Theo nguyên tắc, Nam và Bắc Hàn hiện nay vẫn còn đang trong tình trạng chiến tranh. Tuy nhiên, trong một hai tháng gần đây, nhiều diễn biến ngoại giao hòa bình đã xảy ra trên đất nước bị chia đôi này. Giới quan sát quốc tế tiên đoán việc thống nhất Nam Bắc Hàn sẽ diễn ra một ngày gần đây như kiểu mẫu Đông và Tây Đức. Nếu sự kiện trên xảy ra như dự liệu thì đó là một điều vạn hạnh cho dân tộc Triều Tiên vì việc thống nhất đất nước không nhất thiết phải hy sinh hàng mấy triệu sinh linh như đảng Cộng Sản đã làm tại Việt Nam. Sau đây là lịch sử biên niên tóm lược những cuộc xung đột và liên hệ ngoại giao giữa hai miền Nam và Bắc Hàn từ năm 1950 đến nay:

25 tháng 6, 1950: Bắc Hàn bất ngờ tấn công Nam Hàn dẫn tới cuộc chiến tranh Triều Tiên. Quân đội Liên Hiệp Quốc tham chiến bảo vệ Nam Hàn. Trong khi đó Trung Cộng yểm trợ Bắc Hàn.

27 tháng 7, 1953: Chiến tranh Triều Tiên chấm dứt với khoảng 3 triệu người chết. Triều Tiên chia làm hai nước: Bắc Triều Tiên theo chế độ Cộng Sản, Nam Triều Tiên, thường gọi là Nam Hàn theo chế độ tự do. Tại biên giới Nam Bắc, quân đội hai bên được trang bị vũ khí hùng hậu nhất thế giới.

Năm 1961: Tại Nam Hàn, nền dân chủ được thực thi trong một thời gian ngắn. Sau đó tướng Park Chung Hee đảo chánh nắm chính quyền.

15 tháng 8, 1974: Một nhân viên Bắc Hàn ám sát Tổng Thống Park, nhưng chỉ sát hại được đệ nhất phu nhân. Tổng Thống Park vô sự.

Tháng 10, 1979: Tổng Thống Park Chung Hee bị Cơ Quan Trung Ương Tình Báo Đại Hàn ám sát.

Tháng 12, 1979: Quân lực Nam Hàn nắm chính quyền, dẹp tan những cuộc biểu tình, đình công của sinh viên và thợ thuyền.

18 tháng 5, 1980: Các người biểu tình chiếm giữ thành phố Kwangjiu, Nam Hàn. Quân đội thẳng tay đàn áp, hàng trăm người bị thương, 240 người chết trong 9 ngày nổi dậy.

1983 : Nhân viên Bắc Hàn đặt bom ở Miến Điện, giết chết 17 người trong đó có 3 vị Bộ Trưởng của phái đoàn ngoại giao Nam Hàn.

1987: Một trái bom nổ trên chuyến bay của hãng Hàng Không Đại Hàn, 115 hành khách thiệt mạng. Bắc Hàn chủ mưu trong vụ khủng bố này.

1988: Chính quyền Nam Hàn cho phép giao thương với Bắc Hàn.

Tháng 9, 1990: Thủ tướng Nam Bắc Hàn gặp nhau.

Tháng 7, 1994: Chủ tịch Kim Il Sung chết, con là Kim Jong Il lên thay. Tình hình kinh tế Bắc Hàn tiếp tục sa sút, khoảng 2 triệu người chết đói trong thập niên 90.

Tháng 9, 1996: Tầu ngầm trinh thám của Bắc Hàn mắc cạn ở bờ biển phía đông của Nam Hàn. Trong vụ đụng độ này, 13 người Nam Hàn chết, phía Bắc Hàn có 24 cảm tử quân thiệt mạng.

Năm 1998: Nhân vật bất đồng chính kiến Kim Dae-jung đắc cử Tổng Thống Nam Hàn.

Tháng 6, 2000: Hai nhà lãnh đạo Nam Bắc Hàn họp thượng đỉnh trong 3 ngày tại Bình Nhưỡng. Kết qủa là hai bên ký thoả hiệp tiến hành việc thống nhất đất nước và đoàn tụ các gia đình bị phân ly vì chiến tranh Bắc Nam.

25 tháng 9, 2000: Hai vị Bộ Trưởng Quốc Phòng Nam Bắc Hàn gặp nhau.

Tháng 10, 2000: Ngoại Trưởng Hoa Kỳ bà Madeleine Albright gặp Chủ Tịch Kim Jong Il tại Bắc Hàn.

Tháng 12, 2000: Tổng Thống Kim Dae-jung được trao tặng giải Nobel Hòa Bình vì đã có công thiết lập mối quan hệ với Cộng Sản Bắc Hàn.

Tháng 3, 2001: Tổng Thống Nam Hàn Kim Dae-jung gặp Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush. Sau đó Bắc Hàn hủy bỏ các cuộc nói chuyện cấp Bộ Trưởng của hai miền vì Tổng Thống Bush tuyên bố Bắc Hàn là mối đe dọa cho nền an ninh khu vực và không tin Bắc hàn sẽ thực thi những điều đã thỏa thuận.

Tháng 10, 2001: Bắc Hàn hoãn việc để các gia đình bị phân ly được gặp gỡ nhau với lý do “ tình trạng chiến tranh” sau khi có vụ khủng bố tại Hoa Kỳ vào ngày 11 tháng 9.

Tháng Giêng, 2002: Tổng Thống Bush, trong bài diễn văn đọc trước lưỡng viện quốc hội Hoa Kỳ nêu đích danh ba nước Iraq, Iran và Bắc Hàn là những quốc gia bảo trợ khủng bố và gọi ba quốc gia này là “ trục ma qủy.”

Tháng 2, 2002: Tổng Thống Bush thăm Nam Hàn. Ông ủng hộ nỗ lực ngoại giao nhằm đưa hai miền Nam Bắc Hàn xích lai gần nhau hơn. Tuy nhiên, Tổng Thống Hoa Kỳ cũng tuyên bố là ông chống lại chế độ mà ông gọi là “dung dưỡng cho nạn chết đói”.

Tháng 3, 2002: 25 người Bắc Hàn chạy vào tòa đại sứ Tây Ban Nha ở Bắc Kinh xin tỵ nạn chính trị để mong được đi định cư ở Nam Hàn.

Tháng 4, 2002: Bắc Hàn tuyên bố là sẽ nói chuyện lại với Washington, nhưng cũng cảnh báo là sẽ chấm dứt nói chuyện nếu Hoa Kỳ cứ “vu khống và phỉ báng” quốc gia Cộng Sản này. Lời tuyên bố trên được đưa ra trong lúc ông Lim Dong-won của Nam Hàn đang nói chuyện hòa bình ở Bình Nhưỡng.

25 tháng 4, 2002: Bộ Trưởng Quốc Phòng Bắc Hàn là Kim Il Chol nói với quân đội là phải phản ứng không nhân nhượng, nếu quân đội Mỹ hay bất cứ lực lượng nào bước qua biên giới Bắc Hàn. Lời tuyên bố này được đưa ra nhân ngày kỷ niệm năm thứ 70 ngày thành lập quân đội Nhân Dân Bắc Hàn.

29 tháng 6, 2002: Một cuộc đụng độ hải quân giữa hai miền Nam Bắc Hàn đã xảy ra tại vùng Hồng Hải. Ít nhất 4 người chết và 19 người Nam Hàn bị thương. Phía Bắc Hàn có 13 người tử thương.

25 tháng 7, 2002: Bắc Hàn ra tuyên cáo lấy làm tiếc vì đã có vụ đụng độ hải quân ở vùng Hồng Hải. Chính phủ Nam Hàn chấp nhận lời xin lỗi này.

12 –14 tháng 8, 2002: Hai Bộ Trưởng Nam và Bắc Hàn họp nhau tại Nam Hàn để bàn chuyện hòa bình.

Tháng 9 Năm 2002: Thủ Tướng Nhật Junichiro Koizumi viếng thăm Bắc Hàn. Kim Jong Il bất ngờ thú nhận và xin lỗi Nhật về vụ Bắc Hàn đã bắt cóc 13 người Nhật. Quan hệ Nhật - Bắc Hàn được cải thiện.

25 tháng 9, 2002: Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ loan báo sẽ gửi đặc sứ James Kelly, Phụ Tá Bộ Trưởng Ngoai Giao, đi Bình Nhưỡng để trắc nghiệm thực tâm của Bình Nhưỡng trong vấn đề phi đạn và phổ biến vũ khí.

Nguyễn Long Thao