Hạn chế cung cấp thông tin cho báo chí
Việt Nam đang bị xếp thứ hạng thấp về tự do báo chí
Một quyết định của thủ tướng Việt Nam, mới được ban hành và sắp sửa có hiệu lực, sẽ cấm tất cả các quan chức cơ quan hành chính nhà nước cung cấp thông tin cho báo chí.
Quyết định số 77/2007/QĐ-TTg ban hành ngày 28/5/2007 và có hiệu lực 15 ngày sau đó quy định rõ chỉ có các nhân vật thuộc diện "người phát ngôn" mới được quyền làm việc này.
Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, được ông Nguyễn Tấn Dũng ký, nói rõ: "Các cá nhân của cơ quan hành chính nhà nước không được giao nhiệm vụ phát ngôn, thông tin cho báo chí thì không được nhân danh cơ quan hành chính nhà nước để phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí."
Tất cả thông tin theo quy định mới này sẽ phải qua một nguồn cung cấp duy nhất là người phát ngôn của cơ quan, tổ chức.
Quy định viết: "Chỉ những thông tin do người phát ngôn cung cấp mới được coi là thông tin chính thống của cơ quan hành chính nhà nước."
Tên tuổi và chức vụ của những người được trao nhiệm vụ phát ngôn sẽ được công bố bằng văn bản cho báo chí và những người này sẽ phải "chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung phát ngôn và thông tin cung cấp cho báo chí".
Khó tiếp cận thông tin
Quyết định mới của ông Nguyễn Tấn Dũng sẽ khiến việc thu thập thông tin trong quá trình tác nghiệp của các phóng viên, nhà báo Việt Nam còn khó khăn hơn trước.
Thực tế cho thấy, tuy chỉ còn 'một cửa' là người phát ngôn, nhưng để tiếp cận cửa này không phải chuyện dễ dàng.
Quy định cũng cho phép người phát ngôn "có quyền từ chối, không phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí trong các trường hợp: những vấn đề thuộc bí mật nhà nước; những vấn đề bí mật thuộc nguyên tắc; những vấn đề không thuộc quyền hạn phát ngôn; các vụ án đang được điều tra hoặc chưa xét xử, trừ trường hợp các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan điều tra có yêu cầu cần thông tin trên báo chí."
Quyết định số 77 quy định các người phát ngôn sẽ có họp báo hàng tháng và các bộ ngành đều phải cập nhật thông tin mỗi tháng hoặc mỗi quý cho báo giới.
Tuy nhiên việc cung cấp thông tin định kỳ như vậy dường như đi ngược lại với xu hướng thời đại trao đổi thông tin như vũ bão hiện nay.
Các phóng viên nói với quy định mới, các quan chức nhà nước sẽ có cớ để từ chối hoặc vì sợ trách nhiệm mà không cung cấp thông tin nữa.
Tự do báo chí
Việt Nam bị nhiều tổ chức quốc tế liệt vào diện thiếu tự do báo chí. Gần đây chính phủ Việt Nam đã ra nhiều thông tư, chỉ thị và quy chế nhằm siết chặt quản lý báo chí.
Tháng 11/2006, chính thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký chỉ thị 37CP với nội dung "Kiên quyết không để tư nhân hóa báo chí dưới mọi hình thức và không để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng, chi phối báo chí để phục vụ lợi ích riêng, gây tổn hại lợi ích đất nước."
Tháng 1 năm nay, Thường trực Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Trương Tấn Sang nói tại một hội nghi rằng ̣hoạt động báo chí còn có những "hạn chế, khuyết điểm, cần được tăng cường lãnh đạo, quản lý."
Ông Sang nói một số cơ quan báo chí "có biểu hiện coi nhẹ chức năng chính trị, tư tưởng của báo chí cách mạng, xa rời tôn chỉ, mục đích; thiếu nhạy bén chính trị" và những yếu kém này là "nguy cơ tiềm ẩn gây mất ổn định chính trị - xã hội."
Người ta vẫn còn nhớ việc trong năm qua nhiều tờ báo trong nước đã bị kỷ luật trong vụ "Tiền polymer" khi vẫn đăng tin về 'bê bối in tiền polymer' tuy đã có lệnh ngừng.
Bộ Văn hóa Thông tin Việt Nam hồi tháng 4/2007 ra quy chế bắt các báo và nhà báo phải cải chính thông tin đã đăng nếu thông tin đó bị cho là “sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín tổ chức; xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân, gây hiểu lầm làm tổn hại đến uy tín, danh dự, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và xã hội”.
Việt Nam đang bị xếp thứ hạng thấp về tự do báo chí
Một quyết định của thủ tướng Việt Nam, mới được ban hành và sắp sửa có hiệu lực, sẽ cấm tất cả các quan chức cơ quan hành chính nhà nước cung cấp thông tin cho báo chí.
Quyết định số 77/2007/QĐ-TTg ban hành ngày 28/5/2007 và có hiệu lực 15 ngày sau đó quy định rõ chỉ có các nhân vật thuộc diện "người phát ngôn" mới được quyền làm việc này.
Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, được ông Nguyễn Tấn Dũng ký, nói rõ: "Các cá nhân của cơ quan hành chính nhà nước không được giao nhiệm vụ phát ngôn, thông tin cho báo chí thì không được nhân danh cơ quan hành chính nhà nước để phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí."
Tất cả thông tin theo quy định mới này sẽ phải qua một nguồn cung cấp duy nhất là người phát ngôn của cơ quan, tổ chức.
Quy định viết: "Chỉ những thông tin do người phát ngôn cung cấp mới được coi là thông tin chính thống của cơ quan hành chính nhà nước."
Tên tuổi và chức vụ của những người được trao nhiệm vụ phát ngôn sẽ được công bố bằng văn bản cho báo chí và những người này sẽ phải "chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung phát ngôn và thông tin cung cấp cho báo chí".
Khó tiếp cận thông tin
Quyết định mới của ông Nguyễn Tấn Dũng sẽ khiến việc thu thập thông tin trong quá trình tác nghiệp của các phóng viên, nhà báo Việt Nam còn khó khăn hơn trước.
Thực tế cho thấy, tuy chỉ còn 'một cửa' là người phát ngôn, nhưng để tiếp cận cửa này không phải chuyện dễ dàng.
Quy định cũng cho phép người phát ngôn "có quyền từ chối, không phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí trong các trường hợp: những vấn đề thuộc bí mật nhà nước; những vấn đề bí mật thuộc nguyên tắc; những vấn đề không thuộc quyền hạn phát ngôn; các vụ án đang được điều tra hoặc chưa xét xử, trừ trường hợp các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan điều tra có yêu cầu cần thông tin trên báo chí."
Quyết định số 77 quy định các người phát ngôn sẽ có họp báo hàng tháng và các bộ ngành đều phải cập nhật thông tin mỗi tháng hoặc mỗi quý cho báo giới.
Tuy nhiên việc cung cấp thông tin định kỳ như vậy dường như đi ngược lại với xu hướng thời đại trao đổi thông tin như vũ bão hiện nay.
Các phóng viên nói với quy định mới, các quan chức nhà nước sẽ có cớ để từ chối hoặc vì sợ trách nhiệm mà không cung cấp thông tin nữa.
Tự do báo chí
Việt Nam bị nhiều tổ chức quốc tế liệt vào diện thiếu tự do báo chí. Gần đây chính phủ Việt Nam đã ra nhiều thông tư, chỉ thị và quy chế nhằm siết chặt quản lý báo chí.
Tháng 11/2006, chính thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký chỉ thị 37CP với nội dung "Kiên quyết không để tư nhân hóa báo chí dưới mọi hình thức và không để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng, chi phối báo chí để phục vụ lợi ích riêng, gây tổn hại lợi ích đất nước."
Tháng 1 năm nay, Thường trực Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Trương Tấn Sang nói tại một hội nghi rằng ̣hoạt động báo chí còn có những "hạn chế, khuyết điểm, cần được tăng cường lãnh đạo, quản lý."
Ông Sang nói một số cơ quan báo chí "có biểu hiện coi nhẹ chức năng chính trị, tư tưởng của báo chí cách mạng, xa rời tôn chỉ, mục đích; thiếu nhạy bén chính trị" và những yếu kém này là "nguy cơ tiềm ẩn gây mất ổn định chính trị - xã hội."
Người ta vẫn còn nhớ việc trong năm qua nhiều tờ báo trong nước đã bị kỷ luật trong vụ "Tiền polymer" khi vẫn đăng tin về 'bê bối in tiền polymer' tuy đã có lệnh ngừng.
Bộ Văn hóa Thông tin Việt Nam hồi tháng 4/2007 ra quy chế bắt các báo và nhà báo phải cải chính thông tin đã đăng nếu thông tin đó bị cho là “sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín tổ chức; xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân, gây hiểu lầm làm tổn hại đến uy tín, danh dự, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và xã hội”.