Đức Tổng Giám Mục Michel Aupetit của Paris là một nhân vật nổi tiếng trong Giáo Hội Công Giáo Pháp. Việc ngài đột ngột phải từ chức gây nhiều quan ngại trong Giáo Hội. Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada có bài nhận định sau. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây: Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Việc từ chức của Đức Tổng Giám Mục Michel Aupetit của Paris, và lời giải thích của Đức Thánh Cha Phanxicô về lý do tại sao ngài chấp nhận, vẫn còn “mơ hồ”. Nhưng có một hệ quả chắc chắn không có gì phải bàn cãi – đó là số lượng các linh mục từ chối đề cử làm Giám Mục sẽ tăng lên.

Đức Tổng Giám Mục Aupetit là chủ đề của các báo cáo truyền thông về phong cách quản lý “chuyên quyền” của ngài và bùng nổ hơn là về mối quan hệ của ngài với một phụ nữ trước khi được tấn phong làm Giám Mục Phụ Tá Paris vào năm 2013.

Đức Tổng Giám Mục Aupetit thừa nhận rằng có một mối quan hệ, rằng điều đó là sai nhưng “mơ hồ” - cụ thể là nó không phải là tình dục và có sự đồng thuận, nhưng có thể khiến người khác nghĩ rằng nó là “thân mật.” Đức Tổng Giám Mục Aupetit nói rằng ngài đã kết thúc mối quan hệ vào năm 2012, khi ngài là tổng đại diện của Paris, và đã báo cáo với Đức Tổng Giám Mục lúc ấy, là Đức Hồng Y André Vingt-Trois, về điều đó vào thời điểm xảy ra.

Sau khi các phương tiện truyền thông đưa tin gần đây, Đức Tổng Giám Mục Aupetit đã đặt tương lai của mình vào “tay của Đức Thánh Cha Phanxicô,” yêu cầu ngài đánh giá xem mình có nên tiếp tục hay không. Đức Thánh Cha chấp nhận đơn từ chức và giải thích lý do tại sao trên chuyến bay trở về từ Hy Lạp. Theo đánh giá của một nhà bình luận, lời giải thích đã “gây nhầm lẫn” và “khiến nhiều người Công Giáo tự hỏi chính xác Đức Giáo Hoàng Phanxicô đang muốn nói gì, và điều gì đã định hướng cho quyết định của ngài”.

Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng hành vi của Tổng Giám Mục Aupetit là “tội lỗi” - bao gồm “những cái vuốt ve và xoa bóp nhỏ mà ngài dành cho thư ký” - nhưng không phải là lý do đủ để cách chức. Tuy nhiên, Đức Thánh Cha chấp nhận đơn từ chức vì “những lời đàm tiếu” khiến Đức Tổng Giám Mục Aupetit không thể tiếp tục.

“Đây là một sự bất công,” Đức Thánh Cha Phanxicô nói. “Đó là lý do tại sao tôi chấp nhận sự từ chức của Đức Tổng Giám Mục Aupetit: không phải trên bàn thờ của sự thật, mà là trên bàn thờ của đạo đức giả.”

Các sự kiện - theo như chúng tôi biết - dường như là thế này:

Đức Tổng Giám Mục Aupetit, với tư cách là tổng đại diện của Paris, đã có một mối quan hệ quá thân thiết với một phụ nữ có một số dấu hiệu thân mật nhưng không phải là tình dục. Ngài nhận ra lỗi lầm trong cách làm của mình, chấm dứt mối quan hệ và nói với Đức Tổng Giám Mục về điều đó. Tất cả những điều này đều tỏ tường, và Đức Hồng Y Vingt-Trois đã đề xuất ngài làm Giám Mục Phụ Tá vào năm sau, và có lẽ đã thông báo cho Sứ thần tại Pháp và Bộ Giám Mục về điều này. Việc đề cử được thực hiện dưới thời Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI.

Năm sau, 2014, Đức Tổng Giám Mục Aupetit được Đức Giáo Hoàng Phanxicô phong làm Giám Mục Nanterre, và sau cùng đã thuyên chuyển ngài về lại Paris vào năm 2018.

Việc từ chức năm 2021 không phải vì một bí mật nào đó không được biết đến. Nó đã được biết đến, nhưng được đánh giá trong bối cảnh các phẩm chất rõ ràng khác của Đức Tổng Giám Mục Aupetit. Điều đã thay đổi vào năm 2021 là những người khác, theo lời của Đức Thánh Cha, đã đồn thổi một cách vô cớ về điều đó, làm suy yếu vị thế của Đức Tổng Giám Mục Aupetit.

Hệ quả trước mắt là Tổng giáo phận Paris cần một tổng Giám Mục mới, một người sẽ miễn cưỡng chấp nhận vị trí này nếu ngài có bất kỳ bóng đen nào trong quá khứ của mình. Hoặc ngay cả khi không có bóng đen, ai lại muốn có một vị trí mà ở đó những lời đàm tiếu của người khác có thể khiến mình bị lật nhào, cho dù Đức Thánh Cha phản đối “sự bất công” trong khi chấp nhận đơn từ chức?

Hậu quả sẽ không chỉ ở Paris. Một tổng Giám Mục cao cấp nói với tôi rằng hiện nay ngài cầu nguyện hàng ngày, cùng với những lời cầu nguyện lâu đời của ngài cho các ơn gọi linh mục, đời sống tu trì và hôn nhân Kitô, cho “ơn gọi Giám Mục.” Tức là những người đàn ông xứng đáng sẽ được đề cử và chấp nhận việc đề cử đó.

Không có gì lạ khi nghe các Giám Mục nói rằng các ứng cử viên tốt sẽ bị loại vì những tình huống khá ít nghiêm trọng hơn so với Đức Tổng Giám Mục Aupetit: một linh mục trong những năm đầu của chức linh mục đã vượt qua ranh giới - vi phạm ranh giới, theo cách nói hiện tại - nhưng không tham gia vào một mối quan hệ tình dục. Anh ta ăn năn, hoán cải và tiếp tục phụng sự gương mẫu. Nhưng nỗi sợ hãi về tai tiếng đã loại trừ anh ta khỏi sự cân nhắc.

Vấn đề của Đức Tổng Giám Mục Aupetit đã làm rõ rằng nỗi sợ hãi là có thật. Mọi Sứ thần Tòa Thánh đều ghi nhận những gì Đức Thánh Cha đã nói trên máy bay. Nếu có điều gì đó trong hồ sơ của một người đàn ông có thể dẫn đến những lời đàm tiếu, anh ta sẽ không được cất nhắc.

Điều đó có quan trọng không? Tại sao không thể có các Giám Mục mà người ta không có một chút nghi ngờ nào về sự đứng đắn? Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra câu trả lời đầy màu sắc của riêng mình cho điều đó:

“Đức Tổng Giám Mục Aupetit là một người tội lỗi, tôi cũng thế, và Thánh Phêrô, Giám Mục mà Chúa Giêsu Kitô đã thành lập Giáo hội trên đó cũng vậy,” Đức Thánh Cha nói. “Tại sao cộng đồng thời đó lại chấp nhận được một Giám Mục tội lỗi, và với những tội lỗi kinh khủng như chối Chúa! Nhưng đó là một Giáo hội bình thường; Giáo Hội ấy đã quen với việc ai cũng là người tội lỗi; đó là một Giáo hội khiêm tốn. Bạn có thể thấy rằng Giáo hội của chúng ta không quen có một Giám Mục tội lỗi. Chúng ta giả vờ nói rằng Giám Mục của tôi là một vị thánh”.

Quan điểm của Đức Thánh Cha là thế này: một tiêu chuẩn quá kỹ lưỡng sẽ loại trừ những người mà chính Chúa Kitô đã chọn. Trong một Giáo hội địa phương có vô số ứng cử cho chức vụ Giám Mục, vấn đề không quá trầm trọng. Nhưng ở nhiều nơi của Giáo hội - Pháp có thể là một trong số đó - vấn đề đang rất cấp bách. Sự thiếu hụt các ơn gọi linh mục đồng nghĩa với việc thiếu hụt các ứng viên cho chức Giám Mục, điều này có nghĩa là một sự tầm thường là không thể tránh khỏi trong những người được chọn từ một nhóm tài năng nông cạn hơn. Bất kỳ sự cạn kiệt nào nữa của hồ bơi sẽ có nguy cơ ngư dân đành phải bắt đại trong số còn lại.

Một vấn đề còn lại là: Một khi được đề cử, một linh mục có nhận lời không?

Năm năm trước, Đức Hồng Y Marc Ouellet, Tổng trưởng Bộ Giám Mục, nói rằng việc các ứng cử viên từ chối đề cử không còn là “ngoại lệ”, nhưng con số đó “không lớn”.

Điều đó khiến nhiều quan sát viên ngạc nhiên. Mặc dù không có thống kê nào được công bố về vấn đề này, 20 năm trước ở Rôma, tôi đã nghe thấy những lời phàn nàn rằng có quá nhiều linh mục từ chối đề cử, và đó là tình hình trước khi xảy ra vụ tai tiếng lạm dụng tình dục năm 2002.

Dù thế nào, Đức Hồng Y Ouellet cho biết vào năm 2019 rằng số lượng từ chối hiện là 30%, tăng gấp ba lần kể từ khi ngài tiếp quản Bộ Giám Mục vào năm 2010. Và nếu vị tổng trưởng sẵn sàng thừa nhận công khai rằng đó là 30%, thì có khả năng cao hơn. Dù sao, Bộ Giám Mục cũng quan tâm đến việc đánh giá thấp mức độ của vấn đề; càng nhiều linh mục từ chối thì việc từ chối càng dễ trở thành chuẩn mực, tức là trên 50%.

Với những gì tôi nghe được - tất nhiên là không có hồ sơ, và không có bất kỳ phương tiện xác minh nào - tôi sẽ không ngạc nhiên nếu, ở một số vùng của Giáo hội, số lượng từ chối đã lên đến hơn một nửa.

Có nhiều lý do để từ chối. Đức Hồng Y Francis George được biết đến là người xác định sự hèn nhát là lý do chính. Vị Hồng Y quá cố, người có lòng can đảm dồi dào, có lẽ đã đúng về điều đó. Tuy nhiên, có những lý do khác, bao gồm cả sự lo lắng thực sự rằng một số mơ hồ trong quá khứ sẽ dẫn Giáo hội vào cuộc khủng hoảng, như đã xảy ra ở Paris hiện nay, với sự hối tiếc rõ ràng, nhưng với sự chấp thuận, của Đức Thánh Cha.

Sứ thần tại Pháp hiện sẽ bắt tay vào việc tìm kiếm một tổng Giám Mục mới. Nhiệm vụ của ngài, và của tất cả các sứ thần khác của ngài, trở nên khó khăn hơn nhiều.
Source:National Catholic Register