Đọc tin tức thấy báo đài do Cộng Sản Việt Nam kiểm soát tại Việt nam chỉ trích Tổng giám mục Ngô Quang Kiệt khi Ngài nói rằng: “Chúng tôi đi nước ngoài rất nhiều, chúng tôi rất nhục nhã khi cầm cái hộ chiếu Việt nam, đi đâu cũng bị soi xét, chúng tôi buồn lắm chứ. Chúng tôi mong muốn đất nước mình mạnh lên.” Truyền thông của nhà nước bình luận rằng Đức cha Kiệt sỉ nhục dân tộc Việt nam qua câu nói trên.
Câu chuyện này nhắc nhớ tôi một kinh nghiệm bản thân xảy ra cách đây ba năm: tôi có nói với một sinh viên tại Việt Nam qua internet rằng: "Dù kinh tế Việt Nam phát triển 8-9% mỗi năm, nhưng 8-9% của GDP Việt nam (40 tỷ) vẫn không bằng 5% của Thái lan (200 tỷ). Nếu cứ với đà này, Việt nam sẽ càng ngày càng tụt hậu so với các nước trong khu vực. Vậy mà các quan cứ khoe khoang về thành tích kinh tế của mình. Chừng nào mà các quan Việt Nam còn say sưa men chiến thắng ảo, chừng đó Việt Nam mình sẽ vẫn lẽo đẽo theo đuôi các nước khác”.
Anh bạn sinh viên liền nổi nóng với tôi: "Tại sao anh lại chê bai và sỉ nhục dân tộc mình. Mình có hơn bốn ngàn năm văn hiến, đánh thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và bành trướng Trung quốc? Người Việt Nam mình nổi tiếng thông minh, cần cù nhất thế giới?”.
Tôi trả lời anh bạn: "Tôi đồng ý với bạn về sự tài giỏi của dân tộc mình trong quá khứ. Nhưng nếu chúng ta cứ khoác lác khoe khang về quá khứ mà không dám nhìn vào hiện tại và tương lại, dân tộc Việt Nam mình sẽ chẳng là cái thá gì.”
Qua hai câu chuyện trên, tôi nghiệm ra một điều: những người ở Việt Nam, có lẽ vì do truyền thông một chiều của nhà nước Cộng Sản Việt Nam, như cóc ngồi đáy giếng. Lúc nào cũng nghĩ là Việt Nam mình là nhất, là dẫn đầu thế giới. Tôi sống tại ngoại quốc hơn mười năm qua, cũng đã đi nhiều nơi trên thế giới. Tôi có cùng cảm tưởng như Đức cha Kiệt: người ngoại quốc coi dân Việt Nam như công dân hạng hai thôi. Người Nhật, người Đại hàn thì khác: họ được nể trọng có lẽ do nước họ giàu có, tính cách của họ đáng khâm phục (ví dụ: họ không chen lấn khi xếp hàng, họ không xả rác bừa bãi nơi công cộng).
Tôi biết khi viết lên những dòng này, tôi sẽ chạm tự ái của rất nhiều người Việt Nam (cả ở Việt Nam lẫn tại hải ngoại). Tuy nhiên, ngày nào người Việt Nam còn tự cao tự đại, không dám nhìn vào sự thật, ngày đó Việt Nam mình sẽ còn lạc hậu và không được thế giới nể trọng.
Câu chuyện này nhắc nhớ tôi một kinh nghiệm bản thân xảy ra cách đây ba năm: tôi có nói với một sinh viên tại Việt Nam qua internet rằng: "Dù kinh tế Việt Nam phát triển 8-9% mỗi năm, nhưng 8-9% của GDP Việt nam (40 tỷ) vẫn không bằng 5% của Thái lan (200 tỷ). Nếu cứ với đà này, Việt nam sẽ càng ngày càng tụt hậu so với các nước trong khu vực. Vậy mà các quan cứ khoe khoang về thành tích kinh tế của mình. Chừng nào mà các quan Việt Nam còn say sưa men chiến thắng ảo, chừng đó Việt Nam mình sẽ vẫn lẽo đẽo theo đuôi các nước khác”.
Anh bạn sinh viên liền nổi nóng với tôi: "Tại sao anh lại chê bai và sỉ nhục dân tộc mình. Mình có hơn bốn ngàn năm văn hiến, đánh thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và bành trướng Trung quốc? Người Việt Nam mình nổi tiếng thông minh, cần cù nhất thế giới?”.
Tôi trả lời anh bạn: "Tôi đồng ý với bạn về sự tài giỏi của dân tộc mình trong quá khứ. Nhưng nếu chúng ta cứ khoác lác khoe khang về quá khứ mà không dám nhìn vào hiện tại và tương lại, dân tộc Việt Nam mình sẽ chẳng là cái thá gì.”
Qua hai câu chuyện trên, tôi nghiệm ra một điều: những người ở Việt Nam, có lẽ vì do truyền thông một chiều của nhà nước Cộng Sản Việt Nam, như cóc ngồi đáy giếng. Lúc nào cũng nghĩ là Việt Nam mình là nhất, là dẫn đầu thế giới. Tôi sống tại ngoại quốc hơn mười năm qua, cũng đã đi nhiều nơi trên thế giới. Tôi có cùng cảm tưởng như Đức cha Kiệt: người ngoại quốc coi dân Việt Nam như công dân hạng hai thôi. Người Nhật, người Đại hàn thì khác: họ được nể trọng có lẽ do nước họ giàu có, tính cách của họ đáng khâm phục (ví dụ: họ không chen lấn khi xếp hàng, họ không xả rác bừa bãi nơi công cộng).
Tôi biết khi viết lên những dòng này, tôi sẽ chạm tự ái của rất nhiều người Việt Nam (cả ở Việt Nam lẫn tại hải ngoại). Tuy nhiên, ngày nào người Việt Nam còn tự cao tự đại, không dám nhìn vào sự thật, ngày đó Việt Nam mình sẽ còn lạc hậu và không được thế giới nể trọng.