Giáo Xứ Việt Nam Paris những năm qua trong thơ Chổi Cùn giáo Xứ, Lương Nhi Tử và Cung Chi
LTS : Đây là nguyên văn bài trình bày của thầy sáu Phạm Bá Nha trong « Ngày Văn Hóa Giáo Xứ », chiều Chúa Nhật 23.04.2017.
Đây là bài viết rất công phu và đầy đủ về thơ của cha Cung Chi Đinh Đồng Thượng Sách.
Viết bài này, thầy sáu Phạm Bá Nha, chủ bút báo Giáo Xứ Việt Nam Paris, muốn nói đến « Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách, đặc biệt là Trang Sử GXVN Paris bằng thơ của ngài ». Xin trân trọng giới thiệu cùng các độc giả của hai mạng http://www.vietcatholic.net/ và http://giaoxuvnparis.org/
Xin cám ơn Thư Viện tạo cơ hội trình bày với cộng đoàn về trang sử Giáo Xứ trong những năm qua, bằng thơ. Trong lịch sử không gì chính xác, đúng bằng người trong cuộc, có mặt kể lại, viết lại giai đoạn mình sinh sống. Cá nhân, cộng đoàn xứ đạo đều có lịch sử, vắn dài. Không gì hay bằng chính mình viết về mình qua nhật ký. Không gì trung thực bằng người sống trong GXVN viết về GX mình đang sống, nhất là người ấy lại là người sống còn với Giáo Xứ chúng ta.
Chúng tôi muốn nói đến Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách. Cha đã viết Trang Sử GXVN Paris bằng thơ qua ba bút hiệu Chổi Cùn Giáo Xứ, Lương Nhi Tử và Cung Chi.
-Tất cả được in thành 3 tập I,II, và III, tựa là Thương ngàn Thương.
- Cộng với tập Họ Là Ai ? 118 Thánh Tử Đạo VN. Mỗi vị Thánh là một bài thơ, có thêm chú thích, thành tiểu sử từng Thánh.
- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II
Làm Quen với thơ cỦa Cha sách
Năm 1984, chúng tôi chân ướt chân ráo đến Pháp, sau khi ở foyer Aftam...Chúng tôi chọn, dừng chân Aubervilliers. Bắt đầu lui tới GXVN Paris ở 150 Boissonade, quận 14 : dự lễ Chúa Nhật, đem con đến sinh hoạt TNTT và gửi bài cho báo Giáo Xứ, 1985. Tôi tò mò đọc mấy bài viết, trên bàn đánh máy của phòng báo. Tôi hỏi CCGX là ai ? Trong bụng nghĩ, tên ai mà viết hay vậy ? Từ đó, mỗi số báo có bài CCGXẨ Tôi còn khám phá ra, Cha Sách còn có tên khácẨLương Nhi Tử và Cung Chi
Sự gắn bó với tác giả ba bút hiệu, đã gom lại các bài thơ thành tập...mà tác giả kể lại trong bài ‘Nhờ ai ?’’ trong Tuyển tập thơ CUNG CHI của Gs. Lê Đình Thông. Paris, 2015, tr. 130)
Một Người mang BA Bút Hiệu
Cha Đinh Đồng Thượng Sách có ba bút hiệu và sử dụng cho ba lãnh vực khác nhau
- Chổi Cùn Giáo Xứ : viết về sinh hoạt Giáo Xứ : văn nghệ, thăm viếng, hội đoàn..
Riêng phận con chỗ ngồi trong xó
Làm chổi cùn quét đỡ thế thôi
Dùng sao nhiều ít tùy người
Miễn sao giúp được nơi nơi sạch dần (Quét đỡ. Thương Ngàn Thương. I. tr.114)
Lấy bút thay chổi. Chổi quét. Bút viết. Viết hay quét là xây dựng cho ngọn, đẹp, sạch... chứ không trách móc, hay bới lông tìm vết. Hơn nữa mỗi lần quét là lần ‘‘cùn đi’’, mất mát. Mục đích :
Nếu phải viết đôi lời như tâm huyết
Thì bút cùn mài nhọn mới tinh khôi
Xin chép lại những gì chưa đoạn tuyệt
Để thấy trinh trong luôn sáng ngời...
Để nuôi lấy linh khí cho tinh thần...
Để được nghe róc rách tiếng suối mơ...
Cho người cười nói quên ly sầu...
Cõi lòng rộn rã niềm chân thực
Chúc nhau tất cả thành bạn hiền. (Nếu phải. II,27)
Hay như Thánh Kinh muốn ‘‘đấm ngực’’ khi nhắc :
Dạy chúng con tự mình đấm ngực
Lấy đà ngang che trước mắt ra
Chân mình lấm láp thối tha
Đừng đi đốt đuốc dò la chân người. (Ngứa miệng. II. tr. 54)
Lấy tên CCGX, nhà thơ có tinh thần như Thánh Bernadette ví Em chỉ là một cái chổi.
Sau khi được diễm phúc Đức Mẹ hiện ra ở Lộ Đức, 1858. Bernadette xin vào dòng kín ở Nevers. Năm 1876, một nữ tu cho Bernadete xem bức hình, người ta chụp khi chị đang ở Lộ Đức, trước đây.
Đang chăm chú xem hình, bỗng Bernadette hỏi :
- Chổi để làm gì, hả chị ?
- Để quét nhà.
- Quét xong họ để ở đâu ?
- Trong góc nhà, sau cánh cửa, nơi ‘‘cư trú’’ thường lệ của nó.
- Đời em cũng thế. Đức Mẹ đã dùng em, rồi để em vào một chỗ. Em sung sướng. Em muốn yên trong chỗ đó mãi (Những Người Lữ Hành Trên Đường Hy Vọng. tr. 224)
Lương Nhi Tử : gia đình, xã hội... liên quan đến : cưới hỏi, sinh nhật, hội họp, rửa tội.
Con ơi bầu sữa tuy đầy
Mà lòng thổn thức đắng cay cũng nhiều
Hết lo sớm đến lo chiều
"Giang sơn" thu lại bấy nhiêu là cùng.
Ngoài xa cỏ mọc thành rừng
Đất hoang còn trống lúa đồng chưa vui.
Bát cơm đổi giá mồ hôi
Tình thương đổi lấy lòng người nghe con!
Đã thề cùng nước cùng non
Chân bùn tay lấm nhưng hồn thanh cao.
Rồi ra vằng vặc trời sao
Đẹp như Sinh Nhật năm nào trong thôn. (Rồi ra. I. tr. 121)
Nhớ lại, người mẹ vất vả ‘Chín tháng cưu mang’’ và ‘ba năm bú mớm’’. Con nào chớ quên. Mẹ còn sống là còn lo cho con.
Mẹ không còn để con hỏi mẹ
Để được nghe mẹ kể cho con
Thời gian chín tháng vuông tròn...
Ngày sinh nhật con hồi tưởng lại
Nghe trong lòng cảm khái nhường bao
Nhớ ngày nhớ tháng năm nào
Mà thêm thương mẹ nao nao khôn cùng...
Con chẳng biết mẹ mừng mấy lúc
Chắc suốt đời thao thức vì con
Hình như sinh tử vong tồn
Hễ còn hơi thở hãy còn lo âu
Ôi mang nặng đẻ đau là thế
Một lần sinh đâu kể xong đâu
Băn khoăn từng bước trước sau
Đến khi khép mắt dễ hầu đã yên...
‘‘Ru con mắt nhỏ hai hàng
‘‘Nuôi con càng lớn mẹ càng lo thêm’’ (Ngày sinh nhật II. tr.39)
- Cung Chi : các bài dành cho tôn giáo, giáo lý, đức tin, Thánh Kinh, Thiên Chúa, Đức Mẹ, Giáo Hội, các thánh...
Đường đời mấy ngả EMMAU
Có Lời nồng thắm có câu ân tình
Có Ai sánh bước bên mình
Hoàng hôn nhạt nắng bóng hình nghiêng soi
Quán đường dừng bước nghỉ ngơi
Bàn kia bánh nọ dáng Người mến thương
Gần kề chan chứa yêu đương
Cách xa nỗi nhớ vấn vương tâm hồn
Mong sao sớm tối chiều hôm
Vui buồn sướng khổ luôn còn cạnh Ai
Một niềm tha thiết van nài
Thương tình quán vắng lưu hoài mãi cho.
(Quán vắng. II, tr. 113)
Gắn bó, trọn niềm tin yêu Đức Mẹ vì ‘‘ Mẹ là Mẹ con’’
Con tin ở lòng Mẹ
Mênh mông hơn trời bể
Dạt dào những yêu thương
Với đoàn con dương thế.
Con là con của Mẹ
Mẹ là Mẹ của con
Sống chết con níu Mẹ
Mẹ nào bỏ rơi con. (Ngưỡng cửa đầu năm. II. tr. 65)
Có những bài vừa Lương Nhi Tử vừa Cung Chi, mang nội dung vừa đạo vừa đời, đọc lên thấy dạt dào, dễ mến thế nào !
Tơ tằm vương kén bao nhiêu
Thơ con quyến Mẹ bấy nhiêu tơ lòng.
Nguồn thơ chưa vội cạn dòng
Cũng là nhờ Mẹ gợi hồn đó thôi.
Mẹ là gạch nối đất trời
Thơ con kết chuỗi mân côi đôi bờ.
Mỗi ngày một hạt ước mơ
Mỗi năm là cả bài thơ ơn trời...(Rộn tình mẫu tử. II, tr. 122)
THƠ CUNG CHI TUNG BAY rải rắc đó Đây
Thơ Cung Chi đã phát hành, rải rắc khắp nơi đó đây, in một lần, tìm lại đâu ra ! Chỉ có hỏi nhau, hay đến Thư Viện.
- Ba tập I, II, III Thương Ngàn Thương (in 2012) : 693 bài của tác giả + 24 bài họa = 717
- Họ Là Ai (in 2013): 125 bài
- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II :108 bài, thơ 4 câu (2015)
- Khoảng hơn 200 bài của tập IV (phát hành trong 2017)
Không đếm được những người đã đọc thơ của Cung Chi qua báo chí, internet...cho là thích thú, say mê, cảm phục. Nhiều khi độc giả hỏi qua điện thoại hay gặp gỡ : CCGX, Lương Nhi Tử, Cung Chi là ai, mà ý tưởng dồi dào, văn vui tươi và đánh động ...đến thế ?
Chúng tôi đã nhận được 12 bài thơ của Cung Chi được phổ nhạc in thành trong TNT (2012) và CD (2014) và còn nhiều bài nữa chờ ấn hành. Và những bài họa lại, phân tích nội dung, lời văn in thành 3 Tuyển tập thơ CUNG CHI (2012)
Một số văn hữu đã phân tích thơ Cung Chi về ý nghĩa, lời văn về mọi khía cạnh :
- Vẻ đẹp của các Thánh Tử Đạo VN qua ba nhân đức đối thần Tin Cậy Mến.
Lm Phaolo Nguyễn Thành Sang. Họ Là Ai ? 2013
- Linh Mục Đinh Đồng Thượng Sách. Tạ Thanh Minh Khánh. TNT. T2. tr.403
- Họa đôi bài thơ Cung Chi. Vân Uyên. TNT. T2. tr.405
- Cầu mong sớm tới Lễ Vàng. nghệ sỹ Bích Thuận.TNT. T2.tr. 401
- Đọc thơ Cung Chi. Hà Thượng Nhân. TNT. T2. tr.393
- Ý tưởng, văn chương trong thơ Cung Chi.
Gs. Thượng Tiến. HK. TNT. T2. tr.424
-Thơ cha Đinh Đồng Thượng Sách góp phần vào văn hóa Công Giáo
Phạm Bá Nha. TNT.T2. tr. 432
- - Văn là người. Báo GXVN.TNT. T2. tr.442
- Tôi đọc thơ Cung Chi. Trà Lũ Trần Trung Lương. Canada. TNT. T3. tr. 293
- Thuở ấy bên Mẹ Lavang. Trần Văn Cảnh.TNT.T3. tr. 296
- Qua sử liệu đến niềm tin. ns GXVN. TNT. T3. tr. 301
- Trao truyền sứ điệp Đức Mẹ trong lòng người.
Thérèse Trinh Nguyên. TNT. T3. tr. 326
- Thương gửi các bạn trẻ. Thi Chương.TNT. T3.; tr. 337
-Nhắc bảo các em Thiếu Nhi. Phạm Bá Nha.TNT. T3. tr. 346
- Thần học linh đạo trong thơ Cung Chi. Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 355
-Tình mẫu tử trong thi tập Thương Ngàn Thương của Cung Chi
Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 378
- Cộng đoàn là viên đá sống động. Báo GXVN. TNT. T3. tr. 383
TRANG SỬ Bằng Thơ CỦA GXVN PARIS
Giáo Xứ chúng ta đang thừa hưởng là công xây dựng của nhóm Linh mục, sinh viên du học từ 1947. Vừa học vừa lo qui tụ những người Việt khắp nơi trong nước Pháp. Khai sinh ở Toulouse, 1947, chính thức hoạt động có trụ sở ở Paris 1948. Lớp giáo sỹ lẫn giáo dân thành tài về nước làm việc, lớp khác sang. Dần dần có nơi họp, thánh lễ...Trụ sở thay đổi. Hai nơi, sau 1975, chúng ta biết hơn cả là Boissonade và Epinettes ngày nay.
Cha Sách đã viết Lịch Sử GXVN thành thơ từ ngày cha làm việc tại GX (1977). Một công trình hiếm đâu có.
Chiều dài Lịch Sử
Giáo Xứ Việt Nam đã mừng 50 năm (1947-1997), 60 năm (2007) và 70 năm (2017)
50 năm (1947-1997)
Paris Giáo Xứ Việt Nam
Khác nào một giải giang san nước nhà
Gắn liền đồng nội quê cha
Như "Mùa gặt mới" thiết tha đạo đời (*)
Phù sa máu đỏ tô bồi
Năm mươi năm ấy trào sôi ân tình. (Giáo Xứ Việt Nam. TNT I. tr. 229).
60 năm (1947-2007)
Lục thập nhi nhĩ thuận...
Tai nghe thuận, chẳng bận so đo
Sáu mươi năm, tuổi sẵn Trời cho
Thành Giáo Xứ, nên cơ đồ vững chãi.
Ơn Trên hẳn vĩ đại
Công sức người cũng to!
Có bàn tay thợ mộc, thợ hồ
Có khối óc sinh đồ, trí thức.
Có áo đen linh mục
Có khăn trắng nữ tu
Có bóng mẹ hiền từ,
Có dáng cha nghiêm nghị.... (Giáo Xứ Việt Nam Paris. I. tr. 230)
70 năm (1947-2017)
‘‘Villa Épinettes’’ cạnh ‘’vòng đai’’
Hương thơm thoang thoảng vườn hoa nhài
Phong trào, Nhóm, Hội, Đoàn...trăm vẻ
Thánh đường, lễ hội...nhạc thiên thai...
Qua mấy ‘‘thiên can’’, ‘‘thập nhị chi’’
Việt Nam Giáo Xứ giữa Paris
Vẫn còn đứng đó, hiên ngang đó
Trăm năm duyên kết mối tình si...(Bảy Mươi)
Các đơn vị mục vụ phụ cận Paris.
Sau biến cố 1975, vì duy trì đức tin và nguồn gốc, người Công Giáo VN đã qui tụ thành đoàn. có trung ương Paris và các đơn vị mục vụ chung quanh Paris.
- Đâu có Tuyên úy Việt
Đấy có cộng đoàn Việt
Lời kinh tiếng hát quê hương
Như trầm thơm ngát bốn phương trời người.
Bậc lão tuế mỉm cười sung sướng
Nghe cháu con cất giọng cao ngân (Trăm nghìn. II. tr. 196)
Mỗi nơi có trang sử riêng. Sống đạo theo Tin Mừng và Giới Răn Chúa. Đơn vị Antony, (thành lập 2005). Ermont (1983). Marne La Vallée (1983). Sarcelles Garges (1979). Seine Saint Denis (2013). Villiers le Bel (1979). Cergy Pontoise (1993). Cùng chí hướng với trung uơng Paris, sớm trưa cầu kinh, đem Tin Mừng cho mọi người.
- Cergy Christophe cộng đoàn ta
Chung một Thiên Chúa, con một Cha
Quan, hôn, tang, tế...cùng chia xẻ,
Tình nghĩa tháng ngày thêm đậm đà.
Thương sao tiếng hát trẻ bên già
Tha thiết vang lên giọng Thánh Ca
Trên cao ý hẳn Chúa thầm bảo
Nghe tiếng Việt Nam đã quá ta ! (Chúc Mừng. Phúc đáp. I. tr. 124)
Hội Đồng Mục Vụ, Nhiệm kỳ đầu năm 1983, là những người nhiệt thành cho việc chung, là đầu tầu
Xin kinh cẩn cúi đầu bái ph?c,
Các ‘‘Ông Trùm’’, ‘‘Quới Ch?c’’ xưa nay.
‘‘Hội Đồng Mục Vụ’’ tuy?t hay,
‘‘Ủy ban Hành giáo’’, đổi thay từng thời.
Toàn nh?ng vị giữa đời sống đạo,
Không ngại ngần đôn đáo xở xoay.
Mang bầu máu nóng hăng say,
Góp tài góp sức đắp xây Nước Trời.
Là tai mắt của người trong xứ,
Là thành viên dụng cụ ích chung.
Là nguồn đá quý không cùng,
Là vôi, là vữa, thành đồng, phên che.
(HộI Đồng Mục Vụ I, tr. 279)
Ban Giám Đốc hiện nay (2017) với :
1. Đức Ông Mai Đức Vinh (Phục vụ Giáo Xứ từ 1977, giám đốc từ 1980Ẩ nay)
Đã 40 năm phục vụ GX, từ Boissonade đến Epinettes, cộng đoàn biết Cha giám đốc ‘‘vất vả ngược xuôi bận tứ bề’’. Để ‘‘Trả lại thế gian’’ trong những ngày dọn về Paris 17. Rồi hay ‘’Tin Vui’’ và ‘’ Chúc mừng’’ . Xứng đáng Giáo Hội tưởng thưởng tước hiệu Đức Ông. Cộng đoàn mừng ‘’Lễ Vàng’’ (2015) của Đ.Ô với ‘‘Năm mảng tâm tình’’
Nam muoi nam ?y cung là bao
So v?i thiên niên v?n k? nào
Vì n?u m?t ngày dà dáng k?
Thì hàng tram tháng tính ra sao ,
Có thì h?n có, t?ng giây phút
Không có h?n không,m?i kh?c sao.
Tích tắc mảy may, ‘‘cớ’’ với Chúa. (Năm mảng tâm tình)
2. Cha Đinh Đồng Thượng Sách (từ 1977). Có công khai sinh ‘Ca đoàn, Giới trẻ, Thư viện (1990) Thiếu Nhi Thánh Thể (1986)
3.Cha Trần Anh Dũng (1992), quản lý, tuyên úy Sarselles và Marne La Vallée, mừng 25
năm linh mục (1983-2008)
Mừng cha ANH DŨNG hai lăm năm
Linh Mục đời đời nối phẩm hàm.
Tận tụy màng chi phần vật chất
Hy sinh lo lắng phía tinh thần.
Quan tâm ‘‘giáo sự’’ khắp hoàn vũ
Để ý ‘‘sử tôn’’ riêng Việt Nam
‘‘Đắc Lộ Tùng Thư’’ công sáng lập
Một nguồn tài liệu giá vô ngần. (Một nguồn)
4. Cha Vũ Minh Sinh (2012), tuyên úy Giới trẻ, Antony và Seine Saint Denis
5. Các Phó Tế, thày Nguyễn Văn Thạch và Phạm Bá Nha (1998), Thày Tạ Đình Chung (2003), Thày Nguyễn Sơn (2009), Thày Cao Trọng Nghĩa (2016)
6. Hai Nữ tu Thân Kim Liên (1980) và Nữ tu Nguyễn Kim Thoa (1999)
Cha Sinh và những tu sỹ này đang làm việc tại GX, bỏ đi bao thú vui, vừa gia đình, vừa Giáo Hội, gánh trách nhiệm, mỗi người một việc đều sẵn tinh thần ‘‘phục vụ’’
" Đời là phục vụ cho người tha nhân
"Càng phục vụ càng thấm nhuần
"Giúp người là cõi hân hoan vô bờ
Cao qúi thay ý thơ "Phục vụ"...
"Chúa đang phục vụ hàng ngày chúng con''
Cho chúng con dốc lòng bắt chước
Gương Chúa xưa như đuốc soi đường
Để việc phục vụ yêu thương
Nên như men muối ướp dòng thời gian. (Phục Vụ, TNT 2, tr.112)
Cộng đoàn nhớ, ghi ơn hoài và giữ lạI mãi hình ảnh Cha Trần Thanh Giản, (giám đốc,1955-1971, U ), cha Nguyễn Quang Toán (giám đốc 1971-1977, U), Cha Trương Đình Hoè (giám đốc 1977-1979), Cha Lương Tấn Hoàng (giám đốc 1979-1980, U). Sr. Huỳnh Thị Na (Văn Phòng Xã Hội, lớp Pháp Văn, 1975, U) Cha Nguyễn Văn Cẩn và Cha Bùi Duy Nghiệp, Cha Hoàng Quang Lượng (U) và Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985) Cha Hoàng Quang Lượng (U) Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985), Cha Nguyễn Văn Ziên (Tuyên úy Sarcelles,1997)
và Phó Tế Xavier Girard (1988, U). Các vị sau đây đến giúp GX ít giờ : Cha Nguyễn Tiến Lãng (dâng lễ Chúa Nhật thứ 2, lúc 10g, trong tháng. 1999), sr. Lê văn Đức (trực điện thoại, 1980, U), Cha Nguyễn Hậu (giải tội, lúc 10g, 1980, U),
-Thưa Cha Giản !
Thuở còn ở rue Boissonade
Công lao Cha dài hàng chuỗi tràng hạt
Lo xây đắp cộng đoàn :
‘‘Giáo Xứ Việt Nam’’
Quốc nội, quốc ngoại từng nghe biết
Ngôi nhà nguyện bao yêu kiều đậm nét
Thật dễ thương
Của quê hương...
Công Cha Giáo Xứ ai người dám quên ?
Tiếc nhà xứ cũ vững nền
Nhưng đành ‘‘di tản’’ vì đàn con đông
TRẦN hoàn THANH thoát GIẢN đơn
Chúng con khấp bái tạ ơn Cha nhiều. (Khấp bái Cha Giản, III. tr. 99)
Mỗi năm, Sớ Táo Quân Lương Nhi Tử ‘‘lên tận thành hoàng’’ báo cáo mọi việc trong GX. Kermesse, trực điện thoại, tiệc tùng, văn nghệ, họp hành...dọn dẹp trong nhà ngoài sân, cả vườn bông...
- Mấy ngày rộn nhất
Bày đủ thứ hàng
Mua, bán dễ dàng
Là kỳ ‘‘Kermesse’’
Tuy không đầy ‘‘két’’
Nhưng có tiền vào
Bù trừ hụt hao
‘‘Hằng ngày dùng đủ’’
Là một Giáo Xứ
Tổng Phận Paris
Nước bước đường đi
Nên chung một hướng
Năm rồi hưởng ứng
Bám sát chương trình
Đề tài ‘‘Gia đình’’
Cùng với ‘‘Giới trẻ’’
Chúa Nhật trong lễ
Được nghe thuyết trình
Về chuyện ‘‘gia đình’’
Do các đại diện
Thêm bài kinh nguyện
Mọi người đọc to
Ngay giữa nhà thờ
Sau khi rước lễ
Đề tài ‘‘Giới trẻ’’
Đầu tháng suốt năm
Đều đặt trọng tâm
Ngày Hội Thế Giới
Tham dự phấn khởi
Bên nước Espagne
Gồm các quốc gia...(Sớ Táo Giáo Xứ. 2011, III. tr. 279)
Liên kết thành Cộng Đoàn
Tổ chức Giáo Xứ đã thành nề nếp, thành ‘’cộng đoàn’’ một vòng tay vô hình liên kết thành đoàn thể, phụng vụ Thiên Chúa yêu thương nhau. Thấm nhuần Tin mừng và giáo lý. Giáo xứ VN Paris ‘‘hiên ngang’’ hãnh diện vì đã cố công xây dựng và giữ được những nét đẹp, kỷ cương và vươn lên trong đức tin.
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tộc Thánh’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tư Tế ‘‘ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Vua Chúa’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tuyển Chọn’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Viên Đá Sống’’ (1P2, 9)
Xây đắp hồn thiêng đền linh động
Nghi ngút khói trầm hương yêu đương
Lấp kín hư vô vùi hoang trống
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Việt Nam’’
Vui với Quê hương nét sử vàng
Nghe máu anh hùng dòng Tử Đạo
Chuyển trong huyết quản giục hiên ngang. (Hiên ngang. I. tr. 253)
Có những hội đoàn do chính cha nhóm lập, đồng hành cho tới nay. Đâu có con chiên là có chủ chiên. Đúng như ĐGH Phanxicô nói ‘chủ chiên phải có mùi chiên’’. Ban Giám chia nhau ‘’linh giám’’ các hội đoàn.
Liên Đới Nghề Nghiệp, hình thức mới Công Giáo tìến hành. Từ 2000, qui tụ những người cùng nghề, như Taxi, Dịch Vụ, Doanh Thương, Xây Dựng và Chuyên Gia (Luật sư, Y Dược). Ban Giúp Lễ (2012), với các em say mê bên bàn thánh. Phòng bán sách, ảnh tượng mở cửa rất sớm từ 1979. Lớp Pháp Văn do văn phòng xã hội lo, đã có người học sau 1975. Giúp ai gặp khó khăn mới đến Pháp. Ban Giáo Lý viên có từ 1972 và ngày càng đông và sinh hoạt đa dạng. Ban Phụ Huynh (1986). Gồm cha mẹ đưa con đến Thiếu Nhi Thánh Thể. Nhóm gia đình trẻ (1992) Những cặp trẻ, trao đổi và học hỏi kinh nghiệm sống đức tin. Ban giảng huấn lớp Giáo Lý Hôn Nhân khai giàng lớo đầu tiên, 1995). Ban Tu Thư ấn hành tác phẩm đầu tiên năm 1997, tới 2016, đã phát hành 43 cuốn sách. Hội yểm trợ ơn gọi (1989) đọc kinh và trợ giúp tài chánh đào tạo ơn gọi tại VN. Phong trào Cursillo (1993) đào tạo được trên 1000 thành viên sống đạo và thánh hóa môi trường. Giới Trẻ (1977) qui tụ các bạn trẻ trong Giáo Xứ gặp nhau trao đổi học hành và kết đoàn phục vụ nhau, mở mang trí tuệ và rạng danh giống nòi quê hương.
Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể (thành lập năm 1986). Chiều thứ bảy, từ 15g đến 19g các em từ 7 tuổi đến sinh hoạt, học tiếng Việt, Giáo lý và Thánh lễ. Tùy theo từng tuổi, các em được xưng tội lần đầu, Thêm Sức, xưng tội...
- Những giờ những phút những giây
Đi trong sa mạc giữa ngay rừng người
Nghe lòng rộn rã tiếng cười
Nghe chân dậm nát bả đời cát khô
Nghe hồn thổi sáo ước mơ
Nghe tim đập nhịp men bờ suối trong
Nghe như máu nóng ngược dòng
Giục đi đón cả trời hồng tương lai
Hôm nay hẹn với ngày mai...(Sa mạc. II. tr. 135)
- Cho con chút gió cửa trời
Để hồn bay nhẹ tới nơi cửu trùng.
Cho con chút lửa thiêng hồng
Giúp tim sôi nổi rộn giòng máu tươi.
Cho con chút nước siêu vời
Thuyền nan thân xác thảnh thơi mái chèo.
Nước nguồn, lửa ấm, gió reo
Chim câu lá biếc, sáo diều lòng con ...( Sáo diều lòng con. II. tr. 141)
Thư viện khai sinh năm 1990, vỏn vẹn mấy trăm cuốn, nay mấy chục ngàn, tiếng Việt đủ loại. Cha Sách và một số anh chi em có tinh thần văn hóa đã dấy lên sự ham đọc sách báo Công Giáo. Tổ chức thuyết trình với nhiều đề tài khác nhau.
Anh chị em Thư viện thân mến
Gần gũi nhau quyến luyến nhau thêm
Tình thân ngày một vững bền
Như từng trang sách gắn liền gáy nhau
Bao tháng năm tâm đồng ý hợp
Cố giúp sao các độc giả nhờ
Bảo nhau cắt đặt liệu lo
Kệ trên, kệ dưới, xếp cho gọn gàng
Đón tiếp ngườI rõ ràng nét mặt
Câu nói cười, vui thật là vui
Chuyến đò nên nghĩa chứ chơi
Huống chi qua lại khơi khơi mỗi tuần...(Nhóm Thư Viện. Giáng Sinh 2016)
Ca đoàn từ năm 1981 đến nay, trong phụng vụ luôn bên công đoàn dâng Chúa những lời ca tiếng hát như hương thơm bay tỏa lên trời cao.
...Vì lời cả trần thế
Mà lỗ mất linh hồn
Thì như của đổ bể
Công cốc canh bạc trơn.
Nhân sinh nhật ca đoàn
Năm thứ hai mươi lăm
Giữa bạn bè mới cũ
Gặp nhau cười hân hoan.
Xin Chúa cho chúng con
Thương nhau giúp nhau hơn
Thiết tha mến tin Chúa
Góp tiếng hát : tạ ơn (Góp tiếng hát.I tr. 240)
Các bà mẹ Công Giáo sinh hoạt từ lâu, 1989.
Hội các bà ‘‘Bà mẹ Công Giáo’’
Thuộc xứ nhà, họ đạo Paris
Gồm toàn những bậc mẫu nghi
Công to đức lớn nhờ hy sinh nhiều.
Khi làm mẹ bao nhiêu vất vả
Khi thành bà cũng chả ngồi yên
Khi lên chức cụ cố hiền
Vẫn gia phong ấy, vẫn nền anh thư.
Hồn Công Giáo tâm từ bác ái
Theo gương lành vĩ đại Thánh Quân
Quanh năm cặm cụi âm thầm
Gia đình đời đạo hai phần vẹn hai.
Nêu mẫu mực trong ngoài sau trước
Lấy ý Trời làm thước đo theo
Chẳng lo cám cảnh giầu nghèo
‘‘Hằng ngày dùng đủ’’ liệu lèo lái thôi.
Trong thâm tâm ghi lời tiên tổ
Nhớ câu truyền ‘‘ thiên cổ lưu danh’’
Làm cha làm mẹ hiền lành
Để phần phúc đức cho đàn cháu con...
Ôi lời kinh cám ơn rước lễ (Băc mẫu nghi III. tr. 20)
Hội Đạo Binh Đức Mẹ tái hoạt động tại GXVN từ1965.
Cha Sách đã từng ‘‘rước Đức Mẹ’’ đến từng gia đình quân binh trẻ Đức Mẹ Nguồn An Vui. Về khuya gió lạnh có Mẹ chở che.
...Nhớ lời kinh nguyện cầu
Vẳng lên trong đêm thâu
Bao khúc ca trìu mến
Như mật thoa tim sầu.
Anh chị ‘‘quân binh’’ ơi
Nói ra còn nghẹn lời
Những lần cùng anh chị
Chia sẻ bao cảnh đời.
Xin ‘‘Mẹ Nguồn An Vui’’
Giúp chúng con từng người
Luôn liên kết bên Mẹ
Như Tràng Chuỗi Mân Côi. (Bên Mẹ Mân Côi. I. tr 55)
- Rực rỡ như mặt trời
Kim ô ánh rạng ngời
Thái dương giờ chính ngọ
Là Mẹ trong tim người
.(Dư Oai hùng như đạo binh
Xếp hàng vào mặt trận
Mẹ mở cửa Thiên đình
Cho những ai thắng trận
Chúng con đang tòng quân
DướI lá cờ của Mẹ
Nguyện đem hết tâm can
Chiến đấu cho nước Mẹ (Dưới lá cờ Mẹ. II.tr.269)
Truyền thông văn hóa, báo GXVN (1984), Internet...(2002)
- Cần khen một phát cũng nên khen !
Làm báo làm bung đâu chuyện hèn?
Sự thật trình bày, lo trước hết,
Điều hay quảng bá, quyết ưu tiên.
Thông tin chính xác, luôn ghi nhớ,
Nghị luận phân minh, há dám quên.
Lẽ đạo, lý đời, thông đạt cả
Báo nhà Giáo Xứ quả nên khen. (Mừng Báo Giáo Xứ. I. tr. 433)
-Giáo Xứ nay có ‘‘anh-te-nét’’ (Internet)
Liệu bà con đã biết hay chưa
Hỏi rồi chẳng thấy ai thưa
Hình như quá mới nên chưa biết gì. (Internet. I. tr. 293)
Những người làm việc tự nguyện là những người đến với GX ngoài giờ phụng vụ, phải kể, như : Trực văn phòng, ghi chép sổ sách, thu tiền thau, phụ bếp, cantine, bữa cơm Chúa Nhật, quét dọn nhà nguyện, sân, cầu thang, chăm sóc vường hoa, sửa điện nước.. Đâu cần là có. Khuân viên nhà xứ lúc nào cũng sạch sẽ, gọn ghẽ...
Cha Sách đã đưa mắt nhìn đến bằng những vần thơ tưởng lệ, khuyến khích và xin Chúa chúc lành. Nhất là cộng đoàn đừng đứng nhìn, hưởng nhờ mà phải tiếp tay, cho người ta nhìn vào.
Việc trong xứ ‘‘tốt danh lành áo’’
Cũng là nhờ hết ráo mọi người
Từ ‘‘ông sao sáng’’ rực trời
Đến ‘‘bà bếp nhọ’’, que đời ai hay?
Chuyện ‘‘công quả’’ xưa nay vẫn thế
Chẳng bao giờ kể lể thiệt hơn
Trên trời có Chúa thông ơn
Dưới trần có tấm lòng thơm đủ rồi.
Tháng 10 : tháng Mân Côi kết chuỗi
Mỗi chục kinh như tuổi đời mình
Vui, Mừng, Thương, Sáng... thầm xin:
Sao cho mỗi hạt thắm tình Mẹ con. (Chuyện công quả I,tr. 109)
Vui với người Vui, Khóc với Người khóc
Hơn 40 năm phụ vụ GX, những năm dài muc vụ Cha Sách đã có mặt bằng cách ban bí tích và ơn lành cho nhiều người.
Lúc trẻ em chào đời
-‘‘ơn lớn nhất đời tôi
Là niềm tin sống động
Vào Bí Tích siêu vời
Từ tuổi thơ bé bỏng... (Một đời. I. tr. 408)
- Đêm nay con khóc chào đời
Sao cha thổn thức bồi hồi khôn nguôi
Đã cố nén, lệ cứ rơi...
Ôm con ôm trọn một trời tâm tư!
Ngoài kia đêm tối âm u
Trong này đèn chiếu mịt mù tương lai.
Thương con từ thuở trong thai
Càng thương khi thấy hình hài riêng con!
Nhưng thôi dù chẳng vuông tròn
Mẹ cha sau trước một lòng đón con (Đầu mùa I. tr. 154)
- Được làm con Chúa hay đi tu làm linh mục, tu sỹ
-Bùi ngùi cảm kích biết bao
Trần hồng cát bụi dự vào thiên linh
Xuân tâm chan chứa ân tình
‘‘Triết-Tuynh Đông-Tiến’’ chân thành kính dâng
Niềm vui thanh thoát lâng lâng
‘‘Cần Người vĩ đại, tôi cần nhỏ đi. (Nhỏ đi. II. tr. 78)
-‘‘Quân tử dĩ tự cường bất túc’’
Bậc chân nhân gắng sức không ngơi
Một lòng vui với mệnh Trời
Tâm thành của lễ trọn đời hiến dâng
Chữ LƯƠNG thiện ân cần di dưỡng
Đức CÔNG bình chí hướng thanh cao
Thiện căn mong mỏi nhường bao
Trường xuân vĩnh phúc trông sao có ngày. (Hiến dâng. II. tr.79)
- Gối qùi lặng lẽ, bên nhà tạm
Đăm chiêu suy niệm, trước Hào quang
Như hoa hướng dương, khát khao nắng
Từ tinh sương sớm đến chiều vàng.
Đây là những "Marthe", những "Marie" (Lc 10, 38-42)
Vui nét đơn sơ phận nữ tỳ
Tận hiến cuộc đời vì Thánh Thể
Chỉ biết yêu thương, biết hiến đi.
Thờ lạy, tri ân, chúc tụng, xin
Sám hối, đền bồi, bao tội tình
Lửa Thánh Eymard nguồn vượng khí
Máy dầu ép nát hạt trong tim.(Phận nữ tỳ. I I. tr. 101)
Khi lập gia đình
‘‘Dâng lời’’ trăm năm đẹp tơ duyên
Dâng cả niềm vui lẫn ưu phiền
Dương gian kiếp người cơn gió thoảng
Ôm trọn tình yêu vào vô biên
Một ‘’lời nguyện cầu’’ trầm bay lên
Phước lộc hồng ân ban xuống thêm
Cho tình đã thắm thêm say đắm
Cho nghĩa trăm năm đá vững bền
‘‘Tiếng lòng cảm mến’’ quá xôn xao
Khác chi xuân nguyện muôn ước ao
Yêu Chúa mến Mẹ thương nhau mãi
Cho đến trọn đời còn khát khao. (Đường tình yêu I. tr. 208)
Mục vụ bệnh nhân là quan trọng và cần thiết. Bên giường bệnh nhân nâng đỡ ủi an những khi ‘thập tử nhất sinh’’ bác sỹ bó tay. Hay bên cạnh ‘‘kẻ ở người đi’’ lúc điêu đứng giữa đời, không còn ai. Ngoài nghĩa trang hưu hắt nắng chiều... Thì có Cha ở bên hay đứng đó cầm tay.
- Chẳng biết còn bao lâu
Mẹ con sống bên nhau
Nên mỗi giây mỗi phút
Qúi hơn mọi trân châu.
Mẹ cho con phần nghìn
Con đáp lại phần trinh
Đành suốt đời mang nợ
Cho đến cõi Thiên Đình. (Bên giường bệnh viện. I. tr. 50)
- Bài kinh "HÃY NHớ ", nhớ bao nhiêu
Cùng chị đọc lên một cuối chiều
Trong phòng bệnh viện Cochin cũ
Thầm mong xua bớt bóng cô liêu...
Rồi sau đọc tiếp những năm qua
Lần đọc lần thêm ý thiết tha
'Nào ai chạy đến xin cầu cứu
'Mà bị chối chê, bị lãng xa ...
Lời kinh sức mạnh nặng ngàn cân
Lửa thiêng nâng đỡ dậy tinh thần
Chị cười, chị nói, tìm hơi thở
Niềm tin tát cạn nước thuyền nan
Cùng với thời gian chị yếu dần
Ra vào bệnh viện đếm chi lần
Câu kinh "HãY NHớ" nhân lên mãi
Cho đến hôm nay thêm một lần
Một lần chót hết, cạnh giường bên
Tai nghe, tôi đọc, chị nằm yên
Nhắm mắt, mím môi, không tiếng nói
Cảm xúc đáy lòng, tôi lặng yên...(Nhớ đời. IV)
- Cúi lạy Chúa là Cha từ ái
Xin đoái thương con cái của Cha
Khi chưa đoàn tụ một nhà
Xin ban thần lực hằng hà ơn thiêng
Cho kẻ khuất thiên đường vĩnh phúc
Cho người còn đủ sức trông lên
Tin rằng có Chúa nhân hiền
Ủi an nâng đỡ lệ phiền lau khô
Chúa là Đấng hằng chờ hằng đợi
Hằng đêm ngày kêu gọi ai người
Long đong lao nhọc rã rời
Đến đi ! Chúa sẽ lo bồi bổ cho (Mt 12, 28) (Nhớ thương. I. tr.83)
- Một chút tàn tro bay theo gió
Lặng lẽ hòa tan trong thảm cỏ
Cỏ xanh tro xám khác xa nhau
Chỉ thấy mầu xanh sắc hiện rõ.
Xác thân cát bụi về cát bụi
Tất cả trao lại đời tạm gửi
Nào có chút gì mang nổi theo
Trừ phần nhân đức vương lầm lỗi.
Kẻ đi như dặn người còn lại
Vất vả ngược xuôi lo thành bại
Trước sau bỏ hết đi tay không
Nên cố sống sao cho thật phải. (Sống phải. II. tr. 145)
Mong ước lÂu dài sau này
Thiết nghĩ, không bao giờ khai thác hết vẻ đẹp hình thức cũng như nội dung trong thơ Cung Chi Đinh Đồng Thượng Sách. Trước đây có bài ‘’Qua sử liệu đến niềm tin’’ tổng hợp của báo GXVN Paris (TNT. III, ttr. 301-325), chúng tôi chưa cho là đủ, còn thiếu nhiều. Nay có cả tuyển tập thơ Cung Chi ‘‘Thư viện mừng 70 năm Giáo Xứ Việt Nam Paris’’ (2017). Chọn lọc trong nguồn thơ trên 1000 bài. Thật hoàn hảo. Mong ước đã thành. Phải có tâm hồn nghệ sỹ mới nảy sinh hoa quả tốt tươi đến thế và còn vươn cao. Mỗi bài thơ là ‘‘đứa con tinh thần’’ vô giá và sống mãi với thời gian.
Tác giả Cung Chi còn mong ước cho các em nhỏ nhất Thiếu Nhi ...và mọi người trong Giáo Xứ :
‘‘Mang hạt đi gieo giống nước Trời...’’
Đường trường sa mạc hai lăm năm
Lớp trước, lớp sau... rộn bước chân
Đàn anh, đàn chị, đàn em bé
Hát khúc hoan ca vui sức thần...
‘‘Đuốc thiêng dân tộc’’ hướng quê hương
Lần trang sử báu vết anh hùng
Con dòng cháu giống luôn ghi nhớ
Chẳng giống được cánh cũng giống lông...
Ước mơ tôi luyện hóa nên người
Hoàn hảo, kiện toàn, phục vụ đời
Tuổi trẻ Việt Nam giúp trẻ Việt
Mang hạt đi gieo giống nước Trời... (Đường trường. TNT. III. tr. 81)Õ
W. Giao xu Viet nam Paris 70 nam
Phạm Bá Nha
LTS : Đây là nguyên văn bài trình bày của thầy sáu Phạm Bá Nha trong « Ngày Văn Hóa Giáo Xứ », chiều Chúa Nhật 23.04.2017.
Đây là bài viết rất công phu và đầy đủ về thơ của cha Cung Chi Đinh Đồng Thượng Sách.
Viết bài này, thầy sáu Phạm Bá Nha, chủ bút báo Giáo Xứ Việt Nam Paris, muốn nói đến « Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách, đặc biệt là Trang Sử GXVN Paris bằng thơ của ngài ». Xin trân trọng giới thiệu cùng các độc giả của hai mạng http://www.vietcatholic.net/ và http://giaoxuvnparis.org/
 |
Chúng tôi muốn nói đến Cha Giuse Đinh Đồng Thượng Sách. Cha đã viết Trang Sử GXVN Paris bằng thơ qua ba bút hiệu Chổi Cùn Giáo Xứ, Lương Nhi Tử và Cung Chi.
-Tất cả được in thành 3 tập I,II, và III, tựa là Thương ngàn Thương.
- Cộng với tập Họ Là Ai ? 118 Thánh Tử Đạo VN. Mỗi vị Thánh là một bài thơ, có thêm chú thích, thành tiểu sử từng Thánh.
- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II
Làm Quen với thơ cỦa Cha sách
Năm 1984, chúng tôi chân ướt chân ráo đến Pháp, sau khi ở foyer Aftam...Chúng tôi chọn, dừng chân Aubervilliers. Bắt đầu lui tới GXVN Paris ở 150 Boissonade, quận 14 : dự lễ Chúa Nhật, đem con đến sinh hoạt TNTT và gửi bài cho báo Giáo Xứ, 1985. Tôi tò mò đọc mấy bài viết, trên bàn đánh máy của phòng báo. Tôi hỏi CCGX là ai ? Trong bụng nghĩ, tên ai mà viết hay vậy ? Từ đó, mỗi số báo có bài CCGXẨ Tôi còn khám phá ra, Cha Sách còn có tên khácẨLương Nhi Tử và Cung Chi
Sự gắn bó với tác giả ba bút hiệu, đã gom lại các bài thơ thành tập...mà tác giả kể lại trong bài ‘Nhờ ai ?’’ trong Tuyển tập thơ CUNG CHI của Gs. Lê Đình Thông. Paris, 2015, tr. 130)
Một Người mang BA Bút Hiệu
Cha Đinh Đồng Thượng Sách có ba bút hiệu và sử dụng cho ba lãnh vực khác nhau
- Chổi Cùn Giáo Xứ : viết về sinh hoạt Giáo Xứ : văn nghệ, thăm viếng, hội đoàn..
Riêng phận con chỗ ngồi trong xó
Làm chổi cùn quét đỡ thế thôi
Dùng sao nhiều ít tùy người
Miễn sao giúp được nơi nơi sạch dần (Quét đỡ. Thương Ngàn Thương. I. tr.114)
Lấy bút thay chổi. Chổi quét. Bút viết. Viết hay quét là xây dựng cho ngọn, đẹp, sạch... chứ không trách móc, hay bới lông tìm vết. Hơn nữa mỗi lần quét là lần ‘‘cùn đi’’, mất mát. Mục đích :
Nếu phải viết đôi lời như tâm huyết
Thì bút cùn mài nhọn mới tinh khôi
Xin chép lại những gì chưa đoạn tuyệt
Để thấy trinh trong luôn sáng ngời...
Để nuôi lấy linh khí cho tinh thần...
Để được nghe róc rách tiếng suối mơ...
Cho người cười nói quên ly sầu...
Cõi lòng rộn rã niềm chân thực
Chúc nhau tất cả thành bạn hiền. (Nếu phải. II,27)
Hay như Thánh Kinh muốn ‘‘đấm ngực’’ khi nhắc :
Dạy chúng con tự mình đấm ngực
Lấy đà ngang che trước mắt ra
Chân mình lấm láp thối tha
Đừng đi đốt đuốc dò la chân người. (Ngứa miệng. II. tr. 54)
Lấy tên CCGX, nhà thơ có tinh thần như Thánh Bernadette ví Em chỉ là một cái chổi.
Sau khi được diễm phúc Đức Mẹ hiện ra ở Lộ Đức, 1858. Bernadette xin vào dòng kín ở Nevers. Năm 1876, một nữ tu cho Bernadete xem bức hình, người ta chụp khi chị đang ở Lộ Đức, trước đây.
Đang chăm chú xem hình, bỗng Bernadette hỏi :
- Chổi để làm gì, hả chị ?
- Để quét nhà.
- Quét xong họ để ở đâu ?
- Trong góc nhà, sau cánh cửa, nơi ‘‘cư trú’’ thường lệ của nó.
- Đời em cũng thế. Đức Mẹ đã dùng em, rồi để em vào một chỗ. Em sung sướng. Em muốn yên trong chỗ đó mãi (Những Người Lữ Hành Trên Đường Hy Vọng. tr. 224)
Lương Nhi Tử : gia đình, xã hội... liên quan đến : cưới hỏi, sinh nhật, hội họp, rửa tội.
Con ơi bầu sữa tuy đầy
Mà lòng thổn thức đắng cay cũng nhiều
Hết lo sớm đến lo chiều
"Giang sơn" thu lại bấy nhiêu là cùng.
Ngoài xa cỏ mọc thành rừng
Đất hoang còn trống lúa đồng chưa vui.
Bát cơm đổi giá mồ hôi
Tình thương đổi lấy lòng người nghe con!
Đã thề cùng nước cùng non
Chân bùn tay lấm nhưng hồn thanh cao.
Rồi ra vằng vặc trời sao
Đẹp như Sinh Nhật năm nào trong thôn. (Rồi ra. I. tr. 121)
Nhớ lại, người mẹ vất vả ‘Chín tháng cưu mang’’ và ‘ba năm bú mớm’’. Con nào chớ quên. Mẹ còn sống là còn lo cho con.
Mẹ không còn để con hỏi mẹ
Để được nghe mẹ kể cho con
Thời gian chín tháng vuông tròn...
Ngày sinh nhật con hồi tưởng lại
Nghe trong lòng cảm khái nhường bao
Nhớ ngày nhớ tháng năm nào
Mà thêm thương mẹ nao nao khôn cùng...
Con chẳng biết mẹ mừng mấy lúc
Chắc suốt đời thao thức vì con
Hình như sinh tử vong tồn
Hễ còn hơi thở hãy còn lo âu
Ôi mang nặng đẻ đau là thế
Một lần sinh đâu kể xong đâu
Băn khoăn từng bước trước sau
Đến khi khép mắt dễ hầu đã yên...
‘‘Ru con mắt nhỏ hai hàng
‘‘Nuôi con càng lớn mẹ càng lo thêm’’ (Ngày sinh nhật II. tr.39)
- Cung Chi : các bài dành cho tôn giáo, giáo lý, đức tin, Thánh Kinh, Thiên Chúa, Đức Mẹ, Giáo Hội, các thánh...
Đường đời mấy ngả EMMAU
Có Lời nồng thắm có câu ân tình
Có Ai sánh bước bên mình
Hoàng hôn nhạt nắng bóng hình nghiêng soi
Quán đường dừng bước nghỉ ngơi
Bàn kia bánh nọ dáng Người mến thương
Gần kề chan chứa yêu đương
Cách xa nỗi nhớ vấn vương tâm hồn
Mong sao sớm tối chiều hôm
Vui buồn sướng khổ luôn còn cạnh Ai
Một niềm tha thiết van nài
Thương tình quán vắng lưu hoài mãi cho.
(Quán vắng. II, tr. 113)
Gắn bó, trọn niềm tin yêu Đức Mẹ vì ‘‘ Mẹ là Mẹ con’’
Con tin ở lòng Mẹ
Mênh mông hơn trời bể
Dạt dào những yêu thương
Với đoàn con dương thế.
Con là con của Mẹ
Mẹ là Mẹ của con
Sống chết con níu Mẹ
Mẹ nào bỏ rơi con. (Ngưỡng cửa đầu năm. II. tr. 65)
Có những bài vừa Lương Nhi Tử vừa Cung Chi, mang nội dung vừa đạo vừa đời, đọc lên thấy dạt dào, dễ mến thế nào !
Tơ tằm vương kén bao nhiêu
Thơ con quyến Mẹ bấy nhiêu tơ lòng.
Nguồn thơ chưa vội cạn dòng
Cũng là nhờ Mẹ gợi hồn đó thôi.
Mẹ là gạch nối đất trời
Thơ con kết chuỗi mân côi đôi bờ.
Mỗi ngày một hạt ước mơ
Mỗi năm là cả bài thơ ơn trời...(Rộn tình mẫu tử. II, tr. 122)
THƠ CUNG CHI TUNG BAY rải rắc đó Đây
Thơ Cung Chi đã phát hành, rải rắc khắp nơi đó đây, in một lần, tìm lại đâu ra ! Chỉ có hỏi nhau, hay đến Thư Viện.
- Ba tập I, II, III Thương Ngàn Thương (in 2012) : 693 bài của tác giả + 24 bài họa = 717
- Họ Là Ai (in 2013): 125 bài
- Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II :108 bài, thơ 4 câu (2015)
- Khoảng hơn 200 bài của tập IV (phát hành trong 2017)
Không đếm được những người đã đọc thơ của Cung Chi qua báo chí, internet...cho là thích thú, say mê, cảm phục. Nhiều khi độc giả hỏi qua điện thoại hay gặp gỡ : CCGX, Lương Nhi Tử, Cung Chi là ai, mà ý tưởng dồi dào, văn vui tươi và đánh động ...đến thế ?
Chúng tôi đã nhận được 12 bài thơ của Cung Chi được phổ nhạc in thành trong TNT (2012) và CD (2014) và còn nhiều bài nữa chờ ấn hành. Và những bài họa lại, phân tích nội dung, lời văn in thành 3 Tuyển tập thơ CUNG CHI (2012)
Một số văn hữu đã phân tích thơ Cung Chi về ý nghĩa, lời văn về mọi khía cạnh :
- Vẻ đẹp của các Thánh Tử Đạo VN qua ba nhân đức đối thần Tin Cậy Mến.
Lm Phaolo Nguyễn Thành Sang. Họ Là Ai ? 2013
- Linh Mục Đinh Đồng Thượng Sách. Tạ Thanh Minh Khánh. TNT. T2. tr.403
- Họa đôi bài thơ Cung Chi. Vân Uyên. TNT. T2. tr.405
- Cầu mong sớm tới Lễ Vàng. nghệ sỹ Bích Thuận.TNT. T2.tr. 401
- Đọc thơ Cung Chi. Hà Thượng Nhân. TNT. T2. tr.393
- Ý tưởng, văn chương trong thơ Cung Chi.
Gs. Thượng Tiến. HK. TNT. T2. tr.424
-Thơ cha Đinh Đồng Thượng Sách góp phần vào văn hóa Công Giáo
Phạm Bá Nha. TNT.T2. tr. 432
- - Văn là người. Báo GXVN.TNT. T2. tr.442
- Tôi đọc thơ Cung Chi. Trà Lũ Trần Trung Lương. Canada. TNT. T3. tr. 293
- Thuở ấy bên Mẹ Lavang. Trần Văn Cảnh.TNT.T3. tr. 296
- Qua sử liệu đến niềm tin. ns GXVN. TNT. T3. tr. 301
- Trao truyền sứ điệp Đức Mẹ trong lòng người.
Thérèse Trinh Nguyên. TNT. T3. tr. 326
- Thương gửi các bạn trẻ. Thi Chương.TNT. T3.; tr. 337
-Nhắc bảo các em Thiếu Nhi. Phạm Bá Nha.TNT. T3. tr. 346
- Thần học linh đạo trong thơ Cung Chi. Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 355
-Tình mẫu tử trong thi tập Thương Ngàn Thương của Cung Chi
Ls. Lê Đình Thông.TNT.T3. tr. 378
- Cộng đoàn là viên đá sống động. Báo GXVN. TNT. T3. tr. 383
TRANG SỬ Bằng Thơ CỦA GXVN PARIS
Giáo Xứ chúng ta đang thừa hưởng là công xây dựng của nhóm Linh mục, sinh viên du học từ 1947. Vừa học vừa lo qui tụ những người Việt khắp nơi trong nước Pháp. Khai sinh ở Toulouse, 1947, chính thức hoạt động có trụ sở ở Paris 1948. Lớp giáo sỹ lẫn giáo dân thành tài về nước làm việc, lớp khác sang. Dần dần có nơi họp, thánh lễ...Trụ sở thay đổi. Hai nơi, sau 1975, chúng ta biết hơn cả là Boissonade và Epinettes ngày nay.
Cha Sách đã viết Lịch Sử GXVN thành thơ từ ngày cha làm việc tại GX (1977). Một công trình hiếm đâu có.
Chiều dài Lịch Sử
Giáo Xứ Việt Nam đã mừng 50 năm (1947-1997), 60 năm (2007) và 70 năm (2017)
50 năm (1947-1997)
Paris Giáo Xứ Việt Nam
Khác nào một giải giang san nước nhà
Gắn liền đồng nội quê cha
Như "Mùa gặt mới" thiết tha đạo đời (*)
Phù sa máu đỏ tô bồi
Năm mươi năm ấy trào sôi ân tình. (Giáo Xứ Việt Nam. TNT I. tr. 229).
60 năm (1947-2007)
Lục thập nhi nhĩ thuận...
Tai nghe thuận, chẳng bận so đo
Sáu mươi năm, tuổi sẵn Trời cho
Thành Giáo Xứ, nên cơ đồ vững chãi.
Ơn Trên hẳn vĩ đại
Công sức người cũng to!
Có bàn tay thợ mộc, thợ hồ
Có khối óc sinh đồ, trí thức.
Có áo đen linh mục
Có khăn trắng nữ tu
Có bóng mẹ hiền từ,
Có dáng cha nghiêm nghị.... (Giáo Xứ Việt Nam Paris. I. tr. 230)
70 năm (1947-2017)
‘‘Villa Épinettes’’ cạnh ‘’vòng đai’’
Hương thơm thoang thoảng vườn hoa nhài
Phong trào, Nhóm, Hội, Đoàn...trăm vẻ
Thánh đường, lễ hội...nhạc thiên thai...
Qua mấy ‘‘thiên can’’, ‘‘thập nhị chi’’
Việt Nam Giáo Xứ giữa Paris
Vẫn còn đứng đó, hiên ngang đó
Trăm năm duyên kết mối tình si...(Bảy Mươi)
Các đơn vị mục vụ phụ cận Paris.
Sau biến cố 1975, vì duy trì đức tin và nguồn gốc, người Công Giáo VN đã qui tụ thành đoàn. có trung ương Paris và các đơn vị mục vụ chung quanh Paris.
- Đâu có Tuyên úy Việt
Đấy có cộng đoàn Việt
Lời kinh tiếng hát quê hương
Như trầm thơm ngát bốn phương trời người.
Bậc lão tuế mỉm cười sung sướng
Nghe cháu con cất giọng cao ngân (Trăm nghìn. II. tr. 196)
Mỗi nơi có trang sử riêng. Sống đạo theo Tin Mừng và Giới Răn Chúa. Đơn vị Antony, (thành lập 2005). Ermont (1983). Marne La Vallée (1983). Sarcelles Garges (1979). Seine Saint Denis (2013). Villiers le Bel (1979). Cergy Pontoise (1993). Cùng chí hướng với trung uơng Paris, sớm trưa cầu kinh, đem Tin Mừng cho mọi người.
- Cergy Christophe cộng đoàn ta
Chung một Thiên Chúa, con một Cha
Quan, hôn, tang, tế...cùng chia xẻ,
Tình nghĩa tháng ngày thêm đậm đà.
Thương sao tiếng hát trẻ bên già
Tha thiết vang lên giọng Thánh Ca
Trên cao ý hẳn Chúa thầm bảo
Nghe tiếng Việt Nam đã quá ta ! (Chúc Mừng. Phúc đáp. I. tr. 124)
Hội Đồng Mục Vụ, Nhiệm kỳ đầu năm 1983, là những người nhiệt thành cho việc chung, là đầu tầu
Xin kinh cẩn cúi đầu bái ph?c,
Các ‘‘Ông Trùm’’, ‘‘Quới Ch?c’’ xưa nay.
‘‘Hội Đồng Mục Vụ’’ tuy?t hay,
‘‘Ủy ban Hành giáo’’, đổi thay từng thời.
Toàn nh?ng vị giữa đời sống đạo,
Không ngại ngần đôn đáo xở xoay.
Mang bầu máu nóng hăng say,
Góp tài góp sức đắp xây Nước Trời.
Là tai mắt của người trong xứ,
Là thành viên dụng cụ ích chung.
Là nguồn đá quý không cùng,
Là vôi, là vữa, thành đồng, phên che.
(HộI Đồng Mục Vụ I, tr. 279)
Ban Giám Đốc hiện nay (2017) với :
1. Đức Ông Mai Đức Vinh (Phục vụ Giáo Xứ từ 1977, giám đốc từ 1980Ẩ nay)
Đã 40 năm phục vụ GX, từ Boissonade đến Epinettes, cộng đoàn biết Cha giám đốc ‘‘vất vả ngược xuôi bận tứ bề’’. Để ‘‘Trả lại thế gian’’ trong những ngày dọn về Paris 17. Rồi hay ‘’Tin Vui’’ và ‘’ Chúc mừng’’ . Xứng đáng Giáo Hội tưởng thưởng tước hiệu Đức Ông. Cộng đoàn mừng ‘’Lễ Vàng’’ (2015) của Đ.Ô với ‘‘Năm mảng tâm tình’’
Nam muoi nam ?y cung là bao
So v?i thiên niên v?n k? nào
Vì n?u m?t ngày dà dáng k?
Thì hàng tram tháng tính ra sao ,
Có thì h?n có, t?ng giây phút
Không có h?n không,m?i kh?c sao.
Tích tắc mảy may, ‘‘cớ’’ với Chúa. (Năm mảng tâm tình)
2. Cha Đinh Đồng Thượng Sách (từ 1977). Có công khai sinh ‘Ca đoàn, Giới trẻ, Thư viện (1990) Thiếu Nhi Thánh Thể (1986)
3.Cha Trần Anh Dũng (1992), quản lý, tuyên úy Sarselles và Marne La Vallée, mừng 25
năm linh mục (1983-2008)
Mừng cha ANH DŨNG hai lăm năm
Linh Mục đời đời nối phẩm hàm.
Tận tụy màng chi phần vật chất
Hy sinh lo lắng phía tinh thần.
Quan tâm ‘‘giáo sự’’ khắp hoàn vũ
Để ý ‘‘sử tôn’’ riêng Việt Nam
‘‘Đắc Lộ Tùng Thư’’ công sáng lập
Một nguồn tài liệu giá vô ngần. (Một nguồn)
4. Cha Vũ Minh Sinh (2012), tuyên úy Giới trẻ, Antony và Seine Saint Denis
5. Các Phó Tế, thày Nguyễn Văn Thạch và Phạm Bá Nha (1998), Thày Tạ Đình Chung (2003), Thày Nguyễn Sơn (2009), Thày Cao Trọng Nghĩa (2016)
6. Hai Nữ tu Thân Kim Liên (1980) và Nữ tu Nguyễn Kim Thoa (1999)
Cha Sinh và những tu sỹ này đang làm việc tại GX, bỏ đi bao thú vui, vừa gia đình, vừa Giáo Hội, gánh trách nhiệm, mỗi người một việc đều sẵn tinh thần ‘‘phục vụ’’
" Đời là phục vụ cho người tha nhân
"Càng phục vụ càng thấm nhuần
"Giúp người là cõi hân hoan vô bờ
Cao qúi thay ý thơ "Phục vụ"...
"Chúa đang phục vụ hàng ngày chúng con''
Cho chúng con dốc lòng bắt chước
Gương Chúa xưa như đuốc soi đường
Để việc phục vụ yêu thương
Nên như men muối ướp dòng thời gian. (Phục Vụ, TNT 2, tr.112)
Cộng đoàn nhớ, ghi ơn hoài và giữ lạI mãi hình ảnh Cha Trần Thanh Giản, (giám đốc,1955-1971, U ), cha Nguyễn Quang Toán (giám đốc 1971-1977, U), Cha Trương Đình Hoè (giám đốc 1977-1979), Cha Lương Tấn Hoàng (giám đốc 1979-1980, U). Sr. Huỳnh Thị Na (Văn Phòng Xã Hội, lớp Pháp Văn, 1975, U) Cha Nguyễn Văn Cẩn và Cha Bùi Duy Nghiệp, Cha Hoàng Quang Lượng (U) và Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985) Cha Hoàng Quang Lượng (U) Sr Nguyễn Thị Phú (dạy giáo lý 1985), Cha Nguyễn Văn Ziên (Tuyên úy Sarcelles,1997)
và Phó Tế Xavier Girard (1988, U). Các vị sau đây đến giúp GX ít giờ : Cha Nguyễn Tiến Lãng (dâng lễ Chúa Nhật thứ 2, lúc 10g, trong tháng. 1999), sr. Lê văn Đức (trực điện thoại, 1980, U), Cha Nguyễn Hậu (giải tội, lúc 10g, 1980, U),
-Thưa Cha Giản !
Thuở còn ở rue Boissonade
Công lao Cha dài hàng chuỗi tràng hạt
Lo xây đắp cộng đoàn :
‘‘Giáo Xứ Việt Nam’’
Quốc nội, quốc ngoại từng nghe biết
Ngôi nhà nguyện bao yêu kiều đậm nét
Thật dễ thương
Của quê hương...
Công Cha Giáo Xứ ai người dám quên ?
Tiếc nhà xứ cũ vững nền
Nhưng đành ‘‘di tản’’ vì đàn con đông
TRẦN hoàn THANH thoát GIẢN đơn
Chúng con khấp bái tạ ơn Cha nhiều. (Khấp bái Cha Giản, III. tr. 99)
Mỗi năm, Sớ Táo Quân Lương Nhi Tử ‘‘lên tận thành hoàng’’ báo cáo mọi việc trong GX. Kermesse, trực điện thoại, tiệc tùng, văn nghệ, họp hành...dọn dẹp trong nhà ngoài sân, cả vườn bông...
- Mấy ngày rộn nhất
Bày đủ thứ hàng
Mua, bán dễ dàng
Là kỳ ‘‘Kermesse’’
Tuy không đầy ‘‘két’’
Nhưng có tiền vào
Bù trừ hụt hao
‘‘Hằng ngày dùng đủ’’
Là một Giáo Xứ
Tổng Phận Paris
Nước bước đường đi
Nên chung một hướng
Năm rồi hưởng ứng
Bám sát chương trình
Đề tài ‘‘Gia đình’’
Cùng với ‘‘Giới trẻ’’
Chúa Nhật trong lễ
Được nghe thuyết trình
Về chuyện ‘‘gia đình’’
Do các đại diện
Thêm bài kinh nguyện
Mọi người đọc to
Ngay giữa nhà thờ
Sau khi rước lễ
Đề tài ‘‘Giới trẻ’’
Đầu tháng suốt năm
Đều đặt trọng tâm
Ngày Hội Thế Giới
Tham dự phấn khởi
Bên nước Espagne
Gồm các quốc gia...(Sớ Táo Giáo Xứ. 2011, III. tr. 279)
Liên kết thành Cộng Đoàn
Tổ chức Giáo Xứ đã thành nề nếp, thành ‘’cộng đoàn’’ một vòng tay vô hình liên kết thành đoàn thể, phụng vụ Thiên Chúa yêu thương nhau. Thấm nhuần Tin mừng và giáo lý. Giáo xứ VN Paris ‘‘hiên ngang’’ hãnh diện vì đã cố công xây dựng và giữ được những nét đẹp, kỷ cương và vươn lên trong đức tin.
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tộc Thánh’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tư Tế ‘‘ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Vua Chúa’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Tuyển Chọn’’ (1P2, 9)
Cộng đoàn chúng con ‘‘Viên Đá Sống’’ (1P2, 9)
Xây đắp hồn thiêng đền linh động
Nghi ngút khói trầm hương yêu đương
Lấp kín hư vô vùi hoang trống
Cộng đoàn chúng con ‘‘Dân Việt Nam’’
Vui với Quê hương nét sử vàng
Nghe máu anh hùng dòng Tử Đạo
Chuyển trong huyết quản giục hiên ngang. (Hiên ngang. I. tr. 253)
Có những hội đoàn do chính cha nhóm lập, đồng hành cho tới nay. Đâu có con chiên là có chủ chiên. Đúng như ĐGH Phanxicô nói ‘chủ chiên phải có mùi chiên’’. Ban Giám chia nhau ‘’linh giám’’ các hội đoàn.
Liên Đới Nghề Nghiệp, hình thức mới Công Giáo tìến hành. Từ 2000, qui tụ những người cùng nghề, như Taxi, Dịch Vụ, Doanh Thương, Xây Dựng và Chuyên Gia (Luật sư, Y Dược). Ban Giúp Lễ (2012), với các em say mê bên bàn thánh. Phòng bán sách, ảnh tượng mở cửa rất sớm từ 1979. Lớp Pháp Văn do văn phòng xã hội lo, đã có người học sau 1975. Giúp ai gặp khó khăn mới đến Pháp. Ban Giáo Lý viên có từ 1972 và ngày càng đông và sinh hoạt đa dạng. Ban Phụ Huynh (1986). Gồm cha mẹ đưa con đến Thiếu Nhi Thánh Thể. Nhóm gia đình trẻ (1992) Những cặp trẻ, trao đổi và học hỏi kinh nghiệm sống đức tin. Ban giảng huấn lớp Giáo Lý Hôn Nhân khai giàng lớo đầu tiên, 1995). Ban Tu Thư ấn hành tác phẩm đầu tiên năm 1997, tới 2016, đã phát hành 43 cuốn sách. Hội yểm trợ ơn gọi (1989) đọc kinh và trợ giúp tài chánh đào tạo ơn gọi tại VN. Phong trào Cursillo (1993) đào tạo được trên 1000 thành viên sống đạo và thánh hóa môi trường. Giới Trẻ (1977) qui tụ các bạn trẻ trong Giáo Xứ gặp nhau trao đổi học hành và kết đoàn phục vụ nhau, mở mang trí tuệ và rạng danh giống nòi quê hương.
Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể (thành lập năm 1986). Chiều thứ bảy, từ 15g đến 19g các em từ 7 tuổi đến sinh hoạt, học tiếng Việt, Giáo lý và Thánh lễ. Tùy theo từng tuổi, các em được xưng tội lần đầu, Thêm Sức, xưng tội...
- Những giờ những phút những giây
Đi trong sa mạc giữa ngay rừng người
Nghe lòng rộn rã tiếng cười
Nghe chân dậm nát bả đời cát khô
Nghe hồn thổi sáo ước mơ
Nghe tim đập nhịp men bờ suối trong
Nghe như máu nóng ngược dòng
Giục đi đón cả trời hồng tương lai
Hôm nay hẹn với ngày mai...(Sa mạc. II. tr. 135)
- Cho con chút gió cửa trời
Để hồn bay nhẹ tới nơi cửu trùng.
Cho con chút lửa thiêng hồng
Giúp tim sôi nổi rộn giòng máu tươi.
Cho con chút nước siêu vời
Thuyền nan thân xác thảnh thơi mái chèo.
Nước nguồn, lửa ấm, gió reo
Chim câu lá biếc, sáo diều lòng con ...( Sáo diều lòng con. II. tr. 141)
Thư viện khai sinh năm 1990, vỏn vẹn mấy trăm cuốn, nay mấy chục ngàn, tiếng Việt đủ loại. Cha Sách và một số anh chi em có tinh thần văn hóa đã dấy lên sự ham đọc sách báo Công Giáo. Tổ chức thuyết trình với nhiều đề tài khác nhau.
Anh chị em Thư viện thân mến
Gần gũi nhau quyến luyến nhau thêm
Tình thân ngày một vững bền
Như từng trang sách gắn liền gáy nhau
Bao tháng năm tâm đồng ý hợp
Cố giúp sao các độc giả nhờ
Bảo nhau cắt đặt liệu lo
Kệ trên, kệ dưới, xếp cho gọn gàng
Đón tiếp ngườI rõ ràng nét mặt
Câu nói cười, vui thật là vui
Chuyến đò nên nghĩa chứ chơi
Huống chi qua lại khơi khơi mỗi tuần...(Nhóm Thư Viện. Giáng Sinh 2016)
Ca đoàn từ năm 1981 đến nay, trong phụng vụ luôn bên công đoàn dâng Chúa những lời ca tiếng hát như hương thơm bay tỏa lên trời cao.
...Vì lời cả trần thế
Mà lỗ mất linh hồn
Thì như của đổ bể
Công cốc canh bạc trơn.
Nhân sinh nhật ca đoàn
Năm thứ hai mươi lăm
Giữa bạn bè mới cũ
Gặp nhau cười hân hoan.
Xin Chúa cho chúng con
Thương nhau giúp nhau hơn
Thiết tha mến tin Chúa
Góp tiếng hát : tạ ơn (Góp tiếng hát.I tr. 240)
Các bà mẹ Công Giáo sinh hoạt từ lâu, 1989.
Hội các bà ‘‘Bà mẹ Công Giáo’’
Thuộc xứ nhà, họ đạo Paris
Gồm toàn những bậc mẫu nghi
Công to đức lớn nhờ hy sinh nhiều.
Khi làm mẹ bao nhiêu vất vả
Khi thành bà cũng chả ngồi yên
Khi lên chức cụ cố hiền
Vẫn gia phong ấy, vẫn nền anh thư.
Hồn Công Giáo tâm từ bác ái
Theo gương lành vĩ đại Thánh Quân
Quanh năm cặm cụi âm thầm
Gia đình đời đạo hai phần vẹn hai.
Nêu mẫu mực trong ngoài sau trước
Lấy ý Trời làm thước đo theo
Chẳng lo cám cảnh giầu nghèo
‘‘Hằng ngày dùng đủ’’ liệu lèo lái thôi.
Trong thâm tâm ghi lời tiên tổ
Nhớ câu truyền ‘‘ thiên cổ lưu danh’’
Làm cha làm mẹ hiền lành
Để phần phúc đức cho đàn cháu con...
Ôi lời kinh cám ơn rước lễ (Băc mẫu nghi III. tr. 20)
Hội Đạo Binh Đức Mẹ tái hoạt động tại GXVN từ1965.
Cha Sách đã từng ‘‘rước Đức Mẹ’’ đến từng gia đình quân binh trẻ Đức Mẹ Nguồn An Vui. Về khuya gió lạnh có Mẹ chở che.
...Nhớ lời kinh nguyện cầu
Vẳng lên trong đêm thâu
Bao khúc ca trìu mến
Như mật thoa tim sầu.
Anh chị ‘‘quân binh’’ ơi
Nói ra còn nghẹn lời
Những lần cùng anh chị
Chia sẻ bao cảnh đời.
Xin ‘‘Mẹ Nguồn An Vui’’
Giúp chúng con từng người
Luôn liên kết bên Mẹ
Như Tràng Chuỗi Mân Côi. (Bên Mẹ Mân Côi. I. tr 55)
- Rực rỡ như mặt trời
Kim ô ánh rạng ngời
Thái dương giờ chính ngọ
Là Mẹ trong tim người
.(Dư Oai hùng như đạo binh
Xếp hàng vào mặt trận
Mẹ mở cửa Thiên đình
Cho những ai thắng trận
Chúng con đang tòng quân
DướI lá cờ của Mẹ
Nguyện đem hết tâm can
Chiến đấu cho nước Mẹ (Dưới lá cờ Mẹ. II.tr.269)
Truyền thông văn hóa, báo GXVN (1984), Internet...(2002)
- Cần khen một phát cũng nên khen !
Làm báo làm bung đâu chuyện hèn?
Sự thật trình bày, lo trước hết,
Điều hay quảng bá, quyết ưu tiên.
Thông tin chính xác, luôn ghi nhớ,
Nghị luận phân minh, há dám quên.
Lẽ đạo, lý đời, thông đạt cả
Báo nhà Giáo Xứ quả nên khen. (Mừng Báo Giáo Xứ. I. tr. 433)
-Giáo Xứ nay có ‘‘anh-te-nét’’ (Internet)
Liệu bà con đã biết hay chưa
Hỏi rồi chẳng thấy ai thưa
Hình như quá mới nên chưa biết gì. (Internet. I. tr. 293)
Những người làm việc tự nguyện là những người đến với GX ngoài giờ phụng vụ, phải kể, như : Trực văn phòng, ghi chép sổ sách, thu tiền thau, phụ bếp, cantine, bữa cơm Chúa Nhật, quét dọn nhà nguyện, sân, cầu thang, chăm sóc vường hoa, sửa điện nước.. Đâu cần là có. Khuân viên nhà xứ lúc nào cũng sạch sẽ, gọn ghẽ...
Cha Sách đã đưa mắt nhìn đến bằng những vần thơ tưởng lệ, khuyến khích và xin Chúa chúc lành. Nhất là cộng đoàn đừng đứng nhìn, hưởng nhờ mà phải tiếp tay, cho người ta nhìn vào.
Việc trong xứ ‘‘tốt danh lành áo’’
Cũng là nhờ hết ráo mọi người
Từ ‘‘ông sao sáng’’ rực trời
Đến ‘‘bà bếp nhọ’’, que đời ai hay?
Chuyện ‘‘công quả’’ xưa nay vẫn thế
Chẳng bao giờ kể lể thiệt hơn
Trên trời có Chúa thông ơn
Dưới trần có tấm lòng thơm đủ rồi.
Tháng 10 : tháng Mân Côi kết chuỗi
Mỗi chục kinh như tuổi đời mình
Vui, Mừng, Thương, Sáng... thầm xin:
Sao cho mỗi hạt thắm tình Mẹ con. (Chuyện công quả I,tr. 109)
Vui với người Vui, Khóc với Người khóc
Hơn 40 năm phụ vụ GX, những năm dài muc vụ Cha Sách đã có mặt bằng cách ban bí tích và ơn lành cho nhiều người.
Lúc trẻ em chào đời
-‘‘ơn lớn nhất đời tôi
Là niềm tin sống động
Vào Bí Tích siêu vời
Từ tuổi thơ bé bỏng... (Một đời. I. tr. 408)
- Đêm nay con khóc chào đời
Sao cha thổn thức bồi hồi khôn nguôi
Đã cố nén, lệ cứ rơi...
Ôm con ôm trọn một trời tâm tư!
Ngoài kia đêm tối âm u
Trong này đèn chiếu mịt mù tương lai.
Thương con từ thuở trong thai
Càng thương khi thấy hình hài riêng con!
Nhưng thôi dù chẳng vuông tròn
Mẹ cha sau trước một lòng đón con (Đầu mùa I. tr. 154)
- Được làm con Chúa hay đi tu làm linh mục, tu sỹ
-Bùi ngùi cảm kích biết bao
Trần hồng cát bụi dự vào thiên linh
Xuân tâm chan chứa ân tình
‘‘Triết-Tuynh Đông-Tiến’’ chân thành kính dâng
Niềm vui thanh thoát lâng lâng
‘‘Cần Người vĩ đại, tôi cần nhỏ đi. (Nhỏ đi. II. tr. 78)
-‘‘Quân tử dĩ tự cường bất túc’’
Bậc chân nhân gắng sức không ngơi
Một lòng vui với mệnh Trời
Tâm thành của lễ trọn đời hiến dâng
Chữ LƯƠNG thiện ân cần di dưỡng
Đức CÔNG bình chí hướng thanh cao
Thiện căn mong mỏi nhường bao
Trường xuân vĩnh phúc trông sao có ngày. (Hiến dâng. II. tr.79)
- Gối qùi lặng lẽ, bên nhà tạm
Đăm chiêu suy niệm, trước Hào quang
Như hoa hướng dương, khát khao nắng
Từ tinh sương sớm đến chiều vàng.
Đây là những "Marthe", những "Marie" (Lc 10, 38-42)
Vui nét đơn sơ phận nữ tỳ
Tận hiến cuộc đời vì Thánh Thể
Chỉ biết yêu thương, biết hiến đi.
Thờ lạy, tri ân, chúc tụng, xin
Sám hối, đền bồi, bao tội tình
Lửa Thánh Eymard nguồn vượng khí
Máy dầu ép nát hạt trong tim.(Phận nữ tỳ. I I. tr. 101)
Khi lập gia đình
‘‘Dâng lời’’ trăm năm đẹp tơ duyên
Dâng cả niềm vui lẫn ưu phiền
Dương gian kiếp người cơn gió thoảng
Ôm trọn tình yêu vào vô biên
Một ‘’lời nguyện cầu’’ trầm bay lên
Phước lộc hồng ân ban xuống thêm
Cho tình đã thắm thêm say đắm
Cho nghĩa trăm năm đá vững bền
‘‘Tiếng lòng cảm mến’’ quá xôn xao
Khác chi xuân nguyện muôn ước ao
Yêu Chúa mến Mẹ thương nhau mãi
Cho đến trọn đời còn khát khao. (Đường tình yêu I. tr. 208)
Mục vụ bệnh nhân là quan trọng và cần thiết. Bên giường bệnh nhân nâng đỡ ủi an những khi ‘thập tử nhất sinh’’ bác sỹ bó tay. Hay bên cạnh ‘‘kẻ ở người đi’’ lúc điêu đứng giữa đời, không còn ai. Ngoài nghĩa trang hưu hắt nắng chiều... Thì có Cha ở bên hay đứng đó cầm tay.
- Chẳng biết còn bao lâu
Mẹ con sống bên nhau
Nên mỗi giây mỗi phút
Qúi hơn mọi trân châu.
Mẹ cho con phần nghìn
Con đáp lại phần trinh
Đành suốt đời mang nợ
Cho đến cõi Thiên Đình. (Bên giường bệnh viện. I. tr. 50)
- Bài kinh "HÃY NHớ ", nhớ bao nhiêu
Cùng chị đọc lên một cuối chiều
Trong phòng bệnh viện Cochin cũ
Thầm mong xua bớt bóng cô liêu...
Rồi sau đọc tiếp những năm qua
Lần đọc lần thêm ý thiết tha
'Nào ai chạy đến xin cầu cứu
'Mà bị chối chê, bị lãng xa ...
Lời kinh sức mạnh nặng ngàn cân
Lửa thiêng nâng đỡ dậy tinh thần
Chị cười, chị nói, tìm hơi thở
Niềm tin tát cạn nước thuyền nan
Cùng với thời gian chị yếu dần
Ra vào bệnh viện đếm chi lần
Câu kinh "HãY NHớ" nhân lên mãi
Cho đến hôm nay thêm một lần
Một lần chót hết, cạnh giường bên
Tai nghe, tôi đọc, chị nằm yên
Nhắm mắt, mím môi, không tiếng nói
Cảm xúc đáy lòng, tôi lặng yên...(Nhớ đời. IV)
- Cúi lạy Chúa là Cha từ ái
Xin đoái thương con cái của Cha
Khi chưa đoàn tụ một nhà
Xin ban thần lực hằng hà ơn thiêng
Cho kẻ khuất thiên đường vĩnh phúc
Cho người còn đủ sức trông lên
Tin rằng có Chúa nhân hiền
Ủi an nâng đỡ lệ phiền lau khô
Chúa là Đấng hằng chờ hằng đợi
Hằng đêm ngày kêu gọi ai người
Long đong lao nhọc rã rời
Đến đi ! Chúa sẽ lo bồi bổ cho (Mt 12, 28) (Nhớ thương. I. tr.83)
- Một chút tàn tro bay theo gió
Lặng lẽ hòa tan trong thảm cỏ
Cỏ xanh tro xám khác xa nhau
Chỉ thấy mầu xanh sắc hiện rõ.
Xác thân cát bụi về cát bụi
Tất cả trao lại đời tạm gửi
Nào có chút gì mang nổi theo
Trừ phần nhân đức vương lầm lỗi.
Kẻ đi như dặn người còn lại
Vất vả ngược xuôi lo thành bại
Trước sau bỏ hết đi tay không
Nên cố sống sao cho thật phải. (Sống phải. II. tr. 145)
Mong ước lÂu dài sau này
Thiết nghĩ, không bao giờ khai thác hết vẻ đẹp hình thức cũng như nội dung trong thơ Cung Chi Đinh Đồng Thượng Sách. Trước đây có bài ‘’Qua sử liệu đến niềm tin’’ tổng hợp của báo GXVN Paris (TNT. III, ttr. 301-325), chúng tôi chưa cho là đủ, còn thiếu nhiều. Nay có cả tuyển tập thơ Cung Chi ‘‘Thư viện mừng 70 năm Giáo Xứ Việt Nam Paris’’ (2017). Chọn lọc trong nguồn thơ trên 1000 bài. Thật hoàn hảo. Mong ước đã thành. Phải có tâm hồn nghệ sỹ mới nảy sinh hoa quả tốt tươi đến thế và còn vươn cao. Mỗi bài thơ là ‘‘đứa con tinh thần’’ vô giá và sống mãi với thời gian.
Tác giả Cung Chi còn mong ước cho các em nhỏ nhất Thiếu Nhi ...và mọi người trong Giáo Xứ :
‘‘Mang hạt đi gieo giống nước Trời...’’
Đường trường sa mạc hai lăm năm
Lớp trước, lớp sau... rộn bước chân
Đàn anh, đàn chị, đàn em bé
Hát khúc hoan ca vui sức thần...
‘‘Đuốc thiêng dân tộc’’ hướng quê hương
Lần trang sử báu vết anh hùng
Con dòng cháu giống luôn ghi nhớ
Chẳng giống được cánh cũng giống lông...
Ước mơ tôi luyện hóa nên người
Hoàn hảo, kiện toàn, phục vụ đời
Tuổi trẻ Việt Nam giúp trẻ Việt
Mang hạt đi gieo giống nước Trời... (Đường trường. TNT. III. tr. 81)Õ
W. Giao xu Viet nam Paris 70 nam
Phạm Bá Nha