Nhà thờ Chính tòa Xà sơn được đặt tên theo ngọn đồi cao 328 feet (100met) tại huyện Songjiang, phía tây thành phố Thượng hải. Đây là ngôi thành đường lớn nhất ở miền đông châu Á và có thời là nơi hành hương của giáo hữu Á châu.
Tên chính thức của giáo đường này là Nhà thờ Đức Mẹ Trung hoa. Ngôi thánh đường đầu tiên trên đồi Xà sơn được xây cất năm 1863. Trong cuộc cách mạng Thái bình thiên quốc, các thừa sai Dòng Tên mua được miếng đất ở sườn phía nam ngọn đồi, nơi này có một tu viện Phật giáo đã đổ nát. Các thừa sai xây ở đây một cơ sở làm chỗ ở và một ngôi nhà nguyện nhỏ. Trên đỉnh đồi các ngài dựng một rạp nhỏ đặt tượng Đức Mẹ.
Tháng 6 năm 1870, tình hình bất ổn tại Tianjing dẫn đến việc thiêu hủy các thánh đường tại đó, các linh mục Dòng Tên tại Thượng hải cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ này và cam kết sẽ xây một thánh đường để tạ ơn sự che chở của Người. Tiếp theo sau đó, công trình xây cất bắt đầu. Gỗ được chở từ Thượng hải đến, còn đá mang từ Fujian. Mọi vật liệu phải chuyển lên đỉnh đồi bằng tay. Thánh đường hoàn tất hai năm sau. Thánh đường đầu tiên này có hình thánh giá, kết hợp hai lối kiến trúc Trung quốc và Tây phương. Một hàng hiên rộng có 10 cột đặt ở bên ngoài cửa chính. Trước thánh đường là 10 con sư tử bằng đá. Năm 1894, xây thêm nhiều cơ sở phụ thuộc, gồm có một nhà nguyện ở lưng chừng đồi, một đền thành kính Thánh tâm Chúa, Đức Mẹ và Thánh Giuse. Dọc theo nhà thờ có 14 chặng đường thánh giá.
Năm 1925, ngôi nhà thờ này được coi là không còn thích hợp, kém xa các nhà thờ khác tại Thượng hải về quy mô và bài trí. Do đó nhà thờ được phá hủy để xây cất lại. Vì vị linh mục người Bồ đào nha và vị kiến trúc sư (叶肇昌) rất nghiêm khắc về tính chất của công trình kiến trúc, nên dự án này phải mất 10 năm mới hoàn thành và thánh đường được xây xong năm 1935.
Năm 1942, Đức giáo hoàng Piô XII đặt Nhà thờ Chính tòa Xà sơn là một tiểu vương cung thánh đường (minor Basilica). Năm 1946, Tòa thánh đặt tượng Đức Mẹ Zose (Zose là cách phát âm She shan của người dân Thượng hải.
Sau khi Cộng sản chiếm Trung quốc năm 1949, Nhà thờ Chính tòa Xà sơn bị thiệt hại nặng trong cuộc Cách mạng Văn hóa. Các cửa sổ ghép kiếng mầu nơi thánh đường, các tượng dọc theo Chặng đường Thánh giá (Via Dolorosa), ngôi tượng đặt trên nóc tháp chuông, và nhiều tượng ảnh khác bị hủy hoại.
Sau khi cuộc Cách mạng Văn hóa chấm dứt, các hư hại dần dần được sửa chữa. Chỗ đặt pho tượng lúc đầu được thay thế bằng một cây thánh giá, mãi đến năm 2000 mới đặt tượng khác thế vào.
Nhà thờ chiếm diện tích 1 hecta, cao 70 feet (20 met), có hình chữ nhật theo kiểu thánh giá Latinh, xây theo lối vương cung thánh đường thời cổ. Cửa chính đặt tại hướng tây nam, các lối vào khác ở các hướng bắc, tây và nam. Lòng nhà thờ dài 55.81 met, rộng 24.68 met, trần cao 16.46 met, có đủ chỗ cho 3000 người ngồi. Bàn thờ đặt ở cuối phía đông, bằng đá cẩm thạch có viền vàng và có hình trang trí bằng ngọc bích. Phía ngoài nhà thờ phần chính bằng đá granite, và một phần mái lợp bằng ngói màu láng kiểu Trung quốc.
Đường lên đồi dẫn đến nhà thờ, ở mỗi cuối chặng ngòng ngoèo lại có 1 nơi trong 14 chặng đường thánh giá. Ở lưng chừng đồi, nơi có khoảng trống vuông vức, là hai ngôi đền thánh, một kính Trái tim Chúa, một kính Đức Mẹ.
Gần đó có Trạm Xà sơn thuộc Đài Thiên văn Thượng hải. Đài này nguyên thủy do các thừa sai Dòng Tên xây dựng.
Hành hương
Năm 1874 Đức giáo hoàng Piô IX ban ơn toàn xá cho các khách hành hương đến viếng Xà sơn vào tháng 5 (tháng kính Đức Mẹ). Do đó, người hành hương từ khắp nơi ở Trung quốc bắt đầu đến Xà sơn vào tháng này mỗi năm, và vẫn còn tiếp tục cho đến nay.
Mỗi tháng 5, nhà thờ trở thành điểm hẹn của khách hành hương từ xa đến viếng Xà sơn hàng năm. Họ cầu nguyện tại các chặng đường thánh giá, lần hạt và dự thánh lễ tại thánh địa này. Theo truyền thống, đa số người Công giáo trong vùng này là dân chài lưới, họ thường đến hành hương bằng thuyền. Truyền thống này vẫn còn được người Công giáo địa phương áp dụng cho đến ngày nay, gây ra cảnh ghe thuyền tấp nập chung quanh vùng sông lạch Xà sơn vào mỗi tháng 5.
Hiện nay Xà sơn là địa điểm hành hương duy nhất hoạt động tại Trung quốc dành cho người Công giáo.
(Theo Wikipedia)
Kinh cầu nguyện Đức Mẹ Xà sơn của Đức giáo hoàng
Vatican (VIS) – Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI đã soạn bản kinh cầu nguyện Đức Mẹ Xà sơn (佘山 Sheshan) để ghi dấu Ngày Cầu Nguyện cho Giáo hội Trung quốc, cử hành chính thức ngày 24 tháng 5.
Trong Lá thư gửi tín hữu giáo hội Công giáo Trung quốc viết hồi tháng 5 năm 2007, Đức thánh cha đã bày tỏ niềm hy vọng rằng ngày 24 tháng 5, theo phụng vụ là lễ kính Đức Mẹ Phù hộ các Giáo hũu, tước hiệu được tôn kính tại đền thánh Đức Mẹ Xà sơn ở Thượng hải, sẽ trở thành một ngày cầu nguyện cho giáo hội tại Trung quốc.
Toàn văn bản kinh của Đức thánh cha như sau:
“Lạy Đấng Nữ Trinh Rất Thánh, là Mẹ Ngôi Lời Nhập Thể và là Mẹ chúng con. Mẹ được tôn kính nơi Đền thánh Xà sơn (Sheshan) với tước hiệu “Đấng Phù hộ các Giáo hữu”, toàn thể Giáo hội Trung quốc trìu mến sốt sắng nhìn lên Mẹ. Hôm nay chúng con đến trước nhan Mẹ cầu khẩn Mẹ chở che. Xin nhìn đến đoàn Dân Chúa, và với lòng quan tâm săn sóc của người hiền mẫu, xin hướng dẫn chúng con trên đường chân lý và yêu thương, hầu để chúng con luôn luôn là chất men tạo cảnh chung sống hài hòa giữa mọi người.
“Khi Mẹ phục tùng nói tiếng “xin vâng” nơi nhà Nazareth, Mẹ đã để Con Thiên Chúa hằng cửu nhập thể trong lòng trinh nữ của Mẹ và nhờ đó bắt đầu lịch sử công trình cứu chuộc. Mẹ sẵn lòng và quảng đại cộng tác trong công trình đó, để cho lưỡi gươm đau đớn xuyên qua lòng Mẹ, cho đến giờ tối thượng trên Thánh giá, trên đồi Calvê Mẹ vẫn chăm chú nhìn, đứng bên Con Mẹ, Đấng chết đi để cho chúng con được sống.
“Từ lúc đó, trong cung cách mới, Mẹ trở thành Mẹ của tất cả những ai trong đức tin đón nhận Con Mẹ là Đức Giêsu, và chọn vác Thánh giá Người đi theo bước chân Người. Lạy Mẹ là niềm cậy trông, Mẹ đã đi trong tăm tối Ngày Thứ Bẩy Tuần Thánh với niềm tín thác không lay chuyển cho tới bình minh lễ Phục Sinh. Xin ban ơn để con cái Mẹ dù trong thời gian đen tối nhất lúc nào cũng nhận ra được những dấu chỉ có Chúa hiện diện yêu thương.
“Lạy Đức Mẹ Xà sơn, xin nâng đỡ tất cả mọi người ở Trung quốc, dù giữa những thất bại thường ngày, vẫn còn tin tưởng, hy vọng, yêu thương. Xin cho họ đừng bao giờ sợ sệt khi phải nói về Chúa Giêsu cho thế giới và nói về thế giới với Chúa Giêsu.
“Trong pho tượng đứng nhìn xuống đền thánh, Mẹ nâng Con Mẹ lên cao, hiến dâng Ngài cho thế giới với bàn tay rộng mở trong một cử chỉ yêu thương. Xin giúp cho người Công giáo luôn luôn là chứng nhân đáng tin cậy cho tình yêu thương đó, luôn bám chặt vào tảng đá Phêrô trên đó Giáo hội được xây dựng. Lạy Mẹ của Trung quốc và toàn cõi Á châu, xin cầu cho chúng con, bây giờ và mãi mãi. Amen.”
 |
| Vương cung thánh đường She Shan |
Tháng 6 năm 1870, tình hình bất ổn tại Tianjing dẫn đến việc thiêu hủy các thánh đường tại đó, các linh mục Dòng Tên tại Thượng hải cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ này và cam kết sẽ xây một thánh đường để tạ ơn sự che chở của Người. Tiếp theo sau đó, công trình xây cất bắt đầu. Gỗ được chở từ Thượng hải đến, còn đá mang từ Fujian. Mọi vật liệu phải chuyển lên đỉnh đồi bằng tay. Thánh đường hoàn tất hai năm sau. Thánh đường đầu tiên này có hình thánh giá, kết hợp hai lối kiến trúc Trung quốc và Tây phương. Một hàng hiên rộng có 10 cột đặt ở bên ngoài cửa chính. Trước thánh đường là 10 con sư tử bằng đá. Năm 1894, xây thêm nhiều cơ sở phụ thuộc, gồm có một nhà nguyện ở lưng chừng đồi, một đền thành kính Thánh tâm Chúa, Đức Mẹ và Thánh Giuse. Dọc theo nhà thờ có 14 chặng đường thánh giá.
 |
| Đức Mẹ SheShan |
Năm 1942, Đức giáo hoàng Piô XII đặt Nhà thờ Chính tòa Xà sơn là một tiểu vương cung thánh đường (minor Basilica). Năm 1946, Tòa thánh đặt tượng Đức Mẹ Zose (Zose là cách phát âm She shan của người dân Thượng hải.
Sau khi Cộng sản chiếm Trung quốc năm 1949, Nhà thờ Chính tòa Xà sơn bị thiệt hại nặng trong cuộc Cách mạng Văn hóa. Các cửa sổ ghép kiếng mầu nơi thánh đường, các tượng dọc theo Chặng đường Thánh giá (Via Dolorosa), ngôi tượng đặt trên nóc tháp chuông, và nhiều tượng ảnh khác bị hủy hoại.
Sau khi cuộc Cách mạng Văn hóa chấm dứt, các hư hại dần dần được sửa chữa. Chỗ đặt pho tượng lúc đầu được thay thế bằng một cây thánh giá, mãi đến năm 2000 mới đặt tượng khác thế vào.
Nhà thờ chiếm diện tích 1 hecta, cao 70 feet (20 met), có hình chữ nhật theo kiểu thánh giá Latinh, xây theo lối vương cung thánh đường thời cổ. Cửa chính đặt tại hướng tây nam, các lối vào khác ở các hướng bắc, tây và nam. Lòng nhà thờ dài 55.81 met, rộng 24.68 met, trần cao 16.46 met, có đủ chỗ cho 3000 người ngồi. Bàn thờ đặt ở cuối phía đông, bằng đá cẩm thạch có viền vàng và có hình trang trí bằng ngọc bích. Phía ngoài nhà thờ phần chính bằng đá granite, và một phần mái lợp bằng ngói màu láng kiểu Trung quốc.
 |
| Một góc Nhà Thờ Chính Tỏa Xà Sơn |
Đường lên đồi dẫn đến nhà thờ, ở mỗi cuối chặng ngòng ngoèo lại có 1 nơi trong 14 chặng đường thánh giá. Ở lưng chừng đồi, nơi có khoảng trống vuông vức, là hai ngôi đền thánh, một kính Trái tim Chúa, một kính Đức Mẹ.
Gần đó có Trạm Xà sơn thuộc Đài Thiên văn Thượng hải. Đài này nguyên thủy do các thừa sai Dòng Tên xây dựng.
Hành hương
Năm 1874 Đức giáo hoàng Piô IX ban ơn toàn xá cho các khách hành hương đến viếng Xà sơn vào tháng 5 (tháng kính Đức Mẹ). Do đó, người hành hương từ khắp nơi ở Trung quốc bắt đầu đến Xà sơn vào tháng này mỗi năm, và vẫn còn tiếp tục cho đến nay.
Mỗi tháng 5, nhà thờ trở thành điểm hẹn của khách hành hương từ xa đến viếng Xà sơn hàng năm. Họ cầu nguyện tại các chặng đường thánh giá, lần hạt và dự thánh lễ tại thánh địa này. Theo truyền thống, đa số người Công giáo trong vùng này là dân chài lưới, họ thường đến hành hương bằng thuyền. Truyền thống này vẫn còn được người Công giáo địa phương áp dụng cho đến ngày nay, gây ra cảnh ghe thuyền tấp nập chung quanh vùng sông lạch Xà sơn vào mỗi tháng 5.
Hiện nay Xà sơn là địa điểm hành hương duy nhất hoạt động tại Trung quốc dành cho người Công giáo.
(Theo Wikipedia)
Kinh cầu nguyện Đức Mẹ Xà sơn của Đức giáo hoàng
Vatican (VIS) – Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI đã soạn bản kinh cầu nguyện Đức Mẹ Xà sơn (佘山 Sheshan) để ghi dấu Ngày Cầu Nguyện cho Giáo hội Trung quốc, cử hành chính thức ngày 24 tháng 5.
Trong Lá thư gửi tín hữu giáo hội Công giáo Trung quốc viết hồi tháng 5 năm 2007, Đức thánh cha đã bày tỏ niềm hy vọng rằng ngày 24 tháng 5, theo phụng vụ là lễ kính Đức Mẹ Phù hộ các Giáo hũu, tước hiệu được tôn kính tại đền thánh Đức Mẹ Xà sơn ở Thượng hải, sẽ trở thành một ngày cầu nguyện cho giáo hội tại Trung quốc.
Toàn văn bản kinh của Đức thánh cha như sau:
“Lạy Đấng Nữ Trinh Rất Thánh, là Mẹ Ngôi Lời Nhập Thể và là Mẹ chúng con. Mẹ được tôn kính nơi Đền thánh Xà sơn (Sheshan) với tước hiệu “Đấng Phù hộ các Giáo hữu”, toàn thể Giáo hội Trung quốc trìu mến sốt sắng nhìn lên Mẹ. Hôm nay chúng con đến trước nhan Mẹ cầu khẩn Mẹ chở che. Xin nhìn đến đoàn Dân Chúa, và với lòng quan tâm săn sóc của người hiền mẫu, xin hướng dẫn chúng con trên đường chân lý và yêu thương, hầu để chúng con luôn luôn là chất men tạo cảnh chung sống hài hòa giữa mọi người.
“Khi Mẹ phục tùng nói tiếng “xin vâng” nơi nhà Nazareth, Mẹ đã để Con Thiên Chúa hằng cửu nhập thể trong lòng trinh nữ của Mẹ và nhờ đó bắt đầu lịch sử công trình cứu chuộc. Mẹ sẵn lòng và quảng đại cộng tác trong công trình đó, để cho lưỡi gươm đau đớn xuyên qua lòng Mẹ, cho đến giờ tối thượng trên Thánh giá, trên đồi Calvê Mẹ vẫn chăm chú nhìn, đứng bên Con Mẹ, Đấng chết đi để cho chúng con được sống.
 |
| Tượng Đức Mẹ trên tháp chuông |
“Lạy Đức Mẹ Xà sơn, xin nâng đỡ tất cả mọi người ở Trung quốc, dù giữa những thất bại thường ngày, vẫn còn tin tưởng, hy vọng, yêu thương. Xin cho họ đừng bao giờ sợ sệt khi phải nói về Chúa Giêsu cho thế giới và nói về thế giới với Chúa Giêsu.
“Trong pho tượng đứng nhìn xuống đền thánh, Mẹ nâng Con Mẹ lên cao, hiến dâng Ngài cho thế giới với bàn tay rộng mở trong một cử chỉ yêu thương. Xin giúp cho người Công giáo luôn luôn là chứng nhân đáng tin cậy cho tình yêu thương đó, luôn bám chặt vào tảng đá Phêrô trên đó Giáo hội được xây dựng. Lạy Mẹ của Trung quốc và toàn cõi Á châu, xin cầu cho chúng con, bây giờ và mãi mãi. Amen.”