứ Hai, 22 Tháng Mười Hai, ngay trước khi hai máy bay chiến đấu Sukhoi Su-27 của Không quân Nga cất cánh để đi gây án tại Ukraine, một đàn máy bay điều khiển từ xa đã lao thẳng vào 2 chiếc máy bay. Các quả bom được gắn trên thân máy bay đã phát nổ dữ dội. Các phương tiện truyền thông Nga cho rằng các viên phi công trên 2 chiếc máy bay này ít có hy vọng sống sót vì sức công phá dữ dội của các quả bom.

Trước đó, vào đêm thứ Sáu rạng sáng thứ Bảy, máy bay điều khiển từ xa tấn công do cơ quan an ninh nhà nước Ukraine - SBU - vận hành cũng đã tấn công căn cứ không quân Belbek ở Crimea bị Nga tạm chiếm, cách tiền tuyến ở miền nam Ukraine 240 km. Trong dịp này, cơ quan An ninh Quốc gia Nga, gọi tắt là SBU tuyên bố các máy bay điều khiển từ xa đã tấn công hai máy bay chiến đấu Sukhoi Su-27 của Không quân Nga và phá hủy ít nhất một chiếc. SBU tuyên bố đã bắn trúng tháp điều khiển tại phi trường Belbek. SBU cho biết, thiệt hại đối với tháp điều khiển “có thể làm phức tạp việc tổ chức và kiểm soát các chuyến bay tại phi trường”.

Đây là cuộc không kích thứ hai của SBU nhắm vào Belbek trong vòng ba ngày. Vào ngày 18 tháng 12, máy bay điều khiển từ xa của SBU đã oanh tạc căn cứ không quân rộng lớn này, đánh trúng một máy bay tiêm kích Mikoyan MiG-31, một xe phòng không Pantsir và ba radar. “Việc loại bỏ các thành phần của hệ thống phòng không này làm suy yếu đáng kể khả năng phòng thủ và quân sự của kẻ thù ở hướng Crimea”, SBU tuyên bố.

Kể từ tháng 5 năm 2024, Belbek - một trong ba căn cứ không quân nhộn nhịp nhất của Nga ở Crimea cùng với Saki và Kacha - chưa bao giờ rực lửa đến thế. Vào ngày 15 và 16 tháng 5 năm 2024, lực lượng Ukraine đã nã hỏa tiễn đạn đạo ATACMS do Mỹ sản xuất vào Belbek, phá hủy ba máy bay đang đậu.

Điểm khác biệt giữa cuộc tấn công năm 2024 và cuộc tấn công gần đây là các cuộc tấn công trước đó không thể lặp lại do thiếu hỏa tiễn nặng 1,5 tấn, tầm bắn 300 km. Nhưng Ukraine lại có rất nhiều máy bay điều khiển từ xa tấn công tầm xa—và có thể tiếp tục tấn công Belbek như cách họ đã làm trong những ngày gần đây.

Belbek là nơi đóng quân của Trung đoàn Không quân Chiến đấu số 38 thuộc Không quân Nga, một phần của Sư đoàn Không quân Hỗn hợp số 27, với các máy bay được bố trí rải rác tại các căn cứ ở Crimea.

Cho đến năm 2021, Belbek vẫn là căn cứ không quân quan trọng nhất của Nga ở Crimea. Nơi đây từng là chỗ đóng quân của 46 máy bay Su-27 và Sukhoi Su-30 thuộc Trung đoàn Không quân Chiến đấu số 38, cũng như một phi đội gồm hàng chục máy bay ném bom chiến đấu Sukhoi Su-34 cùng với nhiều máy bay hỗ trợ, trực thăng, radar và hệ thống phòng không. Một số máy bay chiến đấu Mikoyan MiG-29 của không quân Ukraine bị Nga thu giữ năm 2014 được sử dụng làm mồi nhử trên một số sân đỗ ngoài khơi của căn cứ.

Máy bay xuất phát từ Belbek thực hiện nhiệm vụ yểm trợ trên không cho lực lượng mặt đất Nga và oanh tạc quân đội Ukraine trên khắp miền nam Ukraine. Không phải ngẫu nhiên mà ngay sau khi nhận được lô hỏa tiễn ATACM phóng từ mặt đất đầu tiên, quân đội Ukraine đã tấn công vào Belbek.

Các quả rocket trút xuống như mưa, rải rác hàng ngàn đầu đạn con cỡ lựu đạn. Sau các cuộc không kích tháng 5 năm 2024, hình ảnh vệ tinh thương mại đã xác nhận sự tàn phá trên quy mô lớn tại Belbek. Một chiếc Su-27, hai chiếc MiG-31, một trạm radar và một chiếc MiG-29 giả đã bị thiêu rụi hoàn toàn.

Nhưng người Ukraine chỉ có được vài chục hỏa tiễn ATACM và không thể bắn hết chúng vào Belbek. Căn cứ này khá an toàn trong năm tiếp theo, ngoại trừ các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa không thường xuyên và gây thiệt hại tối thiểu. Điều này cũng nhờ người Nga đã xây dựng một số hầm trú ẩn kiên cố tại căn cứ, có khả năng chịu được tác động từ hầu hết các máy bay điều khiển từ xa.

Tình hình đã thay đổi trong tháng này khi máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công mạnh hơn, thường xuyên hơn và chính xác hơn. Một chiếc MiG hay Sukhoi có thể an toàn khi được bảo vệ bên trong hầm trú ẩn kiên cố; nhưng nó không an toàn khi ở ngoài đường băng, phi hành đoàn vẫn còn trên máy bay và vũ khí được mang theo dưới cánh trong những giây phút trước khi cất cánh. Các phi công Ukraine đã tấn công chiếc MiG-31 và một trong những chiếc Su-27 trong tháng này khi các máy bay đang chuẩn bị cất cánh.

Thời điểm này cho thấy những bước tiến lớn trong hoạt động giám sát của Ukraine tại Crimea.

Chiến dịch máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trên bán đảo Crimea đã diễn ra theo từng giai đoạn, và hiện đang bước vào giai đoạn tàn phá nhất. Trong phần lớn năm ngoái và năm nay, các nhà điều khiển máy bay điều khiển từ xa đã tập trung sự chú ý chết người của họ vào hệ thống phòng không của Nga: radar, các trận địa hỏa tiễn cố định và các bệ phóng và pháo di động.

Sau khi vô hiệu hóa hệ thống phòng không, các nhà điều hành chuyển sự chú ý sang các máy bay Nga đậu tại Belbek, Saki, Kacha và các căn cứ không quân khác. Kể từ tháng 8, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công không dưới 14 máy bay và trực thăng đang đậu, có khả năng phá hủy hầu hết trong số đó.

Và các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa không có dấu hiệu dừng lại. Ukraine có thể không còn hỏa tiễn ATACM nào nữa. Nhưng nước này đang trên đà mua 30.000 máy bay điều khiển từ xa tấn công tầm xa trong năm nay—và có khả năng sẽ mua nhiều hơn nữa vào năm tới.

[Europe Maidan: Ukrainian drones are hitting Russian jets right before they take off]

2. Thượng nghị sĩ Mỹ Graham cho rằng hỏa tiễn Tomahawk nên được chuyển cho Ukraine nếu Putin bác bỏ thỏa thuận hòa bình.

Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham cho biết Washington nên tăng cường đáng kể áp lực lên Mạc Tư Khoa - bao gồm cả việc cung cấp hỏa tiễn hành trình Tomahawk cho Ukraine - nếu Putin từ chối chấp nhận một giải pháp dàn xếp thông qua đàm phán.

“Nếu (Putin) từ chối lần này, đây là điều tôi hy vọng Tổng thống (Donald) Tổng thống Trump sẽ làm: Ký dự luật của tôi với 85 người đồng bảo trợ và áp thuế đối với các quốc gia như Trung Quốc, những nước mua dầu giá rẻ của Nga. Biến Nga thành quốc gia tài trợ khủng bố vì đã bắt cóc 20.000 trẻ em Ukraine. Và quan trọng nhất, hãy tịch thu các tàu chở dầu của Nga bị trừng phạt, giống như những gì ông đang làm ở Venezuela”, Graham nói trên chương trình Meet the Press của đài NBC.

“Nếu Putin nói không, chúng ta cần phải thay đổi cuộc chơi một cách mạnh mẽ, bao gồm cả việc cung cấp hỏa tiễn Tomahawk cho Ukraine để tấn công các nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn hiện có ở Nga. Tôi sẽ dốc toàn lực nếu Putin nói không”, ông nói thêm.

Graham lập luận rằng những nỗ lực ngoại giao hiện tại có nguy cơ cho phép Mạc Tư Khoa đạt được những lợi ích lớn hơn dưới vỏ bọc đàm phán. Ông nói: “Chúng ta tiếp tục đối thoại với Nga… và ông ta bác bỏ mọi nỗ lực của chúng ta”, đồng thời nói thêm rằng Putin “sẽ tiếp tục chiếm Donbas bằng vũ lực cho đến khi chúng ta gia tăng áp lực”.

Những phát biểu của ông được đưa ra khi các quan chức Ukraine và Mỹ kết thúc vòng đàm phán mới tại Florida vào ngày 21 tháng 12, một phần trong nỗ lực của Washington nhằm hoàn thiện khuôn khổ hòa bình. Cuộc gặp này diễn ra sau các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Mỹ vào ngày 19 tháng 12 và các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga vào ngày 20 tháng 12 tại Miami, với một phiên họp khác giữa Mỹ và Nga cũng được lên lịch vào ngày 21 tháng 12.

Ông Rustem Umerov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, người dẫn đầu phái đoàn Kyiv, cho biết các cuộc thảo luận với đại diện Mỹ và Âu Châu rất mang tính xây dựng.

“Trong ba ngày qua tại Florida, phái đoàn Ukraine đã tổ chức một loạt các cuộc gặp gỡ hiệu quả và mang tính xây dựng với các đối tác Mỹ và Âu Châu.... Ukraine vẫn hoàn toàn cam kết đạt được một nền hòa bình công bằng và bền vững”, ông viết.

Cuộc đàm phán tập trung vào kế hoạch hòa bình 20 điểm được sửa đổi, các bảo đảm an ninh khả thi cho Ukraine và các biện pháp phát triển kinh tế dài hạn. “Đường lối của chúng tôi là mọi thứ đều phải khả thi – mọi biện pháp quan trọng vì hòa bình, an ninh và tái thiết”, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy nói trong một tuyên bố riêng sau cuộc điện đàm với ông Umerov.

Những phát ngôn của Graham có khả năng làm sống lại cuộc tranh luận đã nổi lên hồi đầu mùa thu năm nay. Ngày 2 tháng 11, Tổng thống Donald Trump cho biết ông không có kế hoạch cung cấp cho Ukraine hỏa tiễn Tomahawk tầm xa, nói với các phóng viên: “Không, thực sự là không… mọi thứ có thể thay đổi nhưng hiện tại thì không.”

Ngũ Giác Đài đã cho biết họ có đủ kho dự trữ nếu có quyết định chính trị về việc chuyển giao vũ khí. Hỏa tiễn Tomahawk, có khả năng tấn công các mục tiêu cách xa từ 1.600 đến 2.500 km, sẽ cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu quân sự nằm sâu bên trong lãnh thổ Nga - một bước đi mà Putin đã cảnh báo sẽ đánh dấu một “giai đoạn leo thang hoàn toàn mới”.

[Kyiv Independent: US Senator Graham says Tomahawks should go to Ukraine if Putin rejects peace deal]

3. Bộ Nội vụ Ấn Độ cho biết 202 công dân Ấn Độ đã được Nga tuyển mộ để tham chiến chống lại Ukraine.

Theo Bộ Ngoại giao Ấn Độ, tổng cộng 202 công dân Ấn Độ đã được tuyển mộ vào quân đội Nga kể từ năm 2022, trong đó ít nhất 26 người thiệt mạng và 7 người mất tích.

Bộ này đã đề cập đến con số đó trong một báo cáo chính thức trình lên Rajya Sabha, thượng viện của quốc hội Ấn Độ, vào ngày 18 tháng 12.

Tuyên bố này càng củng cố thêm bằng chứng cho thấy Nga đang tích cực tuyển mộ công dân nước ngoài tham gia cuộc xâm lược Ukraine. Theo Trụ sở Điều phối về Đối xử với Tù binh Chiến tranh của Ukraine, tính đến tháng 10, Nga đã huy động 18.092 người nước ngoài từ 128 quốc gia.

“Theo thông tin hiện có, 202 công dân Ấn Độ được tường trình đã bị tuyển mộ vào quân đội Nga. Những nỗ lực phối hợp của Chính phủ đã dẫn đến việc 119 người trong số họ được xuất ngũ sớm; 26 người được tường trình đã thiệt mạng và 7 người được phía Nga báo cáo là mất tích”, báo cáo cho biết.

Theo Bộ Ngoại giao Ấn Độ, hiện vẫn còn 50 binh sĩ Ấn Độ đang phục vụ trong quân đội Nga, và Ấn Độ đang “liên tục đàm phán với phía Nga” để bảo đảm việc trả tự do và hồi hương sớm cho họ.

“Chính phủ Ấn Độ vẫn đang tiếp tục đối thoại với phía Nga để bảo đảm an toàn, sức khỏe và việc sớm trả tự do cho tất cả công dân Ấn Độ đang phục vụ trong quân đội Nga”, tuyên bố cho biết.

Bộ này cũng xác nhận rằng thi thể của 10 binh sĩ Ấn Độ đã được hồi hương, trong khi hai người khác đã được hỏa táng tại địa phương. Mẫu ADN từ các thành viên gia đình của 18 người được báo cáo là đã chết hoặc mất tích đã được gửi đến chính quyền Nga để giúp xác định danh tính hài cốt.

Mạc Tư Khoa đã thu hút các chiến binh nước ngoài thông qua sự kết hợp giữa các ưu đãi tài chính và các kế hoạch tuyển mộ - bao gồm cả những lời mời làm việc gây hiểu nhầm và lời hứa về quyền công dân Nga.

Vào tháng 10, cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR cho biết với tờ Kyiv Independent rằng người Bắc Hàn chiếm số lượng lớn nhất trong số các công dân nước ngoài chiến đấu cho Nga, tiếp theo là tân binh từ Uzbekistan, Tajikistan, Kazakhstan, Belarus và Cuba.

Nga cũng đang cưỡng bức tuyển quân người Ukraine tại các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm. Tính đến tháng 10, đã có 46.327 công dân Ukraine bị bắt buộc gia nhập quân đội Nga kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu, theo Trụ sở Điều phối về Đối xử với Tù binh Chiến tranh của Ukraine.

[Kyiv Independent: Ministry says 202 Indian citizens recruited by Russia to fight in war against Ukraine]

4. Ukraine xác nhận 2 tàu và một đường ống dẫn dầu bị hư hại trong vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào vùng Krasnodar của Nga.

Hôm Thứ Ba, 23 Tháng Mười Hai, Bộ Tổng tham mưu Ukraine xác nhận các máy bay điều khiển từ xa của nước này đã tấn công trạm chứa dầu Tamanneftegaz ở làng Volna, tỉnh Krasnodar.

Ngày 21 tháng 12, Trụ sở Chỉ huy Khẩn cấp khu vực báo cáo rằng mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa đã làm hư hại một đường ống ở Volna nhưng không nêu rõ đó là đường ống thuộc cơ sở dầu khí nào. Theo các quan chức Nga, hai cầu cảng và hai tàu neo đậu tại làng này cũng bị hư hại trong vụ tấn công.

Không có thương vong nào trong số thủy thủ đoàn hay nhân viên trên bờ.

Một nguồn tin từ cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR nói với tờ Kyiv Independent rằng cuộc tấn công của Ukraine đã làm hư hại thiết bị tại kho dầu, cầu cảng khí hydrocarbon hóa lỏng và các cơ sở hạ tầng cảng khác, gây ra một vụ hỏa hoạn quy mô lớn.

Theo Bộ Tổng tham mưu, một đường ống dẫn dầu, hai bến tàu và hai tàu đã bị hư hại, đám cháy lan rộng trên diện tích hơn 1.000 mét vuông.

[Kyiv Independent: Ukraine confirms 2 ships and oil pipeline damaged in drone strike on Russia's Krasnodar Krai]

5. Phái đoàn Ukraine và Mỹ có cuộc hội đàm “mang tính xây dựng” trong khi phái đoàn Nga gặp gỡ phái đoàn Mỹ tại Miami.

Ông Rustem Umerov, thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, thông báo rằng các phái đoàn Ukraine đã ngồi lại với các đại diện của Mỹ để tiến hành vòng đàm phán hòa bình tiếp theo vào ngày 21 tháng 12.

Cuộc gặp này là một phần của các cuộc đàm phán ngoại giao đang diễn ra trong nỗ lực mới nhất của Washington nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình. Nó diễn ra sau cuộc đàm phán giữa Ukraine và Mỹ vào ngày 19 tháng 12 và cuộc đàm phán giữa Nga và Mỹ vào ngày 20 tháng 12 tại Miami. Phái đoàn Nga cũng dự kiến sẽ gặp lại phái đoàn Mỹ vào ngày 21 tháng 12.

Cuộc đàm phán tập trung vào kế hoạch 20 điểm sửa đổi nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga ở Ukraine, một khuôn khổ bảo đảm an ninh và phát triển kinh tế.

Ông Umerov, trưởng đoàn, cho biết các cuộc đàm phán với các đối tác Mỹ trong ba ngày qua “rất hiệu quả và mang tính xây dựng”.

“Trong ba ngày qua tại Florida, phái đoàn Ukraine đã tổ chức một loạt các cuộc gặp gỡ hiệu quả và mang tính xây dựng với các đối tác Mỹ và Âu Châu.... Ukraine vẫn hoàn toàn cam kết đạt được một nền hòa bình công bằng và bền vững”, ông viết.

Phái đoàn Ukraine còn có Tướng Andrii Hnatov, Tham mưu trưởng Quân đội Ukraine, trong khi phía Mỹ gồm các đặc phái viên Steve Witkoff và Jared Kushner, cùng với nhân viên Tòa Bạch Ốc Josh Gruenbaum.

Ông Umerov cho biết đã có các cuộc thảo luận giữa các quan chức an ninh quốc gia từ Âu Châu để vạch ra một chiến lược chung với Ukraine và Mỹ, cũng như các cuộc đàm phán riêng giữa Mỹ và Ukraine.

Các cuộc thảo luận giữa Mỹ và Ukraine tập trung vào bốn yếu tố chính: chi tiết của kế hoạch hòa bình 20 điểm, một khuôn khổ cho các bảo đảm an ninh đa phương; một thỏa thuận về các bảo đảm an ninh của Mỹ, và một kế hoạch phát triển kinh tế.

“Ukraine vẫn hoàn toàn cam kết đạt được một nền hòa bình công bằng và bền vững,” ông Witkoff nói sau cuộc đàm phán. “Ưu tiên chung của chúng ta là chấm dứt giết chóc, bảo đảm an ninh và tạo điều kiện cho sự phục hồi, ổn định và thịnh vượng lâu dài của Ukraine. Hòa bình không chỉ là việc chấm dứt các hành động thù địch, mà còn là nền tảng vững chắc cho một tương lai ổn định.”

Ông Umerov nói: “Ưu tiên chung của chúng ta là chấm dứt các vụ giết người, bảo đảm an ninh và tạo điều kiện cho việc tái thiết, ổn định và thịnh vượng lâu dài của Ukraine”.

Ông Umerov không đề cập đến phái đoàn Nga trong thông báo của mình, và Điện Cẩm Linh đã bác bỏ các báo cáo về khả năng đàm phán ba bên giữa các nhóm Ukraine, Mỹ và Nga.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết ông mong đợi một báo cáo đầy đủ về kết quả đàm phán từ các đại diện của ông tại Miami và rằng các nhà đàm phán đang thảo luận về thời gian biểu để thực hiện các khía cạnh của một thỏa thuận hòa bình.

“Công việc soạn thảo các văn kiện liên quan đến việc chấm dứt chiến tranh, bảo đảm an ninh và tái thiết vẫn đang tiếp tục”, tổng thống nói trong bài phát biểu tối ngày 21 tháng 12.

“Mỗi điểm đang được thảo luận chi tiết, và có sự đối thoại mang tính xây dựng với phía Mỹ. Điều này rất quan trọng. Họ cũng đang thảo luận về thời điểm – khung thời gian khả thi cho các quyết định khác nhau.”

Cố vấn Điện Cẩm Linh Yuri Ushakov cho biết ông không kỳ vọng Mạc Tư Khoa sẽ chấp nhận bất kỳ đề xuất nào từ phía Ukraine và Âu Châu được đưa ra trong các cuộc đàm phán ở Miami.

“Chúng ta sẽ thảo luận tất cả những điều này ở đây, xem điều gì có thể chấp nhận được, điều gì hoàn toàn không thể chấp nhận được,” Ushakov nói vào ngày 21 tháng 12.

“Tôi nghĩ rằng hầu hết các đề xuất sẽ không hoàn toàn phù hợp với chúng tôi, bởi vì chúng tôi sẽ giữ vững những gì đã đạt được tại Anchorage và trong các cuộc họp khác với các đại diện của Mỹ.”

Cuộc đàm phán hòa bình Miami diễn ra sau hội nghị thượng đỉnh giữa các quan chức Ukraine, Mỹ và Âu Châu tại Berlin để thảo luận về việc sửa đổi kế hoạch hòa bình do Mỹ hậu thuẫn, vốn bám sát các yêu cầu của Mạc Tư Khoa. Các cuộc đàm phán được tường trình tập trung vào các bảo đảm an ninh “tương tự Điều 5” cho Ukraine cũng như nguồn tài trợ cho việc phục hồi và tái thiết sau chiến tranh.

Ngày 20 tháng 12, Tổng thống Zelenskiy nói với các phóng viên rằng ưu tiên hàng đầu của Kyiv trong các cuộc đàm phán đang diễn ra là quy chế của các vùng lãnh thổ Ukraine.

“Vấn đề khó khăn nhất đã và vẫn là lãnh thổ của Ukraine,” ông nói. “Tiếp theo là Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, ZNPP của chúng ta. Vấn đề thứ ba là tiền cho việc tái thiết,” tổng thống cho biết.

Mạc Tư Khoa tiếp tục tìm kiếm những nhượng bộ lãnh thổ lớn, kêu gọi Ukraine từ bỏ toàn bộ khu vực Donbas, bao gồm cả các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm và các khu vực vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine.

[Europe Maidan: Ukrainian, US delegates hold 'constructive' talks as Russian team meets Americans in Miami]

6. Binh lính Nga cưỡi ngựa bị máy bay điều khiển từ xa Ukraine tiêu diệt.

Hình ảnh binh lính Nga cưỡi ngựa băng qua chiến trường đã được ghi lại, và quân đội Ukraine cho rằng điều này chứng minh mức độ tổn thất trang thiết bị cao mà lực lượng Mạc Tư Khoa đang phải gánh chịu.

Một video do Lữ đoàn Thiết giáp số 92 của Ukraine công bố cho thấy hai kỵ binh bị máy bay điều khiển từ xa tấn công khi đang băng qua một cánh đồng tại tỉnh Kharkiv.

“Quân xâm lược Nga đang mất mát trang thiết bị quá nhanh trong các cuộc 'tấn công bằng thịt' đến nỗi họ buộc phải di chuyển bằng ngựa”, đơn vị này cho biết.

“Nhưng ngay cả điều đó cũng không giúp được gì cho họ — những người điều khiển máy bay điều khiển từ xa của Tiểu đoàn xung kích số 5 thuộc Lữ đoàn thiết giáp số 92 'loại bỏ' kẻ thù ngay khi nhìn thấy mục tiêu.”

Trong suốt năm 2025, sự thống trị ngày càng tăng của máy bay điều khiển từ xa ở cả hai phía chiến trường đã khiến cho, bất chấp tình trạng thiếu nhân lực trầm trọng của Ukraine, đặc biệt là bộ binh, lực lượng Nga hầu như thất bại trong mọi nỗ lực tập trung số lượng lớn xe cộ hoặc thậm chí cả bộ binh để tạo đột phá.

Mặc dù chậm chạp, quân đội Nga đã thích nghi với những thay đổi này, thay vào đó ưu tiên chiến thuật thâm nhập, đưa bộ binh tiến lên theo nhóm hai hoặc ba người, hoặc đôi khi là đơn lẻ, để len lỏi giữa các vị trí của Ukraine trong khi chủ yếu dựa vào sự lén lút và ngụy trang.

Việc nhìn thấy binh lính Nga cưỡi ngựa rất hiếm, nhưng các phương tiện giao thông khác như xe địa hình bốn bánh, xe máy và thậm chí cả xe tay ga điện thì khá phổ biến.

[Kyiv Independent: Russian soldiers on horseback taken out by Ukrainian drones]

7. “Ba lữ đoàn là không đủ để phòng thủ”: Chuyên gia Ukraine tiết lộ mục tiêu lớn tiếp theo của Nga vào năm 2026

Theo Mykola Melnyk, một cựu chiến binh trong cuộc chiến Nga-Ukraine, trung úy cao cấp và chuyên gia của nhóm phân tích Leviathan, trận chiến giành Sloviansk sẽ bắt đầu vào năm tới. Ông nói thêm rằng trận chiến này là không thể tránh khỏi, theo báo cáo của dự án Donbas Realities của Đài Phát thanh Âu Châu Tự do/Đài Phát thanh Tự do.

Cùng với Kramatorsk, Druzhkivka và Pokrovsk, Sloviansk tạo thành cái thường được mô tả là “vành đai phòng thủ Donbas”. Một bước đột phá tại đây sẽ cho phép lực lượng Nga đánh bọc sườn tuyến phòng thủ của Ukraine và đe dọa quyền kiểm soát toàn bộ tỉnh Donetsk.

Theo Melnyk, trận chiến giành Kramatorsk thực chất đã bắt đầu, và những diễn biến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào những bài học mà Ukraine rút ra từ cuộc chiến năm 2025 và cách thức tiến hành các hoạt động chiến đấu vào năm 2026.

“Đây là những điều không thể tránh khỏi. Sẽ có một trận chiến giành Sloviansk, và trận chiến giành Kramatorsk đã bắt đầu rồi”, Melnyk nhấn mạnh.

Đồng thời, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã tuyên bố dứt khoát rằng Ukraine sẽ không công nhận Donbas là lãnh thổ của Nga, cả về mặt pháp lý lẫn thực tế.

Năm 2014, thành phố bị lực lượng do Nga hậu thuẫn chiếm giữ nhưng đã được quân đội Ukraine giải phóng vài tháng sau đó. Kể từ đó, thành phố liên tục bị tấn công nhưng vẫn tiếp tục đóng vai trò là trung tâm hậu cần và hậu phương.

Trận chiến giành Sloviansk phụ thuộc vào diễn biến trên mặt trận Pokrovsk. Hiện tại, quân Nga đã chiếm được 80% thành phố và gần như bao vây Myrnohrad, thành phố song sinh của nó.

Melnyk lưu ý rằng Nga đang áp dụng một mô hình quen thuộc từng được sử dụng gần Pokrovsk và Myrnohrad - tránh các cuộc tấn công trực diện mà thay vào đó tập trung vào việc phá hủy hệ thống hậu cần.

“Khi quân Nga nhận ra việc tiến vào khu vực Pokrovsk-Myrnohrad rất khó khăn do địa hình cao, họ đã đặt các tuyến đường tiếp tế dưới hỏa lực. Đầu tiên là bao vây đường tiếp tế, sau đó mới đến cuộc bao vây thực sự”, ông giải thích.

Theo Melnyk, phương pháp tương tự đang được áp dụng gần Siversk và có khả năng sẽ được sử dụng chống lại Sloviansk và Kramatorsk.

Đồng thời, ông nhấn mạnh rằng những thành phố này có thể và phải được giữ vững trong thời gian dài, nhưng chỉ thông qua một đường lối toàn diện. Đường lối đó phải bao gồm việc xây dựng công sự, huy động hiệu quả, năng lực công nghiệp quốc phòng, cũng như phân tích và khắc phục những sai lầm ở cấp chỉ huy.

“Chỉ nói rằng ba lữ đoàn sẽ đứng đó là chưa đủ. Điều này đòi hỏi một loạt các biện pháp toàn diện, chứ không chỉ là những tuyên bố suông,” ông Melnyk kết luận.

[Kyiv Independent: “Three brigades are not enough for its defense”: Ukrainian expert reveals Russia’s next big target in 2026]

8. Tổng thống Azerbaijan viện dẫn “lịch trình bận rộn” để từ chối tham dự hội nghị thượng đỉnh với Nga, bất chấp việc Điện Cẩm Linh mong đợi sự góp mặt của ông.

Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh không chính thức của các nhà lãnh đạo Cộng đồng các quốc gia độc lập, gọi tắt là CIS vào ngày 22 tháng 12 tại St. Petersburg, theo hãng thông tấn nhà nước Azerbaijan Azertag đưa tin.

Trước đó, Điện Cẩm Linh đã ra tín hiệu rằng họ dự kiến Aliyev sẽ tham dự sự kiện và đang chuẩn bị cho sự xuất hiện của ông.

Việc ông vắng mặt diễn ra trong bối cảnh quan hệ Nga-Azerbaijan căng thẳng sau một loạt tranh chấp chính trị, bất chấp những nỗ lực gần đây của Mạc Tư Khoa và Baku nhằm bình thường hóa quan hệ.

Văn phòng của ông Aliyev nói với hãng tin Azertag rằng tổng thống sẽ không tham dự vì “lịch trình bận rộn”. Sau khi bài báo được đăng tải, Điện Cẩm Linh cho biết họ chấp nhận lời giải thích này.

“Quả thực, tất cả các nguyên thủ quốc gia đều có lịch trình rất bận rộn, đặc biệt là vào tháng 12, trong thời gian chuẩn bị cho năm mới”, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết.

Quan hệ giữa Nga và Azerbaijan đã xấu đi trong năm qua.

Nga đã tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa ở Ukraine nhằm vào các địa điểm có liên hệ với các công ty Azerbaijan, trong khi Azerbaijan đã đóng cửa các kênh tuyên truyền của Nga và bắt giữ công dân Nga.

Baku cũng đã hủy bỏ các sự kiện văn hóa Nga và cáo buộc cảnh sát Nga tra tấn hai công dân Azerbaijan, những người sau đó đã chết trong trại giam ở thành phố Yekaterinburg của Nga vào tháng Sáu.

Vụ vỡ đê xảy ra sau vụ tai nạn máy bay chở khách của Azerbaijan vào tháng 12 năm 2024, mà theo điều tra sơ bộ cho thấy máy bay đã bị trúng hỏa lực phòng không của Nga gần Grozny.

Chiếc máy bay, đang trên chuyến bay từ Baku đến Grozny, đã gặp nạn gần Aktau, Kazakhstan, khiến 38 người trên máy bay thiệt mạng. Mặc dù sau đó Putin đã gọi điện cho Aliyev, nhưng ban đầu Mạc Tư Khoa không chính thức thừa nhận trách nhiệm.

Vào tháng 10, tổng thống Nga thừa nhận rằng hệ thống phòng không Nga đã phóng hỏa tiễn về phía máy bay Azerbaijan trước khi nó rơi. Putin đưa ra nhận xét này trong cuộc hội đàm đầu tiên với ông Aliyev tại Dushanbe, nơi các nhà lãnh đạo khu vực tập trung tham dự hội nghị thượng đỉnh.

Lần cuối cùng Aliyev tham dự một sự kiện của CIS là vào tháng 10, khi ông đến Dushanbe để tham dự cuộc họp của Hội đồng các nguyên thủ quốc gia CIS vào ngày 9-10 tháng 10.

[Europe Maidan: Azerbaijan's president cites 'busy schedule' to skip Russia summit despite Kremlin expecting his attendance]

9. Đan Mạch phẫn nộ khi Tổng thống Trump bổ nhiệm thống đốc bang Louisiana làm đặc sứ tại Greenland.

Tổng thống Donald Trump đã bổ nhiệm thống đốc bang Louisiana làm đặc sứ của Washington tại Greenland, làm bùng lên cuộc tranh chấp về số phận của hòn đảo Bắc Cực này.

Tổng thống Trump, người từ lâu đã bày tỏ mong muốn sáp nhập vùng lãnh thổ tự trị Greenland của Đan Mạch vào Mỹ, đã tuyên bố trên nền tảng mạng xã hội Truth Social vào tối Chúa Nhật rằng ông đã bổ nhiệm Thống đốc Louisiana Jeff Landry “làm Đặc sứ của Hoa Kỳ tại Greenland”.

Tổng thống Trump viết: “Jeff hiểu rõ Greenland quan trọng như thế nào đối với an ninh quốc gia của chúng ta, và sẽ mạnh mẽ thúc đẩy lợi ích của đất nước chúng ta vì sự an toàn, an ninh và sự sống còn của các đồng minh, và trên thực tế, của cả thế giới”.

Ông Landry, một thành viên đảng Cộng hòa, người đã tại chức từ đầu năm 2024, gọi “vị trí tình nguyện” này là một “vinh dự” trong một bài đăng trên mạng xã hội và cho biết ông sẽ nỗ lực để “biến Greenland thành một phần của Hoa Kỳ”.

“Điều này hoàn toàn không ảnh hưởng đến vị trí Thống đốc bang Louisiana của tôi!”, ông nói thêm.

Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen đã đăng một tuyên bố về việc bổ nhiệm trên mạng xã hội, nói rằng “có vẻ như đây là một khối lượng công việc lớn” nhưng kêu gọi mọi người bình tĩnh và nhắc lại quyền tự quyết của Greenland.

“Chúng ta sẽ tự định hình tương lai của mình,” ông nói thêm. “Greenland là của chúng ta, và biên giới của chúng ta sẽ được tôn trọng.”

Copenhagen, nơi vẫn giữ một số quyền lực trong các vấn đề chính sách đối ngoại và an ninh của Greenland, đã phản ứng dữ dội trước tuyên bố của Tổng thống Trump. Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen nói với truyền thông địa phương rằng ông “vô cùng phẫn nộ” và sẽ triệu tập Đại sứ Mỹ tại Đan Mạch Ken Howery.

Khi được hỏi về việc bổ nhiệm ông Landry, phát ngôn nhân của Ủy ban Âu Châu, Anouar El Anouni, cho biết việc bảo vệ “tính bất khả xâm phạm” của biên giới Đan Mạch và Greenland là “điều thiết yếu đối với Liên minh Âu Châu”.

Ngay sau khi nhậm chức vào tháng Giêng, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ xâm lược hòn đảo rộng lớn ở Bắc Cực, nơi chứa đựng trữ lượng khổng lồ các loại đất hiếm chưa được khai thác, và không loại trừ khả năng điều quân đến hoặc sử dụng áp lực kinh tế để chinh phục nơi này.

Ông ta đã lặp lại lời đe dọa của mình nhiều lần, tuyên bố rằng Mỹ sẽ giành quyền kiểm soát Greenland “bằng cách này hay cách khác”, và những phát ngôn của ông đã gây ra một cơn sốt ngoại giao ở Âu Châu.

[Politico: Denmark fumes as Trump appoints Louisiana governor envoy to Greenland]

10. Vance ca ngợi “bước đột phá” trong các cuộc đàm phán, nhưng cho rằng hòa bình giữa Ukraine và Nga còn lâu mới chắc chắn đạt được.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết trong một cuộc phỏng vấn với trang tin UnHerd của Anh được đăng tải ngày 22 tháng 12 rằng các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh toàn diện của Nga chống lại Ukraine đã có tiến triển, nhưng không có gì chắc chắn rằng một giải pháp hòa bình sẽ đạt được.

“Tôi nghĩ rằng chúng ta đã đạt được tiến bộ, nhưng ngồi đây hôm nay, tôi không thể tự tin nói rằng chúng ta sẽ đạt được một giải pháp hòa bình”, Vance nói.

“Tôi nghĩ có khả năng chúng ta sẽ làm được. Tôi cũng nghĩ có khả năng chúng ta sẽ không làm được.”

Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh Washington đang tăng cường các nỗ lực ngoại giao nhằm làm trung gian hòa giải để chấm dứt cuộc chiến, hiện đã bước sang năm thứ tư, dưới sự thúc đẩy của Tổng thống Donald Trump nhằm đẩy nhanh các cuộc đàm phán.

Cuối tuần qua, các quan chức Mỹ đã có cuộc đàm phán với phái đoàn Ukraine và Nga trong khuôn khổ vòng ngoại giao con thoi mới nhất. Theo ông Vance, các cuộc đàm phán xoay quanh ba vấn đề khó khăn — Ukraine, Nga và Âu Châu — mỗi vấn đề đều có những ưu tiên và giới hạn riêng.

Vance mô tả điều mà ông gọi là một sự thay đổi quan trọng trong các cuộc đàm phán, nói rằng các điểm bất đồng chính hiện đang được thảo luận công khai thay vì bị che giấu.

“Tôi cảm thấy bước đột phá mà chúng ta đã đạt được là tất cả các vấn đề thực sự đã được đưa ra ánh sáng,” ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng các giai đoạn trước đó liên quan đến “một chút trò chơi che đậy.”

Ông Vance cho biết, việc nhượng bộ lãnh thổ vẫn là trở ngại chính, đặc biệt nhấn mạnh đến các yêu sách của Nga ở miền đông Ukraine.

“Tôi nghĩ người Nga thực sự muốn kiểm soát lãnh thổ Donetsk,” ông nói.

“Người Ukraine hoàn toàn có thể hiểu được tầm quan trọng của vấn đề an ninh này, ngay cả khi họ thừa nhận trong thâm tâm rằng cuối cùng, họ có thể sẽ mất Donetsk — nhưng cuối cùng đó có thể là 12 tháng nữa, hoặc thậm chí lâu hơn thế.”

Vance nói thêm rằng ông không phản đối việc công bố một số thông tin hạn chế từ các cuộc đàm phán và cho rằng tất cả các bên đều đang tham gia “một cách thiện chí”.

Tuy nhiên, ông vẫn cảnh báo không nên cho rằng một thỏa thuận là điều chắc chắn sẽ đạt được.

“Chúng tôi sẽ cố gắng giải quyết vấn đề này. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực đàm phán,” ông nói.

Ngày 21 tháng 12, phái đoàn Ukraine đã gặp gỡ đại diện Mỹ để tiến hành vòng đàm phán tiếp theo. Cuộc gặp này diễn ra sau các cuộc thảo luận giữa Ukraine và Mỹ vào ngày 19 tháng 12 và cuộc đàm phán giữa Nga và Mỹ vào ngày 20 tháng 12 tại Miami.

Cuộc đàm phán tập trung vào khuôn khổ 20 điểm được sửa đổi nhằm chấm dứt chiến tranh, song song với các cuộc thảo luận về bảo đảm an ninh cho Ukraine và phát triển kinh tế thời hậu chiến.

Giám đốc tình báo quân sự Ukraine, Kyrylo Budanov, người đã tham gia một số cuộc gặp gần đây với các quan chức Mỹ, cho biết ông vẫn lạc quan một cách thận trọng về các cuộc đàm phán hòa bình.

“Họ đã mang lại động lực và năng lượng mới cho quá trình này,” Budanov nói với Forbes, khi đề cập đến chính quyền Tổng thống Trump. “Tôi có thể nói rằng tôi lạc quan về tương lai.”

Ngày 20 tháng 12, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tuyên bố rằng các vấn đề lãnh thổ vẫn là ưu tiên hàng đầu của Kyiv.

Mạc Tư Khoa tiếp tục yêu cầu những nhượng bộ sâu rộng, bao gồm việc Ukraine rút quân khỏi toàn bộ khu vực Donbas — cả các khu vực bị Nga tạm chiếm và lãnh thổ vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine — những điều kiện mà Kyiv đã nhiều lần bác bỏ.

[Kyiv Independent: Vance touts 'breakthrough' in talks, but says Ukraine-Russia peace far from certain]

 

1. Theo các quan chức, vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã gây cháy đường ống dẫn dầu của Nga và làm hư hại tàu thuyền ở vùng Krasnodar Krai.

Trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, mảnh vỡ từ một chiếc UAV bị đánh chặn đã làm hư hại một đường ống dẫn dầu ở vùng Krasnodar Krai của Nga, theo thông báo của Trụ sở Khẩn cấp khu vực vào tối ngày 21 tháng 12.

Theo các nhà chức trách, mảnh vỡ từ máy bay điều khiển từ xa đã va vào đường ống dẫn dầu tại một trạm đầu cuối ở Volna, một thị trấn thuộc huyện Temryuk trong khu vực. Một vụ hỏa hoạn đã bùng phát do vụ tấn công này.

Các quan chức Nga sau đó báo cáo rằng hai cầu tàu và hai tàu neo đậu tại làng cũng bị hư hại trong vụ tấn công. Không có thương vong nào trong số thủy thủ đoàn hoặc nhân viên trên bờ.

Volna nằm gần cầu Crimea, cây cầu nối liền bán đảo bị tạm chiếm với đất liền Nga. Được xây dựng sau khi Nga sáp nhập bất hợp pháp Crimea năm 2014, cây cầu là tuyến đường tiếp tế và vận chuyển quan trọng cho quân đội Nga đến các vùng lãnh thổ Ukraine bị tạm chiếm.

Ban chỉ huy khẩn cấp cho biết đám cháy đã thiêu rụi một khu vực rộng 100 mét vuông. Chưa có trường hợp thương vong nào được ghi nhận.

Báo cáo được đưa ra hai tuần sau vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào hải cảng Temryuk thuộc vùng Krasnodar Krai, gây ra một vụ hỏa hoạn lớn kéo dài ba ngày tại một nhà ga khí tự nhiên hóa lỏng, gọi tắt là LNG. Cảng Temryuk là một cơ sở quan trọng của Nga ở Biển Azov, vận hành một nhà ga xuất khẩu dầu và một cơ sở khí dầu mỏ hóa lỏng lớn.

Tháng 5 năm 2023, các quan chức Nga báo cáo rằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã gây ra hỏa hoạn tại một kho chứa nhiên liệu ở Volna. Các video và hình ảnh xuất hiện trên mạng xã hội cho thấy các bể chứa dầu lớn đang bốc cháy, và các nhà chức trách cho biết đám cháy này được xếp vào loại “mức độ khó khăn cao nhất”.

Ukraine thường xuyên tấn công vào các cơ sở dầu mỏ ở Nga và các vùng lãnh thổ Ukraine bị Nga tạm chiếm nhằm mục đích làm gián đoạn hoạt động hậu cần và tiếp tế quân sự của Mạc Tư Khoa.

[Europe Maidan: Ukrainian drone attack sets Russian pipeline ablaze, damages ships in Krasnodar Krai, officials say]

2. Theo HUR, lực lượng du kích Ukraine đã đốt cháy 2 máy bay chiến đấu Su-30 của Nga tại tỉnh Lipetsk.

Ngày 22 tháng 12, lực lượng du kích Ukraine đã đốt cháy hai máy bay chiến đấu Su-30 của Nga trong một chiến dịch tại tỉnh Lipetsk của Nga ở Nga, theo thông báo của cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR.

Vụ tấn công nhắm vào một phi trường gần thành phố Lipetsk, cách biên giới Ukraine khoảng 340 km, và khiến hai máy bay quân sự bốc cháy.

Ban đầu, HUR đưa tin một chiếc Su-30 và một chiếc Su-27 bị hư hại trong vụ tấn công, nhưng sau đó đã đính chính lại là hai chiếc Su-30.

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Ba, 23 Tháng Mười Hai, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, khẳng định cả 2 chiếc máy bay bị đốt cháy đều là Su-30 trị giá từ 35 đến 55 triệu một chiếc, tùy theo biến thể.

Chiến dịch đã thành công sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng các tuyến tuần tra và lịch trình canh gác, cho phép đặc vụ lẻn vào cơ sở quân sự, tấn công các máy bay chiến đấu của Nga trong nhà chứa máy bay và rời khỏi phi trường mà không bị phát hiện.

Theo HUR, việc lên kế hoạch cho chiến dịch này mất hai tuần và được thực hiện bởi một “đại diện của phong trào kháng chiến” chống lại chính phủ Nga.

[Kyiv Independent: Ukrainian partisans set ablaze 2 Russian Su-30 fighter jets in Lipetsk Oblast, HUR says]

3. Không có bước đột phá nào sau cuộc đàm phán với Ukraine tại Miami.

Đặc phái viên Tòa Bạch Ốc Steve Witkoff hôm Chúa Nhật cho biết các cuộc đàm phán tại Miami với người đồng cấp Nga Kirill Dmitriev và cố vấn an ninh quốc gia Ukraine Rustem Umerov đều “hiệu quả và mang tính xây dựng” - nhưng các cuộc thảo luận không mang lại bước đột phá rõ ràng nào để chấm dứt chiến tranh.

Ông Witkoff viết trong một tuyên bố: “Ukraine vẫn hoàn toàn cam kết đạt được một nền hòa bình công bằng và bền vững. Ưu tiên chung của chúng ta là chấm dứt giết chóc, bảo đảm an ninh và tạo điều kiện cho sự phục hồi, ổn định và thịnh vượng lâu dài của Ukraine.”

Các thông tin được công bố đã khép lại một cuối tuần họp tại Florida, vài tuần sau khi chính quyền Tổng thống Trump đề xuất một kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Ukraine với bản dự thảo ban đầu mà các quan chức Kyiv và những người ủng hộ họ trong Liên minh Âu Châu cho rằng không khả thi. Các nhà đàm phán của Nga, Ukraine, Âu Châu và Mỹ đã tiếp tục thảo luận các đề xuất trong những tuần qua, mặc dù Ukraine và Nga chưa trực tiếp đàm phán, và mỗi bên đã gặp riêng các quan chức Mỹ tại Florida.

Các đại diện từ Nga và Ukraine đã chia sẻ phát biểu của ông Witkoff trên mạng xã hội hôm Chúa Nhật nhưng không cung cấp thêm chi tiết nào về tiến triển có thể đạt được trong các cuộc đàm phán. Ông Umerov đã đăng lại nguyên văn tuyên bố của ông Witkoff về Ukraine trên X, trong khi ông Dmitriev đăng lại tuyên bố của ông Witkoff về các cuộc đàm phán với Nga.

Khoảng cách giữa những gì hai bên tham chiến mong muốn vẫn còn rất lớn.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tối thứ Bảy tuyên bố: “Những vấn đề khó khăn nhất đã và vẫn là lãnh thổ của Ukraine”. Ông nói thêm rằng việc kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nguồn tài trợ cho công cuộc tái thiết sau chiến tranh và “một số vấn đề kỹ thuật liên quan đến bảo đảm an ninh” cũng vẫn là những điểm vướng mắc.

Ông kêu gọi Mỹ gây thêm áp lực lên Mạc Tư Khoa.

Ông Zelennsky nói: “Mỹ phải nói rõ: Nếu không phải bằng ngoại giao, thì sẽ áp dụng toàn bộ áp lực, một gói vũ khí rất mạnh dành cho Ukraine, sự hỗ trợ rất mạnh mẽ dành cho Ukraine, và Hoa Kỳ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt toàn diện lên toàn bộ nền kinh tế và tất cả các lĩnh vực tạo ra doanh thu cho Nga”.

Theo hãng thông tấn TASS của Nga, Yuri Ushakov, trợ lý của Putin, cho biết hầu hết các kế hoạch hòa bình được đề xuất ở Miami đều do Ukraine và Âu Châu đưa ra và dường như “không mang tính xây dựng”.

Ông Dmitriev, một đặc phái viên của Điện Cẩm Linh kiêm doanh nhân, hôm Chúa Nhật cho biết “những kẻ hiếu chiến” không can thiệp vào các cuộc đàm phán, và nói rằng “mọi việc đều ổn”, theo hãng thông tấn TASS đưa tin.

Đại sứ quán Anh, Pháp, Đức và Ba Lan tại Washington chưa đưa ra phản hồi ngay lập tức khi được POLITICO yêu cầu bình luận.

Ngoại trưởng Marco Rubio nói với các phóng viên hôm thứ Sáu rằng “chúng ta còn một chặng đường dài phía trước” trước khi ký kết một thỏa thuận khả thi, đồng thời cho biết thêm các cuộc đàm phán hòa bình có thể kéo dài thêm vài tháng nữa. Phát biểu của ông đã làm giảm bớt sự lạc quan trong tuyên bố hôm thứ Hai của Tổng thống Trump rằng các bên “hiện đang gần đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh hơn bao giờ hết”.

Tổng thống Zelenskiy cho biết các quan chức Mỹ đã đề xuất một cuộc gặp ba bên với các cố vấn an ninh quốc gia của Ukraine và Nga - một khả năng mà Điện Cẩm Linh đã phủ nhận hôm Chúa Nhật - nhưng đặt câu hỏi liệu điều đó có thể giúp đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán hay không.

Hôm Chúa Nhật, văn phòng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã ra tín hiệu rằng ông có thể sẵn sàng gặp gỡ Putin, nói rằng: “Chúng tôi sẽ quyết định trong những ngày tới về cách thức tiến hành tốt nhất.”

Điều đó diễn ra sau khi các nhà lãnh đạo Âu Châu tuần trước đồng ý cho Ukraine vay 90 tỷ euro theo hình thức nợ chung, sau khi Bỉ bác bỏ kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine.

Những nỗ lực tại Washington nhằm củng cố sự ủng hộ dành cho Ukraine đã đạt được những kết quả trái chiều. Một dự luật nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt mới, khắc nghiệt hơn đối với Nga đã không nhận được sự ủng hộ tại Quốc hội.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Đảng Cộng Hòa đơn vị Nam Carolina), một trong những người bảo trợ chính của dự luật, đã kêu gọi chính quyền Tổng thống Trump tăng cường áp lực lên Điện Cẩm Linh nếu Putin không đồng ý tham gia đàm phán hòa bình.

“Nếu Putin nói không, chúng ta cần phải thay đổi cuộc chơi một cách mạnh mẽ, bao gồm cả việc cung cấp hỏa tiễn Tomahawk cho Ukraine để tấn công các nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn ở Nga,” ông nói trong một cuộc phỏng vấn hôm Chúa Nhật trên chương trình “Meet the Press” của đài NBC với Kristen Welker. “Tôi sẽ dốc toàn lực nếu Putin nói không.”

Những người khác trong chính quyền lại tỏ ra ít thiện cảm hơn với Ukraine. Phát biểu tại sự kiện AmericaFest của Turning Point USA ở Phoenix cuối tuần qua, Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard cáo buộc “thế lực ngầm trong cộng đồng tình báo” đang gieo rắc nỗi sợ hãi “như một cách để biện minh cho việc tiếp tục chiến tranh trong nỗ lực làm suy yếu những nỗ lực hướng tới hòa bình của Tổng thống Trump” — những phát ngôn này đã nhận được lời khen ngợi từ Ngoại trưởng Nga Dmitriev.

[Politico: No breakthrough after Ukraine talks in Miami]

4. Nga đã chi hàng triệu đô la để vận động hành lang Quốc hội Mỹ cáo buộc Ukraine “đàn áp các Kitô hữu” nhằm làm suy yếu viện trợ cho Kyiv.

Ukraine đã cấm các hoạt động của Giáo hội Chính thống Ukraine thuộc Tòa Thượng phụ Mạc Tư Khoa vì mối liên hệ của giáo hội này với Nga. Giờ đây, Mạc Tư Khoa đang lan truyền luận điệu ở Mỹ rằng Kyiv đang “đàn áp người Kitô giáo” để làm suy yếu viện trợ cho Ukraine, theo Mykhailo O'Herlihy, chuyên gia về giải quyết xung đột, đưa tin trên UkrInform.

Luận điệu của Nga về cáo buộc “đàn áp các tổ chức tôn giáo” ở Ukraine nhằm mục đích làm mất uy tín của Kyiv và biện minh cho hành động gây hấn. Trên thực tế, Thượng phụ Kirill, nhà lãnh đạo Giáo hội Chính thống Nga, gọi tắt là ROC, đã ban phước lành cho các binh sĩ Nga hy sinh ở Ukraine, hứa hẹn sẽ tha thứ tội lỗi cho họ.

Theo O'Herlihy, các chiến dịch này theo đuổi ba mục tiêu chính:

nhằm duy trì ảnh hưởng của Nga đối với một bộ phận người Ukraine theo Chính thống giáo;

nhằm miêu tả Ukraine là quốc gia thù địch với các giá trị tự do tôn giáo của Mỹ;

nhằm làm suy yếu sự ủng hộ dành cho Ukraine tại Quốc hội Mỹ, đặc biệt là vấn đề tài trợ viện trợ quân sự.

Nga đang “lợi dụng” các giá trị hiến pháp của Mỹ bằng cách lan truyền những cáo buộc sai sự thật về “sự đàn áp tôn giáo” của chính quyền Ukraine.

Để đạt được mục đích này, Mạc Tư Khoa chi một khoản nguồn lực đáng kể cho các nhà vận động hành lang, những người sắp xếp các cuộc gặp gỡ cho “đại diện tôn giáo” của Nga tại Quốc hội và Tòa Bạch Ốc, theo lời O'Herlihy.

Mục tiêu là tạo ra một môi trường chính trị trong đó việc ủng hộ Ukraine dường như không tương thích với “các giá trị của Mỹ”, bất chấp thực tế là viện trợ quân sự cho phép người Ukraine tự vệ trước sự xâm lược.

Ông O'Herlihy lưu ý rằng tình hình đã trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, vì việc chống lại tuyên truyền nước ngoài không còn là ưu tiên an ninh quốc gia của Mỹ nữa. Trong Chiến lược An ninh Quốc gia được chính quyền Tổng thống Trump công bố tháng này, thông tin sai lệch thậm chí không được đề cập một lần nào, bất chấp tác động trực tiếp của nó đến các cuộc bầu cử, niềm tin vào các thể chế và sự ổn định dân chủ.

Ông cũng nhấn mạnh rằng việc cắt giảm ngân sách cho Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (Voice of America) và Đài Phát thanh Tự do Âu Châu/Đài Phát thanh Tự do (Radio Free Europe/Radio Liberty) đã cho phép Nga và Trung Quốc lấp đầy khoảng trống thông tin bằng nhiều thông tin sai lệch hơn nữa, một xu hướng có khả năng sẽ gia tăng.

[Europe Maidan: Russia spends millions lobbying US Congress that Ukraine “persecutes Christians” to undermine Kyiv aid, says expert]

5. Nga phản hồi báo cáo tình báo đáng lo ngại của Mỹ về mục tiêu chiến tranh của Putin.

Điện Cẩm Linh bác bỏ đánh giá được tường trình của tình báo Mỹ rằng Putin vẫn muốn chiếm toàn bộ Ukraine và nuôi tham vọng giành lại các quốc gia thuộc Liên Xô cũ hiện đang nằm trong liên minh NATO.

Hãng Reuters, dẫn lời sáu nguồn tin giấu tên quen thuộc với tình báo Mỹ, đã đưa tin về các đánh giá này, trái ngược với tuyên bố công khai của Putin rằng ông không đe dọa Âu Châu cũng như không muốn chiến tranh với NATO.

“Chúng ta không biết độ tin cậy của chúng đến đâu. Đó là điểm đầu tiên”, Dmitry Peskov, phát ngôn nhân của Putin, nói về các báo cáo tình báo của Mỹ trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai, ban đầu bằng tiếng Nga.

“Quả thực chúng tôi đã thấy một số báo cáo rải rác về vấn đề này. Nhưng ngay cả khi điều này phù hợp với thực tế, thì những dữ liệu này—những tình huống mà trong đó tình báo đưa ra một số đánh giá, phân tích và kết luận sai lầm—lại không phù hợp với thực tế,” ông tiếp tục.

Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard đã bác bỏ báo cáo của Reuters, cáo buộc “những kẻ hiếu chiến” đang cố gắng phá hoại những nỗ lực hòa bình của Tổng thống Trump đối với Ukraine.

Gabbard nói trên kênh X rằng các nhà hoạch định chính sách của Mỹ đã được thông báo rằng “Tình báo Mỹ đánh giá rằng Nga đang tìm cách tránh một cuộc chiến tranh lớn hơn với NATO. Họ cũng đánh giá rằng, như những năm gần đây đã cho thấy, hiệu quả chiến trường của Nga cho thấy hiện tại nước này không có khả năng chinh phục và xâm lược toàn bộ Ukraine, chứ đừng nói đến Âu Châu.”

Tổng thống Trump đang làm trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình gián tiếp giữa Nga và Ukraine, điều mà Kyiv và các đối tác Âu Châu tin rằng cho đến nay vẫn nghiêng quá nhiều về các yêu cầu của Mạc Tư Khoa.

Các đồng minh NATO lo ngại Nga đang chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh quy mô lớn hơn nhiều ở Âu Châu, và Ukraine là tiền tuyến cho tham vọng ngầm của Điện Cẩm Linh nhằm khôi phục phần lớn phạm vi ảnh hưởng thời Liên Xô.

Họ nói rằng Nga đang sử dụng Ukraine để thử nghiệm sức mạnh của liên minh, bao gồm cả sự sẵn sàng bảo vệ các quốc gia Baltic dọc biên giới Nga.

Các đồng minh muốn Tổng thống Trump có lập trường cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa về cuộc chiến và tìm ra một giải pháp không thưởng cho Điện Cẩm Linh vì hành động gây hấn của họ, điều này có thể khuyến khích các hành động tương tự ở những nơi khác tại Âu Châu hậu Xô Viết.

Trong buổi hỏi đáp thường niên với giới truyền thông và công chúng tuần trước, Putin gọi những cáo buộc rằng Nga tìm cách xâm lược các đồng minh NATO ở Âu Châu là “sự cuồng loạn” và “những lời dối trá”.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã đưa ra lời cảnh báo gay gắt về Nga trong một bài phát biểu ở Berlin hồi đầu tháng 12.

“Chúng ta là mục tiêu tiếp theo của Nga. Tôi e rằng quá nhiều người đang âm thầm tự mãn. Quá nhiều người không cảm nhận được sự cấp bách. Và quá nhiều người tin rằng thời gian đang đứng về phía chúng ta. Điều đó không đúng. Thời điểm hành động là ngay bây giờ”, ông Rutte nói thêm: “Xung đột đang đến tận cửa nhà chúng ta. Nga đã mang chiến tranh trở lại Âu Châu, và chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng”.

[Newsweek: Russia Responds to Ominous US Intelligence Report on Putin’s War Goals]

6. Tổng thống Zelenskiy cho biết Nga đang lên kế hoạch cho các cuộc tấn công quy mô lớn vào dịp Giáng Sinh.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy ngày 22 tháng 12 cho biết người dân Ukraine nên chuẩn bị tinh thần cho các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn của Nga trong dịp Giáng Sinh.

“Bản chất của chúng là thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn vào dịp Giáng Sinh của chúng ta. Chúng tôi một lần nữa nêu lên vấn đề phòng không và bảo vệ cộng đồng của chúng ta, đặc biệt là vào các ngày 23, 24 và 25 tháng 12”, Tổng thống Zelenskiy nói trong những bình luận được Suspilne đưa tin.

Ngày 16 tháng 12, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết Nga đã bác bỏ một thỏa thuận ngừng bắn dịp Giáng Sinh vì nó có thể mang lại cho Ukraine một thời gian tạm lắng.

Bình luận của Peskov được đưa ra sau khi nhiều thỏa thuận ngừng bắn tạm thời trong các ngày lễ tôn giáo, bao gồm cả những thỏa thuận do Mạc Tư Khoa khởi xướng, đã bị lực lượng Nga phá vỡ trước đó.

Vào tháng Tư, thỏa thuận ngừng bắn nhân dịp lễ Phục Sinh do nhà độc tài Vladimir Putin tuyên bố đã bị lực lượng Nga vi phạm gần 3.000 lần, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết vài giờ trước khi thỏa thuận kết thúc vào ngày thứ ba.

[Kyiv Independent: Russia planning mass attacks over Christmas, Zelensky says]

7. Tổng thống Zelenskiy tiết lộ thông tin mới nhất về kế hoạch hòa bình 20 điểm “vững chắc” giữa Ukraine và Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết các cuộc đàm phán hướng tới một thỏa thuận hòa bình tiềm năng với Nga đã tạo ra một khuôn khổ “vững chắc” gồm 20 điểm, trong đó có các đề xuất bảo đảm an ninh liên quan đến Hoa Kỳ và các đồng minh Âu Châu.

Phát biểu khi phái đoàn đàm phán của Ukraine trở về từ cuộc đàm phán ở Miami, Tổng thống Zelenskiy cho biết trong một bài đăng trên X rằng các yếu tố cốt lõi của kế hoạch và các tài liệu liên quan về cơ bản đã hoàn thành, mặc dù các vấn đề quan trọng vẫn chưa được giải quyết. Ông mô tả các bản dự thảo là trang trọng và gần với một kết quả thực tế, đồng thời thừa nhận rằng một số điều khoản là không thể chấp nhận được đối với cả Kyiv và Mạc Tư Khoa.

Ông cho biết, các quan chức Mỹ đang tiếp tục thảo luận với đại diện Nga và dự kiến sẽ chuyển phản hồi cho Ukraine.

Khả năng đạt được một lệnh ngừng bắn toàn diện trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, bắt đầu bằng cuộc xâm lược của Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, đã thu hút sự chú ý của quốc tế, do những tổn thất nặng nề về người và kinh tế mà cuộc xung đột gây ra cũng như tác động của nó đến an ninh khu vực.

Các cuộc đàm phán do Mỹ dẫn dắt phản ánh cam kết của Washington trong việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình, và kế hoạch 20 điểm được đề xuất, với những bảo đảm an ninh đáng kể, có thể định hình cấu trúc an ninh tương lai của Đông Âu.

Nếu đạt được bước đột phá này, nó có thể ảnh hưởng đến thị trường năng lượng toàn cầu, luật pháp quốc tế và các thỏa thuận an ninh NATO-Liên Hiệp Âu Châu trong tương lai.

Hôm thứ Hai, Tổng thống Zelenskiy cho biết các đề xuất ban đầu của Mỹ “đáp ứng nhiều yêu cầu của Kyiv”, với gần 90% yêu cầu của Ukraine được đưa vào các dự thảo thỏa thuận. Cốt lõi của nỗ lực hòa bình mới nhất là kế hoạch 20 điểm, đóng vai trò là nền tảng cho các cuộc thảo luận đang diễn ra giữa Ukraine, Nga, Hoa Kỳ và các đồng minh Âu Châu.

Theo Tổng thống Zelenskiy, các cuộc đàm phán gần đây được tổ chức tại Florida đã đưa ra các văn kiện khung về cả bảo đảm an ninh đa phương và song phương cho Ukraine, với các điều khoản chính vẫn đang được tranh luận.

Theo các nguồn tin, kế hoạch này bao gồm các điều khoản quy định quân đội Ukraine phải duy trì ở mức 800.000 quân như thời bình, cũng như các bước tiến tới việc Ukraine gia nhập Liên minh Âu Châu.

An ninh trên không, trên bộ và trên biển sẽ được bảo đảm bởi các lực lượng Âu Châu dưới sự lãnh đạo của Pháp và Anh, với sự hỗ trợ “bảo đảm” từ Hoa Kỳ.

Các nước Âu Châu cũng sẽ đóng góp vào an ninh năng lượng, tài chính và cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine. Tổng thống Zelenskiy cho biết văn kiện an ninh song phương với Mỹ cần được Quốc hội xem xét, với các phụ lục mật che giấu các thông tin nhạy cảm.

Trong khi các cuộc đàm phán ngoại giao vẫn tiếp diễn, hoạt động quân sự không hề giảm bớt. Quân đội Ukraine tuyên bố đã tấn công nhiều mục tiêu sâu bên trong lãnh thổ Nga và ở các khu vực bị Nga tạm chiếm, nhằm phá vỡ nỗ lực chiến tranh và bác bỏ tuyên bố về sức mạnh của Nga trên bàn đàm phán.

Trong khi đó, lực lượng Nga tiếp tục các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Cả hai bên đều báo cáo về các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và các cuộc trao đổi hỏa tiễn leo thang trong đêm qua, với cơ sở hạ tầng dân sự một lần nữa trở thành mục tiêu tấn công.

Theo các quan chức Ukraine, điểm mấu chốt của khuôn khổ hòa bình là sự tham gia của Mỹ và Âu Châu trong việc bảo đảm an ninh cho Ukraine trong tương lai. Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh cần có sự xem xét của Quốc hội đối với bất kỳ văn kiện ràng buộc nào, đồng thời cho rằng một số phụ lục vẫn được giữ bí mật do chứa thông tin nhạy cảm hoặc liên quan đến an ninh quốc gia.

[Newsweek: Zelensky Reveals Latest on ‘Solid’ 20-Point Ukraine-Russia Peace Plan]

8. Tình hình “vô cùng khó khăn” khi lực lượng Nga cố gắng vượt sông Siverskyi Donets.

Tình hình gần Siversk, tỉnh Donetsk, đang “vô cùng khó khăn” khi lực lượng Nga tiếp tục tìm cách vượt sông Siverskyi Donets, theo thông báo của Lữ Đoàn Dù số 7của Ukraine ngày 22 tháng 12.

Cuộc tấn công mới của Nga vào thành phố Siversk ở tiền tuyến thuộc tỉnh Donetsk đã châm ngòi cho nhiều tuần giao tranh ác liệt, ngay cả khi Mạc Tư Khoa tuyên bố rằng thành phố này đã thất thủ.

“Tình hình ở Serebrianka, phía đông bắc Siversk, vô cùng khó khăn,” Lữ Đoàn Dù số 7 cho biết như trên.

“Các đơn vị thuộc Lữ đoàn 81 đang giữ vững vị trí, gây tổn thất về nhân lực và trang thiết bị cho địch. Lực lượng Nga cũng đang tiếp tục nỗ lực vận chuyển binh lính qua sông Siverskyi Donets từ phía rừng Serebrianka.”

Đơn vị này đã đăng tải một video cho thấy hoạt động của máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV trong khu vực, và cũng tuyên bố rằng “hai chiếc thuyền cùng với người trên thuyền” đã bị phá hủy khi cố gắng vượt sông.

“Mục tiêu chính của địch là giành quyền kiểm soát hoàn toàn các thị trấn Serebryansk và Dronivka. Hai thị trấn này sẽ đóng vai trò là đầu cầu để tập trung nhân lực và trang thiết bị, và trong trường hợp chiếm được chúng — sẽ tạo điều kiện cho việc tiến quân và xâm lược các vị trí cao gần các thị trấn Zakitne và Platonovka,” đơn vị này cho biết thêm.

Trước cuộc xâm lược toàn diện, Siversk là nơi sinh sống của khoảng 10.000 người. Kể từ đó, thành phố gần như bị bỏ hoang, chính quyền địa phương ước tính chỉ còn lại vài trăm thường dân.

Mặc dù có diện tích khiêm tốn, Siversk đóng vai trò quan trọng trong việc phòng thủ khu vực phía bắc tỉnh Donetsk của Ukraine.

Thành phố này giúp che chắn cho các trung tâm đô thị lớn hơn như Sloviansk và Kramatorsk — những thành trì chính của “vành đai pháo đài” của Ukraine, mà Mạc Tư Khoa đã không thể chiếm được trong gần bốn năm giao tranh, và hiện đang là trọng tâm của các cuộc đàm phán hòa bình đang được tăng cường.

Lực lượng Nga đã cố gắng tiến công Siversk kể từ tháng 7 năm 2022, sau khi Sievierodonetsk và Lysychansk thất thủ.

Trong hơn ba năm giao tranh kể từ đó, Siversk là một trong những khu vực ổn định nhất trên chiến tuyến, bất chấp cường độ giao tranh ở các khu vực lân cận, với quân đội Nga chỉ tiến được khoảng 19 km.

[Kyiv Independent: 'Extremely difficult' situation as Russian forces attempt to cross Siverskyi Donets River]

9. Nga đưa ra cảnh báo hạt nhân về NATO - ‘Hậu quả thảm khốc’

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cảnh báo rằng NATO và quốc gia của ông đã tiến đến rất gần một cuộc xung đột trực tiếp vào năm 2025, đồng thời cảnh báo về “hậu quả thảm khốc” nếu các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân lao vào chiến tranh.

Đồng minh của Putin đã chỉ ra những hành động bị coi là gây hấn từ phía Hoa Kỳ và các đồng minh của nước này.

Hãng thông tấn Tass của Nga đưa tin hôm thứ Hai rằng “điều này đã được một số thành viên NATO có quan điểm diều hâu nhất ở Âu Châu tích cực ủng hộ, đặc biệt là Anh và Pháp, những nước có hành động đặc biệt hung hăng”.

Trong những tuần gần đây, các quan chức Nga đã đưa ra một số cảnh báo về các xung đột toàn cầu và các quyết định ngoại giao, khi căng thẳng xoay quanh việc liệu một cuộc xung đột rộng hơn giữa Nga và Âu Châu, hoặc các quốc gia khác, có thể bùng phát hay không vẫn tiếp diễn. Tuần trước, khi chính quyền Tổng thống Trump có những động thái táo bạo hơn ở vùng biển Caribe, Nga cho rằng việc Mỹ leo thang hành động chống lại đồng minh lâu năm Venezuela sẽ là một sai lầm chết người.

Những bình luận này được đưa ra trong một cuộc thảo luận tại Câu lạc bộ Thảo luận Valdai, nơi vị quan chức này đề cập đến các động thái của cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden vào cuối năm 2024, nhằm tìm cách “đánh bại chiến lược” Nga, mà ông cho là mang tính khiêu khích cao.

Trong phần lớn năm 2025, Nga đã tham gia vào các cuộc đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump và Ukraine, tất cả đều nhằm mục đích chấm dứt cuộc chiến giữa hai quốc gia bắt đầu bằng cuộc xâm lược của Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Mặc dù đã có một số tiến triển, các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn từ cả hai phía, trong khi Mỹ và các quốc gia NATO khác đã cảnh báo về khả năng xung đột lan rộng và leo thang, với mối đe dọa từ vũ khí hạt nhân.

Hôm thứ Hai, lực lượng Ukraine đã tấn công một kho chứa dầu, một đường ống dẫn dầu, hai máy bay chiến đấu đang đậu và hai tàu chiến như một phần của loạt cuộc tấn công trên lãnh thổ Nga, trong bối cảnh họ đang nỗ lực ngăn chặn quân đội Nga trên chính lãnh thổ nước nhà. Một tướng lĩnh cao cấp của Nga đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom xe ở Mạc Tư Khoa, và các nhà điều tra nghi ngờ Ukraine đứng sau vụ tấn công này.

Các quốc gia thành viên NATO phần lớn đã ủng hộ Ukraine hơn là Nga, và điều đó càng làm trầm trọng thêm mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Mạc Tư Khoa và các nước như Pháp, Đức và Anh.

[Newsweek: Russia Issues Nuclear Warning About NATO—’Catastrophic Consequences’]

10. Tổng thống Rumani cho rằng trong thế giới mới của Tổng thống Trump, kinh tế chiếm ưu thế hơn đạo đức.

Các nhà lãnh đạo Âu Châu như Nicușor Dan của Rumani đã dành phần lớn năm 2025 để tìm cách sống chung với Ông Donald Trump. Hoặc - thậm chí tệ hơn - sống mà không có ông ta.

Kể từ khi kẻ phá vỡ các chuẩn mực quốc tế vĩ đại trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng Giêng, ông ta đã cho thấy rõ ràng mình chẳng hề quan tâm đến Âu Châu chút nào — một số phụ tá chủ chốt của ông ta thậm chí còn tỏ ra thù địch.

Tổng thống Mỹ đã cắt giảm viện trợ tài chính và quân sự cho Ukraine, áp thuế lên Liên minh Âu Châu và chỉ trích các nhà lãnh đạo của khối này là “yếu kém”. Chính quyền của ông hiện đang thực hiện sứ mệnh can thiệp vào nền dân chủ của Âu Châu để ủng hộ các đảng “yêu nước” và chuyển hướng chính trị theo mục tiêu chống người nhập cư của phong trào MAGA.

Đối với các nhà lãnh đạo như tổng thống ôn hòa của Rumani, vấn đề nan giải luôn là chấp nhận các ưu tiên của Tổng thống Trump đến mức nào — bởi vì Âu Châu vẫn cần Mỹ — và phản đối mạnh mẽ đến mức nào thái độ thù địch của ông ta đối với các giá trị trung dung của Âu Châu. Liệu một liên minh thực sự giữa hai bờ Đại Tây Dương có còn tồn tại hay không?

“Thế giới đã thay đổi,” Dan nói trong một cuộc phỏng vấn từ phòng khách sạn cao cấp nhất của ông ở Brussels. “Chúng ta đã chuyển từ một cách làm việc – theo một nghĩa nào đó – mang tính đạo đức sang một cách làm việc rất thực dụng và tiết kiệm.”

Ông nói rằng các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu hiểu điều này và hiện đang tập trung vào việc phát triển các chiến lược thực tiễn để giải quyết thực tế mới của thế giới dưới thời Tổng thống Trump. Phe trung dung sẽ cần phải tính đến nỗ lực phối hợp từ phía người Mỹ nhằm ủng hộ các đối thủ theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu khi Hoa Kỳ tìm cách thay đổi hướng đi của Âu Châu.

Các quan chức chính quyền như Phó Tổng thống JD Vance đã lên án việc hủy bỏ cuộc bầu cử năm ngoái ở Rumani và Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Tòa Bạch Ốc cho thấy Mỹ sẽ tìm cách uốn nắn chính trường Âu Châu theo chương trình nghị sự MAGA chống người nhập cư của mình.

Đối với Dan, việc các chính trị gia Mỹ bày tỏ quan điểm là “ổn”. Nhưng sẽ là “vấn đề” nếu Mỹ cố gắng “gây ảnh hưởng” đến chính trị một cách “phi dân chủ” — ví dụ, bằng cách trả tiền cho các phương tiện truyền thông ở các nước Âu Châu “giống như người Nga đang làm”.

Quan hệ với Mỹ rất quan trọng đối với một quốc gia như Rumani, quốc gia hiếm hoi vẫn mở cửa với phương Tây trong suốt bốn thập niên dưới chế độ cộng sản. Nằm ở rìa phía đông của Liên Hiệp Âu Châu, giáp với Ukraine, Rumani là nơi đặt một căn cứ lớn của NATO — sắp trở thành căn cứ lớn nhất Âu Châu — cũng như một địa điểm phòng thủ hỏa tiễn đạn đạo của Mỹ. Nhưng chính quyền Tổng thống Trump đã tuyên bố rút 800 binh sĩ Mỹ khỏi Rumani, gây ra lo ngại ở Bucharest.

Khi ánh nắng mùa đông chiếu xuyên qua cửa sổ, Dan lập luận rằng Âu Châu và Mỹ là những đồng minh tự nhiên vì họ chia sẻ nhiều giá trị hơn các khu vực khác trên thế giới. Ông cho rằng “một mối quan hệ đối tác đúng nghĩa” sẽ khả thi — “trong tương lai trung hạn”. Nhưng hiện tại, “chúng ta đang ở trong một giai đoạn chuyển tiếp, trong đó chúng ta cần hiểu nhau hơn”.

Đánh giá thẳng thắn của Dan cho thấy mức độ thiệt hại mà liên minh xuyên Đại Tây Dương đã phải gánh chịu trong năm nay. Tổng thống Trump đã gây nguy hiểm cho mọi khía cạnh của liên minh phương Tây — ngay cả việc khôi phục quan hệ với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.

Đôi khi, người Âu Châu không biết phải phản ứng như thế nào.

Liệu Dan có tin rằng Tổng thống Trump đã đúng khi ông ấy nói với POLITICO hồi đầu tháng này rằng các nhà lãnh đạo Âu Châu “yếu kém” không?

“Đúng vậy,” Dan nói, nhận định của Tổng thống Trump có “một phần” sự thật. Âu Châu có thể quá chậm chạp trong việc đưa ra quyết định. Ví dụ, phải mất nhiều tháng tranh luận và một hội nghị thượng đỉnh căng thẳng ở Brussels tuần trước kết thúc lúc 3 giờ sáng mới đạt được thỏa thuận về cách thức tài trợ cho Ukraine. Nhưng – điều quan trọng – ngay cả một Liên Hiệp Âu Châu đầy bất đồng cuối cùng cũng đã đưa ra “quyết định quan trọng”, ông nói.

Quyết định vay 90 tỷ euro từ quỹ nợ chung của Liên Hiệp Âu Châu để hỗ trợ Kyiv đang thiếu tiền sẽ giúp Ukraine tiếp tục cuộc chiến chống lại Putin trong hai năm tới.

Theo các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu ủng hộ kế hoạch này (Hung Gia Lợi, Slovakia và Cộng hòa Tiệp sẽ không tham gia), kế hoạch này làm tăng khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình vì nó gửi tín hiệu tới Putin rằng Ukraine sẽ không sụp đổ nếu ông ta chờ đợi đủ lâu.

Nhưng Dan tin rằng chiến tranh vẫn còn xa vời, bất chấp nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn của Tổng thống Trump.

“Tôi bi quan hơn là lạc quan về ngắn hạn,” ông nói. Phe của Putin dường như không muốn hòa bình: “Họ nghĩ rằng một nền hòa bình trong hai, ba tháng tới sẽ tốt hơn cho họ so với hòa bình hiện tại. Vì vậy, họ sẽ tiếp tục chiến đấu — bởi vì họ đã đạt được một số tiến bộ nhỏ trên chiến trường.”

Tuần trước, tại hội nghị thượng đỉnh Hội đồng Âu Châu, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết ông muốn Tổng thống Trump gây thêm áp lực lên Putin để đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Vậy Dan có đồng ý không? “Tất nhiên rồi. Chúng tôi ủng hộ Ukraine.”

Nhưng theo Dan, các lệnh trừng phạt “cực kỳ mạnh mẽ” gần đây của Tổng thống Trump đối với các công ty dầu khí Nga Rosneft và Lukoil đã và đang phát huy tác dụng. Ông cũng hoan nghênh cam kết hòa bình của Tổng thống Trump và sự cởi mở mới của Mỹ trong việc cung cấp các bảo đảm an ninh để củng cố một thỏa thuận cuối cùng.

Rõ ràng là Dan hy vọng Putin không giành được toàn bộ vùng Donbas ở miền đông Ukraine, ông cũng không muốn trói buộc tay Tổng thống Zelenskiy. “Bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào mà trong đó kẻ xâm lược được tưởng thưởng theo một nghĩa nào đó đều không tốt cho Âu Châu và an ninh thế giới trong tương lai”, Dan nói. “Nhưng quyết định về hòa bình hoàn toàn nằm trên vai người Ukraine. Họ đã chịu đựng quá nhiều, vì vậy chúng ta không thể đổ lỗi cho họ về bất kỳ quyết định nào họ đưa ra.”

Rumani đóng vai trò then chốt như một trung tâm điều hành để chuyển tiếp tiếp tế cho nước láng giềng Ukraine. Với cảng Constanța trên Hắc Hải, quốc gia này sẽ rất quan trọng đối với các hoạt động gìn hòa bình trong tương lai. Binh lính Ukraine đang huấn luyện tại Rumani và nước này đã hợp tác với Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ để rà phá bom mìn trên Hắc Hải, ông Dan cho biết.

Trong khi đó, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã xâm phạm không phận Rumani hơn chục lần kể từ khi chiến tranh toàn diện bắt đầu, và một thị trấn trên biên giới với Ukraine gần đây đã phải di tản khi máy bay điều khiển từ xa gây cháy một tàu chở dầu chứa khí đốt. Dan đã hạ thấp mối đe dọa.

“Chúng tôi có một số máy bay điều khiển từ xa. Chúng tôi chắc chắn rằng chúng không được cố ý gửi vào lãnh thổ của chúng tôi,” ông nói. “Chúng tôi cố gắng nói với người dân rằng họ hoàn toàn không gặp nguy hiểm.” Tuy nhiên, Rumani vẫn đang tăng cường chi tiêu quân sự để răn đe Nga.

Tổng thống Dan, 56 tuổi, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 5 năm nay, trong một thời điểm căng thẳng đối với đất nước có 19 triệu dân.

Cựu thị trưởng ôn hòa của Bucharest đã đánh bại đối thủ theo chủ nghĩa dân túy, hoài nghi về Ukraine, một cách ngoạn mục. Cuộc bầu cử này là cuộc bầu cử lại, sau khi nỗ lực tổ chức bầu cử tổng thống đầu tiên bị hủy bỏ vào tháng 12 năm ngoái do cáo buộc Nga can thiệp quy mô lớn và các hoạt động bất hợp pháp nhằm hỗ trợ ứng cử viên hàng đầu cực hữu Călin Georgescu. Các vụ kiện đang được tiến hành, bao gồm cả cáo buộc chống lại Georgescu và những người khác về âm mưu đảo chính bị cáo buộc.

Nhưng đối với nhiều người Rumani, việc hủy bỏ cuộc bầu cử năm 2024 chỉ càng làm tăng thêm sự hoài nghi của họ đối với toàn bộ hệ thống dân chủ ở đất nước mình. Họ muốn thay đổi và gần một nửa cử tri đã ủng hộ phe cực hữu để thực hiện điều đó.

Tham nhũng hiện vẫn là một vấn đề lớn ở Rumani và Dan đã đặt mục tiêu khôi phục niềm tin của cử tri. Tuy nhiên, trong sáu tháng đầu tiên, ông ưu tiên những biện pháp cắt giảm chi tiêu công đầy khó khăn và không được lòng dân để kiểm soát thâm hụt ngân sách - vốn là mức thâm hụt lớn nhất trong Liên Hiệp Âu Châu. “Về những vấn đề lớn của xã hội, bắt đầu từ tham nhũng, chúng tôi đã không làm được nhiều”, Dan thừa nhận.

Ông nói rằng điều đó sẽ thay đổi. Một bộ phim tài liệu truyền hình gần đây về cáo buộc tham nhũng trong ngành tư pháp đã gây ra các cuộc biểu tình trên đường phố và một bức thư phản đối có chữ ký của hàng trăm thẩm phán.

Dan dự kiến sẽ gặp họ trong tuần này và sau đó sẽ tập trung vào cải cách lập pháp nhằm bảo đảm các thẩm phán giỏi nhất được thăng chức dựa trên năng lực chứ không phải vì quen biết. “Những người ở vị trí cao đang làm việc cho các nhóm lợi ích nhỏ, thay vì vì lợi ích công cộng”, Dan nói.

Ông cũng khẳng định rõ ràng rằng chính quyền tiểu bang vẫn chưa làm đủ để giải thích cho cử tri lý do cuộc bầu cử năm ngoái bị hủy bỏ. Ông cho biết thêm chi tiết sẽ được nêu trong một báo cáo dự kiến sẽ được công bố trong hai tháng tới.

Một điều giờ đây đã rõ ràng là cuộc tấn công của Nga vào nền dân chủ Rumani, bao gồm cả chiến dịch gây ảnh hưởng quy mô lớn trên TikTok, không phải là trường hợp cá biệt. Dan cho biết đất nước ông đã là mục tiêu của Mạc Tư Khoa trong suốt một thập niên qua, và các nhà lãnh đạo Âu Châu khác nói với ông rằng họ hiện đang phải hứng chịu những chiến dịch tung tin giả và phá hoại tương tự. Ông nói rằng không ai có câu trả lời cho làn sóng tin giả trên mạng.

“Tôi vừa có cuộc trao đổi với các nhà lãnh đạo của những quốc gia tiên tiến hơn chúng ta và tôi nghĩ không ai có câu trả lời hoàn chỉnh cả,” ông nói. “Nếu bạn có loại thông tin đó và thông tin đó đến tai nửa triệu người, ngay cả khi ngày hôm sau bạn quay lại nói rằng đó là thông tin sai, thì bạn đã thất bại rồi.”

Đảng Liên minh vì sự thống nhất của người Rumani, gọi tắt là AUR theo chủ nghĩa dân túy cực hữu đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò với khoảng 40%, phản ánh xu hướng chung ở các nước khác tại Âu Châu. Ông Dan, người đã đánh bại lãnh đạo AUR là ông George Simion vào tháng 5, tin rằng nhóm của ông cần phải xích lại gần hơn với người dân để đánh bại chủ nghĩa dân túy. Ông cũng mong muốn các chính trị gia quốc gia trên khắp Âu Châu ngừng đổ lỗi cho Brussels về tất cả các chính sách không được lòng dân của họ, bởi vì điều đó chỉ càng tiếp thêm động lực cho các phong trào dân túy.

Dan cho biết anh đã nhận ra rằng chính trị Liên Hiệp Âu Châu thực chất là một quá trình dân chủ, trong đó các quốc gia thành viên khác nhau đưa ra những ý tưởng riêng của mình. “Với kinh nghiệm sáu tháng của mình, tôi có thể nói rằng đó là một cuộc tranh luận khá sôi nổi,” anh nói. “Không có một thế lực quan liêu nào đứng sau sắp xếp mọi việc. Đó là một nền dân chủ. Thật đáng tiếc là người dân không cảm nhận được điều đó một cách trực tiếp.”

Nhưng còn những hội nghị thượng đỉnh kéo dài suốt đêm của Liên Hiệp Âu Châu, khiến mọi người phải làm việc đến tận khuya thì sao? “Các chủ đề được lựa chọn rất tốt,” Dan nói. “Nhưng tôi nghĩ các cuộc tranh luận hơi dài quá.”

[Politico: Economics beat morals in Trump’s new world, Romanian president says]

11. Hội đồng an ninh Cộng hòa Tiệp sẽ quyết định về tương lai của sáng kiến cung cấp đạn dược cho Ukraine vào ngày 7 tháng Giêng.

Thủ tướng Andrej Babis cho biết ngày 22 tháng 12 rằng quyết định về tương lai của sáng kiến do Tiệp dẫn đầu nhằm cung cấp đạn pháo cho Ukraine sẽ được đưa ra tại cuộc họp của hội đồng an ninh Cộng hòa Tiệp vào ngày 7 tháng Giêng.

Sáng kiến này đã cung cấp 1,5 triệu quả đạn pháo trong năm 2024 và đặt mục tiêu cung cấp tới 1,8 triệu quả vào cuối năm 2025, trong bối cảnh Ukraine đang nỗ lực đối phó với ưu thế pháo binh của Nga.

“Về nguyên tắc, sáng kiến cung cấp đạn dược chắc chắn là một điều tốt; vấn đề là liệu nó có được thực hiện mà không có tham nhũng hay không”, ông Babis nói.

“Vấn đề này sẽ được đưa ra thảo luận tại Hội đồng An ninh Quốc gia vào ngày 7 tháng Giêng.”

Sáng kiến này huy động vốn từ các nhà tài trợ nước ngoài — bao gồm Đức, Đan Mạch và Hòa Lan — và dựa vào sự phối hợp giữa các quan chức quốc phòng Tiệp, các nhà buôn vũ khí và các nhà sản xuất để tìm nguồn cung cấp đạn dược trên toàn cầu và vận chuyển đến Ukraine.

Trước đó, Babis đã tuyên bố sẽ hủy bỏ chương trình này nếu đảng của ông thắng cử trong cuộc bầu cử sắp tới. Ông từng chỉ trích chương trình này, cho rằng nó quá tốn kém và thiếu minh bạch trong một cuộc phỏng vấn với Reuters.

Sáng kiến này đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ Tổng thống Tiệp Petr Pavel và các đồng minh NATO, những người cho rằng nó đã giúp ổn định nguồn cung cấp đạn dược cho Ukraine ở giai đoạn quan trọng của cuộc chiến.

Tuy nhiên, các đối tác liên minh của Babis lại phản đối nỗ lực này. Lãnh đạo đảng của ông đề xuất rằng NATO có thể đảm nhận việc giám sát chương trình, một đề xuất sẽ chuyển quyền kiểm soát khỏi Prague.

[Kyiv Independent: Czechia's security council to decide future of Ukraine ammunition initiative on Jan. 7]

NewsUKMor24Dec2025