BERLIN – ĐTC Benedictô XVI trong bài viết mới đây -- suy tư thêm về thuyết tiến hóa – bài mới được xuất bản sau khi làm Giáo Hoàng, cho rằng thuyết tiến hóa của Darwin cuối cùng không thể chứng minh được và khoa học không nhất thiết hạn chế cái nhìn tạo dựng của nhân loại được.

Trong quyền sách mới được phát hành tại Đức hôm nay thứ Tư 11.3.2007 và được viết bằng tiếng Đức, ĐTC ca gợi sự tiến triển mà khoa học đã đạt được, nhưng cảnh cáo rằng thuyết tiến hóa nêu ra những vấn nạn triết học mà khoa học tự nó cũng không thể trả lời được.

ĐTC viết: "Vấn đề không tại ờ chỗ hoặc là quyết định rằng phò thuyêt tạo dựng đương nhiên loại trừ khoa học, hoặc phò thuyết tiến hóa trên ngay cả những lỗ hổng của chính thuyết này và không muốn nhìn nhận những vấn đề bao trùm ngoài những khả thể có tính cách phương pháp luận của khoa học tự nhiên”.

ĐTC dừng lại ở chỗ không đi xa hơn tới chỗ ủng hộ thuyết “intelligent design -- có trí khôn thông minh nào đó đặt định”, nhưng ngài nói rằng lý luận khoa học và triết học phải làm việc với nhau theo cách thế không hỗ tương loại trừ nhau.

Ngài viết rằng: "Tôi thấy điều quan quan trọng muốn nhấn mạnh ở đây là lý thuyết về tiến hóa tiềm tàng những vấn nạn mà cần phải nại tới triết học và chính những vấn nạn đó dẫn xa ngoài tầm của khoa học”. Đó là điều mà ĐTC đã nói và được viết ra trong cuốn sách mới được ghi lại từ cuộc gặp gỡ với các thần học gia bàn luận với ngài.

Trong sách này, Đức Benedictô cũng suy tư về lời bình luận của Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II vào năm 1996, ĐGH Gioan Phaolô II khi đó nói rằng "những lý thuyết của Charles Darwin về tiến hóa có thể chấp nhận được, nếu như chúng cũng công nhận rằng sáng tạo là việc của Thiên Chúa, và lý thuyết của về tiến hóa cũng là một trong những giả thuyết mà thôi".

ĐTC Benedictô nói: ĐGH Gioan Phaolô II có những lý do khi nói những điều này. Nhưng điều này cũng đúng là thuyết tiến hóa chưa có toàn vẹn, về mặt khoa học thuyết này chưa được minh chứng”.

ĐTC Benedictô thêm rằng khoảng cách thời gian mênh mông mà thuyết tiến hóa đựa vào làm cho nó không thể đưa ra các cuộc thí nghiệm trong một môi trường được thiết kế và có thể kiểm chứng về kết quả và đi tới kết luận cuối cùng hoặc là bác bỏ hay chấp nhận lý thuyết này.

Ngài nói: “Chúng ta không thể kéo cả từng 10,000 thế hệ vào phòng thí nghiệm được!”.

Thuyết tiến hóa trong những năm gần đây đã bị đả phá kịch liệt bời những người chống thuyết này – mà đa phần là những người Tin Lành thủ cựu – họ thuộc trường phái “intelligent design - có trí khôn thông minh nào đó đặt định”. Đó là những người tin rằng các nguyên tố sống rất là phức tạp vì thế chúng phải được tạo dựng bời một quyền lực cao hơn là tự chứng biến hóa từ các thể loại đơn thuần.

Sách của ĐTC Benedictô được nhà xuất bản Sankt Ulrich phát hành, sách gồm những suy tư của ĐTC và những học giả, thần học gia, đã tham gia cuộc họp bàn thảo luận với ĐTC vào tháng 9 năm trước tại lâu đài Mùa Hạ ở Castel Gandolfo.

Những nhận định của Đức Benedictô XVI cùng đi theo một cách kiên quyết trong những đề tài quan trọng nhất mà Ngài vẫn thường đưa ra, đó là đức tin và lý trí là hai thực để tự lập.

ĐTC viết rằng: "Khoa học mở ra những chiều hướng của lý trí một cách rộng rãi hơn... và vì thế dẫn chúng ta tới những cái nhìn mới. Nhưng trong niềm vui của chiều kích khám phá rộng thêm, nó lấy đi khỏi chúng ta những chiều kích của lý trí mà chúng ta cần đến”.

"Những kết quả của nó đưa chúng ta tới các vấn nạn mà sẽ vượt quá tầm những nguyên tắc pháp luận và không thể có câu trả lời từ nội tại”.