Thượng Hội đồng, ngày 6 tháng 10: cuộc thảo luận về chủ đề thứ nhất sắp kết thúc; Người phát ngôn của Vatican cho biết những người tham gia có thể nói chuyện với giới truyền thông
Theo bản tin của hãng Catholic World News ngày 07 tháng 10 năm 2023, vào ngày 6 tháng 10, những người tham gia Thượng hội đồng đã tập trung lại để nghe báo cáo từ các nhóm làm việc nhỏ (circuli Minores) về kết quả thảo luận của họ về đơn vị thảo luận đầu tiên của Thượng hội đồng, “Đối với một Giáo hội đồng nghị: Một kinh nghiệm toàn diện.”
Đơn vị đầu tiên của Thượng hội đồng hướng dẫn nghị trình của Thượng hội đồng cho đến ngày 7 tháng 10. Phiên họp đầu tiên của Thượng hội đồng kết thúc vào ngày 29 tháng 10; kết quả của phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng sẽ hình thành chương trình nghị sự cho phiên họp thứ hai vào tháng 10 năm 2024.
Theo quy định của Thượng Hội đồng, mỗi nhóm nhỏ đưa ra một báo cáo dài hai trang được đa số thành viên của nhóm chấp thuận. Mỗi nhóm bầu ra một tường trình viên để trình bày báo cáo của nhóm, với thời hạn ba phút cho mỗi báo cáo viên trình bầy. 18 trong số 35 nhóm đã trình bày báo cáo của họ vào ngày 6 tháng 10 tính đến thời điểm Catholic World News ra báo, và 22 người tham gia thượng hội đồng đã trình bầy các đóng góp cá nhân.
Trong các triều giáo hoàng của Thánh Gioan Phaolô II và Đức Bênêđíctô XVI, các bài phát biểu của các Nghị phụ Thượng Hội đồng thường được công bố khi các Thượng hội đồng khác nhau diễn ra. Dưới thời Đức Phanxicô, các Thượng hội đồng trở nên kém minh bạch và bảo mật hơn: nhưng trong các Thượng Hội Đồng trước đây, tuy các can thiệp không được công bố, nhưng các báo cáo của các nhóm làm việc được công bố, và những người tham gia Thượng hội đồng được tự do phát biểu với báo chí. Trái lại Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị là kém minh bạch nhất trong ký ức gần đây: các can thiệp không được công bố, báo cáo của các nhóm làm việc riêng lẻ không được công bố, và Đức Giáo Hoàng yêu cầu giới truyền thông “kiêng khem”.
Do đó, cuộc họp báo hàng ngày của Thượng Hội đồng, do Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông và chủ tịch Ủy ban Thông tin của Thượng hội đồng chủ trì, đã trở thành nguồn thông tin chính về các cuộc thảo luận của các tham dự viên Thượng Hội đồng.
Cuộc họp báo
Trong cuộc họp báo ngày 6 tháng 10, Ruffini đã liệt kê nhiều chủ đề được các tham dự viên Thượng Hội đồng thảo luận:
• “việc đào tạo mọi người, bắt đầu từ các chủng sinh, sau đó đến các linh mục, giáo dân và giáo lý viên”
• “Giáo Hội như một gia đình, nơi mọi người đều có một chỗ”
• người cầu nguyện
• “vai trò của phụ nữ, của giáo dân, của các thừa tác vụ thụ phong và không thụ phong”
• tính trung tâm của Bí tích Thánh Thể và Lời Chúa
• tầm quan trọng của người nghèo “như một lựa chọn của Giáo hội”
• di cư: “nhu cầu đồng hành với những người di cư và viêc phục vụ của giám mục như các mục tử là nền tảng của việc đồng hành này”
• lạm dụng
• Kitô hữu bị bách hại
• “sửa đổi các cơ cấu của Giáo hội như Bộ Giáo luật, quy mô của Giáo triều và, một lần nữa, việc đào tạo”
• “tầm quan trọng của việc cổ vũ vai trò của phụ nữ trong Giáo hội và sự tham gia tích cực của họ vào các tiến trình khác nhau”
• “mối quan hệ Đông-Tây, trích dẫn Đức Gioan Phaolô II và câu nói lịch sử của ngài về việc Giáo hội phải thở bằng ‘hai lá phổi’”
• giới trẻ
• Ukraine—một đề cập đã được hoan hô nhiệt liệt, theo lời Ruffini,
• “chủ đề sửa chữa Giáo hội xuất hiện … Những người dấn thân phục vụ sẽ sửa chữa Giáo hội, phục vụ việc chẩn đoán và tiên đoán bệnh và đọc các dấu chỉ của thời đại với một trái tim trong sạch”
• “tầm quan trọng của việc tước bỏ mọi thứ không giống Chúa Kitô khỏi chúng ta, như một Giáo hội và như các tín hữu” cũng như mọi thứ “không phù hợp với Tin Mừng”
• nguy cơ “tích lũy quyền lực thay vì nhu cầu sống phục vụ”
Sheila Pires, phát ngôn viên của Hội đồng Giám mục Công Giáo Nam Phi, cũng tham gia cuộc họp báo. Bà nói về sự thân thiện và lắng nghe lẫn nhau giữa những người tham gia Thượng Hội đồng và nói rằng họ đã thảo luận về “Giáo hội như một gia đình chào đón tất cả mọi người”.
Ruffini nói thêm rằng một cuốn sách về sự thánh thiện và tham nhũng sẽ được trao cho những người tham gia Thượng Hội đồng. Cuốn sách bao gồm hai bản văn: một bản được viết bởi Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi làm giáo hoàng, bản kia được ngài viết trước khi ngài trở thành Giáo hoàng.
Các cuộc phỏng vấn báo chí
Theo quy định của Thượng Hội đồng, “mỗi người tham gia đều phải bảo mật và thận trọng về những lên tiếng của chính họ cũng như những lên tiếng của những người tham gia khác”. Việc bảo mật này đã được Đức Phanxicô đề cập tới trong bài phát biểu khai mạc cuộc họp.
Vào ngày 5 tháng 10, Đức Hồng Y Gerhard Müller, một người tham gia Thượng hội đồng và là nguyên bộ trưởng của Bộ Giáo lý Đức tin (2012-2017), đã xuất hiện trên EWTN—dẫn đến cáo buộc rằng vị giáo phẩm cao cấp này đã thách thức Đức Phanxicô. Ruffini làm rõ rằng những người tham gia Thượng Hội đồng có quyền tự do sử dụng sự thận trọng của mình khi nói chuyện với báo chí.
Ruffini nói, Thượng Hội đồng là thời gian “phân định trong im lặng. Không có hiến binh nào trừng phạt bạn... Đó là một phiên họp của các anh chị em, những người đã tự dành cho mình một thời gian đình chỉ. Có một sự phân định bản thân mà Đức Giáo Hoàng yêu cầu đối với các thành viên, cũng như đối với các bạn [các nhà báo] trong việc giải thích những gì chúng ta đang nói đến.”
Ruffini nói: “Sự phân định này được dành cho mỗi người”.
Hãng EWNT phỏng vấn Đức Hồng Y Muller
Theo tạp chí National Catholic Reporter, Đức Hồng Y Muller đã thách thức Đức Phanxicô khi xuất hiện trên Đài truyền hình EWNT để được Raymond Arroyo của chương trình “The World Over” phỏng vấn. Ngài vốn là một tham dự viên Thượng Hội Đồng do chính Đức Phanxicô đề cử.
Tuy nhiên, tạp chí này cho hay vị giáo phẩm này “bày tỏ lạc quan về việc khai mở hội nghị thượng đỉnh có nhiều thách thức này”. Ngài nói: “Tôi có… một hình thức lạc quan nào đó, nhưng cuối cùng chúng ta phải chờ xem nó sẽ đi theo hướng nào và đâu sẽ là các quyết định đàng sau sân khấu. Đó luôn là vấn đề”. Dù sao, ngài cho hay: các cuộc đàm luận quanh bàn của ngài tại Thượng Hội Đồng “rất tốt”.
Thượng Hội đồng, ngày 7-8 tháng 10: các nhóm làm việc nộp báo cáo đầu tiên; Đức Hồng Y Cộng hòa Dân chủ Congo nhấn mạnh việc lắng nghe, phân định
Bản tin của Catholic World News ngày 09 tháng 10 năm 2023 cho hay: Giai đoạn đầu tiên của của phiên họp toàn thể thường lệ lần thứ 16 của Thượng Hội đồng Giám mục đã kết thúc vào ngày 7 tháng 10 khi mỗi nhóm trong số 35 nhóm làm việc đệ trình báo cáo của mình cho văn phòng tổng thư ký Thượng Hội đồng, do Đức Hồng Y Mario Grech chủ trì.
Các báo cáo đã tóm tắt cuộc thảo luận của mỗi nhóm làm việc về đơn vị đầu tiên của Thượng Hội đồng, “Đối với một Giáo hội có tính đồng nghị: Một kinh nghiệm toàn diện”, hướng dẫn cuộc thảo luận trong bốn ngày đầu tiên của Thượng hội đồng. Phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng đã bắt đầu vào ngày 4 tháng 10 và sẽ kết thúc vào ngày 29 tháng 10; kết quả của phiên họp đầu tiên này sẽ tạo nghị trình cho phiên họp thứ hai của Thượng hội đồng vào tháng 10 năm 2024.
Với việc Thượng hội đồng về tính đồng nghị là hội đồng bảo mật nhất—và kém minh bạch nhất—trong nhiều thập niên, Vatican đã không công bố báo cáo của các nhóm làm việc. Thay vào đó, Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông và Chủ tịch Ủy ban Thông tin của Thượng Hội đồng, đã nhấn mạnh các chủ đề của các báo cáo trong cuộc họp báo ngày 7 tháng 10.
Cuộc họp báo
Ruffini đề cập rằng các chủ đề sau đây đã được đề cập trong báo cáo của các nhóm làm việc, theo bản tóm tắt của Vatican News về nhận xét của ông:
• “đào tạo linh mục ở mọi bình diện, ở chủng viện, ở gia đình”
• “đồng trách nhiệm giữa tất cả những người đã được rửa tội”
• “làm thế nào phẩm trật có thể tự đặt mình vào trong sự hiệp thông [giáo hội]”
• nhu cầu “thăm dò thuật ngữ tính đồng nghị từ quan điểm từ vựng trong các ngôn ngữ khác nhau”
• “nhu cầu thu hút giới trẻ cũng được nhấn mạnh, với các báo cáo tập chú, chẳng hạn, vào việc xem xét thực tại kỹ thuật số hiện đại, chuyển từ khái niệm quyền lực sang khái niệm phục vụ, và tránh mọi hình thức giáo sĩ trị”
• “vai trò của giáo dân và phụ nữ trong sự hiệp thông giáo hội”
• “làm thế nào Giáo hội có thể phục vụ người nghèo và người di cư”.
• “Mối quan hệ giữa hai ‘lá phổi’ của Giáo hội, lá phổi của phương Đông và lá phổi của phương Tây”
Lắng nghe và biện phân, không phải “các giải pháp”; độc lập đồng nghị
Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu, OFM Cap, của Kinshasa (Cộng hòa Dân chủ Congo), Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Châu Phi và Madagascar (SECAM), cũng đã phát biểu tại cuộc họp báo ngày 7 tháng 10.
Ngài nói, “Có rất nhiều người tin rằng thượng hội đồng này sẽ mang lại các giải pháp cho mọi vấn đề. Nhưng thượng hội đồng sẽ xác định cách mới để 'làm' Giáo Hội, cách thức mới để tiếp cận các vấn đề, vấn đề là gì nhưng cũng như cách chúng ta sẽ tiếp cận vấn đề đó theo tinh thần đồng nghị”.
Edward Pentin của National Catholic Register đã hỏi Đức Hồng Y Ambongo về việc chúc lành cho các cuộc kết hợp đồng tính. Vị giáo phẩm trả lời:
"Chà, trước hết, chúng ta ở đây để tham dự một thượng hội đồng về tính đồng nghị và tôi không muốn chúng ta lạc khỏi chủ đề về tính đồng nghị. Tính đồng nghị là một cách thức mới để Giáo hội cùng nhau bước đi, tay trong tay, hướng tới bờ biển nơi Chúa đang chờ đợi chúng ta. Đây chính là ý nghĩa của tính đồng nghị. Làm thế nào chúng ta có thể cùng nhau bước tới bờ biển nơi Chúa đang chờ đợi chúng ta, và khi cùng nhau bước đi, chúng ta có thể đối mặt với những câu hỏi mà chúng ta phải đối mặt, và nếu một trong những vấn đề chúng ta phải đối mặt liên quan đến câu hỏi về LGBT và tất cả những vấn đề đó—đồng tính luyến ái? Nhưng khi thời điểm đến, chính Chúa, qua sự phân định tập thể, sẽ cho chúng ta biết phương hướng để đi theo. Nhưng vào thời điểm này, tôi không muốn rơi vào cái có thể được gọi là quan điểm cá nhân bởi vì điều đó sẽ đi chệch khỏi tinh thần đồng nghị".
Trả lời một câu hỏi khác, Đức Hồng Y Ambongo phủ nhận rằng Thượng Hội đồng đang được quản lý bởi văn phòng tổng thư ký Thượng Hội đồng nhưng bảo vệ quyết định không công bố báo cáo của các nhóm làm việc.
Ngài nói: “Không phải văn phòng thư ký Thượng Hội đồng quyết định hay thực hiện Thượng hội đồng. Sẽ có sự tổng hợp của tất cả các báo cáo. Chỉ xem xét một báo cáo có nghĩa là đi ra khỏi tính đồng nghị”.
Đức Hồng Y Ambongo, người đã tham dự Thượng Hội đồng Amazon năm 2019, nói thêm rằng trong các Thượng hội đồng trước đó, “chúng ta ít nhiều đã biết mọi thứ sẽ kết thúc như thế nào. Nhưng Thượng Hội Đồng này thì không.”
Sơ Leticia Salazar, một người tham gia Thượng Hội đồng và là Chưởng ấn Giáo phận San Bernardino (CA), cũng tham gia buổi họp báo.
Bà nói: “Tính đồng nghị không phải là một khái niệm. Đó là trải nghiệm được lắng nghe hoặc được hòa nhập.”
Bà nói tiếp: “Tôi di cư sang Hoa Kỳ năm 17 tuổi cùng với gia đình. Và khi bạn đến một đất nước mới, đức tin nâng đỡ bạn, nhưng Giáo hội chào đón bạn. Và tôi nghĩ đó chính là những gì đã xảy ra với tôi và gia đình tôi ở Hoa Kỳ và ở California”.
Bà nói, Thượng Hội đồng đang phân định “làm thế nào để trở thành một Giáo hội chào đón, một Giáo hội lắng nghe, vốn là những đặc điểm của một Giáo hội đồng nghị”.
Không có cuộc họp Thượng Hội đồng nào được tổ chức vào Chúa nhật ngày 8 tháng 10; các cuộc thảo luận tiếp tục vào ngày 9 tháng 10.
Quan niệm Chính Thống Giáo Đông Phương về Các Thượng Hội Đồng
Theo hãng tin CNA, Tổng Giám Mục Job, Giám Mục Chính Thống Giáo Đông Phương của Pisidia, tham gia Thượng Hội Đồng về tính đồng nghị trong tư cách đại biểu anh em, ngày 9 tháng 10, đã ngỏ lời với Thượng Hội Đồng, cho hay: định nghĩa tính đồng nghị của phiên họp tháng 10 “rất khác với” cách hiểu của Chính Thống Giáo.
Dựa vào Công Đồng Nixêa năm 325 và Qui điển Tông Đồ (Apostolic Canons), một bản văn thế kỷ thứ tư, ngài nói, “Thượng Hội Đồng là cuộc hội họp nghị bàn của các Giám Mục, chứ không phải phiên họp tham vấn của giáo sĩ và giáo dân”.
Đó là điểm thứ nhất. Ngoài ra, “không thể có một Thượng Hội Đồng nếu không có một vị thứ nhất (protos), và không thể có một vị thứ nhất nếu không có một Thượng Hội Đồng. Vị thứ nhất là thành phần của Thượng Hội Đồng; ngài không có thẩm quyền cao hơn Thượng Hội Đồng, nhưng ngài cũng không bị loại khỏi Thượng Hội Đồng. Sự hòa hợp (homonoia) được phát biểu qua đồng thuận Thượng Hội Đồng phản ảnh mầu nhiệm Ba Ngôi của sự sống thần linh”.
Ngài nói thêm: “chính qua thực hành tính đồng nghị này…mà Giáo Hội Chính Thống Giáo đã được quản trị qua nhiều thế kỷ cho tới ngày nay, mặc dù tần số và thành phần của các Thượng Hội Đồng có thể thay đổi từ Giáo Hội tự trị này qua Giáo Hội tự trị nọ”.
Ngài thừa nhận đã có “những hoàn cảnh chính trị nào đó” khiến Giáo Hội Chính Thống không hoàn toàn tuân theo công thức trên, và đã bao gồm cả giáo dân vào diễn trình ra quyết địnhh trong một số dịp chuyên biệt, như trong Giáo Hội Sýp, nơi hàng giáo dân can dự vào giai đoạn đầu tiên của diễn trình bầu Giám Mục.
Ngài nói thêm: “trường hợp Giáo Hội Sýp tạo nên trường hợp ngoại thường trong Chính Thống Giáo đương thời, chứ ngoài ra, thực hành đồng nghị hàm nghĩa độc quyền là phiên họp của các Giám Mục”. Ngài đơn cử Thượng Hội Đồng tại Crete năm 2016 tuy có 62 cố vấn là giáo sĩ, đan sĩ và giáo dân, nhưng không có quyền lên tiếng và bỏ phiếu.