1. Putin chấp nhận hầu hết các yêu cầu của trùm Wagner Yevgeny Prigozhin làm dấy lên những đồn đoán ông ta đang bị uy hiếp
Trong bài phát biểu tối thứ Hai, tổng thống Nga Vladimir Putin, trong lần xuất hiện đầu tiên trước công chúng sau cuộc binh biến đã thề sẽ trừng trị đích đáng những kẻ nổi loạn.
Cũng trong ngày thứ Hai, Trung Tướng Igor Krasnov, Tổng Công Tố Liên Bang Nga tuyên bố “Yevgeny Prigozhin vẫn đang bị điều tra vì nghi ngờ tổ chức một cuộc binh biến vũ trang.” Ông khẳng định rằng ngay cả trong trường hợp Prigozhin lưu vong, anh ta vẫn bị dẫn độ về Nga và ra trước tòa.
Chưa đầy 24 giờ sau đó, hôm thứ Ba, Trung Tướng Igor Krasnov lại xuất hiện và tuyên bố rằng vụ kiện chống lại nhóm bán quân sự Wagner đã bị hủy bỏ.
“Vụ việc vũ trang nổi dậy đã bị hủy bỏ vào ngày 27 tháng 6. Trong quá trình điều tra vụ án nổi loạn, chúng tôi xác định rằng những người tham gia đã ngừng hành động trực tiếp phạm tội, vụ án đã được khép lại”
Tuyên bố không đề cập đến tên của lãnh đạo Wagner, Yevgeny Prigozhin.
Wagner cũng sẽ bàn giao các thiết bị quân sự hạng nặng của mình cho các đơn vị đang hoạt động của quân đội Nga trước ngày 30 Tháng Sáu, Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm thứ Ba.
Cũng trong ngày thứ Ba, nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố rằng hai chiếc máy bay riêng của quân Wagner đã đáp xuống một phi trường ở Belarus và Yevgeny Prigozhin có mặt trong một chiếc phi cơ đó.
Nhà phân tích chính trị ủng hộ Điện Cẩm Linh, ông Sergei Markov, cho biết trên kênh Telegram của mình rằng Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu sẽ bị thay thế bởi Alexei Dyumin và Tổng Tham Mưu Trưởng Valery Gerasimov sẽ bị thay thế bởi tướng đầu trọc Sergei Surovikin.
Những diễn biến này khiến người ta nghĩ rằng Putin thực sự đang bị trùm Wagner uy hiếp nên đã nhanh chóng chấp nhận các yêu cầu của anh ta thay vì trừng phạt anh ta như đã tuyên bố vào tối thứ Hai.
Nhiều người vẫn tin vào giả thuyết cho rằng Prigozhin đã chiếm được cơ sở lưu trữ hạt nhân Voronezh-45 của đơn vị quân đội Nga 14254, và đánh cướp vũ khí hạt nhân. Điều đó có thể giúp giải thích quyết định kết thúc đột ngột và kỳ lạ của anh ta đối với cuộc đảo chính đang thành công ngoạn mục.
Pavel Podvig, một nhà phân tích quân sự độc lập có trụ sở tại Geneva, chống lại giả thuyết này vì cho rằng việc sử dụng hoặc kích nổ những vũ khí này sẽ yêu cầu “mã mở khóa PAL”. Viễn cảnh vũ khí hạt nhân rơi vào tay một bọn du đảng là một tin rất buồn đối với thế giới.
Tuy nhiên, việc cho rằng trùm Wagner Yevgeny Prigozhin ngưng cuộc binh biến vì ngây thơ tin vào những lời hứa mơ hồ của nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko xem ra cũng hoang đường không kém.
2. Aleksey Dyumin là ai? Cựu cận vệ của Putin được cho là thay thế Shoigu
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Who is Aleksey Dyumin? Putin's Ex-Bodyguard Tipped to Replace Shoigu”, nghĩa là “Aleksey Dyumin là ai? Cựu cận vệ của Putin được cho là thay thế Shoigu.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Aleksey Dyumin, một cựu nhân viên an ninh của Điện Cẩm Linh, đã nổi lên như một ứng cử viên tiềm năng để thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, người đã bị ông chủ Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin yêu cầu sa thải trong nỗ lực nổi loạn vào ngày 24 tháng 6.
Sinh ra ở Kursk, phía tây nước Nga, Dyumin, 50 tuổi, là cựu đặc vụ của Cơ quan Bảo vệ Liên bang, gọi tắt là FSO, chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh cho tổng thống và các quan chức nhà nước khác, và được Tổng thống Nga Vladimir Putin bổ nhiệm làm thống đốc vùng Tula vào tháng Hai, năm 2016. Trước đây ông từng là cấp phó của Shoigu trong Bộ Quốc phòng Nga, và một số nhà phân tích—phương Tây và Nga—tin rằng ông muốn trở lại bộ với tư cách là người đứng đầu.
Dyumin phục vụ trong đội cận vệ của Putin khi ông làm tổng thống từ năm 2000 đến 2008 cũng như khi Putin đứng đầu chính phủ từ năm 2008 đến 2012.
Khi Tập đoàn Wagner hành quân đến Mạc Tư Khoa trong cuộc binh biến ngắn ngủi của Prigozhin vào ngày 24 tháng 6, nhà tài phiệt Nga tuyên bố rằng mục tiêu của ông ta là khiến những người lãnh đạo cuộc chiến của Nga ở Ukraine – là Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov – phải từ chức.
Sau âm mưu nổi dậy, các nhà phân tích cho rằng Dyumin cuối cùng có thể thay thế Shoigu làm bộ trưởng quốc phòng.
Nhà phân tích chính trị ủng hộ Điện Cẩm Linh, ông Sergei Markov, cho biết trên kênh Telegram của mình rằng ông tin rằng “rất có khả năng Alexei Dyumin sẽ trở thành Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tướng Sergei Surovikin sẽ trở thành Tổng tham mưu trưởng.”
“Nhưng điều này sẽ không xảy ra ngay lập tức, để không có suy nghĩ cho rằng Shoigu và Gerasimov đã bị loại bỏ theo yêu cầu của phiến quân.”
Ruslan Pukhov, giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ có trụ sở tại Mạc Tư Khoa, nói với Financial Times rằng Shoigu và Gerasimov “rõ ràng là những con vịt què” và cả hai sẽ “bị loại bỏ” bởi Putin.
Abbas Gallyamov, người đã phục vụ trong ba năm với tư cách là người viết diễn văn cho Putin, cũng đồng tình.
“Có vẻ như Dyumin hiện là người được yêu thích nhất,” Gallyamov viết trên kênh Telegram của mình.
Bộ Quốc phòng Nga đã công bố một đoạn video vào hôm thứ Hai dường như cho thấy Shoigu đang thực hiện nhiệm vụ lần đầu tiên kể từ khi Prigozhin chiếm giữ Bộ chỉ huy quân sự phía Nam của Nga ở Rostov-on-Don và tiến về phía Mạc Tư Khoa, trước khi rút các chiến binh của mình. Không rõ video được quay khi nào và ở đâu.
Trong cuộc binh biến bị hủy bỏ của Prigozhin, các báo cáo lan truyền rằng Dyumin đã tham gia đàm phán với ông chủ của Tập đoàn Wagner trước khi một thỏa thuận được cho là do nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian để tránh “đổ máu”. Điện Cẩm Linh nói rằng thỏa thuận đó sẽ chứng kiến Prigozhin rời đi Belarus và vụ án hình sự chống lại anh ta vì tội nổi loạn vũ trang sẽ bị hủy bỏ. Hôm thứ Hai, các phương tiện truyền thông đưa tin cuộc điều tra về ông chủ Tập đoàn Wagner vẫn mở. Nhưng hôm thứ Ba, truyền thông nhà nước, trích dẫn Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB, đưa tin rằng chính quyền Nga đã khép lại cuộc điều tra nổi loạn nhắm vào Tập đoàn Wagner.
Dịch vụ báo chí của khu vực Tula nói với tờ báo Nga Vedomosti rằng Dyumin không tham gia vào các cuộc đàm phán giữa Lukashenko và Prigozhin.
Hãng tin độc lập Meduza có trụ sở tại Latvia đã đưa tin vào tháng 10 năm 2022, trích dẫn các nguồn tin thân cận với Điện Cẩm Linh, rằng mối quan hệ giữa Dyumin và Shoigu đã không suôn sẻ khi cả hai cùng làm việc trong Bộ Quốc phòng.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết suy đoán về việc Dyumin thay thế Shoigu làm bộ trưởng quốc phòng không thể được xác nhận, đồng thời nói thêm rằng “bất kỳ thay đổi nào đối với ban lãnh đạo Bộ Quốc phòng Nga sẽ được coi là một chiến thắng quan trọng cho Prigozhin”.
Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga qua email để xin bình luận.
3. Lukashenko nói rằng anh ta đã đàm phán cả ngày thứ Bảy với ông chủ của Wagner, Prigozhin
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã tiết lộ chi tiết mới về các cuộc trò chuyện giữa ông với Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Wagner Yevgeny Prigozhin vào cuối tuần qua, sau khi tuyên bố rằng ông đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn cuộc nổi dậy hôm thứ Bảy.
Theo lời kể của Lukashenko, ông đã nói chuyện điện thoại với Putin lúc 10 giờ sáng giờ địa phương vào sáng thứ Bảy về cuộc khủng hoảng gia tăng ở miền nam nước Nga. Lukashenko cho biết ông đã đàm phán cả ngày thứ Bảy với Prigozhin.
“Điều nguy hiểm nhất, theo tôi hiểu, không phải là tình huống như thế nào, mà là nó có thể phát triển như thế nào và hậu quả của nó. Tôi cũng nhận ra rằng có một quyết định khắc nghiệt được đưa ra – đó là tiêu diệt. Tôi đề nghị Putin đừng vội vàng. Hãy nói chuyện với Prigozhin, với các chỉ huy của ông ấy,” Lukashenko nhấn mạnh rằng đó là những cuộc trò chuyện ban đầu với nhà lãnh đạo Nga.
Lukashenko cho biết Putin sau đó nói với ông rằng sẽ không trả lời các cuộc điện thoại của Prigozhin, vì vậy ông đã cố gắng tìm số điện thoại để liên lạc với Prigozhin, và “đến giữa ngày, chúng tôi đã tổ chức tới ba kênh để có thể nói chuyện với Rostov.”
Lúc 11 giờ sáng giờ địa phương, Lukashenko cho biết ông ta đã gọi cho Prigozhin, trùm Wagner “ngay lập tức bắt máy,” và có vẻ phấn khích.
“Chúng tôi đã nói chuyện trong vòng 30 phút đầu tiên bằng ngôn ngữ chửi thề. Có những từ chửi thề nhiều gấp 10 lần - sau này tôi đã phân tích chúng - so với từ vựng thông thường. Tất nhiên, anh ta đã xin lỗi trước và bắt đầu kể cho tôi nghe mọi chuyện bằng những từ ngữ tục tĩu này”, Lukashenko nói.
CNN đã liên hệ với dịch vụ báo chí của Prigozhin và không nhận được phản hồi.
Lukashenko cho biết ông đã cảnh báo Prigozhin rằng ông sẽ không làm trung gian đàm phán nữa nếu có bất kỳ thường dân nào thiệt mạng.
“Ngay khi bạn cố tình, sơ ý giết ít nhất một người, đặc biệt là dân thường, thì sẽ không có cuộc đàm phán nào với bạn, và tôi sẽ không nói chuyện với bạn,” ông ta nói.
Nhà lãnh đạo Belarus nói rằng Prigozhin rất quyết liệt đối với yêu cầu sa thải Bộ trưởng Quốc phòng và Tổng tham mưu trưởng Nga.
Lukashenko cho biết ông đã bảo đảm cho cá nhân Prigozhin về sự an toàn của anh ta và người của anh ta nếu kết thúc cuộc nổi dậy vào tối thứ Bảy.
Lukashenko cho biết Prigozhin đã gọi cho ông ta lúc 5 giờ chiều giờ địa phương để chấp nhận các điều kiện,
Prigozhin sau đó hỏi anh ta, “'nhưng... tôi nên làm gì? Chúng tôi dừng lại, họ sẽ tiêu diệt chúng tôi,'“. Lukashenko đã trả lời, “Họ sẽ không làm như thế đâu. Tôi bảo đảm với bạn. Tôi sẽ tự gánh trách nhiệm.”
Hôm thứ Hai, văn phòng báo chí của Lukashenko loan báo ông ta sẽ có cuộc họp báo trong đó ông ta sẽ trả lời mọi thứ liên quan đến trùm Wagner Yevgeny Prigozhin. Tuy nhiên, cuộc họp báo đã bị hủy bỏ vào giờ chót.
Khi được hỏi về những phát biểu mới nhất của nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko, Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã từ chối bình luận.
4. Nga nhắm không giữ nổi khu vực tả ngạn sông Dnipro nên di chuyển các thiết bị về bán đảo Crimea
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv sáng thứ Tư 28 tháng Sáu, Phát ngôn nhân của lực lượng không quân Ukraine, Đại Tá Yurii Ihnat, cho biết trong 24 giờ qua không quân và pháo binh Ukraine đã tấn công dữ dội vào các đoàn xe Nga đang di chuyển các khí tài chiến tranh từ tả ngạn sông Dnipro vùng Kherson đến bán đảo Crimea.
Ông nói thêm rằng Lực lượng không quân và pháo binh cũng đã đánh trúng một sở chỉ huy của Nga, 12 đơn vị pháo binh đang ở vị trí khai hỏa và một số mục tiêu quan trọng khác.
Serhiy Khlan, một thành viên của Hội đồng khu vực Kherson, báo cáo rằng: “Quân đội Nga đang triển khai lại thiết bị từ tả ngạn vùng Kherson đến Crimea. Đồng thời, nạn cướp bóc gia tăng trong các lãnh thổ bị tạm chiếm.”
“Người Nga đang rất vội vàng ở tả ngạn – việc di chuyển liên tục các thiết bị quân sự và đạn dược đến Crimea đã được ghi lại.”
Người Nga ở khu vực Kherson bị tạm chiếm đã bắt đầu tháo dỡ và loại bỏ các cối xay gió khỏi trang trại gió Windcraft Ukraine.
Để chuyên chở nhanh các khí tài chiến tranh, quân xâm lược đã bắc một cầu phao vượt biển thay cho cầu Chonhar bị hỏa tiễn Storm Shadow làm hư hại. Chiếc cầu phao chỉ hoạt động cho nhu cầu quân sự, dân chúng không được đến gần.
Tưởng cũng nên nhắc lại là vào mùa thu năm ngoái, Lực lượng Vũ trang Ukraine đã giải phóng phần hữu ngạn của vùng Kherson, bao gồm cả thành phố Kherson. Một phần của khu vực, nằm ở tả ngạn sông Dnipro, đang bị quân đội Nga tạm thời xâm lược.
Cũng trong cuộc họp báo sáng thứ Tư 28 tháng Sáu, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar cho biết trong 24 giờ qua, 590 lính Nga đã bị loại khỏi vòng chiến cùng với 5 xe tăng, 14 xe thiết giáp, 28 hệ thống pháo, 2 hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt, một hệ thống phòng không, và 21 xe chuyển quân và nhiên liệu.
Tính chung từ ngày 24 tháng 2, 2022 đến 27 Tháng Sáu, khoảng 226.170 quân nhân Nga đã bị loại khỏi vòng chiến. Tổn thất của quân xâm lược còn bao gồm 4.036 xe tăng, 7.834 xe thiết giáp, 4.083 hệ thống pháo, 626 hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt, 386 hệ thống phòng không, 314 máy bay, 308 trực thăng, 3.492 máy bay không người lái tác chiến-chiến thuật, 1.261 hỏa tiễn hành trình, 18 tàu chiến, 6.772 xe chuyển quân và nhiên liệu, và 563 đơn vị thiết bị đặc biệt.
5. 4 người thiệt mạng, trong đó có một trẻ em, sau khi hỏa tiễn của Nga tấn công trung tâm Kramatorsk
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv sáng thứ Tư 28 tháng Sáu, phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết một hỏa tiễn của Nga đã tấn công một khu vực sầm uất ở trung tâm Kramatorsk ở miền đông Ukraine vào tối thứ Ba, giết chết ít nhất 4 người, trong đó có một trẻ em và làm bị thương hàng chục người khác.
Cô cho biết hỏa tiễn thứ hai đã đánh trúng một ngôi làng ở ngoại ô thành phố.
“Nga cố tình tấn công vào các khu vực đông đúc,” cô nói.
Cô cho biết vụ không kích xảy ra vào khoảng 7:30 tối giờ địa phương. Những người bị thương bao gồm ba người nước ngoài và một trẻ em.
Một cô gái 17 tuổi nằm trong số những người thiệt mạng và một em bé 8 tháng tuổi nằm trong số những người bị thương.
“Tâm chấn của vụ nổ xảy ra gần các tòa nhà chung cư, cơ sở thương mại, xe hơi, bưu điện và các tòa nhà khác, trong đó cửa sổ, kính và cửa ra vào bị thổi bay, và có thể có thêm người dưới đống đổ nát.”
Một nhân chứng mô tả có tới hàng chục người được kéo ra khỏi đống đổ nát. Không rõ những người này còn sống hay đã chết, người đàn ông nói với các phóng viên CNN tại chỗ.
Các nhà hàng trên quảng trường bị tấn công rất phổ biến với người dân và quân đội, theo các nhóm CNN quen thuộc với khu vực. RIA Pizza, một trong những doanh nghiệp ở quảng trường, đặc biệt nổi tiếng với quân đội.
Bộ Nội vụ Ukraine cho biết lực lượng cấp cứu đã dập tắt đám cháy trong tòa nhà của một nhà hàng bị phá hủy và việc tìm kiếm thêm các nạn nhân đang được tiến hành khi đống đổ nát đang được dọn sạch.
“Đống đổ nát của quán cà phê bị phá hủy đang được dỡ bỏ với sự trợ giúp của hai cần cẩu và các nạn nhân đang được tìm kiếm,”
Alyona Lyutnytska cho biết thêm rằng một cuộc tấn công thứ hai đã xảy ra ở làng Bilenke.
6. Zelenskiy gọi cuộc tấn công Kramatorsk là “biểu hiện của khủng bố”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy gọi cuộc tấn công của Nga vào Kramatorsk, miền đông Ukraine là “biểu hiện của khủng bố.”
“Mỗi biểu hiện khủng bố như vậy hết lần này đến lần khác chứng minh cho chúng tôi và toàn thế giới rằng Nga chỉ xứng đáng với một điều duy nhất sau tất cả những gì nước này đã làm – đó là thất bại và một phiên tòa xét xử công bằng và hợp pháp đối với tất cả những kẻ sát nhân và khủng bố người Nga,” Zelenskiy cho biết trong bài phát biểu hàng đêm tối thứ Ba.
Ít nhất 4 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương sau khi một hỏa tiễn của Nga tấn công khu vực sầm uất ở trung tâm Kramatorsk vào tối thứ Ba. Theo Văn phòng Tổng công tố, một cô gái 17 tuổi nằm trong số những người thiệt mạng và một em bé 8 tháng tuổi nằm trong số những người bị thương.
Zelenskiy cho biết người Nga đã “bắn phá Kramatorsk một cách tàn bạo bằng hỏa tiễn S-300.”
Tổng thống Ukraine cũng cho biết ông “chân thành biết ơn” Tổng thống Joe Biden về gói quốc phòng mới. Trước đó vào thứ Ba, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã công bố hỗ trợ an ninh bổ sung cho Ukraine, trị giá lên tới 500 triệu đô la.
7. Quân đội Wagner vẫn ở bên trong Ukraine, Ngũ Giác Đài nói
Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, quân đội Wagner vẫn ở bên trong Ukraine sau cuộc binh biến cuối tuần qua. Thư ký báo chí Ngũ Giác Đài Chuẩn Tướng Patrick Ryder cho biết như trên tại một cuộc họp báo.
Ryder nói thêm rằng Hoa Kỳ đã không thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với tư thế lực lượng của Hoa Kỳ để đối phó với các sự kiện ở Nga.
“Chúng tôi chưa thấy bất cứ điều gì, theo quan điểm của chúng tôi, yêu cầu chúng tôi thực hiện bất kỳ loại điều chỉnh tư thế bắt buộc nào,” ông nói.
8. Ngoại trưởng Mỹ công bố gói hỗ trợ an ninh 500 triệu USD cho Ukraine
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã công bố gói hỗ trợ an ninh trị giá 500 triệu USD cho Ukraine vào hôm thứ Ba.
Ông cho biết gói này bao gồm:
Xe Bradley và Stryker; đạn bổ sung cho hệ thống phòng không pháo binh; nhiều hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt; vũ khí chống tăng; hỏa tiễn chống bức xạ; đạn chính xác trên không.
Blinken nói trong tuyên bố khi công bố gói hỗ trợ rằng:
“Lòng can đảm bền bỉ và tình đoàn kết của người dân Ukraine tiếp tục truyền cảm hứng cho thế giới. Nga đã bắt đầu cuộc chiến vô cớ này chống lại Ukraine,”
Ông cũng tiếp tục tái khẳng định cam kết của Mỹ với Ukraine.
“Nga có thể kết thúc nó bất cứ lúc nào bằng cách rút lực lượng khỏi Ukraine và ngừng các cuộc tấn công tàn bạo nhằm vào các thành phố và người dân Ukraine. Cho đến khi Nga chưa làm như vậy, Hoa Kỳ và các đồng minh và đối tác của chúng tôi sẽ tiếp tục đoàn kết với Ukraine cho đến chừng nào còn cần thiết,” ông nói.
9. Các nguồn tin cho biết Hoa Kỳ đã thu thập thông tin tình báo chi tiết về các kế hoạch nổi loạn của thủ lĩnh Wagner nhưng giữ bí mật
Các quan chức tình báo Hoa Kỳ đã có thể thu thập một bức tranh cực kỳ chi tiết và chính xác về các kế hoạch của người đứng đầu Wagner, Yevgeny Prigozhin, dẫn đến cuộc nổi loạn ngắn ngủi của ông ta, bao gồm cả địa điểm và cách thức Wagner lên kế hoạch, các nguồn tin quen thuộc với vấn đề này nói với CNN.
Nhưng thông tin tình báo được giữ chặt đến mức nó chỉ được chia sẻ với một số đồng minh được chọn, bao gồm các quan chức cấp cao của Anh, chứ không phải ở cấp độ NATO rộng lớn hơn.
Các nguồn tin cho biết không rõ chính xác khi nào Prigozhin sẽ hành động. Nhưng có vẻ như anh ta đã quyết định xúc tiến kế hoạch của mình sau tuyên bố ngày 10 tháng 6 của Bộ Quốc phòng Nga rằng tất cả các công ty quân sự tư nhân, bao gồm cả Wagner, sẽ buộc phải ký hợp đồng với quân đội Nga bắt đầu từ tháng 7 và về cơ bản sẽ bị Bộ Quốc phòng Nga tiếp thu.
Thông tin tình báo bí mật đến mức ở Hoa Kỳ, nó chỉ được thông báo cho các quan chức chính quyền cấp cao nhất cũng như các thành viên của Quốc hội liên quan đến các Ủy ban tình báo, là những người có quyền truy cập vào các vấn đề tình báo nhạy cảm nhất.
Bí mật xung quanh thông tin tình báo là lý do tại sao một số quan chức cấp cao của Âu Châu và thậm chí cả các quan chức cấp cao trong chính phủ Hoa Kỳ đã mất cảnh giác trước cuộc tấn công của Prigozhin vào hôm thứ Sáu, và tốc độ mà lực lượng Wagner tiến vào Rostov-on-Don và hướng tới Mạc Tư Khoa vào sáng thứ Bảy.
Một số quan chức NATO bày tỏ sự thất vọng vì thông tin tình báo không được chia sẻ. Nhưng làm như vậy sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến các nguồn và phương pháp cực kỳ nhạy cảm. Các quan chức Ukraine cũng không được thông báo trước về thông tin tình báo, chủ yếu do lo ngại rằng các cuộc trò chuyện giữa các quan chức Mỹ và Ukraine có thể bị đối phương chặn lại.
Biden đã dành nhiều ngày sau khi cuộc nổi dậy thất bại để nói chuyện với các đồng minh, bao gồm các nhà lãnh đạo của Pháp, Đức, Vương quốc Anh và Canada, cũng như Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelenskiy. Trong các cuộc trò chuyện đó, ông đã chia sẻ những thông tin mà Hoa Kỳ có về cuộc nổi dậy, theo các quan chức, để bảo đảm các nhà lãnh đạo hiểu rõ hơn về những gì tình báo Hoa Kỳ đã biết.
10. Trong cuộc nổi dậy của Wagner, các đồng minh khuyên Ukraine không nên tấn công bên trong nước Nga
Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Mark Warner, chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết trước khi người đứng đầu Wagner, Yevgeny Prigozhin xuống thang trong cuộc binh biến ngày vào thứ Bảy, các đồng minh ở một số cấp độ khác nhau đã tiếp cận với các quan chức Ukraine, cảnh báo họ đừng lợi dụng sự hỗn loạn để tấn công bên trong Nga.
Mối lo ngại là Ukraine và phương Tây sẽ bị coi là đang giúp đỡ Prigozhin và đe dọa chủ quyền của Nga.
“Thông điệp là đừng làm rung chuyển con thuyền ở đây,” Mark Warner nói, đồng thời cho biết thêm rằng thông điệp đã được truyền đi ở cấp bộ trưởng ngoại giao, các cấp phó và thông qua các đại sứ.
“Đó là vấn đề nội bộ của Nga,” Thượng nghị sĩ Mark Warner cho biết các quan chức Ukraine đã được thông báo, lặp lại những gì Mỹ và các quan chức phương Tây khác đã nói công khai.
“Người Ukraine đã được các đồng minh cảnh báo không được khiêu khích tình hình. Hãy tận dụng các cơ hội trên lãnh thổ Ukraine nhưng đừng để bị lôi kéo vào các vấn đề nội bộ hoặc tấn công vào các tài sản quân sự mang tính tấn công bên trong Nga”
Trong cuộc chiến với Nga, Ukraine bị Nga cáo buộc thực hiện ngày càng nhiều vụ tấn công bí mật xuyên biên giới và phá hoại các cơ sở quân sự của Nga, thậm chí cả một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào điện Cẩm Linh. Các lực lượng Ukraine đã nã pháo vào khu vực Belgorod của Nga, gần biên giới giữa hai nước.
“Chúng tôi chỉ không muốn đưa vào câu chuyện này rằng cuộc binh biến này là sáng kiến của chúng tôi,” Thượng nghị sĩ Mark Warner nói. “Đó là điều mà người Nga luôn mong muốn để chứng minh rằng có những mối đe dọa đối với chủ quyền của Nga.”
11. Prigozhin lần đầu tiên lên tiếng kể từ khi thỏa thuận với Putin
Yevgeny Prigozhin, nhà tài phiệt người Nga và là thủ lĩnh của tập đoàn lính đánh thuê Tập đoàn Wagner, đã lên tiếng lần đầu tiên sau khi kết thúc đột ngột âm mưu nổi loạn của ông ta chống lại Điện Cẩm Linh.
Hôm thứ Sáu, Prigozhin kêu gọi các lực lượng của mình tiến hành chiến tranh chống lại Bộ Quốc phòng Nga, tuyên bố rằng quân đội Nga đã tấn công một số quân Wagner đóng tại Ukraine, khiến nhiều người thiệt mạng. Đội quân đánh thuê tuyên bố đã giành quyền kiểm soát các địa điểm quân sự ở thành phố Rostov-on-Don của Nga trước khi bắt đầu hành quân về phía bắc tới Mạc Tư Khoa.
Cuộc binh biến, được một số người mô tả là cả một âm mưu đảo chính và một cuộc nổi dậy vũ trang, đã đột ngột kết thúc vào hôm thứ Bảy khi có thông tin rằng Prigozhin đã chấp nhận một thỏa thuận được môi giới với sự giúp đỡ từ chính phủ Belarus. Là một phần của thỏa thuận này, các lực lượng của Wagner sẽ giảm leo thang để đổi lấy những bảo đảm an toàn nhất định, trong khi bản thân Prigozhin đồng ý rời khỏi đất nước và cư trú tại Belarus.
Hôm thứ Hai, Prigozhin đã phá vỡ sự im lặng của mình trong một loạt bản ghi âm được chia sẻ trên tài khoản Telegram chính thức của mình. Trong các đoạn clip, anh ta khẳng định rằng ý định của anh ta không phải là để lực lượng của anh ta nhắm vào Tổng thống Nga Vladimir Putin hay lật đổ toàn bộ chính phủ Nga.
“Chúng tôi không hành quân để lật đổ hàng lãnh đạo của Nga,” Prigozhin nói, theo bản dịch đoạn băng từ BBC News. “Mục đích của cuộc tuần hành là để tránh sự hủy diệt của Wagner và buộc các quan chức phải chịu trách nhiệm vì những hành động thiếu chuyên nghiệp của họ đã phạm một số sai lầm lớn.”
Prigozhin tuyên bố Tập đoàn Wagner “dứt khoát” phản đối một phần của thỏa thuận nhằm “đóng cửa Wagner vào ngày 1 tháng 7 năm 2023 và sáp nhập nó vào Bộ quốc phòng Nga. Ông tuyên bố, các chỉ huy của quân Wagner đã từ chối nhận hợp đồng với Bộ Quốc Phòng.
Nhà tài phiệt xác nhận thêm về sự tham gia của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko trong việc môi giới thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc binh biến, nói rằng nhà lãnh đạo này “đã dang tay và đề nghị tìm cách để Wagner tiếp tục công việc của mình một cách hợp pháp.”
Prigozhin cũng sử dụng đoạn clip để tiếp tục chia sẻ những lời chỉ trích quân đội Nga, cho rằng cuộc binh biến ngắn ngủi của Wagner cho thấy “các vấn đề an ninh nghiêm trọng trên toàn quốc” và tuyên bố rằng cuộc xâm lược Ukraine sẽ thành công hơn nếu quân đội của ông ta thực hiện các cuộc tấn công đầu tiên.”
Nói chuyện với Newsweek, Trung tá Quân đội Hoa Kỳ đã nghỉ hưu Daniel Davis đã thảo luận về những gì ông thấy “sáng tỏ” về Prigozhin.
Davis viết: “Bản ghi âm mới từ Prigozhin đang làm sáng tỏ những gì anh ta nói cũng như những gì anh ta ngụ ý. Ông ấy tuyên bố dứt khoát rằng điều này không bao giờ nhằm lật đổ Putin, điều này phần lớn phù hợp với thông điệp của ông ta trong suốt cuộc khủng hoảng. Ngay cả trong cơn giận dữ dội nhất của mình trong cuộc nổi dậy, ông ấy đã xác định rõ điều này không phải là đảo ngược trật tự chính trị ở Điện Cẩm Linh và lật đổ Putin, mà là để 'đem lại công lý'—chưa bao giờ thực sự được định nghĩa.”
“Tuy nhiên, trong đoạn ghi âm, anh ta dường như đã đưa ra manh mối về động cơ của mình: đó là vì bị sắp giải tán vào ngày 1 tháng 7. Bộ Quốc phòng Nga dường như sẽ giành lại quyền kiểm soát Wagner sau khi đánh chiếm thành công Bakhmut để loại bỏ cái gai đối với họ là Prigozhin bằng cách yêu cầu những người đàn ông ký hợp đồng, không phải với Prigozhin và công ty quân sự tư nhân của anh ta, mà là với Bộ Quốc phòng Nga, và như thế là loại bỏ Prigozhin một cách hiệu quả. Anh ta từ chối chịu đựng điều đó và chấp nhận rủi ro sinh tử để cố gắng giữ quyền kiểm soát.
Đáng chú ý, nhà lãnh đạo Wagner dường như im lặng sau khi thông báo rằng quân đội của ông ta sẽ ngừng hoạt động vào hôm thứ Bảy, không đưa ra tuyên bố công khai cho đến khi chia sẻ đoạn ghi âm vào hôm thứ Hai. Điều này làm dấy lên một số suy đoán về nơi ở và ý định của anh ta. Prigozhin đã không tiết lộ vị trí của mình trong bất kỳ bài đăng nào anh ta đăng vào thứ Hai.
12. Một quan chức nhận định rằng cuộc binh biến của Prigozhin là giai đoạn đầu tiên của quá trình 'giải thể' hệ thống Putin
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Prigozhin's Mutiny Was First Stage of Putin System's 'Dismantling'—Official”, nghĩa là “Một quan chức nhận định rằng cuộc binh biến của Prigozhin là giai đoạn đầu tiên của quá trình 'giải thể' hệ thống Putin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh
Người đứng đầu Tập đoàn Wagner, Yevgeny Prigozhin, đã tạm dừng cuộc binh biến ở Nga, là giai đoạn đầu tiên của quá trình “xóa bỏ” chế độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đứng đầu Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine cho biết như trên.
“Prigozhin chỉ là một phần của nhóm và là một phần của kế hoạch,” Oleksiy Danilov cho biết. Ông nói, nỗ lực nổi dậy của nhà tài phiệt Nga là “phần nổi của tảng băng chìm của quá trình gây bất ổn”.
Trong cuộc nổi dậy vũ trang của Prigozhin, kéo dài chưa đầy 24 giờ, Tập đoàn Wagner cho biết họ đã kiểm soát hai trung tâm quân sự ở miền nam nước Nga và tiến sâu trong phạm vi 120 dặm quanh Mạc Tư Khoa trước khi rút lui. Prigozhin đã công bố một cuộc “tuần hành vì công lý” của các chiến binh của ông ta chống lại giới lãnh đạo quân sự của đất nước sau mối bất hòa công khai kéo dài hàng tháng về việc giải quyết cuộc chiến ở Ukraine.
Nhưng các chiến binh của anh ta đã rút lui sau khi Điện Cẩm Linh cho biết một thỏa thuận đã được nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian để tránh “đổ máu” khiến anh ta phải rời đến Belarus, và một vụ án hình sự chống lại anh ta vì tội nổi loạn vũ trang đã bị hủy bỏ, mặc dù hôm thứ Hai các phương tiện truyền thông Nga đưa tin không có chuyện hủy bỏ.
Danilov nói: “Chuyến hành quân của Prigozhin từ Rostov-on-Don đến Mạc Tư Khoa là một minh chứng cho thấy ý định của ông ấy nghiêm túc đến mức nào, những cơ hội nào tồn tại và những điều kiện được tạo ra như thế nào để khởi động quá trình chuyển giao quyền lực—dù là tự nguyện hay bị ép buộc”.
Ông viết: “Các đoàn xe của Wagner hoặc những đoàn do các thế lực khác thành lập vẫn có thể đến được Quảng trường Đỏ.”
Ông Danilov nói thêm rằng Putin chỉ có một lối thoát duy nhất – thanh lọc hoàn toàn khối quyền lực, loại bỏ thực tế Tập đoàn Wagner, trừng phạt thẳng thừng Prigozhin và áp dụng thiết quân luật ở Nga, Danilov nói thêm.
Tổng thống Vladimir Putin, trong một tin nhắn video, đã mô tả nỗ lực nổi dậy của Prigozhin là một sự phản bội và đâm sau lưng. Ba hãng thông tấn chính của Nga—Tass, RIA Novosti và Interfax—đã đưa tin hôm thứ Hai rằng Prigozhin vẫn đang bị điều tra vì nghi ngờ tổ chức một cuộc binh biến vũ trang, bất chấp lời hứa của Điện Cẩm Linh rằng các cáo buộc sẽ được bãi bỏ như một phần của thỏa thuận. Tổ chức một cuộc binh biến vũ trang có thể bị phạt tù tới 20 năm ở Nga.
Anton Gerashchenko, cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, cho biết “cuộc tuần hành vì công lý” của Wagner cho thấy Điện Cẩm Linh “không biết chính đất nước của mình”.
“Chính phủ ở Nga chỉ mạnh trên TV, nhưng trên thực tế, nó mục nát như doanh trại bằng gỗ ở các tỉnh của Nga,” ông nói.
“Nga hóa ra không phải là một pháo đài, mà là một cửa ngõ. Quân tình nguyện Nga được tự do vào vùng Belgorod; thủ đô và điện Cẩm Linh bị máy bay không người lái tấn công, và đội quân đánh thuê có khả năng chiếm không phải Kyiv mà là Mạc Tư Khoa mà không cần giao tranh trong hai ngày,” Gerashchenko nói thêm.
Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga qua email để bình luận.
13. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ không bình luận về động cơ của Prigozhin và không biết anh ta đang ở đâu
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ sẽ không suy đoán về động cơ của ông chủ Wagner, Yevgeny Prigozhin, khi kích động một cuộc nổi dậy vũ trang ở Nga vào cuối tuần qua.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết trong một cuộc họp báo: “Tôi sẽ nói rằng, chính Vladimir Putin đã khơi dậy bóng ma năm 1917, chứ không phải ai đó, không phải bất kỳ ai từ chính phủ Hoa Kỳ”.
Miller cho biết Hoa Kỳ không biết về vị trí của Prighozin hoặc việc bố trí lực lượng Wagner ở Ukraine hay những nơi khác.
Ông nói tiếp: “Tình hình ở Nga vẫn rất năng động.”
Miller nói thêm: “Chúng tôi vẫn không rõ ý nghĩa cuối cùng của những gì đã xảy ra và nó liên quan đến các hoạt động của Hoa Kỳ và lợi ích của Hoa Kỳ ra sao,” Miller nói, và gọi động thái của Prigozhin là “một bước quan trọng.”
“Đó chắc chắn là một điều mới mẻ khi chứng kiến khả năng lãnh đạo của Tổng thống Putin bị thách thức trực tiếp. Thật là một điều mới mẻ khi thấy Yevgeny Prigozhin trực tiếp đặt câu hỏi về lý do căn bản của cuộc chiến này và chỉ trích rằng cuộc chiến về cơ bản đã được tiến hành dựa trên sự dối trá, đó là điều mà chúng tôi đã nói trước đây, nhưng chắc chắn chúng tôi chưa từng thấy xuất phát từ các quan chức Nga.”