Alice Miranda Ollstein và Megan Messerly của tạp chí Politico, ngày 06/11/2024, nhận định về chiến thắng của Donald Trump như sau (https://www.politico.com/news/2024/11/06/abortion-trump-2024-00187825):
Harris thúc đẩy phá thai để giành chiến thắng khác của đảng Dân chủ sau phán quyết Dobbs, nhưng đã không ngăn được Donald Trump, người đã vượt qua khoảng cách giới tính lớn — và sự tập trung không ngừng của đảng Dân chủ vào sức khỏe sinh sản của phụ nữ — để giành lại Nhà Trắng vào thứ Ba.
Thực vậy, phá thai đã ám ảnh đảng Cộng Hòa kể từ khi vụ Roe kiện Wade sụp đổ. Nhưng vấn đề này không ngăn được cựu Tổng thống Donald Trump, người đã vượt qua khoảng cách giới tính lớn vào thứ Ba — và sự tập trung không ngừng của đảng Dân chủ vào sức khỏe sinh sản của phụ nữ — để giành lại Nhà Trắng.
Với kỷ luật của đảng, thường không được lưu ý trong các phần khác của chiến dịch tranh cử, Trump và các đồng minh của ông đã định vị mình là những người ôn hòa về vấn đề phá thai, lập luận rằng vấn đề này nên được để cho các tiểu bang giải quyết, cam kết phủ quyết lệnh cấm phá thai trên toàn quốc nếu nó được đưa đến bàn làm việc của ông, đưa ra sự ủng hộ của chính phủ đối với thụ tinh trong ống nghiệm và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản khác, và hứa sẽ trở thành người đấu tranh cho phụ nữ. Những nỗ lực này nhằm vô hiệu hóa một vấn đề đã đeo bám đảng Cộng hòa kể từ khi Roe sụp đổ vào năm 2022 đã giúp Trump giành chiến thắng rõ ràng trước Phó Tổng thống Kamala Harris với một cử tri tức giận về nền kinh tế, lạm phát và nhập cư quyết tâm trừng phạt đảng cầm quyền.
Phó Tổng thống đắc cử JD Vance, người đã lùi bước sau nhiều năm ủng hộ các hạn chế phá thai của liên bang, cũng đã nỗ lực xoa dịu sự phẫn nộ lan rộng sau vụ Roe sụp đổ bằng cách hứa sẽ bảo vệ quyền tiếp cận thuốc phá thai của liên bang và tài trợ nhiều chương trình xã hội hào phóng hơn cho các bậc cha mẹ mới. Các đồng minh của Trump thậm chí còn viện dẫn cố thẩm phán Ruth Bader Ginsberg trong một chiến dịch quảng cáo rầm rộ trị giá gần 20 triệu đô la ngay trước ngày bầu cử, lập luận rằng đảng Cộng hòa đồng quan điểm với bà về phá thai. Nhưng trên hết, đảng Cộng hòa chủ yếu tránh vấn đề này và chuyển sang các lãnh thổ có lợi hơn về mặt chính trị, bao gồm kinh tế, tội phạm, nhập cư và quyền của người chuyển giới.
"Donald Trump đã rất, rất rõ ràng khi nói rằng đây là vấn đề về quyền của các tiểu bang và chúng tôi sẽ không can thiệp ở cấp liên bang", Pete Hoekstra, chủ tịch đảng Cộng hòa Michigan, nói với POLITICO vào tháng 9. “Điểm mấu chốt là nếu chúng ta đang tranh luận về vấn đề phá thai, chúng ta đang tranh luận về vấn đề mà đảng Dân chủ muốn nói đến, và nếu chúng ta đang tranh luận về nền kinh tế, nếu chúng ta đang tranh luận về biên giới, việc làm và những vấn đề tương tự, chúng ta tin rằng chúng ta đang tranh luận về những vấn đề quan trọng nhất đối với cử tri ngày nay”.
Đảng Dân chủ đã đánh cuộc rằng phá thai vẫn là động lực mạnh mẽ như trong các cuộc đua trên khắp đất nước kể từ phán quyết Dobbs. Nhưng các vấn đề khác, bao gồm cả nền kinh tế, đã chứng minh được sự nổi bật hơn đối với nhiều cử tri.
Cuộc thăm dò ý kiến cử tri toàn quốc của CNN cho thấy phá thai chỉ là vấn đề hàng đầu đối với 14 phần trăm cử tri, sau dân chủ là 34 phần trăm và nền kinh tế là 31 phần trăm. Cuộc thăm dò ý kiến cử tri đó cũng nhấn mạnh tính thực dụng chính trị trong các nỗ lực của Đảng Công Hòa nhằm tỏ ra ôn hòa về vấn đề phá thai: 28 phần trăm những người tin rằng phá thai nên được hợp pháp hóa đã bỏ phiếu cho Trump.
“Thành tích vượt trội của đảng Dân chủ sau phán quyết Dobbs là không hiện hữu. Hoặc ít nhất là bị nhấn chìm bởi các yếu tố khác có lợi cho Trump,” Tom Bonier, cố vấn cấp cao của công ty dữ kiện Dân chủ TargetSmart, cho biết trên X. “Rõ ràng là Trump không được đủ số cử tri coi là mối đe dọa đối với quyền phá thai, điều này thật khó hiểu.”
Với quyền kiểm soát Quốc hội đang bị treo lơ lửng, lệnh cấm phá thai trên toàn quốc không phải là không thể — mặc dù Trump đã vận động tranh cử với lời hứa phủ quyết một dự luật như vậy. Nhưng có vô số cách mà chính quyền của ông và các thẩm phán mà ông bổ nhiệm có thể hạn chế quyền tiếp cận thủ thuật này mà không cần thông qua luật.
Các đồng minh bảo thủ của tổng thống đắc cử tại Dự án 2025 của Quỹ Di sản và các nhóm khác đã thúc giục ông chỉ đạo Cơ Quan Quản trị Thực phẩm và Thuốc men (FDA) áp dụng lại các hạn chế trước đại dịch đối với đơn thuốc trực tuyến về dịch vụ chuyển phát thuốc phá thai qua đường bưu điện hoặc thu hồi giấy phép FDA của họ — các thẩm phán cũng có thể đưa ra kết quả khi một số vụ kiện về thuốc phá thai được đưa ra tòa án liên bang. Các bước này sẽ chặn quyền tiếp cận trên toàn quốc đối với các loại thuốc chiếm hơn hai phần ba số ca phá thai ở Hoa Kỳ, bao gồm cả ở các tiểu bang có luật bảo vệ thủ thuật này.
Những người phản đối phá thai cũng đã kêu gọi chính quyền của ông thực thi Đạo luật Comstock, một đạo luật năm 1873 cấm vận chuyển các mặt hàng "dâm dục" bao gồm thuốc hoặc dụng cụ dùng để phá thai. Vào tháng 8, Trump cho biết ông không có kế hoạch thực thi Đạo luật Comstock.
Tuy nhiên, Trump dự kiến sẽ áp dụng lại nhiều chính sách chống phá thai của chính quyền đầu tiên của mình, bao gồm các hạn chế đối với chương trình kế hoạch hóa gia đình Title X và các chương trình HIV hoàn cầu.
"Bây giờ công việc bắt đầu phá bỏ các chính sách ủng hộ phá thai của chính quyền Biden-Harris", Marjorie Dannenfelser, chủ tịch của SBA Pro-Life America cho biết hôm thứ Tư.
"Những thành tựu ủng hộ quyền được sống trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump là cơ sở cho nhiệm kỳ thứ hai của ông ấy".
Hầu hết các nhóm chống phá thai đều ủng hộ Trump trong suốt chiến dịch tranh cử ngay cả khi ông liên tục bất đồng quan điểm với họ về các hạn chế phá thai của liên bang, các ngoại lệ đối với hiếp dâm và loạn luân và các chính sách khác, phản đối họ trên cương lĩnh của đảng và chào đón những người có thành tích hỗn hợp đến tự do về phá thai vào vòng tròn thân cận của mình. SBA Pro-Life America đã rót hàng chục triệu đô la để thúc đẩy Trump và những người Cộng hòa ít được phiếu bầu (down-ballot) mặc dù trước đó đã nói rằng việc ông từ chối lệnh cấm toàn quốc có thể khiến ông bị loại.
Nhưng một số người trong phong trào lo ngại rằng thành công của Trump sẽ thuyết phục những người Cộng hòa khác ra tranh cử với tư cách là những người ôn hòa về phá thai.
"Họ chắc chắn sẽ là những cố vấn Cộng Hòa cơ hội, những người sẽ cố gắng nắm bắt điều đó và nói rằng, 'Xem này, chúng ta cần phải ngừng nói về phá thai'", Kristan Hawkins, chủ tịch của tổ chức Students for Life of America, cho biết. "Đảng cần phải thấy rằng đây không phải là con đường của tương lai".
Tuy nhiên, Hawkins và các đồng minh của bà cho rằng chiến thắng của ông sẽ đáng giá những thất bại này nếu ông bổ nhiệm các quan chức chống phá thai cứng rắn vào các vị trí chủ chốt tại Bộ Y tế, Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Thuốc men, và Bộ Tư pháp, những người mà họ có thể tin tưởng để thực hiện chương trình nghị sự của mình.
Trong suốt chiến dịch của mình, Harris đã nêu bật những phụ nữ bị biến chứng sức khỏe nghiêm trọng — và một số người đã tử vong — sau khi bị từ chối phá thai, và bà đã nhiều lần nhắc nhở cử tri rằng sự hỗn loạn này là kết quả của "lệnh cấm phá thai của Trump", kiểu nói của bà dành cho các luật của tiểu bang có hiệu lực sau sự sụp đổ của Roe.
Trong những tuần cuối của cuộc bầu cử — khi các cuộc thăm dò cho thấy một việc gần như ngang phiếu bầu— Harris đã tổ chức các cuộc mít tinh tập trung vào phá thai ở Atlanta và Houston, cử cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama đến Michigan và tham gia chương trình podcast nổi tiếng “Call Her Daddy” để nêu bật hậu quả từ các chính sách của Đảng Cộng hòa và cảnh báo về các hạn chế trên toàn quốc nếu Trump giành được quyền lực.
Nhưng vẫn chưa đủ.
Trong giai đoạn cuối của chiến dịch, đảng Dân chủ Michigan đã cảnh cáo rằng họ đang phải vật lộn để thuyết phục cử tri rằng phá thai vẫn bị đe dọa sau khi tiểu bang này thông qua sáng kiến bỏ phiếu bảo vệ quyền tiếp cận thủ thuật này vào năm 2022. Và ngay cả ở các tiểu bang chiến trường khác như Georgia, Bắc Carolina và Arizona, nơi các hạn chế phá thai vẫn có hiệu lực, thông điệp của đảng Dân chủ vẫn bị lấn át.
Trong khi Arizona vẫn chưa được tuyên bố, các chiến lược gia của đảng Dân chủ tại tiểu bang này đang quy kết thất bại dự kiến của họ, một phần, cho cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát. Đầu năm nay, cơ quan này đã có động thái bãi bỏ lệnh cấm phá thai gần như hoàn toàn từ thời Nội chiến và giữ nguyên luật cấm thủ thuật này sau 15 tuần, điều mà đảng Dân chủ cho rằng khiến việc thuyết phục cử tri rằng quyền tiếp cận phá thai đang bị đe dọa trở nên khó khăn hơn.
“Tôi quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề kinh tế hơn là những thứ đã nằm trong quyền của tiểu bang”, Yusuf Isaak, một sinh viên cao đẳng cộng đồng 19 tuổi ở Mesa, cho biết khi đứng bên ngoài một điểm bỏ phiếu vào chiều thứ Ba. “Tôi cảm thấy các vấn đề kinh tế cấp bách hơn vì chúng thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của mọi người”.
Edna Meza Aguirre, một thành viên hội đồng quản trị của Planned Parenthood of Arizona có trụ sở tại Tucson, cho biết trước cuộc bầu cử rằng mặc dù cô và những người tình nguyện khác đã nỗ lực tập trung sự chú ý của cử tri vào quyền phá thai, nhiều người trong cộng đồng của cô vẫn ủng hộ đảng Cộng hòa vì lo ngại về vấn đề nhập cư.
“Họ lắng nghe những gì những người bảo thủ nói về những cá nhân vượt biên giới, cướp mất việc làm của chúng tôi và cưỡng hiếp phụ nữ của chúng tôi, đồng thời phàn nàn rằng họ là gánh nặng cho xã hội”, cô nói. “Đó là một cách thực sự hữu hiệu mà họ quyết tâm biến sự thù hận thành một vấn đề”. Cô nói thêm rằng có quá nhiều cử tri khác đã lên kế hoạch không tham gia cuộc bầu cử. “Chúng tôi nghe mọi người nói rằng họ quá nản lòng để bỏ phiếu, hoặc chúng tôi nghe họ nói rằng việc bỏ phiếu không quan trọng khi nó quan trọng”.
Sách lược về quyền phá thai của đảng Dân chủ cũng đã thất bại ở New Hampshire, nơi mà đảng này coi là cơ hội tốt nhất để lật ngược ghế thống đốc trong năm nay. Ứng cử viên đảng Dân chủ Joyce Craig, cựu thị trưởng Manchester, đã đưa việc mở rộng quyền phá thai trở thành trọng tâm trong chiến dịch của mình — và là đòn tấn công chính của bà chống lại đối thủ đảng Cộng hòa, cựu Thượng nghị sĩ Kelly Ayotte. Nhưng Ayotte đã né tránh trong các quảng cáo tuyên thệ sẽ duy trì luật của New Hampshire cho phép phá thai đến 24 tuần thai và trong một số trường hợp hạn chế sau đó, và bảo vệ quyền thụ tinh trong ống nghiệm.
Và mặc dù đảng Dân chủ đã nhấn mạnh rằng các sáng kiến bỏ phiếu phá thai ở Arizona và các tiểu bang dao động khác sẽ giúp thúc đẩy tỷ lệ cử tri tiến bộ và mang lại lợi thế cho các ứng cử viên của họ, các biện pháp này có tác động hạn chế ngay cả khi chúng được thông qua áp đảo — và thậm chí có thể giúp đảng Cộng hòa bằng cách cung cấp cho cử tri một "van xả" cho cảm xúc của họ về vấn đề này. Ở một loạt các tiểu bang, bao gồm Arizona, Florida, Missouri và Montana, phần lớn cử tri ủng hộ cả biện pháp bỏ phiếu về quyền phá thai và các ứng cử viên Cộng Hòa có hồ sơ phản đối phá thai, bao gồm cả Trump.