Phỏng theo The New York Times

Rosemont, Pa - Khi toà thánh Vatican công bố sẽ hoan nghênh các nhóm Anh giáo truyền thống hội nhập vào Giáo Hội Công Giáo La Mã, các vị lãnh đạo cuả một giáo xứ Episcopal đã nhẩy mừng giống như thể có một con tàu đã đến để giải cứu họ khỏi một tảng băng trôi.

Giám mục David Moyer của giáo xứ Good Shepherd (Chuá Chiên Lành), một giáo xứ ở vùng ngoại ô (Rosemont) của Philadelphia đang phải đấu tranh để giữ chủ quyền tài sản lịch sử cuả họ, đã hoan nghênh quyết định cuả Vatican. "Chúng tôi đã cầu nguyện cho điều này hàng ngày trong hai năm qua. Khi nghe tin tức tôi đã cảm động không nói nên lời, sau đó là niềm vui và những giọt nước mắt."

Đây có thể là một trong những giáo xứ đầu tiên tại Hoa Kỳ sẽ trở về hàng loạt sau khi Vatican hoàn thành kế hoạch cho phép Anh giáo trở thành Công Giáo mà vẫn giữ lại nhiều truyền thống tinh thần của họ, như Sách Kinh Giáo Dân (Book of Common Prayer) và linh mục có gia đình.

Đó là những sắp xếp thích hợp (tailor-made) dành cho những cộng đoàn “Anh Giáo-Công giáo" (“Anglo-Catholic”) như thế này, là những cộng đoàn đã chống đối Giáo hội Episcopal vì những quyết định cho phép phụ nữ và người đồng tính trở thành linh mục và giám mục. Những thánh lễ ở đây thường cử hành một cách tôn nghiêm (“high church” style) giống phong cách truyền thống của Công giáo, với xông hương, áo lễ trang trọng và ca đoàn có khi hát bằng tiếng Latin.

"Đa số các thành viên của chúng tôi sẽ lên tàu," là lời cuả LM Aaron R. Bayles, phó xứ, ngài đã phát biểu sau khi kết thúc Thánh lễ lúc một giờ trưa để cầu nguyện cho sự hiệp nhất tại một nguyện đường nhỏ bên cạnh, lung linh với ánh nến màu xanh.

Ngài nói đã hớn hở (exultant) khi nghe tin từ Vatican, vì ngài đã luôn hy vọng sẽ được thấy sự thống nhất giữa Anh giáo, Chính thống giáo và Công giáo.

"Đây có thể là một bước trong chiều hướng đó", Cha Bayles nói tiếp, ngoài chức vụ mới là phó xứ ngài còn là tuyên úy cuả lực lượng trừ bị không quân quốc gia (Air Guard Reserve.) (được biết vị phó xứ trước ngài đã rời xứ để trở thành Công giáo.)

Giáo xứ Good Shepherd từ lâu vẫn có bất hoà với Giáo hội Episcopal, là Giáo hội Mỹ trong tổ chức Cộng Đồng Anh Giáo toàn cầu (Anglican Communion). Năm nay, Giáo phận Episcopal ở Pennsylvania đã kiện giáo xứ Good Shepherd để đòi các tòa nhà, xây dựng năm 1894, bằng đá tráng lệ dựa theo mẫu thế kỷ 14 cuả vùng thôn quê Anh quốc. Tài sản của nhà thờ được ước tính là $ 7.000.000.

Trong 17 năm liền, giáo xứ đã từ chối không cho phép các giám mục Episcopal địa phương viếng thăm mục vụ hay đến ban phép thêm sức, rồi sau đó họ ngừng trả tiền niên liễm cho Giáo phận Episcopal Pennsylvania.

Ngay cả danh xưng cuả các chức vụ trong giáo xứ cũng là dấu hiệu của cuộc xung đột. Giám mục Moyer không phải là một giám mục trong Giáo Hội Episcopal, nhưng ngài sử dụng danh xưng đó vì ngài đã được truyền chức bởi các giám mục Anh giáo truyền thống (Traditional Anglican Communion), là một nhóm tách biệt đã đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục Vatican đón nhận Anh giáo.

Trong văn phòng của vị giám mục, ngài treo ảnh của ĐGH John Paul II và ĐGH Benedict XVI, Giám mục Moyer nói rằng ngài là một trong 38 giám mục Anh giáo truyền thống đã ký đơn thỉnh nguyện ĐGH Benedict XVI trong tháng 10 năm 2007 yêu cầu có một sắp xếp có thể đoàn kết Anh giáo với Giáo Hội Công Giáo.

Ngài nói rằng các giám mục này, cũng đã tổ chức một nghi lễ ký kết vào một bản sao của sách Giáo Lý Công Giáo (Catechism of the Catholic Church ) để bày tỏ sự chấp nhận đầy đủ của họ về giáo lý Công giáo. Trong khi đó, Cộng đồng Anh giáo toàn cầu, với 77.000.000 thành viên, đang cố chỉnh đốn hàng ngũ trước những ly khai và kháng nghị cuả nhóm bảo thủ. Ngoài những nhóm “Anh giáo-Công giáo”, còn có những nhóm Thánh Kinh (evangelical Anglicans), diễn dịch Kinh Thánh một cách bảo thủ, nhưng cảnh giác trước thẩm quyền giáo hoàng của Roma.

Theo sắp xếp này, Vatican cho biết sẽ cho phép linh mục Anh giáo kết hôn, nhưng không nhận hàng giám mục đã kết hôn. Giám mục Moyers, có ba người con, cho biết ngài sẽ phải chờ đợi để nghe xem ngài và các giám mục khác có thể được đặc biệt chấp nhận vào hay không ("grandfathered in").

Giám mục Moyer thừa nhận rằng một số trong 400 giáo dân sẽ có người không muốn trở thành Công giáo. Một số vốn là cựu Công giáo có thể không muốn quay trở lại. Và những người khác muốn trung thành với Giáo hội Episcopal, bất chấp cuộc xung đột.

Nhưng bà Lynn Shea, một thành viên 10 năm của Good Shepherd, cho biết bà hầu như không quan tâm về việc giáo xứ thuộc giáo phái nào miễn là các nghi lễ có sự tôn kính, cộng đồng hỗ trợ lẫn nhau và cha sở là một bậc thầy chân chính.

"Nhà thờ có tên là gì chăng nữa thì cũng không phải là một vấn đề, vấn đề chính là sự liên hệ giữa các giáo hữu với nhau". Bà Shea đã mất đứa con trai 15 tuổi, cháu đã tự tử trong năm qua, và cảm thấy cộng đòan đã nâng đỡ gia đình bà.

Bà nói rằng bà biết một số giáo dân sẽ chống lại việc trở lại Công giáo vì họ đã có những kỷ niệm xấu trước những nghiêm ngặt của các nhà thờ và nhà trường Công giáo, hoặc có ác cảm vì vụ bê bối tình dục liên quan đến các linh mục Công giáo.

Giám mục Moyer nói rằng ngài càng ngày càng mong muốn nhảy qua (Công Giáo) trong lúc mặt đất dưới chân mỗi ngày mỗi rung chuyển. Năm 2002, một cựu giám mục giáo phận của ngài là Charles E. Bennison đã giải nhiệm ngài vì ngài từ chối vâng lời thẩm quyền của giám mục, nhưng Giám mục Moyer vẫn giữ được chỗ trong khi giám mục Bennison đã bị một phiên toà giáo hội giải nhiệm năm 2008 sau khi kết luận rằng giám mục Bennison đã bao che cho anh trai, một linh mục, về tội lạm dụng tình dục với một cô gái năm trước.

Ngay cả khi tranh chấp leo thang, Giáo xứ Good Shepherd cũng không bao giờ chính thức rời bỏ Giáo hội Episcopal, như nhiều giáo xứ bảo thủ và bốn giáo phận khác đã làm. Một phần lớn lý do là vì Good Shepherd đã không muốn bị đuổi ra khỏi tài sản của mình. Các giáo xứ bảo thủ khác đã thua kiện khi họ rời bỏ Giáo hội Episcopal.

Giám mục Moyer sống tại nhà xứ trong khuôn viên của nhà thờ. Ngài hy vọng sẽ giải quyết "vũng lầy pháp luật" trước khi gia nhập Giáo hội Công giáo.

Ngài mở cánh cửa gỗ đi ra con đường tròn phía trước nhà thờ. Vào một ngày mùa thu rực rỡ, cảnh nhìn giống như một bưu thiếp cuả xứ Kent.

"Đó là một nhà thờ đẹp," ngài nói. "Tôi hy vọng chúng tôi có thể giữ nó."