(VANN-LTL) (Dựa theo bài viết "Overseas Bounty" của Margot Cohen)
-- Năm nay, Tết Quí Mùi sẽ rơi vào ngày mùng 1 tháng 2 năm 2003. Như mọi năm, hàng ngàn người Việt hải ngoại rủng rỉnh túi tiền nhét kín trong va-li hay dây nịt khín, lũ lượt rủ nhau về quê ăn Tết.

Phong tục VN trong ngày trọng đại này là cần phải chia xẻ cái hên của mình để năm mới gặp nhiều may mắn hơn. Tuy nhiên, bản tánh "đại lượng nhân từ" này kéo dài cả năm chứ không phải đợi đến những ngày lễ lộc. Hàng năm, hơn 2.7 triệu người Việt tị nạn CS đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp tăng trưởng cho kinh tế VN.

Nội trong năm 2002, số tiền người Việt hải ngoại gửi về cho gia đình quý quyến đã lên đến $2.06 tỉ đô la, so với năm trước đã tăng hơn 17 phần trăm. Con số này chỉ dựa trên tài liệu chính thức qua những dịch vụ chuyển ngân hợp pháp. Còn số tiền gửi qua những hệ thống "chui", khó kiểm soát khác dự đóan có thể lên từ $2.5 đến $4 tỉ đô la. Số ngân quỹ tràn trề này đã giúp chính phủ Hà Nội giải quyết nạn thiếu nợ giao thương với các nước ngoài. Năm 2002, số nợ ấy đã lên đến hơn $2.77 tỉ Mỹ kim vì giá hàng nhập cảng tăng lên đến 19.4%. Các nghiên cứu gia về kinh tế cũng cho biết, số tiền trợ giúp từ thân nhân ở hải ngoại cũng giảm bớt mức căng thẳng của đồng tiền Việt Nam và có ảnh hưởng khích lệ cho các công ty đầu tư.

Để rõ tầm mức quan trọng của "những món chìm, của nổi" này, chúng ta cứ phỏng đoán tối đa là $3 tỉ bạc Mỹ kim đã được người Việt hải ngoại gửi về cho thân nhân tại Việt Nam. Con số này còn cao hơn $2.34 tỉ đô la của các công ty ngoại quốc đầu tư vào Việt Nam trong năm 2002. Con số này tương đương với $3.2 tỉ đô la tiền Việt Nam xuất cảng dầu thô. Nó vượt trội cả số tiền $1.45 tỉ đô la mà chính phủ Hà nội phải dùng nhân lực của 370,000 nhân công Việt Nam để trả nợ nước ngoài. Quan trọng hơn hết, nó còn cao hơn $2.5 tỉ Mỹ kim do các công ty đầu tư ngoại quốc cung cấp cho các công trình trợ giúp phát triển cho năm 2003 (overseas development assistance-ODA).

"Trước sau gì con cháu chúng ta vẫn phải trả nợ ODA, nhưng với số tiền trợ giúp từ thân nhân ở hải ngoại, họ chẳng phải lo tốn đồng nào," theo lời Nguyễn Văn Phạm, giám đốc giao dịch kinh tế tại Ủy Ban Cho Người Việt Hải Ngoại dưới sự điều hành của "bác và đảng". Ông Phạm cho biết hơn một nửa tổng số tiền trợ cấp được gửi từ Hoa Kỳ, nơi 1.5 triệu người Việt tị nạn cộng sản đang định cư, số tiền trợ giúp còn lại đến từ thân nhân cư ngụ tại Gia Nã Đại, Úc, Pháp, Đức và Nhật Bản. Hâù hết những người Việt tị nạn sau 1975 đều ở miền Nam nên khoảng 70 phần trăm tiền trợ cấp đều gửi về miền Nam.

Điều ngạc nhiên hơn hết là dù kinh tế tại Mỹ và Âu châu đang suy yếu, tiền trợ cấp gửi về cho thân nhân tại Việt Nam lại gia tăng. Người ta chỉ có thể giải thích rằng dù thị trường chứng khoán, kỹ nghệ điện tử và tài chánh bị giảm thiểu nặng nề, vẫn không ảnh hưởng đến những người Việt hải ngoại, đa số giữ những công việc khiêm nhượng. Thêm vào đó, tài liệu của IMF tiên đoán kinh tế tại Việt Nam sẽ sáng lạng hơn và sẽ tăng khoảng 6.5% năm nay.

Có những bằng chứng cho thấy nhiều gia đình hải ngoại giúp họ hàng mở tiệm, dịch vụ làm ăn, bành trướng cơ sở hiện thời, hoặc đầu tư vào địa ốc. Việt Kiều cũng có ảnh hưởng lớn trong việc giúp các công ty ngoại quốc chuyên về bảo hiểm nhân thọ mở mang tại VN. Năm qua, các công ty này đã thâu được $285.7 triệu mỹ kim tiền đóng "premiums" (bảo phí). Ông Huỳnh Thanh Phong, CEO của hãng bảo hiểm Prudential tại VN cho biết "Tôi tin chắc tiền cấp dưỡng của thân nhân từ hải ngoại đã góp phần rất lớn trong số tiền thâu nhập qua premiums của kỹ nghệ bảo hiểm," tuy ông ta không thể ấn lượng chính xác con số thâu thập.

Đối với người dân trong nước, việc đi lãnh tiền trợ cấp của thân nhân tại hải ngoại mà không phải trả thuế chưa bao giờ tiện lợi như lúc này. Vì thế, các công ty trong nước bắt đầu cạnh tranh với ít nhất 3% tiền huê hồng. Điều này khiến hãng Western Union của Hoa Kỳ đã phải tăng số nhân viên gấp 3 lần trong năm qua để phục dịch khắp 52 tỉnh thành. Chắc hẳn năm con Dê sẽ là một năm phong phú. "Thế này thì thiên hạ cứ tha hồ nắm sừng Dê mà cưỡi vậỵ."