VUÔNG TRÒN BA MỐI TƯƠNG QUAN

Gia đình, hai từ nghe thật thân thương vì từ thưở tạo thiên lập địa và cho đến tận cùng lịch sử vì nó mãi là nôi ấm cho ta chào đời, làm người và là tế bào nền tảng của xã hội. Không ai có thể chối bỏ vai trò nền tảng căn bản của gia đình. Để nhấn mạnh điều này, Chúa Nhật ngay sau Lễ Giáng Sinh, Hội Thánh cho chúng ta kính nhớ Gia đình thánh : Chúa Giêsu, Mẹ Maria và thánh cả Giuse. Tuần tự theo ba bài đọc phần Phụng Vụ Lời Chúa, xin chia sẻ đôi điều về gia đình với ba mối tương quan theo ba chiều: chiều đi lên, chiều đi ngang và chiều đi xuống.

1.Chiều đi lên: Ai kính sợ Chúa thì thảo kính cha mẹ, ông bà.

Bài trích sách Đức Huấn Ca trích đọc trong thánh Lễ hôm nay chủ yếu nhắn nhủ ta biết hướng về cội nguồn tổ tiên, ông bà cha mẹ trong tình thảo hiếu. Đạo thảo hiếu ở đây được đề cập bằng việc yêu mến, vâng lời các đấng sinh thành, đồng thời chăm chuyên phụng dưỡng các ngài khi tuổi đời các ngài đã về chiều. Để khuyến khích lòng thảo hiếu, tác giả sách Huấn Ca gợi mở những những kết quả thu được khi sống đạo thảo hiếu đó là sẽ được đền bù tội lỗi, cầu xin sẽ được nhậm lời, sẽ được trường thọ…Quả là những điều tốt đẹp đáng ao ước, tuy nhiên vẫn còn đó chút gì vị kỷ khi ta sống đạo hiếu thảo, nghĩa là thảo kính các bậc tiên tổ vì lợi ích của mình.

Xin được bổ sung một trong những cách thế tỏ bày tình thảo hiếu có lẽ đẹp lòng tổ tiên ông bà cha mẹ hơn cả. Đó là hãy biết làm rạng rỡ gia phong bằng chính cuộc sống ngay chính và hữu ích của mình. Chúng ta đừng quên, hễ một ai đó lỡ phạm điều gian ác hoặc sống bất lương thì khi phê phán họ, người ta thường lấy ông bà, cha mẹ họ ra để rủa nguyền. Và ngược lại trước một con người sống ngay chính, làm nhiều điều hữu ích cho tha nhân và xã hội thì khi tôn vinh họ người ta không quên tán dương công đức cha mẹ, tổ tiên ông bà.

2.Chiều đi ngang: Trên hết mọi sự anh em hãy có đức yêu thương.

Để làm nổi rõ tình yêu thương trong đời sống phu phụ, thánh Phaolô tông đồ xác định rằng các đôi hôn nhân được kêu gọi để làm nên một thân thể. Họ không còn phải là hai nhưng là một huyết nhục. Được mời gọi nên thánh trong đời sống chung, hẳn các đôi hôn nhân có nhiều thuận lợi nhưng khó khăn cũng nhiều khôn xiết. Thuận vợ thuận chồng thì tát biển Đông cũng cạn. Có người đồng hành, có bạn tri âm, tri kỷ thì tam tứ núi cũng trèo, thất bát sông cũng lội, thập cửu đèo cũng qua. Tuy nhiên bên cạnh hoàn cảnh sống chung làm gia tăng sức mạnh thì cảnh đời sống chung cũng khó tránh khỏi nhiều đụng chạm hữu ý hay vô tình. Chính vì thế thánh tông đồ đã khuyên nhủ những người trong bậc sống hôn nhân rằng hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hòa, nhẫn nại và hãy tha thứ cho nhau.

Xin được lấy lại lời của tổ tiên loài người khi chợt thấy người bạn đường trăm năm được Chúa dẫn đến: “Đây là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi”(St 2,23). Có ai ghét xương thịt mình bao giờ. Mình ơi, hai từ mà ông bà cha mẹ Việt Nam chúng ta vốn đã từng gọi nhau một cách nào đó nói lên xác tín này. Quả thật đời sống hôn nhân sẽ mãi mặn nồng êm ấm, cuộc sống phu phụ sẽ đơm kết hoa thơm trái ngọt khi vợ chồng luôn biết xem nhau là mình.

3. Chiều đi xuống: tận sức, hết lòng vì đàn con.

Bài Tin Mừng Thánh Matthêu tường thuật sự kiện thánh Giuse đã không ngại bao gian khó để bảo toàn sinh mạng của Hài Nhi Giêsu khi đem Con Trẻ và Mẹ Người đi lánh nạn bên Ai Cập. Dù là cha nuôi, nhưng thánh Giuse đã xem sự sống của Hài Nhi Giêsu như chính sự sống của bản thân mình.

Con cái là hoa trái tình yêu của mẹ cha, là bảo vật và là tương lai của gia đình. “Có vàng, vàng chẳng hay phô. Có con , con nói trầm trồ mẹ nghe”. “ Ba sẽ là cánh chim, cho con bay thật xa. Mẹ sẽ là cánh hoa, cho con cài lên ngực…” Tất cả là cho con cái. Đó là tấm lòng và ý hướng của những người cha, người mẹ đong đầy tình phụ tử, mẫu tử.

Tuy nhiên vấn đề đặt ra là phải biết lo cho con cái đúng cách và đúng hướng để con cái phát triển cách quân bình và toàn diện, cả về thể lý lẫn tinh thần, cả về mặt nhân bản lẫn khía cạnh tâm linh. Chính vì thế mà bổn phận của mẹ cha là không chỉ nuôi dưỡng con cái đủ đầy mà cần phải giáo dục hướng dẫn con cái thành người, thành người con Chúa cách trưởng thành và hoàn thiện.

Hai Tin mừng theo thánh Luca và Matthêu ghi rõ: chính mẹ Maria và thánh cả Giuse là người đặt tên cho con trẻ là Giêsu (x.Lc 1,31; Mt 1,25) Chúng ta đừng quên việc đặt tên theo nghĩa Thánh kinh nói lên việc giáo dục, đào tạo. Nhờ vâng nghe lời dạy bảo của Giuse, Maria, trẻ Giêsu đã lớn lên theo năm tháng càng thêm khôn ngoan, thêm ân nghĩa trước mặt Thiên Chúa và người ta (x.Lc 2,51-52).

Mừng Lễ Thánh gia Nagiaret, ước gì chúng ta, các gia đình biết tận tâm thực hiện vuông tròn ba mối tương quan như trên là thảo hiếu với mẹ cha, ông bà, tiên tổ, là yêu thương, tương kính lẫn nhau trong tình phu phụ và hết lòng chăm lo dưỡng dục con cái với cả tình yêu và tinh thần trách nhiệm của đấng bậc sinh thành.

Khi gia đạo đã an hòa thì quốc gia sẽ thịnh trị và thiên hạ sẽ thái bình. Để có được điều này thì cả ba bài đọc hôm nay đều nhấn mạnh đến việc thực thi lời Chúa. Quả thật chính nhờ tuân giữ Lời Chúa thì ta mới có thể đảm đương các trách vụ cao trọng nhưng cũng đầy khó khăn trong đời sống hôn nhân - gia đình, nhất là trong thời đại hôm nay. “Phúc cho ai biết kính sợ Chúa và bước đi trong đường lối Người.” (Tv.127).

Lm Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột