CHÚA NHẬT 3 PHỤC SINH. C

(Ga 21,1-19)

Thưa quý vị,

Theo các nhà chú giải Kinh Thánh, bài đọc 3 chúa nhật hôm nay thuộc chương 21 Phúc Âm thánh Gioan là một chương độc lập. Chính thức Phúc Âm kết thúc ở chương 20: “Đức Giêsu đã làm nhiều dấn lạ khác nữa trước mặt các môn đệ, nhưng những dấu lạ đó không được ghi chép trong sách này…”. Như vậy chương 21 được môn đồ nào đó của thánh sử Gioan thêm vào; có lẽ nó là một cổ bản rời, độc lập được ghép vào cuốn sách. Tuy nhiên nó vẫn được linh hứng vì có mặt như một phụ trương của Tin Mừng thứ tư ngay từ thuở ban đầu, để quyết định vấn đề quyền “trưởng nhóm” của tông đồ Phêrô.

Cứ như câu chuyện thì ông Phêrô quả là cứng cổ. Ông chối Chúa ba lần và hôm nay thản nhiên rủ các bạn chài đi đánh cá, tưởng chừng như ông đã quên hết chuyện cũ và trở lại nghề nghiệp xưa. Chúa đã tỏ mình ra cho các ông sau mẻ lưới lạ lùng. Thánh Gioan kêu mời chúng ta liên kết câu chuyện hôm nay với cái đêm định mệnh “Phêrô chối Chúa. Cả hai chuyện, Phêrô đều đứng bên đống lửa. Lửa trong đêm Chúa Giêsu bị tra hỏi và lửa bên bờ hồ Tibêria. Ba lần phản bội và cũng ba lần tuyên xưng đức tin. Hôm nay ngoài đống lửa còn có bánh và cá gợi lên hình ảnh bữa tiệc ly. Chúa hỏi Phêrô: “Simon, con ông Gioan, anh có yêu mến Thầy hơn các người này không?” Ông đáp: “Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy.”

Trong đêm Chúa Giêsu bị bắt, người ta ngạc nhiên khi Phêrô thẳng thừng chối cãi không biết Thầy mình là ai. Và để cho lời chối nặng ký hơn, ông còn thề độc (Mt 26, 14). Đây là bài học lớn cho các tín hữu. Chúng ta đừng vội vàng trách cứ Phêrô. Ông là một trong những tông đồ được Chúa Giêsu gọi đầu tiên và là một con người rất hăng say, trung thành với Thầy mình. Ở bữa tiệc cuối cùng, ông vỗ ngực tuyên bố mình sẽ theo Thầy cho đến cùng, dầu cho có phải mất mạng. Một lời thề hứa trang trọng và đanh thép. Nhưng chẳng bao lâu sau ông vấp ngã. Không ai dám chối cãi lời nói của ông thành thật, thoát ra từ tâm tính của một con người bộc trực. Ông thực sự yêu mến Chúa Giêsu và muốn suốt đời phục vụ Ngài dù có phải chết. Nhưng điều sai lầm là ông quá tự tin, cậy vào sức riêng, chứ không phải từ ơn trên. Đơn giản chỉ có thế. Nhưng trong đời sống thiêng liêng thì là một điều rất nguy hiểm. Chúng ta cần Thần Khí Chúa thúc đẩy, soi sáng để thực hiện những việc lành. Nói cách khác, cần cầu nguyện và suy niệm, chẳng thể đơn thuần là nhiệt huyết suông. Biết bao lần chúng ta có thái độ tương tự như ông Phêrô, hăng hái thề hứa ăn ngay ở lành, làm việc cho sáng danh Chúa nhưng thực tế thì ngược lại, phản bội Ngài như cơm bữa, thu quén tiền tài danh vọng cho mình, thậm chí còn chối bỏ đức tin một cách công khai khi quyền lợi, mạng sống bị đe doạ. Chúng ta hèn nhát hơn ông Phêrô rất nhiều. Viết đến đây, tôi nhớ ra một câu chuyện bông đùa. Người ta kể rằng vào mùa Phục Sinh ở xứ đạo nọ, giáo dân thường kể cho nhau nghe “tin lành, tin dữ” về Chúa Giêsu. Tin lành nói rằng Chúa đã sống lại và hiện ra với các tông đồ. Còn tin dữ kể: Ngài nổi giận như chiếc hoả lò. Ấy là tưởng tượng theo thói thường thế gian. Ngài tức giận khi trông thấy các tông đồ sợ hãi và âu lo: “Ta đã bảo mà, Ta sẽ sống lại vào ngày thứ ba, đúng không?” Rồi Ngài quay sang Phêrô: “Tưởng anh là viên đá, chẳng hoá ra nhát như thỏ đế!”. Câu chuyện áp dụng vào mỗi tín hữu thì thật đúng từng chữ.

Để làm cho trọn lời phản bội, Phêrô trong bài Tin Mừng hôm nay nói: “Tôi đi đánh cá đây”. Liệu ông hoàn toàn quay mặt khỏi Chúa Giêsu? Liệu ông đã từ bỏ ơn kêu gọi và trở về nếp sống cũ? Hay ông lãnh đạo theo ý nghĩa khác, ý nghĩa trần tục như quá khứ, trước khi gặp và theo Chúa? Lời ông nói: “Tôi đi đánh cá đây” chứng tỏ các tông đồ đã hết tin vào sự kiện Chúa đã sống lại. Họ chỉ tin bao lâu Chúa hiện diện giữa họ hoặc lòng tin kính của họ chưa thể chuyển sang hành động để thực hiện sứ vụ. Nói cách khác, họ đã quên bặt, coi như không có lệnh Chúa truyền đi “chinh phục” người ta cho Nước Trời. Chỉ khi lãnh nhận đầy đủ ơn Chúa Thánh Thần trong ngày lễ Ngũ Tuần, lệnh truyền này mới được thực hiện và thực hiện cho tới cùng. Còn như hiện thời, sau ba năm sống với Chúa Giêsu, chứng kiến Ngài chịu khổ hình, chịu chết và sống lại, họ lui về Galilêa, sống đời bình thường như chẳng có chuyện gì xảy ra. Mới hay lòng dạ người đời chóng quên! Đúng như câu ngạn ngữ “Xa mặt cách lòng”. Như vậy vai trò của Chúa Thánh Thần thật quan trọng trong đời sống Giáo Hội. Chưa có Thánh Thần thì đời sống các tông đồ chưa hề thay đổi. Giọng điệu “Tôi đi đánh cá đây” của ông Phêrô chứa đầy an phận, tương tự như ông muốn nói “còn chi nữa đâu mà hy vọng”. Mọi sự đã tan rã. Lời Chúa kêu gọi không còn hiệu lực và bị triệt tiêu với cái chết của Thầy!

Đó là tâm trạng của các tông đồ bên bờ hồ Tibêria vào buổi sáng hôm đó, Chúa Giêsu hiện ra với các ông đúng lúc, nhắc lại cho họ mọi sự. Ngài không lìa bỏ, nhưng vẫn giữ vai trò chủ động trong việc thi hành sứ vụ của Đức Chúa Cha. Giống như lúc khởi đầu Phúc Âm, Ngài tìm kiếm họ, vượt qua cửa đóng và khoá chặt để khích lệ họ bung ra mà đi rao giảng Nước Trời. Điều này thật cốt yếu cho toàn thể nhân loại, và Ngài lại thấy họ giữa công việc hàng ngày. Cũng vậy thôi, Chúa Giêsu muốn chúng ta tiếp tay với Ngài giữa nghề nghiệp đời thường; liệu chúng ta có đồng ý đi theo Ngài, làm công việc mà mọi người đều biết rất hệ trọng?

Điểm đáng lưu ý là giữa những thất bại, cay đắng, mơ hồ thì Chúa Giêsu đã trở lại gặp các tông đồ và đối diện với họ. Nhưng lạ lùng thay, Ngài không tức giận vì họ đã bỏ trốn để mặc một mình Ngài trong cuộc khổ nạn. Ngài hoàn toàn thông cảm và tha thứ, bất chấp những yếu đuối và sa ngã. Cho nên ngày nay chúng ta có bài học để đời: Chúng ta sẽ được Ngài luôn tha thứ lỗi lầm và trở lại làm môn đệ Ngài, miễn là chúng ta thành tâm quyết chí. Bài học thứ haiNgài sai chúng ta đi khắp bốn phương thiên hạ rao giảng tình thương của Thiên Chúa, sẵn sàng tha thứ cho những ai xúc phạm đến chúng ta, noi gương Thầy chí thánh.

Những sa ngã và phản bội của chúng ta ngày nay dù nặng nề gấp bội nhưng không nhiều kịch tính như ông Phêrô. Ít nhất chúng ta đã không dám công khai chối Chúa ba lần. Nhưng chúng ta thường để bổn phận trượt khỏi tầm tay, không nghiệm chỉnh thi hành, tệ hơn nữa không coi lời Ngài như Chân Lý Cứu Độ. Giả hình giả tảng là người theo Chúa mà thực chất vẫn còn nhiều ích kỷ, hại nhân. Kẻ xấu miệng hay gọi chúng ta là nhân chứng dỏm của Chúa sống lại. Có lẽ phần nào đúng, bởi lẽ trong những ngày non trẻ, chúng ta đầy nhiệt huyết và sức sống đức tin, nhưng khi trưởng thành thì trở nên nguội lạnh, thúc giục người khác đạo đức còn mình thì ươn lười. Đến đây tôi lại nghĩ đến thái độ của mấy người công giáo tiên khởi trên đất Mỹ: “Nếu có đạo là một tội ác, họ lấy bằng chứng nào để buộc tội chúng ta?” Đúng vậy, chẳng thể buộc tội, nhưng nếp sống lập dị thì rành rành ra đó. Áp dụng vào thái độ lạnh nhạt, chúng ta không bị kết án, nhưng gương mù gương xấu cho những người xung quanh thì tầy trời, hoặc câu nói vô trách nhiệm khác: “Ai có linh hồn người nấy giữ”. Họ quên nguyên tắc liên đới: “Không ai lên thiên đàng một mình” hay như linh mục Thomas Merton: “Không ai là một hòn đảo” (no man is an island). Cho nên hôm nay chúng ta mang những “phản bội” của mình đến trước bàn thờ Thánh Thể. Và lại một lần nữa Chúa Giêsu đảm nhận vai trò tiên phong, kêu gọi chúng ta bước theo Ngài, bỏ qua những yếu đuối, thất bại trong cuộc sống hàng ngày. Đúng như Ngài đã tha thứ cho ông Phêrô và các tông đồ. Nếu Ngài muốn trả thù thì đối tượng đầu tiên phải là Caipha, Anna, Philatô, nghĩa là các thế lực đền thờ. Nhưng trên thánh giá chính Ngài là trạng sư, kêu xin Đức Chúa Cha tha tội cho họ, hôm nay Ngài lại chẳng tha thứ cho chúng ta sao?

Tôi hết lòng khâm phục các cộng đoàn tiên khởi khi họ giữ lại chuyện ông Phêrô và các tông đồ cho thế hệ mai sau. Họ không ém nhẹm những yếu đuối loài người của các vị. Vào trường hợp chúng ta, vì sĩ diện, chúng ta chẳng đủ can đảm tiết lộ những chuyện này. Nhưng thật là may mắn, các người tín hữu đầu tiên đã không làm như thế, đây là tấm gương để chúng ta noi theo. Chuyện có thể làm Phêrô xấu hổ, nhưng chúng ta lại được thêm kiên cường trong lòng tin. Bất chấp những yếu đuối và sa ngã, ông vẫn được Chúa tha thứ, yêu thương. Giống như các tông đồ, giáo dân ngày nay vẫn được Chúa thương xót thứ tha. Tuy nhiên, không nên dựa vào điều này mà ăn ở bừa bãi. Chúng ta nỗ lực sống ngay lành là vì đã được Chúa cứu chuộc, là để đền đáp ơn Ngài, chứ không phải vì công lênh. Nước thiên đàng Chúa Giêsu đã phục hồi cho nhân loại, chúng ta ăn ở tốt để chiếm lấy. Chúng ta phải cộng tác với Ngài thực hiện sứ vụ Ngài trao cho Hội Thánh: Kêu gọi toàn thể nhân loại trở về với tình thương của Đức Chúa Cha.

Trong tất cả các lần hiện ra sau khi từ cõi chết sống lại, Chúa Giêsu chỉ quan tâm một điều, nhắc lại lời Ngài kêu gọi các tông đồ: “Hãy theo Ta, Ta sẽ làm cho các ngươi trở thành lưới người như lưới cá” (Mt 4,19). Nghĩa là Ngài muốn các ông tiếp tục sứ vụ Đức Chúa Cha đã trao phó cho Ngài. Hôm nay bên bờ hồ Tibêria cũng vậy, Ngài kêu gọi các ông hãy chăn dắt đoàn chiên của Ngài (nguyên văn: feed my lambs). Nhưng lần này các ông còn một sứ mệnh mới: gánh lấy số phận của Ngài: “Thật Thầy bảo cho anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã về già, anh sẽ phải giang tay ra cho người ta thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh chẳng muốn”. Những ai muốn bắt chước Chúa Cứu Thế, nhiên hậu sẽ chết cái chết đầy bạo lực như Ngài. Điều này thật khó cho các tín hữu! Nhưng với ơn Chúa trợ giúp thì mọi sự sẽ được thực hiện dễ dàng. Cho nên ơn sống lại bao gồm hy sinh và sự chết. Từ chối hy sinh sẽ chẳng bao giờ được trông thấy ơn Phục Sinh. Các tông đồ trong bài đọc 1 đã kinh nghiệm như vậy: “Bấy giờ, họ cho gọi các tông đồ lại mà đánh đòn, đoạn cấm các ông không được nói đến Đức Giêsu, rồi thả các ông ra. Các tông đồ ra khỏi Thượng Hội Đồng, lòng hân hoan bởi được coi là xứng đáng chịu khổ nhục vì danh Đức Giêsu”. Họ cảm nghiệm sự sống lại, bởi lẽ đã được vác lấy thập giá. Tuy nhiên, Chúa sai ông Phêrô đến “nơi ông không muốn”, không phải do sức riêng ông, mà là do ơn trợ giúp Chúa Thánh Thần. Thế giới công giáo đã được biết ông Phêrô chết cách nào! Vì không phải là công dân La Mã, ông đã chịu đóng đinh ở ngọn đồi Vaticanô, Rôma. Ông hoan hỷ chấp nhận nhưng xin đóng đinh ngược, bởi cảm thấy không xứng đáng chết như Thầy mình! Ngay từ hôm nay Chúa đã sửa soạn hy sinh đó cho ông Phêrô bằng một bữa tiệc tương tự như bữa tiệc ly, tức có bánh, cá và lửa yêu mến. Ông được nuôi dưỡng bằng của ăn thiêng liêng, để ông có khả năng tự huỷ và nuôi dưỡng người khác.

Các tín hữu cũng vậy, họ được Chúa nuôi dưỡng hàng ngày bằng bí tích Thánh Thể. Cho nên chúng ta cũng phải tự huỷ để nuôi dưỡng thế giới. Nuôi dưỡng bằng đấu tranh cho hoà bình, chống chiến tranh, áp bức và bất công. Nuôi dưỡng bằng chăm lo cho những người nghèo khổ, cô nhi và quả phụ; an ủi, giúp đỡ, khích lệ, hướng dẫn, bảo vệ, bênh vực, nghĩa là mọi hình thức yêu thương bác ái, biểu lộ ơn sống lại cho một thế giới đang nhuốm màu tang tóc. Ở đây chúng ta thấy chứng cớ rõ ràng của tội “mang danh Đức Kitô”. Nếu “có đạo” là một “tội” trước mắt thế gian! Công việc nuôi dưỡng này đòi hỏi trọn đời người tín hữu. Bởi lẽ chúng ta không phải là tín hữu bán thời gian, một tuần, một tháng hay một năm. Ơn gọi của chúng ta suốt đời. Nhưng bánh trường sinh Chúa Giêsu ban trong bí tích Thánh Thể thừa sức trợ giúp mọi người trong cuộc chạy đua Marathon phục vụ và trung thành. Amen. Halleluia.