Tổng thống Guatemala, ông Alfonso Portillo đã thực hiện một cử chỉ biểu tượng chào đón Đức Thánh Cha bằng cách ra lệnh ngưng thi hành án tử hình và đồng thời chuyển đạt đến quốc hội nước này một dự thảo luật nhằm hủy bỏ hoàn toàn án tử hình tại Guatemala.

Phát biểu trước giới báo chí vào hôm thứ Bẩy 27/7/2002 tại Guatemala City, tổng thống Alfonso Portillo cho biết hôm thứ Sáu ông đã nhận được thư của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II thỉnh cầu ông cho ngưng các bản án tử hình. Thư của Đức Thánh Cha đã được Đức Sứ Thần Tòa Thánh, Đức Tổng Giám Mục Ramiro Moliner Inglés chuyển giao cho tổng thống. Ông đã quyết định hành động ngay tức khắc bằng cách ra lệnh ngưng vô thời hạn các bản án tử hình và chuyển dự án luật sang quốc hội. Trong thời gian chờ quốc hội biểu quyết, các bản án tử hình sẽ được hoãn vô thời hạn trên toàn quốc.

Trong cuộc họp báo tổng thống nói về điện văn của Đức Thánh Cha như sau:

"Đây là một thông điệp của lý trí, đạo đức, luân lý, tôn giáo với tính cách cao thượng thể hiện ước vọng an bình"

Tổng thống nhấn mạnh:

"Trong nhiệm kỳ còn lại của tôi sẽ không có bất cứ một bản án tử hình nào nữa".

Hiện nay, 36 tử tù đang chờ bị hành quyết trong đó có 5 tù nhân vượt ngục năm ngoái. Bản án tử hình cuối cùng đã diễn ra hồi tháng 6/2000 bằng cách chích thuốc độc.

Các gia đình và các tù nhân đã hết sức vui mừng trước quyết định này của tổng thống. Tuy nhiên, khó khăn là nhiệm kỳ của tổng thống chỉ còn vài tháng nữa và dự án luật hủy bỏ án tử hình còn rất nhiều khó khăn mới được thông qua. Chủ tịch quốc hội Guatemala hiện nay là Efraín Ríos Montt, một mục sư Tin Lành. Năm 1983, khi Đức Thánh Cha sang thăm Guatemala, ngài cũng gởi điện văn xin khoan hồng cho các tử tội. Để trả lời Đức Thánh Cha, một ngày trước khi ngài đến, Efraín Ríos Montt ra lệnh hành hình một loạt 6 tội nhân coi như là "dằn mặt" Đức Thánh Cha.

Efraín Ríos Montt là một nhà độc tài khét tiếng tàn bạo nhưng thế lực của ông này rất lớn và được giới Tin Lành ủng hộ như một đối trọng với các chính trị gia Công Giáo. Lập trường của Efraín Ríos Montt đối chọi từng điểm một với người Công Giáo trong các vấn đề về án tử hình, phá thai và hôn nhân đồng tính.