Antoine Mekary của tạp chí ALETEIA, ngày 23 tháng 12, tường thuật việc Đức Gioan Phaolô II viếng thăm hang đá Giáng sinh được tạo ra bởi công trình của một nhân viên sở vệ sinh hàng năm trong triều đại giáo hoàng của ngài. Ngày nay hang đá độc đáo này vẫn thu hút rất nhiều du khách.
Cách Quảng trường Thánh Phêrô năm phút đi bộ, ẩn mình trong sân được bao quanh bởi các tòa nhà dân cư, là một cảnh Chúa giáng sinh đặc biệt. Được xây dựng vào năm 1972 bởi Giuseppe Ianni, một người dọn rác làm việc cho dịch vụ vệ sinh đô thị (AMA) của Rome, nó được coi là tái tạo Palestine vào thời điểm Chúa Giêsu sinh ra và truyền bá thông điệp hòa bình. Khi Giuseppe đặt viên đá đầu tiên vào vị trí, ông không bao giờ đoán được rằng hang đá của mình sẽ trở nên nổi tiếng khắp thế giới.
Kể từ năm 1972, cảnh Chúa giáng sinh này đã được mọi loại người đến thăm, bao gồm Mẹ Teresa, các chính trị gia Ý và Đức Gioan Phaolô II, người đã đến xem hang đá này hàng năm vào ngày 6 tháng 1, từ năm 1979 đến năm 2002. Mặc dù Giuseppe đã qua đời vào tháng 6 năm 2022, công việc và đức tin của ông vẫn còn sống động trong cảnh Chúa giáng sinh, điều này tiếp tục là bằng chứng cho thấy Chúa Kitô có thể được sinh ra ngay cả ở những nơi không ngờ tới nhất.
Salvatore Ianni, 61 tuổi, một trong sáu người con của Giuseppe, nói với Aleteia trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 12: “Cha tôi luôn so sánh rằng khi công nhân vệ sinh dọn dẹp đường phố thì chiếc nôi cũng có thể làm sạch tâm hồn, bất kể hệ thống niềm tin của người ta là gì. Cảnh Chúa giáng sinh này là đứa con thứ bảy của cha tôi,” anh nói đùa và chỉ vào hang đá phức tạp trải dài phía sau anh.
Hang đá ngày nay được tạo thành từ 2,234 viên đá, trong đó có 350 viên do người Công Giáo từ khắp nơi trên thế giới muốn đóng góp mang đến. Nó bao gồm 100 ngôi nhà, nhiều con đường dài hơn 170 feet, ba con sông, bảy cây cầu và bốn đường dẫn nước, tất cả đều có nước chảy. Những hình tượng đầy màu sắc của dân làng, những người chăn cừu và nhiều hơn nữa trên cấu trúc bằng đá.
Các khởi đầu khiêm tốn
Hang đá bắt đầu hoạt động vào năm 1972 khi Giuseppe xin phép các ông chủ của mình để xây dựng cảnh Giáng Sinh tại chi nhánh Sở Dịch vụ Vệ sinh Đô thị nơi ông làm việc, gần Vatican. Ông đã thu lượm được một số hỗ trợ kinh tế từ các đồng nghiệp của mình để mua vật liệu, đá tạo thành từ tro núi lửa và đá lửa, và bắt đầu điêu khắc thành Bêlem trong thời gian rảnh rỗi trong căn phòng nơi các công nhân vệ sinh cất giữ xe tải dọn vệ sinh và các máy móc khác của họ.
Salvatore nói: “Người quyết định mang hang đá đến một nơi khiêm tốn […] cũng nghĩ rằng đây có thể là điểm gặp gỡ tốt cho cả khu phố”. Vào thời điểm đó “trong guồng máy xã hội, dường như những người dọn rác nằm trong số những người cuối cùng”.
Salvatore giải thích: “Cảnh Chúa giáng sinh được sinh ra từ một hành vi đức tin. Và thực sự đức tin của người đã khiến người viết một lá thư đơn giản cho Đức Thánh Cha, mời ngài đến thăm hang đá và các công nhân vệ sinh.”
Trước sự ngạc nhiên của Giuseppe, Đức Giáo Hoàng vào thời điểm đó, Đức Phaolô VI, đã chấp nhận và là vị giáo hoàng đầu tiên đến thăm vào năm 1974. Giuseppe sau đó đã lặp lại cử chỉ này vào lễ Giáng sinh năm 1978, vài tháng sau khi Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô được bầu.
Một truyền thống của Đức Gioan Phaolô II
Đức Gioan Phaolô II, giống như người tiền nhiệm, đã đồng ý và khi đến nơi, Giuseppe quyết định hỏi Đức Giáo Hoàng Ba Lan xem ngài có muốn đến thăm hàng năm các công nhân vệ sinh và hang đá của họ hay không. Đức Gioan Phaolô II đã đồng ý và trên thực tế đã đến trong 24 năm tiếp theo, cho đến năm 2003 khi sức khỏe của ngài trở nên quá yếu.
“Tôi nhớ rất rõ chuyến thăm đầu tiên, người ta rất tò mò xung quanh vị Giáo hoàng mới người ngoại quốc này, […] ngài là người mang đến sự mới lạ. Thái độ của ngài thực sự là về sự tiếp xúc; đó là một điều phi thường,” Salvatore, người mới 16 tuổi khi Đức Gioan Phaolô II đến lần đầu tiên, nhớ lại.
Ngày hôm đó, Giuseppe không phải là người duy nhất đặt câu hỏi với Đức tân Giáo hoàng. Khi Đức Gioan Phaolô II đến gần cô con gái lớn Vittoria, 21 tuổi, cô nắm lấy tay Đức Thánh Cha và nói với ngài rằng cô sẽ kết hôn trong vài tháng nữa. Sau đó cô ấy hỏi liệu ngài có thể cử hành không. “Cũng tự nhiên như ngài đã đồng ý đến thăm hang đá Giáng sinh, Đức Thánh Cha đã đồng ý với chị tôi, người đã đưa ra yêu cầu này một cách táo bạo và nghịch ngợm. Đó là một điều bất ngờ”, Salvatore nói thế. Trên thực tế, Đức Gioan Phaolô II đã làm lễ kết hôn cho Vittoria và chồng bà vào ngày 25 tháng 2 năm 1979.
Đức Gioan Phaolô II là một trong nhiều nhân vật nổi tiếng đến viếng thăm hang đá, mặc dù ngài là người thường xuyên nhất. Mẹ Teresa cũng đã đến thăm vào năm 1996, Thủ tướng Ý Giulio Andreotti vào năm 1991, Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI vào năm 2006, và Tổng thống Ý Giorgio Napolitano vào năm 2007. Khi sự phổ biến của cảnh Chúa giáng sinh ngày càng tăng, Sở Dịch vụ Vệ sinh Đô thị quyết định dành toàn bộ căn phòng cho nó, đưa các máy móc vệ sinh đi nơi khác và cho phép mọi người đến thăm hang đá miễn phí. Sở Dịch vụ Vệ sinh Đô thị ước tính có khoảng 1,000 du khách ghé thăm mỗi năm.
Một cảnh Chúa giáng sinh cho hòa bình
“Đức Thánh Cha được chào đón giữa chúng tôi, những người thu lượm rác. Chúng tôi cầu nguyện cho hòa bình thế giới,” được viết trên một trong những bức tường trong căn phòng chứa cảnh Chúa giáng sinh.
Sinh năm 1935, Giuseppe đã trải qua những khó khăn và tổn thương trong Thế chiến thứ hai, mất cả cha lẫn mẹ năm 9 tuổi và sau đó bị xa cách các anh chị em của mình cho đến tuổi thiếu niên. Trải qua những năm tháng đau thương này, ông không nghi ngờ gì rằng cảnh Chúa giáng sinh sẽ được dâng hiến cho hoà bình giữa các dân tộc.
Salvatore chỉ vào một khung đựng một mảnh giấy trắng có dòng chữ mờ trên đó: “Đừng đưa tiền mà hãy cầu nguyện cho hòa bình trên trái đất”, ký tên “các công nhân vệ sinh”.
Salvatore nói: “Cha tôi từ chối bằng mọi cách mọi khoản đóng góp bằng tiền mà mọi người có thể đóng góp, […] tiền lẽ ra không được đưa vào đây […] hang đá luôn được dành riêng cho hòa bình thế giới”.
Thay vì tiền, mọi người bắt đầu mang đá từ đất nước của họ, thứ mà Giuseppe lần đầu tiên đưa vào cảnh Chúa giáng sinh. Nhưng khi hết chỗ, họ bắt đầu đặt chúng trên các bức tường của căn phòng. Croatia, Colombia, Mỹ và thậm chí cả một mảnh đá mặt trăng đều trang trí cho nhà trẻ và khu vực xung quanh.
Một người có đức tin và học hỏi
Một danh sách những cái tên truy tìm gia phả của Chúa Kitô, từ Ápraham đến Thánh Giuse và Đức Mẹ Maria, chạy dọc theo cảnh Chúa giáng sinh dẫn đến nơi đặt các tượng của Thánh Gia trong một hang động nhỏ sáng sủa. Salvatore giải thích rằng cha anh say mê nghiên cứu Kinh thánh vì ông muốn hang đá có “sự thật lịch sử”.
Thực tế, khi được hỏi nhân chứng nào mà anh tin rằng cha anh và hang đá của ông vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, Salvatore đã trả lời bằng ba yếu tố: “đức tin, học hỏi và hy vọng”.
Con trai ông giải thích: “Đức tin của cha tôi không phải là điều gì trống rỗng hay ma thuật. Nó dựa trên những sự thật cụ thể của cuộc sống.”
Salvatore nói thêm: “Cảnh Chúa giáng sinh thuộc về Sở Dịch vụ Vệ sinh Đô thị, như cha tôi luôn mong muốn. Chúng tôi chỉ cần tiếp tục làm chứng cho người trong tư cách người quan sát từ bên ngoài. […] Thực tế, hang đá Giáng sinh không phải là một địa điểm vật chất mà là thông điệp tâm linh được nó mang theo.”