Thánh Luca, người đồng hành trung thành và vị viết sử tuyệt vời

Thánh sử Luca là một trong bốn vị thánh sử viết phúc âm Chúa Giêsu. Có lẽ Luca sinh trưởng ở Antiochia bên Syria thuộc gia đình quyền qúi học thức cao, và Luca là bạn thân với Thánh Phaolo, như chính Phaolô viết trong thư gửi Giáo đòan Colosseo( Col. 4,14).

Luca là người duy nhất viết tường thuật sự sinh ra của Chúa Giêsu trên trần gian, mặc dù ông không biết Chúa Giêsu khi ngài còn trên trần gian.

Theo lưu truyền trong Giáo hội, Thánh sử Luca là người cùng đồng hành với thánh Phaolo trên mọi bước đường truyền giáo, cùng đi rao giảng với Phaolo ở Jerusalem và Roma, và là người bạn đồng hành trung thành duy nhất với Thánh Phaolo cho tới khi Phaolo qua đời ( 2 Timotheo 4,11).

Sau khi Thánh Phaolo qua đời ở Roma, Luca đi khỏi kinh thành muôn thuở Roma, có lẽ đi đến Achja bên Hylạp. Thánh Luca qua đời bên Hylạp thọ 84 tuổi. Di tích xương thánh của ngài được đưa về Constantinopel quãng năm 357 và được an táng trong thánh đường các Tông đồ. Một phần di tích xương thánh của ngài cũng có ở vương cung thánh đường Padua bên Ý. Thủ cấp của thánh Luca được mai táng gìn giữ ở trên núi Athos trong tu viện Panteleimon của Chính Thống giáo Nga.

Thánh sử Luca viết phúc âm tường thuật về cuộc đời Chúa Giesu từ khi sinh ra đến khi Chúa Giêsu trở về trời . Ông viết sách phúc âm theo các nhà chú giải kinh thánh có lẽ vào khoảng giữa những năm 70. và 90. sau Chúa giáng sinh có 24 chương . Và Luca cũng được cho cũng là tác giả viết sách Công vụ các Tông đồ.

Thánh Phaolo đã nói rõ Luca là một thầy thuốc ( Col 4,14). Và trong phúc âm Luca đã tường thuật những câu chuyện Giêsu chữa lành bệnh cho nhiều người trên đường rao giảng nước Thiên Chúa. Ông viết tường thuật sự chữa lành bệnh của Chúa Giuêsu cho con người không phải để minh chứng dậy bảo, nhưng nói lên khía cạnh nghệ thuật của một đời sống khoẻ mạnh. Vì nghệ thuật đời sống lành mạnh với các vị thầy thuốc thời cổ xa xưa là một trong những việc bổn phận quan trọng. Qua đó Chúa Giêsu trong phúc âm Luca được trình bày là người dẫn đường về nghệ thuật của một đời sống lành mạnh. Và như thế Luca muốn loan báo tin mừng để đạt được đời sống lành mạnh nhờ tin vào Chúa Giêsu.

Thánh Luca cũng được cho là người có năng khiếu vẽ hình ảnh bằng ngôn ngữ chữ viết. Luca thuật lại cảnh Đức Mẹ Maria đến thăm Elisabeth, lúc hai chị em gặp nhau em bé (Gioan) còn đang là bào thai Gioan trong cung lòng Elisabeth đã vui sướng nhảy mừng. Một hình ảnh sống động đầy huyền bí nhiệm mầu. (Lc 1,39-45)

Trong bài tường thuật về cảnh hài nhi sinh Giêsu sinh ra trong đêm ra ngoài cánh đồng Bethlehem, Luca bằng ngôn ngữ đã vẽ ra bức tranh vửa huyền bí nhiệm mầu trong khung cảnh thanh vắng đơn sơ nghèo nàn chuồng súc vật, vừa sống động với đoàn các Thiên Thần, đoàn người mục đồng, các con thú vật, và cùng với ánh sáng chiếu tỏa vinh quang Thiên Chúa trên nền trời trong đêm tối Chúa Giêsu giáng sinh. (Lc 2, 1-20)

Những thông tin Luca có được về Chúa Giêsu là do những người theo Thánh Phaolo thuật kể lại cho ông nghe. Chính Luca qủa quyết là nhân chứng mất thấy tai nghe và cũng thường với Đức Mẹ Maria, mẹ Chúa Giêsu, mà Luca có lòng sùng kính cách đặc biệt.

Có nhiều lưu truyền kể lại chính Luca đã vẽ bức tranh Đức Mẹ ban ơn „Salus populi Romani“ trong đền thờ Maggiore ở Roma. Và Bức tranh Đức Mẹ đen ở đền thánh Częstochowa bên Polen cũng do Luca vẽ.

Là người viết tường thuật Thiên Thần hiện ra báo tin cho Thầy cả thượng phẩm Zacaria trong đền thờ đang khi tế lễ Giave Thiên Chúa ( Lc,5-24 ), và khung cảnh huyền bí Chúa Giêsu sinh ra trên trần gian. Nên Thánh sử Luca có biểu hiệu hình ảnh là một con bò với đôi cánh, mà trong sách Khải Huyền có nói tới ( Kh 4, 7).

Những ngành nghề thầy thuốc chữa bệnh, họa sĩ, nhà tạc đúc tượng, nhà in sách nhận Thánh sử Luca là quan thầy phù hộ cho ngành nghề của minh.

Lễ kính Thánh Luca hằng năm vào ngày 18. Tháng Mười.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long