Lúc 17 giờ (giờ Việt Nam) ngày 30 tháng 10 năm 2021, Đức Tổng Giám Mục Marek Zalewski, Sứ thần Toà Thánh tại Singapore kiêm Đại diện Toà Thánh không thường trú tại Việt Nam thông báo: Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm linh mục Giuse Đỗ Quang Khang, Phó Giám đốc kiêm Giám học của Đại Chủng viện thánh Giuse Sài Gòn, Tổng Giáo phận Sài Gòn, làm Giám mục phó giáo phận Bắc Ninh. Thánh Lễ tấn phong Giám Mục đã được cử hành tại tại Nhà thờ chính tòa Bắc Ninh ngày 14 tháng 12 năm 2021.
Thông tấn xã Công Giáo Vietcatholic xin chúc mừng Đức Tân Giám mục và xin được phỏng vấn ngài.
PV: Trọng kính Đức Cha, khi Đức Cha được tin Tòa Thánh trao sứ vụ mới, Đức Cha có những cảm nghĩ và tâm tình thế nào ạ?
Đức Cha Giuse: Khi được bổ nhiệm, tâm tình của tôi là tạ ơn Chúa đã, qua Đức Thánh Cha Phanxicô, tuyển chọn tôi trở nên giám mục dù tôi thấy mình luôn bất xứng và cũng lúng túng vì không biết phải làm thế nào.
PV: Thưa Đức Cha, là một giáo sư Kinh Thánh ở các học viện và đại chủng viện, Đức Cha có những thuận lợi nào trong sứ vụ Giám mục?
Đức Cha Giuse: Nhờ có một chút kinh nghiệm giảng dạy Kinh thánh, tôi cảm thấy nhẹ nhàng hơn trong việc chu toàn bổn phận giảng dạy Lời Chúa trong tư cách là giám mục.
PV: Đức Cha là giáo sư Đại Chủng Viện và Học Viện Công Giáo. Cha giáo Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J, Quyền Khoa Trưởng HVCG đã diễn tả ngắn gọn “Cha là thành viên của Hội Đồng Khoa và đã giúp cho chương trình STL về mặt cổ ngữ. Hẳn quý giáo sư và sinh viên ai cũng mến nhớ sự hiện diện của Cha”. Đức Cha có tâm tình nào khi phải tạm rời bỏ công việc giảng dạy của mình?
Đức Cha Giuse: Tôi cũng hơi tiếc nếu không điều kiện không còn thuận lợi để tiếp tục công việc giảng dạy. Tôi rất yêu thích giảng dạy, đặc biệt là cổ ngữ Hy lạp. Vì Hy lạp sẽ giúp sinh viên có thể đọc và hiểu Lời Chúa một cách thấu đáo hơn và khám phá ra những ý nghĩa của bản văn kinh thánh mà có khi không một bản dịch nào có thể diễn tả hết được.
PV: Đức Cha về phục vụ nơi quê hương của Ông Bà Cố là giáo phận Bắc Ninh, xin Đức Cha cho chúng con biết đôi nét về giáo phận Bắc Ninh và những tâm tình của Đức Cha khi về nơi quê cha đất tổ với tư cách mục tử.
Đức Cha Giuse: Giáo phận Bắc Ninh trải dài trên diện tích trọn vẹn của 5 tỉnh trọn vẹn: Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc; cùng 6 tỉnh có các xã, huyện liên hệ. Với diện tích khá rộng như thế, nên việc chăm sóc mục vụ cho bà con giáo dân là một vất vả cho các linh mục và cũng gặp không ít khó khăn.
Đối với tôi, xác tín đặc tính của Giáo hội là Công Giáo, nên một khi đã chấp nhận sứ mạng thì quyết tâm lên đường, mau chóng thích nghi, hết lòng chu toàn công việc được trao, rồi rút kinh nghiệm, phân định để tìm ý Chúa, sau đó tiếp tục lên đường…
PV: Xin Đức Cha cho chúng con biết ý nghĩa huy hiệu và khẩu hiệu Giám mục của Đức Cha.
Đức Cha Giuse: Huy hiệu giám mục có những chi tiết liên quan đến ‘văn’ của bản sắc địa phương và ‘thánh’ rút ra từ những hình tượng của kinh thánh:
+Văn vật:
Như lời Đức Cha Cosma, giám mục giáo phận BN, đã chia sẻ trong bài phỏng vấn sau khi chịu chức giám mục 10/2008: ‘Kinh Bắc là đất văn vật. Nhân vật huyền thoại Thánh Gióng quê ở huyện Gia Lâm, chiến thắng ở thành phố Bắc Ninh, về trời tại huyện Sóc Sơn (Gia lâm và Sóc sơn đều thuộc đất Gp. Bắc Ninh)… Tre vàng là loại tre mọc khá phổ biến trên đất Kinh Bắc, nhưng không có gì đặc biệt lắm, chỉ là loại tre thường thôi. Xưa kia Thánh Gióng đã nhổ những cây tre vàng đánh đuổi quân xâm lược.’ Từ gợi ý này, thân tre vàng đã được chọn làm thanh đứng của thánh giá trong logo.
Ngoài thân tre vàng thẳng đứng, huy hiệu còn có thanh ngang gồm hai chi tiết: cành lá tre và bông lúa vàng. Đây là hình ảnh quen thuộc của làng quê bắc bộ và đây cũng là logo của Gp. Bắc ninh.
+Văn hóa:
Theo Đức Cha Cosma, ‘Dân ca Quan Họ có thể nói là kết tinh truyền thống văn hoá Kinh Bắc’. Ý tưởng này được thể hiện qua chiếc nón quai thao trên nền của tấm khiên logo; Trên mảnh đất văn hóa ấy, sứ vụ Giám mục được thực thi. Điều này được diễn tả qua hai hình tượng của kinh thánh: ngọn lửa - diễn tả việc chăm sóc đức tin cho anh chị em tín hữu và bông lúa - diễn tả việc loan báo tin mừng.
Khẩu hiệu giám mục: Khi ngồi trên máy bay để đi ra Bắc Ninh, tôi tranh thủ đọc tài liệu về THĐGM lần 16 được gởi từ Vp. thư ký của HĐGMVN, trong đó có phần tóm tắt lại bài giảng của Đức Thánh Cha Phanxicô tại phiên khai mạc THĐ tại Rôma. ĐGH ghi nhận ba động từ như phương thế giúp thực hiện chủ đề của THĐ. Ba động từ đó là: gặp gỡ, lắng nghe, phân định. Như được Chúa Thánh Thần gợi hứng, tôi chọn ba động từ này cho khẩu hiệu giám mục, không chỉ để cùng với giáo hội địa phương tham dự THĐ thứ 16, nhưng còn là phương châm sống mỗi ngày trong suốt sứ vụ mục tử của mình.
Chúng con xin cám ơn Đức Cha và cầu nguyện cho Đức Cha luôn bình an trong sứ vụ mới.
Gioan Lê Quang Vinh thực hiện
Thông tấn xã Công Giáo Vietcatholic xin chúc mừng Đức Tân Giám mục và xin được phỏng vấn ngài.
Đức Cha Giuse: Khi được bổ nhiệm, tâm tình của tôi là tạ ơn Chúa đã, qua Đức Thánh Cha Phanxicô, tuyển chọn tôi trở nên giám mục dù tôi thấy mình luôn bất xứng và cũng lúng túng vì không biết phải làm thế nào.
PV: Thưa Đức Cha, là một giáo sư Kinh Thánh ở các học viện và đại chủng viện, Đức Cha có những thuận lợi nào trong sứ vụ Giám mục?
Đức Cha Giuse: Nhờ có một chút kinh nghiệm giảng dạy Kinh thánh, tôi cảm thấy nhẹ nhàng hơn trong việc chu toàn bổn phận giảng dạy Lời Chúa trong tư cách là giám mục.
PV: Đức Cha là giáo sư Đại Chủng Viện và Học Viện Công Giáo. Cha giáo Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J, Quyền Khoa Trưởng HVCG đã diễn tả ngắn gọn “Cha là thành viên của Hội Đồng Khoa và đã giúp cho chương trình STL về mặt cổ ngữ. Hẳn quý giáo sư và sinh viên ai cũng mến nhớ sự hiện diện của Cha”. Đức Cha có tâm tình nào khi phải tạm rời bỏ công việc giảng dạy của mình?
Đức Cha Giuse: Tôi cũng hơi tiếc nếu không điều kiện không còn thuận lợi để tiếp tục công việc giảng dạy. Tôi rất yêu thích giảng dạy, đặc biệt là cổ ngữ Hy lạp. Vì Hy lạp sẽ giúp sinh viên có thể đọc và hiểu Lời Chúa một cách thấu đáo hơn và khám phá ra những ý nghĩa của bản văn kinh thánh mà có khi không một bản dịch nào có thể diễn tả hết được.
PV: Đức Cha về phục vụ nơi quê hương của Ông Bà Cố là giáo phận Bắc Ninh, xin Đức Cha cho chúng con biết đôi nét về giáo phận Bắc Ninh và những tâm tình của Đức Cha khi về nơi quê cha đất tổ với tư cách mục tử.
Đức Cha Giuse: Giáo phận Bắc Ninh trải dài trên diện tích trọn vẹn của 5 tỉnh trọn vẹn: Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc; cùng 6 tỉnh có các xã, huyện liên hệ. Với diện tích khá rộng như thế, nên việc chăm sóc mục vụ cho bà con giáo dân là một vất vả cho các linh mục và cũng gặp không ít khó khăn.
Đối với tôi, xác tín đặc tính của Giáo hội là Công Giáo, nên một khi đã chấp nhận sứ mạng thì quyết tâm lên đường, mau chóng thích nghi, hết lòng chu toàn công việc được trao, rồi rút kinh nghiệm, phân định để tìm ý Chúa, sau đó tiếp tục lên đường…
PV: Xin Đức Cha cho chúng con biết ý nghĩa huy hiệu và khẩu hiệu Giám mục của Đức Cha.
+Văn vật:
Như lời Đức Cha Cosma, giám mục giáo phận BN, đã chia sẻ trong bài phỏng vấn sau khi chịu chức giám mục 10/2008: ‘Kinh Bắc là đất văn vật. Nhân vật huyền thoại Thánh Gióng quê ở huyện Gia Lâm, chiến thắng ở thành phố Bắc Ninh, về trời tại huyện Sóc Sơn (Gia lâm và Sóc sơn đều thuộc đất Gp. Bắc Ninh)… Tre vàng là loại tre mọc khá phổ biến trên đất Kinh Bắc, nhưng không có gì đặc biệt lắm, chỉ là loại tre thường thôi. Xưa kia Thánh Gióng đã nhổ những cây tre vàng đánh đuổi quân xâm lược.’ Từ gợi ý này, thân tre vàng đã được chọn làm thanh đứng của thánh giá trong logo.
Ngoài thân tre vàng thẳng đứng, huy hiệu còn có thanh ngang gồm hai chi tiết: cành lá tre và bông lúa vàng. Đây là hình ảnh quen thuộc của làng quê bắc bộ và đây cũng là logo của Gp. Bắc ninh.
+Văn hóa:
Theo Đức Cha Cosma, ‘Dân ca Quan Họ có thể nói là kết tinh truyền thống văn hoá Kinh Bắc’. Ý tưởng này được thể hiện qua chiếc nón quai thao trên nền của tấm khiên logo; Trên mảnh đất văn hóa ấy, sứ vụ Giám mục được thực thi. Điều này được diễn tả qua hai hình tượng của kinh thánh: ngọn lửa - diễn tả việc chăm sóc đức tin cho anh chị em tín hữu và bông lúa - diễn tả việc loan báo tin mừng.
Khẩu hiệu giám mục: Khi ngồi trên máy bay để đi ra Bắc Ninh, tôi tranh thủ đọc tài liệu về THĐGM lần 16 được gởi từ Vp. thư ký của HĐGMVN, trong đó có phần tóm tắt lại bài giảng của Đức Thánh Cha Phanxicô tại phiên khai mạc THĐ tại Rôma. ĐGH ghi nhận ba động từ như phương thế giúp thực hiện chủ đề của THĐ. Ba động từ đó là: gặp gỡ, lắng nghe, phân định. Như được Chúa Thánh Thần gợi hứng, tôi chọn ba động từ này cho khẩu hiệu giám mục, không chỉ để cùng với giáo hội địa phương tham dự THĐ thứ 16, nhưng còn là phương châm sống mỗi ngày trong suốt sứ vụ mục tử của mình.
Chúng con xin cám ơn Đức Cha và cầu nguyện cho Đức Cha luôn bình an trong sứ vụ mới.
Gioan Lê Quang Vinh thực hiện