MOSCOW - Theo phóng viên David Stern của tờ Finantial Times, Gulnora Karimova, trưởng nữ của tổng thống Uzbekistan Islam Karimov, là một doanh nhân vô cùng giàu có

Kể từ khi chấm dứt cuộc hôn nhân với chồng là một doanh nhân Uzbkistan gốc Afghanistan nhưng làm ăn tại Mỹ, Mansur Maqsudi hồi hai năm trước, bà Karimova đã trở về Uzbekistan và xây dựng một đế chế kinh doanh rộng lớn.

Thành đạt nhanh chóng

Công cuộc làm ăn được tiến hành chủ yếu thông qua các công ty đầu tư đặt tại Sharjah của Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập, được bà Karimova gây dựng với sự giúp đỡ của một cộng sự người Uzbekistan là Farhod Inogambayev.

Thông qua một công ty đầu tư, bà Karimova đã mua được quyền kiểm soát công ty điện thoại di động lớn nhất Uzbekistan.

Qua một công ty đầu tư khác, bà nắm được đa số cổ phần của Nhà Máy Sản Xuất Xi Măng Quvasay, một trong những doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp cơ bản của quốc gia.

Bà Karimova cũng có bất động tại Moscow.

Inogambayev, người nay không còn làm việc cho bà Karimova nữa, đã đưa cho phóng viên David Stern một số tài liệu.

Theo đó, có những khoản thanh toán lớn lao được chuyển vào tài khoản ngân hàng của bà Karimova, với tổng số lên đến một triệu đô la cho “phí tư vấn”.

Bài tường thuật của tờ Financial Times không đưa ra chứng cứ gì về các giao dịch bất hợp pháp.

Theo phóng viên David Stern, một số quan sát viên coi đó như một tín hiệu tích cực, chứng tỏ rằng cuối cùng thì Uzbekistan cũng đang trên đường tự do hóa nền kinh tế. Tuy nhiên, những người khác lại coi đó là một ví dụ về thói gia đình trị.

David Stern ghi nhận chuyện có một đạo luật mới được thông qua nhằm cho phép tổng thống và gia đình được miễn tố khi tổng thống rời nhiệm sở.

Tình trạng chung

Bất kể sự thật về các quan hệ làm ăn của bà Gulnora là gì, thì sự nghiệp của bà cũng không phải là độc nhất vô nhị ở các nước cộng hòa thuộc Xô viết cũ.

Nhiều công dân ở các nước này đã thấy cái mà họ cho là thói gia đình trị hiện diện ở những vị trí cao, từ “gia đình” trứ danh Boris Yeltsin, cho tới nỗ lực rõ ràng của tổng thống Heidar Aliev của Azerbaijan nhằm trao quyền lực cho quý tử Ilham.

Ở quốc gia láng giềng giàu năng lượng của Uzbekistan là Kazakhstan, tổng thống Nazarbayev đã thường xuyên bị phe đối lập cáo buộc là đã để cho họ hàng thân thích như anh chị em, các con gái, dâu, rể, được trao những quyền lực to lớn trong các lĩnh vực chính trị, tài chính và truyền thông.

Ở một quốc gia láng giềng khác là Kyrgyzstan, thì các nhà bất đồng chính kiến nói hầu hết các hoạt động kinh doanh sinh lời đều thuộc về tay những người bà con của tổng thống Askar Akayev.

Trong nước cộng hòa Turkmenistan thì thậm chí còn có các tháng trong năm được đặt theo tên của họ hàng của tổng thống Niyazov.

Phương Tây im lặng

Tất nhiên là các nước này hiện đang là những đồng minh đáng giá của Hoa Kỳ và Nga trong “cuộc chiến chống khủng bố” và người ta đang nhắm mắt làm ngơ trước những tội lỗi nho nhỏ như đặc quyền giành cho gia đình các tổng thống.

Tuy nhiên, các chính phủ Tây phương đang rất hổ thẹn về những cáo buộc về chuyện “gây dựng triều đại” trong các đồng minh tương lai, bất kể là họ có đang che đậy bằng những tuyên bố đầy ngôn ngữ ngoại giao.

Và các cáo buộc liên tiếp trong vấn đề này sẽ gây ảnh hưởng tới quyết định của các nhà đầu tư vào khu vực.(bbc)