Đối thoại liên tôn: chẳng phải theo thuyết tương đối lẫn thuyết hổ lốn
Lược Trích Bài Phỏng Vấn Với Nữ Thần Học Gia Carmen Aparicio
ROME (Zenit.org).- Việc đối thoại liên tôn được dựa trên những rường cột của căn tính (identity) và sự cởi mở hòng chống lại thuyết tương đối (relativism) và thuyết hổ lốn (syncretism), đó là lời nhận xét của một nữ thần học gia.
Sự nhận thức này đã được nữ thần học gia Carmen Aparicio, tác giả của cuốn sách có nhan đề: “Việc Đối Thoại của Các Tôn Giáo: Căn Tính và Sự Cởi Mở” (Diálogo entre Religiones. Identidad y Apertura, bằng tiếng Ý; hay Dialogue Between Religions: Identity and Openness, bằng tiếng Anh) vừa mới được xuất bản bởi nhà sách PPC của Tây Ban Nha.
Từ năm 1989-1999, Aparicio làm việc cho Hội Đồng Giáo Hoàng đặc trách về Giáo Dân. Cô cũng là Phó Giáo Sư về Thần Học tại trường Đại Học Gregorian kể từ năm 1994.
Hỏi (H): Thưa Cô, liệu việc đối thoại liên tôn có nhất thiết phải xoay chuyển giữa căn tính và sự cởi mở hay không như tiêu đề của cuốn sách mà Cô đã đề nghị?
Cô Aparicio (T): Thưa, căn tính và sự cởi mở -- thì đây chính là tiêu đề của cuốn sách là vì sự thật mà nói, chúng có hai điểm mà cuộc đối thoại được dựa trên và cùng lúc chúng ám chỉ đến hai loại nguy hiểm cần phải khắc phục đó là: thuyết tương đối và thuyết hổ lốn.
Với căn tính, điều mà tôi muốn bày tỏ chính là một điều kiện cần thiết để thiết lập ra một cuộc đối thoại đích thực. Cần phải biết về đức tin của người đó, biết đến nơi đến chốn, chúng ta cũng đừng quên rằng cuộc đối thoại có thể xoay chuyển đến những cấp bậc khác nhau và do đó, nó đeo đuổi theo những kết cục khác nhau, nghĩa là phải biết xoay chuyển từ đâu ra.
Cũng đồng thời với căn tính này, chính là điều được gọi là một thái độ cởi mở đối với những gì là sự khác biệt, hòng dẫn tới việc hiểu biết thêm một kiến thức mới mẽ, đến việc đương đầu với những yếu tố khác nhau cùng xảy ra, để phản ánh thêm những gì đã được biết rồi.
(H): Thưa Cô, mối quan hệ của Kitô Giáo với các tôn giáo khác thì chẳng có gì là mới mẽ cả; mà đúng ra, đó chính là bản chất cấu thành nên của chính Đạo Kitô Giáo. Thế thì tại sao việc đối thoại cần phải đưa đến mức như vậy bây giờ?
(T): Thưa, đúng thế, mối quan hệ của Kitô Giáo với các tôn giáo khác chính là một điều gì đó luôn luôn hiện diện. Nó phải được nêu ra một cách cụ thể trong cuốn sách mà tôi ám chỉ đến việc đối thoại dựa theo quan điểm của thần học. Và đó, cũng chẳng là điều gì mới mẽ cả. Điều mới mẽ chính là những điều kiện mà cuộc đối thoại có thể được thi hành hay diễn ra.
Trong những điều kiện mới mẽ của thế giới, mối quan hệ giữa những cá nhân có tôn giáo khác nhau thì vẫn thường hay xảy ra bắt nguồn từ môi trường học đường. Để bày tỏ sự tôn kính, thì cuộc đối thoại chính là cách để hiểu biết sâu sắc hơn nữa.
Cũng thế, xét về ưu điểm của sự thật, hiện tượng khủng bố hay những thứ tương tự như vậy, cũng cần phải có sự hiểu biết rộng lớn hơn của các tôn giáo khác, nhằm khiến cho chúng ta dễ khắc phục được những cách lên án chung chung hay quá dễ để nhận dạng ra.
Cùng với điều này, tôi muốn tiến hành thêm nhiều cuộc nghiên cứu nữa, vốn đã được thực hiện bởi rất nhiều ngành khoa học khác nhau về hiện tượng tôn giáo và con người. Tôi tin rằng chúng giúp chúng ta không nên tầm thường hóa (trivialize) các tôn giáo; mặt khác, chúng giúp chúng ta hiểu được các tôn giáo đó theo đúng các chiều sâu và tầm quan trọng của chúng, cũng như biết thêm về chiều kích bên trong của con người đó.
(H): Thưa Cô, những vị Giáo Hoàng gần đây, vẫn thường hay cổ võ nhiều về chủ đề này. Thế nhưng có rất nhiều người Công Giáo không lắng nghe theo các Ngài bởi vì họ sợ rằng căn tính Công Giáo của họ sẽ biến đi một cách tồi tệ. Thế đâu là lời khuyên mà Cô có thể dành cho họ?
(T): Thưa, không một ai có thể tổng quát hóa (generalize), thế nhưng tôi tin rằng điều quan trọng nhất chính là nêu rõ danh tánh của những sự sợ hãi đó và phân tích các nguyên do của chúng. Những tình huống như vậy là thật và tôi không nghĩ rằng sự ngu muội hay sự nhạo báng họ có thể dẫn tới cách giải quyết vấn nạn.
Điều trước tiên chính là nhận thức rằng điều này cũng xảy ra tại tất cả các tôn giáo, chứ không chỉ có với những người Kitô Giáo không thôi.
Tôi không thích đưa ra những lời khuyên mang tính chung chung, thế nhưng tôi tin rằng một cách để khắc phục nổi sợ hãi chính là việc hiểu biết rõ và sâu sắc về đức tin của người đó. Khi tôi nói phải biết đức tin của người đó, tôi không chỉ hàm ý tới việc hiểu biết các học thuyết, vì đó là điều cần thiết, nhưng còn cả đến việc có thể đưa ra một tư duy lý luận về đức tin của người đó, và điều này mới là điều quan trọng.
Thì đó cũng chính là những gì mà Thánh Phêrô đã khuyên những người Kitô Giáo bị sát hại. Việc đưa ra tư duy lý luận, giúp làm sáng tỏ mọi chuyện, nhằm tìm ra một nền tảng tối cùng, sâu sa, nhằm nhận thức được những điểm chắc chắn vốn không thể di chuyển hay xê dịch được, và đó không có nghĩa là chúng không thể được nghiên cứu một cách sâu sa thêm nữa.
Lược Trích Bài Phỏng Vấn Với Nữ Thần Học Gia Carmen Aparicio
ROME (Zenit.org).- Việc đối thoại liên tôn được dựa trên những rường cột của căn tính (identity) và sự cởi mở hòng chống lại thuyết tương đối (relativism) và thuyết hổ lốn (syncretism), đó là lời nhận xét của một nữ thần học gia.
Sự nhận thức này đã được nữ thần học gia Carmen Aparicio, tác giả của cuốn sách có nhan đề: “Việc Đối Thoại của Các Tôn Giáo: Căn Tính và Sự Cởi Mở” (Diálogo entre Religiones. Identidad y Apertura, bằng tiếng Ý; hay Dialogue Between Religions: Identity and Openness, bằng tiếng Anh) vừa mới được xuất bản bởi nhà sách PPC của Tây Ban Nha.
 |
| Thiên Chúa khổ nạn để nhân loại nên một với nhau |
Hỏi (H): Thưa Cô, liệu việc đối thoại liên tôn có nhất thiết phải xoay chuyển giữa căn tính và sự cởi mở hay không như tiêu đề của cuốn sách mà Cô đã đề nghị?
Cô Aparicio (T): Thưa, căn tính và sự cởi mở -- thì đây chính là tiêu đề của cuốn sách là vì sự thật mà nói, chúng có hai điểm mà cuộc đối thoại được dựa trên và cùng lúc chúng ám chỉ đến hai loại nguy hiểm cần phải khắc phục đó là: thuyết tương đối và thuyết hổ lốn.
Với căn tính, điều mà tôi muốn bày tỏ chính là một điều kiện cần thiết để thiết lập ra một cuộc đối thoại đích thực. Cần phải biết về đức tin của người đó, biết đến nơi đến chốn, chúng ta cũng đừng quên rằng cuộc đối thoại có thể xoay chuyển đến những cấp bậc khác nhau và do đó, nó đeo đuổi theo những kết cục khác nhau, nghĩa là phải biết xoay chuyển từ đâu ra.
Cũng đồng thời với căn tính này, chính là điều được gọi là một thái độ cởi mở đối với những gì là sự khác biệt, hòng dẫn tới việc hiểu biết thêm một kiến thức mới mẽ, đến việc đương đầu với những yếu tố khác nhau cùng xảy ra, để phản ánh thêm những gì đã được biết rồi.
(H): Thưa Cô, mối quan hệ của Kitô Giáo với các tôn giáo khác thì chẳng có gì là mới mẽ cả; mà đúng ra, đó chính là bản chất cấu thành nên của chính Đạo Kitô Giáo. Thế thì tại sao việc đối thoại cần phải đưa đến mức như vậy bây giờ?
(T): Thưa, đúng thế, mối quan hệ của Kitô Giáo với các tôn giáo khác chính là một điều gì đó luôn luôn hiện diện. Nó phải được nêu ra một cách cụ thể trong cuốn sách mà tôi ám chỉ đến việc đối thoại dựa theo quan điểm của thần học. Và đó, cũng chẳng là điều gì mới mẽ cả. Điều mới mẽ chính là những điều kiện mà cuộc đối thoại có thể được thi hành hay diễn ra.
Trong những điều kiện mới mẽ của thế giới, mối quan hệ giữa những cá nhân có tôn giáo khác nhau thì vẫn thường hay xảy ra bắt nguồn từ môi trường học đường. Để bày tỏ sự tôn kính, thì cuộc đối thoại chính là cách để hiểu biết sâu sắc hơn nữa.
Cũng thế, xét về ưu điểm của sự thật, hiện tượng khủng bố hay những thứ tương tự như vậy, cũng cần phải có sự hiểu biết rộng lớn hơn của các tôn giáo khác, nhằm khiến cho chúng ta dễ khắc phục được những cách lên án chung chung hay quá dễ để nhận dạng ra.
Cùng với điều này, tôi muốn tiến hành thêm nhiều cuộc nghiên cứu nữa, vốn đã được thực hiện bởi rất nhiều ngành khoa học khác nhau về hiện tượng tôn giáo và con người. Tôi tin rằng chúng giúp chúng ta không nên tầm thường hóa (trivialize) các tôn giáo; mặt khác, chúng giúp chúng ta hiểu được các tôn giáo đó theo đúng các chiều sâu và tầm quan trọng của chúng, cũng như biết thêm về chiều kích bên trong của con người đó.
(H): Thưa Cô, những vị Giáo Hoàng gần đây, vẫn thường hay cổ võ nhiều về chủ đề này. Thế nhưng có rất nhiều người Công Giáo không lắng nghe theo các Ngài bởi vì họ sợ rằng căn tính Công Giáo của họ sẽ biến đi một cách tồi tệ. Thế đâu là lời khuyên mà Cô có thể dành cho họ?
(T): Thưa, không một ai có thể tổng quát hóa (generalize), thế nhưng tôi tin rằng điều quan trọng nhất chính là nêu rõ danh tánh của những sự sợ hãi đó và phân tích các nguyên do của chúng. Những tình huống như vậy là thật và tôi không nghĩ rằng sự ngu muội hay sự nhạo báng họ có thể dẫn tới cách giải quyết vấn nạn.
Điều trước tiên chính là nhận thức rằng điều này cũng xảy ra tại tất cả các tôn giáo, chứ không chỉ có với những người Kitô Giáo không thôi.
Tôi không thích đưa ra những lời khuyên mang tính chung chung, thế nhưng tôi tin rằng một cách để khắc phục nổi sợ hãi chính là việc hiểu biết rõ và sâu sắc về đức tin của người đó. Khi tôi nói phải biết đức tin của người đó, tôi không chỉ hàm ý tới việc hiểu biết các học thuyết, vì đó là điều cần thiết, nhưng còn cả đến việc có thể đưa ra một tư duy lý luận về đức tin của người đó, và điều này mới là điều quan trọng.
Thì đó cũng chính là những gì mà Thánh Phêrô đã khuyên những người Kitô Giáo bị sát hại. Việc đưa ra tư duy lý luận, giúp làm sáng tỏ mọi chuyện, nhằm tìm ra một nền tảng tối cùng, sâu sa, nhằm nhận thức được những điểm chắc chắn vốn không thể di chuyển hay xê dịch được, và đó không có nghĩa là chúng không thể được nghiên cứu một cách sâu sa thêm nữa.