Mất dạy, là tính từ dùng để chỉ một người nào đó đã được đào tạo, đã được giáo dục, đã có nhận thức, nhưng sau đó vì nhiều lý do, mà không thực hành những gì đã được học… Việc dạy dỗ họ coi như bị mất. Mất dạy khác với thất học, vô giáo dục ở chỗ kẻ mất dạy biết việc nó làm là sai trái, nhưng nó vẫn làm có thể vì tư lợi, có thể vì thâm thù, có thể vì bị cường quyền khống chế áp đặt, v.v...

Luật sư là một nhân danh, một nghề nghiệp. Đặc tính nghề nghiệp họ không hưởng lương, không lệ thuộc vào ngân sách nhà nước… Nói đến luật sư, người ta nghĩ ngay đến vai trò bào chữa của họ - Bào chữa là một đặc tính nghề nghiệp nổi bật của luật sư, nó đối lập với uỷ viên công tố của nhà nước, người chuyên buộc tội nghi can … Không một luật sư nào, không một nền pháp lý nào, dù lạc hậu đến đâu lại đồng hoá luật sư với vai trò buộc tội cả.

Luật sư, là một nghề cao quí, vì nó là chỗ dựa cho bất cứ ai bị rơi vào cảnh đáo tụng đình. Nó là đối trọng với các cơ quan nhà nước đặc biệt là công an, công tố nhà nước thường có xu hướng thi hành quyền lực nhà nước một cách lộng quyền… Một trong những nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp của luật sư là bào chữa chứ không buộc tội. Chỉ khi phải bảo vệ quyền lợi cho một thân chủ nào đó của mình luật sư mới được phép cáo buộc kẻ thứ ba, gây ra thiệt hại cho thân chủ mình đang bảo vệ trong một hợp đồng cụ thể trong một vụ án cụ thể…

Nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp không cho phép luật sư đưa ra giả thuyết buộc tội người khác đã phạm vào điều này điều kia của bộ luật hình sự… Đặc biệt là nêu đích danh người ta ra… Ngay cả luật hình sự, tố tụng hình sự của nhà nước cộng sản cũng khẳng định không một ai bị coi là có tội khi chưa có bản án kết tội có hiệu lực của toà án… Vậy mà Nguyễn Trọng Tỵ dám đưa ra cáo buộc linh mục Nguyễn Văn Khải phạm vào điều 88 bộ luật hình sự (*) - Phải hiểu thế nào đây? Nếu nó được phát ra từ một luật sư trẻ… Thì dễ hiểu hơn là nó lại phát ra từ miệng một kẻ gần 80 tuổi. Trong giới luật sư, nhiều người biết Nguyễn Trọng Tỵ vẫn thường đi lễ chùa chiền khấn vái có vẻ thành kính… Vậy ông ta không nghĩ đến một ngày ông phải chết, phải đối diện với thượng đế, với luân hồi quả báo hay sao?

Ai cũng biết Nguyễn Trọng Tỵ từng là thẩm phán, vẫn đang là đảng viên cộng sản, đương nhiên là kẻ tôi đòi của đảng bởi điều lệ đảng cộng sản Việt Nam buộc những kẻ đứng trong hàng ngũ của nó phải như vậy. Nhưng Tỵ đã nghỉ hưu, làm luật sư không phải để mưu sinh hay ham hố thăng tiến vì đã hết tuổi… Và Tỵ cũng đã gần đất xa trời, cho nên chắc chắn chẳng có ai buộc ông ta phải phát ngôn này nọ dọn đường cho an ninh điều tra khởi tố bắt giam linh mục Nguyễn Văn Khải cả. Vậy Nguyễn Trọng Tỵ làm những việc này từ động lực nào? Có phải ông ta dốt nát về kiến thức, mù loà về lương tâm? Có lẽ như thế là cách lý giải nhẹ nhất cho những việc làm của ông ta.

Nguyễn Trọng Tỵ là kẻ không có chút kiến thức nào về Công Giáo, về chức vụ Linh Mục Công Giáo nhưng lại dám kết luận Linh mục Nguyễn Văn Khải đã “vượt quá giới hạn chức phận linh mục” Thật là nực cười! để đi đến kết luận này, cá nhân một Linh Mục, thậm chí cá nhân một Giám Mục cũng không có quyền… Theo Giáo Luật nó có cả một toà án để phán xử đấy. Nguyễn Trọng Tỵ cho rằng Linh Mục Nguyễn Văn Khải kêu gọi cầu nguyện cho việc dừng khai thác bô-xít Tây Nguyên là vi phạm luật pháp, là phạm tội hình sự… Vậy thì ông đại tướng Võ Nguyên Giáp hai lần kêu gọi dừng khai thác bô-xít bằng văn bản lên tận thủ tướng với lời lẽ khá gay gắt, thậm chí còn mắng vào mặt ông thủ tướng vì không thèm trả lời thư kêu gọi của Đại Tướng công thần đã từng quản lý dự án bô-xít khi xưa… Chắc phải phạm tội với tình tiết tăng nặng: “Cố tình thực hiện hành vi phạm tội đến cùng”. Mà không hiểu sao công an Hà Nội không gửi giấy mời, không lên thì gửi giấy triệu tập, không lên thì áp giải ông đại tướng Võ Nguyên Giáp nhỉ ? Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật - Luật pháp nhà nước cộng sản việt nam cũng khẳng định thế mà.

Cũng nên nhắc chung rằng: Có nhiều “luật gia” viết bài cho rằng nếu Linh Mục Nguyễn Văn Khải không lên công an theo giấy triệu tập thì sẽ bị áp giải, các “luật gia” này thậm chí còn trích dẫn cả điều luật trong bộ luật tố tụng hình sự về áp giải… Một nhận thức sai, thể hiện sự nông cạn về luật tố tụng hình sự. Áp giải như các vị này việc dẫn là áp giải theo luật tố tụng hình sự, nghĩa là sau khi một vụ án hình sự đã được khởi tố, mà linh Mục Nguyễn Văn Khải được xác định là “đối tượng liên quan” “nghi can” … thì mới được phép áp giải theo thủ tục tố tụng hình sự. Chưa có vụ án nào được khởi tố, quá lắm thì đây được gọi là triệu tập hành chính mà thôi. Triệu tập hành chính mà định lấy việc áp giải theo tố tụng hình sự để áp dụng hay sao? Nhưng nếu công an cộng sản vẫn áp dụng, thì lại thêm một bằng chứng nữa về việc nó chà đạp lên luật pháp của chính nó ban hành.

Thật là kỳ lạ! ở cái nước việt nam xã hội chủ nghĩa này những kẻ có cả quá trình học tập, công tác, va chạm trên trường đời … đến tận già sắp chết mà còn mất dạy, trách gì mấy đứa trẻ vị thành niên ăn cắp giết người mà ra toà vẫn tỉnh bơ ráo hoảnh. Không biết ngài luật sư Nguyễn Trọng Tỵ có nỗi lo này không ? Hay ngài cũng như những kẻ có danh cộng sản, cả đời ăn to nói lớn nhưng đến già về với việc nhà mới phát hiện ra mình không biết vót một cây tăm. Thương thay dân tộc Việt có quá nhiều kẻ mù loà, vô lương tâm, kề miệng hố mà không sám hối !

(*) Xem bài trên báo HNM ngày 28.4.2009

Hà nội ngày 28.04.2009